Buitenland.
Uit Stad en Provincie.
gepubliceerde officieele communiqué inzake
winteraardappelen wordt, in antwoord op de
tot den minister van landbouw, nijverheid en
handel gerichte vraag, welke soorten nu wel
en welke niet vervoerd mogen worden, het
volgende medegedeeld
Vervoer naar buiten de gemeente is ver
boden van alle kleiaardappelen. Terwijl dit
vervoerverbod zich aanvankelijk bepaalde tot
de meest duurzame soorten Bravo's, Blauwen,
Bontblauwen, Roode Star, Frisia's, de Wetten
en Industrie, is het thans uitgestrekt tot alle
kleiaardappelen, dus ook tot de op klei
verbouwde Eigenheimers en Borgers.
De aardappelen van zand- en veengrond
mogen alle worden vervoerd. Voor de con
sumptie komen hiervan vooral in aanmerking
Eigenheimers, Groninger Kroon en Roode Star.
Met het oog op den slechten oogst van
consumptieaardappelen op de kleigronden
wordt het publiek nogmaals opgewekt, om,
ter voorkoming van aardappelschaarschte in
het aanstaande voorjaar, voor de eerstvolgende
maanden vooral aardappels van zand en
veengrond op te slaan.
Doet het publiek zulks niet, maar volgt het
den dezer dagen door den directeur eener
coöperatieve vereeniging te Rotterdam gegeven
raad, om in plaats van de goedkoope regee-
ringsaardappelen te nemen, liever iets meer
te besteden, dan kan men voor het bezwaar
komen te staan, dat er in Méi 1917 hier te
lande geen aardappelen meer te krijgen zullen
zijn.
UITVOERVERBODEN IN ENGELAND.
Reuter seint uit Londen
Officieel wordt meegedeeld, dat tot nader
order geen vergunning in Groot Brittanje en
Ierland noch in de Britsche overzeesche
bezittingen meer gegeven wordt, voor den
uitvoer naar Nederland van vlas, linnen garens
en draad, linnen manufacturen, versche vruch
ten met uitzondering van bananen, was met
uitzondertng van parafine.
ENGELAND EN HET VERKEER MET
ONZE KOLONIËN.
De Toekomst schrijft
Een zuiver Nederlandsche vereeniging van
wetenschappelijk socialen aard wilde een
nuttige, hygiënische brochure naar Neder-
landsch-Indië zenden ten behoeve van de
Nederlandsche militairen aldaar. Let wel
het geldt een Nederlandsche vereeniging, een
Nederlandsche brochure, een Nederlandsche
kolonie, Nederlandsche militairen. De ver
zending kon niet geschieden, want de
brochure was op papier gedrukt, afkomstig
uit Duitschland. Dat papier w?s door Neder
landsche kooplieden met Nederlaudsch geld
voor de Nederlandsche industrie gekocht. De
verzending door Nederlanders voor Nederlan
ders op een Nederlaudsch schip naar een
Nederlandsche kolonie mocht niet. Engeland
verbood het. De Nederlandsche regeering, om
hulp gevraagd, was niet bij machte iets aan
de zaak te veranderen
DE OORLOG.
BERLIJN, 27 October. (Wolff.) Officieel.
In den nacht van de 26 op den 27 October is
een deel van onze torpedobootstrijdkrachten uit
de Duitsche bocht door het kanaal van Do
ver gevaren tot aan de linie Folkenstone
Boulonge. Volgens een voorloopig bericht van
commodore Michelsen zijn (voor een deel vlak
voor de vijandelijke havens) op zijn minst elf
voorpoststóombooten in den grond geboord.
Voorts twee of drie torpedojagers of torpedo
booten. Eenige leden van de bemanning kou
den worden gered en als gevangenen worden
meegenomen. Ten minste twee torpedojagers
zijn door torpedoschoten en geschutvuur zwaar
beschadigd. Ten slotte is de Engelsche post
boot Queen ten Zuiden van Folkenstone in
den grond geboord nadat de bemanning tijd
had gekregen van boord te gaan. In het ka
naal werd een levendig verkeer van hospitaal-
schepen opgemerkt. Onze torpedobooten zijn
alle behouden en zonder eenig verlies in de
Duitsche wateren teruggekeerd.
BERLIJN, 29 October. (Wolff.) Officieel
Ten Z. van den pas van Tömösver is bij de
aanvallende beweging Azuga bereikt. In
weerwil van den taaien tegenstand van den
vijand zijn in de richting van Campolung en
ook verder westelijk vorderingen gemaakt.
Bij de legergroep Mackensen is de toestand
niet veranderd.
