Antirevolutionair voor nieuws* en Advertentieblad Zeeland. I^^TTbonnementen en advert feuilleton. Lit de Pers. Binnenland. No. 1372. Woensdag 18 October 1916 14" Jaargang. ABONNEMENT: Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,-. Franco ^bT^X^Boetbande,aars,Pos,direc- teuren en Brievengaarders. TE Dit blad verschijnt Dinsdag» en Vrijdagavond, uitgezonderd op Feestdagen, bij den Uitgever D. H. LITTOC' A'. te TER NEUZEN. ADVERTENTIËN: Van 1 4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver» tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend. ingezonden stukken Alle stukken, voor de Redactie van dit blad bestemd, te adresseeren de Redactie van Luctor et Emergo richten aan 'ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BiJ BEN UITOEVER. te Ter Neuzen." Aanname van Advertentiën den dag der uitgave. tot 1 uur op Art. 192. Ook „Volksonderwijs" heeft ve''ga(^' Prof. Eerdmans sprak contra, de heer bigot nro het nieuwe art. 192. Merkwaardig is de wijze, waarop de afge- vaardigde voor Oostburg, de lieer De Mui alt zich in het debat uitliet p Volgens verslag in de N. R. C. in voegen Q Eerste debater was de lieer De M u r al t. Deze zeide, dat de schools trad niet alleen is gelegen 111 de financieelej stelling. We zullen den slag toch volledig moeten verliezen, hoezeer we daartegen oo bezwaar hebben. Maar als de fmancieeie gelijkstelling volledig is tot ,staQdpSe^TJjJ' en er ontbreken waarborgen 111 de Grondwet dan zullen wij moeten toezien, dat bo ons rekening gehouden worde met dezelfde ge wetensbezwaren, welke we thans bi) rechts gaan respecteeren. In vele streken van het platteland zullen we onze kinderen moeten zenden naar de bijzondere school. Het doet spx. genoegen, dat liet hoofdbestuur de motie-Van Itaalte heeft overgenomen, strek kende om hij de wet vast te stellen de uitzonderingen, waarin slechts de geJ®Se"" beid tot liet ontvangen van openhaar onder wijs wordt gegeven. a t,. j)e tweede inleider heeft liet gewaagd te zegden, dat de openbare school zal bloeien als nooit tevoren; spr. vreest, dat zij zal „doodbloeien". Spr. durft met eraan mee te doen, den eenvoudigen van harte „v0 praten, dat de fmancieeie gelijkstelling liet volksonderwijs tot bloei zal brengen. Hij aclit het heter, nederig te zwijgen met gebogen hoofd en te erkennen, dat wc van do clericalen een flink pak slag hebben gekregen. Spr. wenscht van den lieer Bigot antwoord op de volgende vragen Als de eisch van voldoende waarborgen met in de Grondwet wordt opgenomen, wordt dan de algemeene volksontwikkeling gediend Wordt door de verandering, welke komen gaat, de godsdienstvrede bevorderd Nadert men de nationale eenheid'? Op al deze vragen antwoordt spreker met beslistheid - Neen-i Wij moeten erkennen, dat wij het voor de tactiek der politieke Katholieke veldlieeren moeten afleggen. Eerst hebben zij de liberalen geholpen hij het in liet leven roepen dei- neutrale school, toen hebben zij gestreefd naar subsidieering der bijzondere schooj^enjni vallen de millioenen, waarvoor zij jaren hebben g0Er°is°vóoI-''spreker"s 1 echts één troostwordt de grondwetsherziening aangenomen, dan zal het toch nog minstens tien Jfjdjj dat de wetgeving zoover is aat het bBz°nd nnHprwiis ziin 20 millioen zal hebben. liet 'bijzonder onderwijs zal er met naar streven om liet onderwijs zoo goed mogelijk te maken Als de noodige waarborgen met in de Grondwet worden opgenomen, dan zal over bet hiizonder onderwijs vaardig worden de Èeest val? [m>f. Holwerda, die dc Christel»!» school stelling wilde doen nemen tegen het I streven der openbare school, om den kinderen I meer Een,inisPhij te brengen dan hun ouders h'Ten'siotte zeide spr., dat hij met den heer Eerdmans zijn amendement heeft inged end om uit den brand te redden wat emit redden is." Men kent den man aan zijn spraak. Insinuaties te over. Uit 58) jonge Jaren. HOOFDSTUK XII. Besluit, verder ging met onze vrienden Hoe het o—d In het kort wil ik er nog iets van mededeelen. Bertus smaakte het genot, vader volle zes maanden aan den wal te mogen