m
Antirevolutionair
voor
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Uit de Pers.
FEUILLETON.
In de Dobroedsja.
Binnenland.
Buitenland.
de oorlog.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars,
teuren en Brievengaarders.
Franco
Postdirec-
Dit blad verschijnt Dinsdag= en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOU Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIËN:
Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
NHRZONPEN stukken te richten aan
Alle stukken, voor de Redactie van
dit blad bestemd, te adresseeren
„Aan de Redactie van Luctor et Emergo
te Ter Neuzen."
Aanname van Advertentiën tot 1 uur op
den dag der uitgave.
V Vernieuwde Agitatie.
De openbare onderwijzers willen een nieuwe
agitatie beginnen.
Immers door de nieuwe redactie van artikel
192 wordt huns inziens de openbare school
achteruitgezet, ja, met den ondergang bedreigd
En daarom moet de groote trom geroerd.
Ongetwijfeld komt er dan weer wat los.
Nu de bevoorrechte positie van liet open-
baar onderwijs wordt bedreigd, wordt het
hun partijzucht te kras.
Voelen deze mannen niets voor liet beginsel
van recht en billijkheid
't Schijnt zoo.
En hoe meer ze gevoelen te staan op een
overwonnen standpunt, des te heftiger gaan
ze te keer.
Of het hun baten zal zal?
Het moet voor ieder, die de Kamerdebatten
heeft gevolgd, duidelijk zijn, dat, hetzrj vroeg
of laat, de gelijkstelling van het openbaar en
bijzonder onderwijs een feit worden zal.
'De ware bedoeling der vernieuwde agitatie
te ageeren tegen het hijzonder onderwijs, zal
wel worden bemanteld.
Men zal schermen met verdraagzaamheid,
dogma's, clericalismemen zal den eiscli
stellen van waarborgen en nog eens waar
borgen, maar voor wie niet ziende blind is,
zal het zoo klaar zijn als de dag, dat slechts
een reactionair conservatisme de yveraars
drijft.
Een oratio pro domo blijft het.
Een pleiten voor liet eigen huisje.
Gespeend aan elk besef van recht en ge
rechtigheid.
Het Centralen-Convent.
Dr. Kuyper schrijft in „De Standaard
Het Centralen Convent staat nu in de Sta
tuten van onze partij, maar moet dan nu ook
hoe eer hoe beter practisch optreden.
Te meer is het zaak hierop aan te sturen,
omdat we een stembusjaar tegengaan, en als
regel aanvaard is, om het Centralen Convent
juist enkel in de drie andere jaren op den
voorgrond te laten treden, als er van een Depu-
tatenvergadering geen sprake zal zijn, wijl er
dan geen stembus komende is.
Zoo echter zou 't Centralen Convent eerst
in 1918 bijeen komen, en dit mag niet.
Nu het'in de Statuten staat, moet het ook
^Vertwijfelen dan ook niet of het Centraal
Comité zal zich haasten, om hiertoe hoe eer
hoe heter het initiatief te nemen. Het ligt
toch in den aard der zaak, dat een college
dat geheel nieuw in het leven wordt geroepen,
dan ook aanstonds zijn verschijning make.
Het moet zich aandienen, het moet zich
vertoonen, het moet een eerste teeken en
openbaring van leven van zich doen uitgaan.
Zelfs is er geen de minste aanleiding voor
het Centraal Comité om zich te bepalen tot
een officieele installatie. Veeleer wijst alles
er op, dat het nieuw optredende College aan
stonds aan den arbeid zal kunnen tijgen.
Gelijk van zelf sprak, kon op de Deputaten-
vergadering niet elk detail van de Statuten
in volle breedte uitgesponnen. W el kreeg
men een voorstel daartoe, maar hoe goed be
doeld dit ook moge geweest zijn, het sprak
toch van zelf, dat 't op geen manier aanvaard
kon worden.
Saamkomsten van een kleine twee duizend
man uit heel het land, die nog nimmer langer
dan één hal ven dag duurden, leenen zich tot
zooiets niet.