BOEKAREST, 29 October. (Roemeensch
agentschap.) Ten oosten van de Olt valt de
vijand ons met sterke strijdkrachten aan.
Het gevecht duurt voort.
In het Jiu-dal zetten wij den aanval voort
en vervolgen wij den terugtrekkenden vijand.
Wij hebben weer 10 officieren en 250 Beiersche
soldaten gevangen genomen. De tweede
luitenant der reserve Patruscoin heeft met de
afdeeling onder zijn bevel twee batterijen
houwitsers van 10.5 c.M. van het 21ste Beier
sche regiment artillerie genomen. Destukken
zijn dadelijk tegen den vijand gebruikt en be
wezen groote diensten. Wij namen verder 4
machine-geweren en vele caissons.
In de streek van Orsowa heeft de vijand
na een hevig bombardement in de richting
van Varful en Cocosului aangevallen, maar is
afgeslagen.
Op bet Zuidelijke front is de toestand on
veranderd.
Boekarest moet een van de sterkste vestin
gen ter wereld zijn. De Tagl. Rundschau
zegt o.m.
De gordel van de vesting werd tot op zes
tot negen kilometer van de stad Boekarest
vooruitgeschoven, om de stad zelf voor ar
tillerie-aanvallen te beschermen. De geheele
vestinggordel bestaat uit 36 werken, waarvan
18 forten zijn en 18 tusschenwerken. De
vestinggordel heeft een omtrek van 75 kilo
meter.
Alle forten van de vestiug Boekarest zijn
met gepantserde draaikoepels van Duitsch
stelsel voorzien, die in Frankrijk gemaakt zijn.
Brialmont had ook het plan een aautal Fran-
sche draaikoepels aan te leggen. De Roe
meensche regeering is bij het aanschaffen van
deze verdedigingsmiddelen nog veel verder
gegaan dan Brialmont voorgesteld had. Vol
gens de plannen van den vestingbouwer moest
de geheele vesting met 248 kanonnen worden
uitgerust. Belangrijk is, dat niet minder dan
54 gepantserde waarnemingsposten zijn ge
bouwd.
Deze sterke vesting moet in de laatste
maanden nog door tusschenwerken en flan-
keeringsstellingen van alle mogelijke soort
aanzienlijk zijn. uitgebreid. Men heeft hierbij
gebruik gemaakt van de ervaringen, die bij
de verdediging van vestingen in dezen oorlog
zijn opgedaan. Het verdedigingsleger voor
Boekarest onder generaal Bogdan vindt dus
in de vesting een sterk steunpunt. De ves
tinggordel is niet naar één richting bijzonder
sterk aangebracht, maar de forten zijn vrij
gelijkmatig over den geheelen gordel verdeeld.
Zij dienen ook tot bescherming van het groote
kruispunt van spoorwegen, dat zich in Boe
karest bevindt.
BERLIJN, 28 Oct. (Korr. N.) De Lokal
Anzeiger ontleent aan de Stampa het bericht
uit Londen, dat eerstdaags nieuwe berichten
uit Amerika verwacht kunnen worden over
het in den grond boren van schepen door
Duitsche duikbooten. De aan de kust van
Amerika kruisende drie Duitsche duikbooten,
de U 53, de U 48 en de U 61 schijnen slechts
het geschikte moment af te wachten om hun
werkzaamheden te hervatten. Uit de te
Londen ontvangen lijsten der in den grond
geboorde schepen blijkt, dat de werkzaamheid
van deze drie duikbooten inderdaad buiten
gewoon is. Op de laatste lijst komen behalve
enkele Noorsche schepen, die contrabande
vervoerden, drie Engelsche schepen voor van
gemiddeld 3500 ton inhoud.
De Popoio d'Italia schrijft in een boos ar
tikel, dat niets verder van haar af is dan
onder de geallieerden tweedracht te stichten
en in ernst te gelooven, dat een van hen zelf
zuchtige doeleinden nastreeftmaar als de
Entente voor België en voor Frankrijk ont
zaglijke offers aan bloed en goed brengt, als
een 'schadeloosstelling voor de offers van Italië
in de Alpen uitblgft, en als men den plicht
vergeet, om den Serviërs hun vaderland terug
te geven, zegt het blad, zelfs op het gevaar
af van het mishagen van Sonnino gaande te
maken en in beslag genomen te worden, eens
rondborstig worden. Het zcu wellicht beter
geweest zijn, als, men Roemenië met vrede
gelaten had, in plaats van het nu zonder
voldoende wapens en manschappen aan een
rampspoedig lot over te laten. Naar men uit
onzijdige landen verneemt, is daar, wegens
de houding tegenover Roemenië, het crediet
van de Entente sterk aan het zakken, en de
stemming grenst daar bijna aan minachting,
een lot, dat niet onverdiend is, want het is
niet voldoende, telkens weer te verkondigen,
dat men zeker is van de overwinning. Men
moet veeleer het bewijs leveren, dat men ook
werkelijk weet te vechten en te zegevieren,
anders komt alles ten slotte op een ontzag
lijken* bluf neer en neemt datgene, wat men
twee jaar geleden vreesde, de Duitsche hege
monie in Europa, steeds vasteren vorm aan.