hebben, cu eiken dag vader te zienwant al dien tijd bleef vader bij tante in huis. Pietjes humeur begon werkelijk wat minder onaangenaam te worden. Schaamde ze zich over haai vong gedrag? Of had de omgang met haar 00111, die zoo vriendelijk en gezellig kon praten en vertellen, zulk een gunstigen invloed op haar Hoe het zij, zelfs Bertus begon haar minder „kattig" te vinden en gedurende de lange Stemplicht. Omtrent dit onderwerp lezen we in „De Rotterdammerliet volgende in een artikel over Stemplicht en Vrouwenkiesrecht: Wat het eerste punt betreft komt ons dit zoo ten eenenmale in strijd voor met alle gezonde beginselen van Staatsrecht en Staat kunde, dat enkele kleine practische voordeelen ons daartegenover onbeteekenend voorkomen, De stemplicht is een van die verschijnselen, die er op wijzen, op welk een verkeerden weg wij zoo langzamerhand zijn geraakt met onze Staatsidee, waartegen ook van liberale zijde zelfs ten onzent herhaaldelijk is gewaarschuwd. Het kiesrecht is dan niet meer een bevoegd heid, verleend aan den man of uc vrouw die een zedelijk recht ontleent aan zijn of haai sociale positie, 0111 invloed uit te oefenen op de richting van het Staatsbeleid, maar omge keerd oordeelt de Staat liet dan voor zich zelf gewensclit, om de opinie van alle vol wassen mannen en eventueel ook van alle volwassen vrouwen te liooren over liet Staats beleid. Consequent doorgevoerd zou dit na tuurlijk al te ondragelijke geestelijke tyrannic worden. Zoodat men volstaat met te dwingen tot de wandeling naar de stembus, waar men dan er af is met een oningevuld briefje in ue bus te gooien. Dit nu is een recht, dat den Staat, wij zeggen liuver aan de Overheid, niet toekomt. Zij "heeft liet recht om aan de burgers al die plichten op te leggen, die voor de richtige vervulling van haar roeping onmisbaar en noodwendig zijn. Dienen in het leger, belas ting betaleu en meer andere zaken mogen worden opgelegd met dwang. Maar geenszins winteravonden, wanneer Bertus met zijn schoolwerk klaar was, schaarden ze alle drie, Pietje en Bertha en Bertus zich om Halbers, die lien met zijn reisavonturen soms uren wist te boeien, tot' liet tante te laat werd, die ze dan in een ommezientje naar bed joeg. Zoo vlogen de weken en maanden om. Menig bezoek bracht Halbers, ook wel in gezelschap van zijn jongen, aan „ouden Pie tersen", die deze visites op lioogen prijs stelde. Toen Mei weer in liet land kwam, moest vader vertrekken en ook Bertus. Hij deed examen voor de Zeevaartschool, waar hij werd toegelaten. Na eenige jaren studie mocht hij met vader eenige reizen meemaken en 11a verloop van tijd legde liij met goed gevolg liet stuurmansexamen af. Hij bleef een eerlijke, trouwe jongen die God vreesde. Keerde hij van zijn reizen terug, dan was liet hem altjjd een genot, eenige dagen bij zijn tante en zjjn nichtjes door te brengen. Kees van Wal werd schilder en onderhield lang met Bertus een drukke briefwisseling. Bram Blinkert, die de studie lieelemaal opgaf, komt aan dc Overheid liet recht toe, om dingen die zij wenschelijk acht 111 het algemeen helm"' nu ook maar kortweg met dwang op te leggen. En zelfs do meest geestdriftige voorstander van algemeen kiesrecht, zal met durven beweren, dat het een levensvoorwaarde voor den Staat is, dat allerlei onverschillig elementen gedwongen worden 0111 te gaa stemmen. Hoogstens kan men liet wmdgk •ïrhten Maar openbare orde en Staatsleven vereischen volstrekt geen stemplichtenstra- bedreiging mag dan ook met als midilc worden aangewend om te verwezenlijken wat men wenschelijk acht en niet meer. De lieele instelling is dan ook eigenlijk zo dwaas, dat de Nieuwe Courant met ten onrechte schreef, dat liet moeilijk is er met eenvoudig een loopje mee te nemen Eerst zet men alles op haren en snarenj °^- botoogen dat mannen en vrouwen liet kies recht moeten hebben, omdat ze er zoo gloeiend naar verlangen. Tegelijkertijd zet men er straf op omdat men hang is, dat ze zulle wegblijven en niet stemmen Maar tot stemmen kan men ze ook weer met dwingen, daarom beperkt zich