De controle en de kritiek die voor zulk een
groote vergadering geldt, gaat aan de verga
dering vooraf, gelijk dan ook ditmaal het
geval was geweest.
Dit neemt echter niet weg, dat er een goed
werk zal verricht worden, indien men nu in
den zooveel kleineren kring van het Genti alen
Convent enkele gewichtige detailpunten nog
eens ter toetse brengt.
Zeer hopen we dan ook, dat het Centraal
Comité gelegenheid zal vinden, om de instal
latie van het Centralen Convent nog in Decem
ber of in Januari te doen volgen en dat als
dan aanstonds reeds de eerste samenkomst
van dit Convent dienst zal kunnen doen, om
twee' drie Statuten quaesties nogmaals onder
de oogen te zien.
Niet natuurlijk, alsof alsdan eerst dehmtiet
de statuten werden vastgesteld. Die zijn
vastgesteld.
Edoch mèt een artikel, dat recht tot revisie
geeft.
Die revisie werd ook tot viermalen toe op
het vorig statuut toegepast. En zoo zal t
ook nu loopen.
En juist daarvoor zal 't Centralen Convent
dat we vroeger misten, thans aanstonds dienst
kunnen doen.
(S1 o t.)
minister van landbouw het volgende telegi am
verzonden
In verband met eventueelen aanstaanden
uitvoer van vee verzoeken wij u beleefd er
voor te zorgen, dat de veehandel in Nederland
blijve, dat zoowel de klein-als groothandelaar
niet belemmerd worde in de vrije uitoefening
van zijn beroep. Wij maken Uwe Exc. daarbij
opmerkzaam, dat door de plotselinge stop
zetting van den veeuitvoer een enorme schade
is geleden en sedert Juni j.l. de veehandel als
zoodanig met groote moeilijkheid en verlies
gepaard gaat.
Bij dien terugtocht hebben de Roemenen
ook hier weer de dorpen, welke zij door
kwamen (gelukkig maar zeven in getal) in
brand gestoken en de inwoners, die ze konden
te pakken krijgen, meedoogenloos vermoord,
hetgeen door de hen achtervolgende Bulgaren
dadelijk werd vastgesteld. Pardon is er bij
die achtervolging niet gegeven. Tussclien drie
vuren gekomen, werden de Roemenen, die den
oever van de rivier niet hadden kunnen be
reiken, bij heele gelederen tegelijk door de
goedgerichte kartetssalvo's uit het geschut en
door de machinegeweren weggemaaid, en wat
nog was overgebleven is door de chargeerende
cavalerie neergesabeld. Slechts een goede
tweehonderd gevangenen zijn er gemaakt.
Reeds in den vroegen morgen van den 3den
October had de Roemeensche bevelhebber den
't BEGINT WEER.
Het hoofdbestuur van de vereeniging van
veehandelaren en exportslagers heeft aan den
terugtocht over de rivier besloten, nadat men
alle pogingen om de pontonbrug te herstellen
en de andere zware artillerie aan den overkant
te krijgen, had moeten prijsgeven. Met de
lichters, waarmede de eerste paar duizend
man in den nacht van den len October waren
overgezet en de nog onverlette pontons aan
den Bulgaarschen kant, werd eerst het veld
geschut gered, waardoor echter de met de
Bulgaren slaags zijnde achterhoeden van ar
tillerie werden ontblootdaarna werden zoo
veel mogelijk troepen naar Roemenië terug
gebracht. Bij die gelegenheid zijn een lichter
en twee pontons door patrouillebooten in den
grond geschoten en de daarop ingescheepten,
te zamen ten minste vijfhonderd man, ver
dronken.
In den nacht van 3 op 4 October werden
nog hier en daar kleine afdeelingen Roemenen,
die zich verborgen hadden, vernietigd, en op
den middag van dien dag kon de Bulgaarsche
bevelhebber het hoofdkwartier mcdedeelen,
dat zich geen enkele Roemeensche soldaat
meer op den Bulgaarschen oever bevond.