Alle offers zouden dan nutteloos geweest zijn.
Hetzelfde blad stelt de vraag wat de mede-
deeling van het Duitsche hoofdkwartier heeft
te beduiden, volgens welke de Russen aan
het front van prins Leopold een infanterie-
aanval zonder voorafgaande artillerie-voorbe
reiding hebben gedaan. Het is te hopen, dat
in die aanduiding slechts een vijandelijke boos
aardigheid verborgen ligt en zij geen bevesti-
f;ing is van de treurige berichten, dat in Rus
and en Roemenië gebrek aan munitie heerscht.
Mocht dat bericht bewaarheid worden, dan
zou het een ontzaglijke draagkracht hebben
en zou de doodsklok voor Roemenië luiden.
Volgens een Havas-bericht aan hetzelfde
blad zou Roemenië voor het geval, dat de
centralen het zouden veroveren, aan dezen
ten minste even groote voorraden aan graan
leveren, als zij nu reeds hebben, nog daarge
laten de mogelijkheid van een intensieve be
planting van liet ontzaglijke graangebied voor
den volgenden oogst. Feitelijk zou het verlies
van Roemenië voor de Entente tegelijk het
verlies van alle gedurende een economischen
oorlog van twee jaar tegen de centralen be
haalde voordeelen beteekenen.
Wij geven onderstaande berichten zooals wij
ze in de Köln. Ztg. aantreffen, zegt de N. R. C.
In de Christliche Welt van 19 dezer komt
een lied voor, dat de Evatig. gemeente te
Villars in Karinthië gezongen heeft bij het
afnemen van de klok. In een noot vvordt
meegedeeld, dat thans in Oostenrijk veel
kerkklokken tot kanonnen versmolten worden.
De redacteur geeft in hetzelfde nummer den
wenk om gouden avondmaalstellen, die geen
kunstwaarde hebben, ten bate van het rijk te
versmelten N. R. C.
De „Manchester Guardian" geeft de volgende
beschrijving van het „munitiemeisje".
„Zij zijn niet roekeloos |verspilziek. Als zij
in het begin wat geld uitgegeven hebben aan
goedkoope sieraden och, waarom zonden
zij het niet doen Het was een onschuldige
weelde en [zij blijven maar niet steeds bij-
koopen. Het was natuurlijk, dat zij in het
begin er pleizier in hadden, geld uit te geven.
Een merkwaardig resultaat van het werk
der meisjes in de munitienijverheid was, dat
terwijl hare vingers werkten, zij zich geestelijk
snel ontwikkelen. Het zou nu moeilijk vallen
een scherpzinniger stel meisjes te vinden dan
te Woolwich. Zij behooren nu nog niet tot
de „intellectueelen", maar hun denkvermogen
is gescherpt, zij hebben een krachtig ontwik
keld gevoel voor humor en kunnen snel en
pittig antwoord vinden.
Ook lichamelijk heeft het nieuwe werk een
merkwaardigen invloed op haar gehad. Zij
verdienen geld genoeg om zich goed en ver
standig te kleeden en te voeden, zoodat zij
goed gezond zijn. Het munitiewerk is een
geluk geworden voor de Eugelsche vrouw, en
nooit was vermoedelijk het Engelsche volk
in het algemeen zoo flink als nu.
Zij, die vreezen voor de toekomst van het
ras, behooren te bedenken, dat het goed ge
voede „munitiemeisje" en de krachtige, aan
een gezond leven gewende soldaat na den
oorlog waarschijnlijk een gezond kroost zullen
hebben.
Van groot nut voor de toekomst is ook de
omgang in de werkplaatsen tusschen het ar-
beidstertje en de meisjes uit den gegoeden
stand geweest. Eerst kijkt het arbeidersdoch
tertje met minachting naar de smettelooze
werkkleeren en de nette mutsjes van hare
collega, maar na een poosje begint zij in te
zien, dat dat alles toch wel netjes staat en
dat in de oogen der mannen die zindelijkheid
iets aantrekkelijks is, terwijl het meisje uit
de hoogere klassen de goede natuurlijke eigen
schappen van het fabrieksmeisje ging waar-
deeren en tot de ontdekking kwam, dat som
mige dingen die zij vroeger terugstootend vond,
het tenslotte toch niet zijn.
Er is te Woolwich een groote verscheiden
heid van werk, omdat daar iedere arbeid met
de munitiefabricage in verband staat, behalve
de eigenlijke fabricage der ontploffingsmiddelen
zoodat alle typen van vrouwen die zich daar
om werk aanmelden, de soort bezigheid kon
den vinden, die met haar aanleg het meest
overeen kwam. Niemand klaagt over de te
Woolwich betaalde loonen. Het gemiddelde
weekloon voor een vrouw is 2.10 pond per
week aan stukwerk, terwijl voor de hoogere
soorten werk tot 4 pond wordt betaald".
Leeren behelpen, dat is de leuze in Duitsch
land, en men slaagt er wonderwel in.
„Stand."
Morgenbladet, een der invloedrijkste bladen
van Kristiania, had Maandag een artikel,
waarin het over het in den grond boren van
zooveel Noorsche schepen en het in brand
steken van andere, die met hout naar Enge
land voeren, niets zegt, maar zich voornamelijk
keert tegen de Duitsche correspondenten in
Noorwegen, die aan lmn bladen het Noorsche
standpunt, volgens Morgenbladet, partijdig
weergeven en de openbare meëning in Duitsch
land tegen Noorwegen opzetten. Verder pole
miseert het blad tegen een artikel in de
Kölnische Zeitung
Die Duitsche correspondenten, zegt Morgen
bladet, stellen het voor alsof Engeland de
Noorsche regeering heeft geprest om tegen
Duitschland maatregelen te nemen, die in strijd
zijn met het volkenrecht. Tegelijkertijd be
weren de heeren, dat op een vertrouwelijke
bijeenkomst tusschen den Noorschen minister
van buitenlandsche zaken en eenige Noorsche
persmannen, sommige van deze er bij de re
geering op aandrongen om in de duikboot
zaak tegen Duitschland forsche taal te ge
bruiken en de regeering daaraan gehoor heeft
gegeven. Maar, merkt Morgenbladet op, indien
de Noorsche regeering heeft gehandeld onder
invloed van die redacteurs, waar blijft dan
het Engelsche bevel, waaraan zij heeft ge
hoorzaamd
En hoe kunnen de Duitschers meenen,
vraagt het blad verder, dat het duikbootvoor
schrift alleen tegen Duitschland is gericht,
wanneer van hun kant wordt beweerd, dat
zij zich in geen enkel opzicht aan een schending
van Noorwegens onzijdigheid hebben schuldig
gemaakt en dat ook niet zullen doen Zou
iiet, met hun opvatting, niet meer voor de hand
liggen, dat de maatregel gericht is tegen
Engeland, dat, volgens hen, Noorwegen op
alle manieren bedreigt en dwingt
De redeneering dunkt ons eer vernuftig dan
doeltreffend. Immers zegt men van Duitsche
zijde, dat het duikbootvoorschrift tegen Duitsch
land is gericht, aangezien alleen Duitsche
duikbooten op de Noorsche kust werken, en
geen Engelsche; en wel hebben Duitsche duik
booten, zoo heet het van Duitschen kant, de
Noorsche onzijdigheid niet geschonden en zijn
zij niet van plan het te doen, maar het nieuwe
voorschrift verbiedt aan de Duitsche duik
booten dingen, die volgens het volkenrecht
geen schending van de onzijdigheid zijn.
De Kölnische Zeitung wordt terechtgewezen,
omdat het gewraakte artikel onrechtvaardig
tegen het Noorsche volk uitvalt en de Noorsche
regeering bespot.
Tidens Tegn van Maandag heeft geen be
schouwing over bet geval. Wat wij den luatsten
tijd van de Noorsche pers hebben gezien en
wat er in Deensche bladen aan aanhalingen
uit heeft gestaan, maakt op ons den indruk,
dat de Noorsche minister van buitenlandsche
zaken op de bijeenkomst, waarvan sprake is,
de redacteurs op het hart heeft gedrukt, niet
scherp tegen Duitschland te schrijven en het
publiek kalm te houden. N. R. C.
Bij het groot gebrek aan rubber reed men
in Duitschland aanvankelijk op fietsen zonder-
gummibanden.