Uit de telling van de gevallen Roemenen
blijkt, dat hun inval hun ruim 4000 man heeft
Het blad „Les Nouvelles" van Zaterdag
bevat een brief uit Luik van 1 November
waaraan het volgende ontleend is
Hier te Luik wordt het leven droevig,
vooral sedert de laatste week. De Duitschers
hebben zich meester gemaakt van de belang
rijke werkplaatsen van de Maas.
Te Luik verwacht men troepen, ie ver-
viers beeft men insgelijks bun komst aangezegd.
Men steelt ons al onze paarden. Den J>
October hebben zij al de paarden te Esneux
opgeëischt. De volgende week zal liet mis
schien onze beurt zijn. De haver kost 125
fr„ de klaver 32 fr., het stroo 100 fr. per 100
kilo. Men heeft verleden week voor een
slagerij een ziek paard verkocht voor 700 fr.,
dat geen 100 fr. waard was. I)e eieren kosten
45 centimes per stuk, de boonen 4 fr. per
kilo, aardappelen 1.25.
Te Luik zijn al de machines van de Lom-
pagnie Internationale d Llectricité, quai de
Couroumeuse naar Duitscliland vervoerd
verleden week hebben de Duitschers 200
booten uit het kanaal en de Maas opgevorderd
en hen gedwongen kiezel naar het front van
Verdun te vervoeren.
Men zegt dat de 4 steden Gent, Doornik,
Charleroi en Mouseron gesloten zijn. Niemand
kan er vrij uit, maar aanhoudingen van jonge
lieden hebben er herhaaldelijk plaatsdie
worden naar Duitscliland gebracht.
Dinsdag zijn er te Verviers 18 treinen voorbij
gekomen voor de richting Aken, gevuld met
burgers uit Brabant en Vlaanderen, die de
Braban^onne en de Marseillaise zongen. Den-
zelfden dag hebben we 23 Roode Kruistreinen
geteld, die ledig naar Luik, Brussel en Vlaan
deren gingen.
De Globe van 21 October 1.1. schrijft
„De uitlatingen van Churchill over de
Duitsche vloot laten de conclusie toe, dat zij
een nul in dezen oorlog vormt. Wij willen
gekost, de 200 gevangenen inbegrepen. Er
ziin alzoo ongeveer 11.000 man naar den
Roemeenschen kant teruggekomen. Van dezen
moeten er echter daarna ook nog een aantal
zijn bezweken, daar men van Rjahovo uit ge
durende de eerste dagen de Roemenen bezig
kon zien met begraven, en nu langs den rivier
kant ruim twintig grafheuvels duidelijk waar
te nemen zijn.
Voor de Bulgaren is deze inval bijgevolg
goed afgeloopen ja, ze heeft hun een flink
succes bezord, maar ze is \tevens een ernstige
waarschuwing om langs den Donau zeer waak
zaam te blijven, ten einde niet nogmaals te
worden verrast. Doeltreffende maatregelen
daartegen zijn dan ook zonder verwijl genomen,
en als zoodanig moeten in de eerste plaats
worden beschouwd de bezetting (op 9 October)
van liet eiland Malak (klein) Kalafat, een K.M.
beneden Widdin bij het tegenoverliggende
Roemeensche Kalafat gelegen, waarover de
Roemenen in 1913 over den Donau zijn ge
komen, en vanwaar uit Kalafat wordt be-
heerscht, en eveneens (den Sen October, met
behulp van de wakkere Oostenrijksch-Hon-
gaarsche flottielje) van het eiland Mesir bij
daar eenige daden tegenover stellen, die de
Duitsche marine volbracht heeft.
„Zij heeft ons genoodzaakt, ouzo uitgaven
voor de vloot te viervoudigen, 300.000 man
in den dienst der Marine te onderhouden,
honderden stoomschepen en handelsschepen
en duizenden kleinere booten aan hun gewone
bezigheid te onttrekken en voor marinedoel
einden te requireeren, den bouw van handels
schepen, trots onze groote verliezen, bijna
geheel op te geven, om onze heerschappij ter
zee te verzekeren, en 100.000 man bij de ma-
rihe in te deelen, die anders in het leger
zouden kunnen strijden. Vóór alles echter
dwingt zij ons, de Duitsche kusten ongemoeid
te laten.