Het zwoegen op fietsen zonder banden, op
de velgen, is echter ook over de gladde
asfaltstraten geen genoegen. Er mogen dan
jongens zijn, die hierin al een zekere virtuosi
teit bereikt hebben, deze oplossing van het
vraagstuk is de overgroote meerderheid toch
te eenvoudig. Dunne houten „banden" zijn
dan nog wel beter, maar ook deze remplagant
is door zijn zwaarte en onsoliditeit niet ver
kieselijk. Dus kwam* de industrie op de
gedachte, in de velgen aan te brengen een
doorloopende ijzereu spiraal. Zoo'n ding veert
nog een beetje en is betrekkelijk sterk.
De mededeeling, na de uitvinding van deze
spiralen, dat in de toekomst gummi niet meer
gebruikt zou worden voor fietsbanden, moet
echter „cum grano salis" genomen worden.
Zóó schitterend is een dergelijke „Ersatz"
niet. Men zou er ten hoogste van kunnen
zeggenhet gaat op die manier. Het gaat
er zelfs zoo goed mee, dat men nu algemeen
die dingen in de Berlijnsche straten ziet. Voor
een pleiziertochlje buiteu, waar de wegen niet
zoo glad zijn en niet zoo schoon, moet het
genoegen échter nog twijfelachtig genoemd
worden. Doch dat is ook niet de bedoeling.
Evenzoo is het gesteld met de Berlijnsche
auto's. Ze hebben eerst gereden tot de yellen
hingen bij de banden, en, hoewel met ijzereu
klammers weer in het fatsoen gebracht, den
laatsten dienst weigerden. Toen kwamen de
dikke vaste banden aan de beurt, die hier of
daar nog wel te koop waren in voorwereld
lijke winkels. Maar ook die versleten. Daarna
paste men het ijzeren spiralen-systeem toe.
Verticaal op het wiel werden stevige spiralen
gezet en om deze spiralen weer een ijzeren
band gelegd, de buitenband. Deze redder in
den nood scheen beter te zijn dan auto-banden
geheel uit hout, die men een paar maanden
geleden wel zag, doch geen opgang gemaakt
hebben. Met de ijzeren spiraal banden gaat
het in de asfaltstad niet heel snel, en niet
zonder af en toe een flinken schok. Maar het
gaat dan toch.
Dezer dagen zijn verschillende winkeliers
in onze stad begonnen met 9 uur winkelslui
ting des avonds, behalve des Zaterdags. Naar
we vernemen zullen er nog meerdere
dit voorbeeld volgen. Het is in velerlei op
zicht een goede maatregel.
In de vacature ontstaan door het over
lijden van den heer G. J. Balkenstein Sr. is
benoemd tot kerkvoogd der Ned. Ilerv. kerk
de heer J. Vinke, alhier.
Vrijdag a. s. hoopt de heer S. Griede
voorheen Hoofd der Chr. school te Hoek, met
de Prinses Juliana uit Amsterdam naar
Batavia te vertrekken, om als onderwijzer aan
de Holl.-Chin, school te Magalang te gaan
arbeiden.
Axel. Zaterdagavond geraakte een boeren
jongen J. d. F. met het voorwiel van zijn fiets
bekneld tusschen de tramrails, waardoor hij
zoodanig kwam te vallen dat hij bewusteloos
bij Dr Bom is binnengedragen. Later is hij
per rijtuig naar zijne ouders, die in de buurt
Schapenbout wonen, vervoerd.
Axel. Naar we vernemen zijn er bij den
kerkeraad der Geref. kerk alhier ernstige
besprekingen gaande, om spoedig over te gaan
tot het vergrooten van het kerkgebouw in de
Kerkdreef. De architect den heer Kuypers
was om nadere inlichtingen te geven daarvoor
verleden week in Axel. Gelukkig is de ker-
Jteraad zoo verstandig geweest om den heer
Kuypers, die het plan voor dit gehouw inder
tijd ontworpen heeft, weder te raadplegen,
vvaardoor zal kunnen worden voorkomen, dat
dit sierlijke gebouw wordt verknoeid.
(Corr.)
De 70-jarige P. Tr. te Hontenisse sprong
in de Hengstdijksche straat op zij voor een
paard, dat zich bang maakte voor de passee-
rende tram. De grijsaard raakte onder de
tram, zoodat hem een been bijna geheel werd
afgereden.
Iemand, die bij het ongeluk tegenwoordig
Uitval van Duitsche torpedojagers naar het Kanaal.
Van het Roemeensche gevechtsterrein.
Boekarest als vesting.
Do U-booten aan de Amerikaansche kust.
Een boos artikel.
Offers aan den Moloch.
De munitiemeisjes.
Moderne auto's en fietsen.
Noorwegen en Duitschland.
TER NEUZEN, I November 1916.