Wanneer mannen, die toch voor deskundigen
in marine-aangelegenheden gelden moeten, de
bewering uiten, dat de Duitsche vloot niets
presteert, wat haar bestaan zou rechtvaar-
kan men er zich dan over verwon
deren, dat „de man van de straat" onze mari
tieme ondernemingen niet weet te waardeeren
Naar wordt vernomen luidt de volledige
tekst der verordening aangaande het wegvoeren
van Belgische arbeiders naar Duitschland als
volst
Verordening betreffende de beperking der
openbare ondersteuningslasten en het uit den
weg ruimen van algemeene noodlottige toe
standen.
Art. 1. Personen die in staat zijn te werken,
kunnen tot werken ook buiten hun woon
plaats gedwongen worden, zoover zij tenge
volge van dronkenschap, ledigheid, vrijwillige
of onvrijwillige werkloosheid, voor hun onder
houd van degenen tot wier onderhoud zij ver
plicht zijn, vreemde hulp verkrijgen of vragen.
Art. 2. In geval van ongelukken, algemeen
gevaar of om een alsremeene noodlottigen toe
stand uit den weg te ruimen, is ieder inwoner
verplicht volgens zijne krachten, ook buiten
zijn woonplaats 'hulp te verleenen. Indien
hij weigert, kan hij ertoe gedwongen worden.
'Art. 3. Met ten hoogste drie jaar gevan
genisstraf en met een geldboete tot 10.000 M.
of met een dezer straffen wordt gestraft
voor zoover er volgens do bestaande wetten
geen strengere straf toepasselijk is, dengene,
die volgens artikel I of 2 tot werken opge
roepen is en weigert het bevolen werk te
aanvaarden of het werk, dat hij aanvaard
heeft, voort te zetten.
Is de daad door verschillenden, gemeen-
schappelijken of volgens afspraak gepleegd,
dan zal een gevangenisstraf van ten minste
een week toegepast en iedereen, die er aan
deelgenomen heeft, als dader gestraft worden.
Art. 4. Zijn bevoegd de Duitsche militaire
besturen en militaire rechtbanken.
Der Generalquartiermeister,
Yon Sauberzweig.
Zimnitsa en Sistowa. Vooral deze verovering
is van groot belang. Op dat punt, 6 K.M.
stroomopwaarts van Sistowa, is de Donau in
twee armen gesplitst, de eigenlijke rivier aan
den Roemeenschen kant en het z.g.n. kanaal
van Belena aan den Bulgaarschen kant. Die
twee armen omspoelen het 14 K.M. lange
eiland Persina. Daar waar de rivier en 'net
kanaal weer te zamen komen, ongeveer 6
K.M. boven Zimnitsa, ligt het 5 K.M. lange
eiland Mesir. Van den Roemeenschen oever
tot Mesir meet de rivier nauwelijks 500 M.,
en ongeveer evenveel van daar tot aan den
Bulgaarschen oever, liet is dan ook op dat
punt dat de Russen in 1877 den Donau zijn
overgetrokken, en ook de Roemenen in 1913
bij hun marsch naar Sofia. Op het eiland
bevindt zich een fort met moderne bewapening,
dat zich beeft pogen te verdedigen, doch na
eenige welgerichte schoten van de monitors
en de Bulgaarsche batterijen al spoedig de
vlag heeft gestreken. De bezetting, 2 officieren
en 150 man, gaf zich gevangen, en het fort
en het eiland hebben nu een gemengd gar
nizoen van het middenblok gekregen en worden
verder versterkt.
.„zending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave.
T^^TfnTEN EN ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BIJ PEN UITGEVER.
4)
De toestand in België.
Wat de Duitsche vloot presteert.
De Duitschers in België.