de dwang tot liet inleveren van een blanco-brief je. mnoet t>p- De voorstanders worden dan ook meest be wogen door practische motieven. Men spaart er veel moeite 011 kosten mee uit voor het ophalen der kiezers op den stemdag. Anderen verwachten er een remmenden invloed van od de uiterste richtingen. Weer anderen zien er een middel in tot politieke opvoeding. Maar gesteld al, dat er op enkele punten iets „oeds van ware te wachten, dan nog strijdt een dergelijke dwangmaatregel zoozeer tegen onze politieke opvattingen, dat wij ons moei lijk kunnen voorstellen, dat er onder ons zijn. die voor stemdwang liet pleit zullen opnemen. bureau voor rekening der relf eri"^aa7medë gedaan, de onkosten, die in verhand daarmede werden in rekening gebracht voor ^laa"' enz de boekhouden), kortom naar alles wat met de fmancieeie uitkomsten van het bedrijf Til E. P. <1= Monehy voor- zitter van de Kamer van Koophandel te Rot terdam en S. P. van Eeglien, voorzitter van de Kamer te Amsterdam, moeten zich bereid hebben verklaard I11 de commissie zitting te nemen. DE distributienet. Omtrent de vergadering te Alkmaar van gemeentebesturen uit den omtrek meldt men ons nog, dat, mochten bezwaren bestaan tegen de volle betaling van de kosten door liet rijk, den minister zal worden verzocht, een regeling te treffen waarbij de ten laste der gemeenten gebrachte' distri'butiekosten van rijkswege worden omgeslagen over alle gemeenten van bet rijk in verhouding tot liet zielenaanta tengevolge waarvan de aan elke andere regeling verbonden hooge kosten van controle en" administratie overbodig zullen worden. Voorts zal aan den minister worden verzocht, aan de ingevolge art. 1 der Distributiewet aangewezen artikelen, met liet oog op de enorm gestegen prijzen, tengevolge waarvan zij door liet minder koopkrachtige publiek uiterst bezwaarlijk te betrekken zijn, uitbreiding te geven, door o. m. ook soda, garens, wol, sajet, klompen en andere thans zeer uure, maar voor een huisgezin noodzakelijke oehoe ten, onder deze artikelen op te neme". DJAMBI—PALEMBANG. De N R.C. correspondent te Soerabaja seint Het Soer. Hbld. verneemt, dat Palembang omgeving rustig zijn. De bevolking van LANDWEER. Do landweerlicliting 1910 C (militielicliting 1908) zal 24 October in het genot van onbe paald (klein) verlof worden gesteld. ART. 192 VAN DE GRONDWET. De uitslag van de stemming tegen de wij- ziaing van art. 192 van de Grondwet 111 de Vcreeiiiging van Hoofden van Scholen 111 Ne derland is, dat 378 leden zicli voor en 806 tegen de voorgestelde wijziging van bedoeld artikel hebben verklaard. ENOUÊTTE-COMMISSIE REGEERINGS- GRAANBEDRIJF. Naar het Hdbl. verneemt, zal op uitnoodi- gin<' van minister Posthuma binnen enkele dagen een enquêtte-commissie voor liet regee ring sgraanbed rijf worden in het leven geroepen Deze commissie zal een zoo uitgebreid mogelijk onderzoek instellen naar do graanaankoopen die sedert de oprichting van het Rijksgraan- tot groot verdriet van zijn vader, nam ten slotte dienst als koloniaal. Hij zag het vader land nooit terug. Henk Dorsman? Toen meester dien avond naar Henks vader was gegaan om over liet gebeurde eens te spreken, was lnj daar ,ne^ wel ontvangen. Vader en moeder wilden geen kwaad van hun zoontje hooren en namen het meneer Raamsma kwalijk, dat hij durfde ver onderstellen, dat Henk oneerlijk was. Den anderen morgen kreeg meester liet volgende briefje „Meéster, wil U het pokkenbriefje van Henk maar meegeven, want U vertrouwt heul toch niet en U laat de jongens toe, dat ze hem centendief naroepen. Hij moet maai op een andere school. J. Blinkert. Meester was zoo wijs verder er geen inkt ot wooiden aan te verspillen. Henk ging naar een andere schoolwerd daar weggejaagd kwam bij een timmerman in de leer, 14 dagen daarna was hij metselaar en in een jaar had lnj ongeveer zés ambachten uitgeoefend. Hij werd een rechte deugniet en zat op achttienjangeu teeltijd wegens diefstal van een fiets reeds in de ge- de Bovenlanden is zenuwachtig en ongerust Uit Djambi zijn troepen aangekomen. De raderboot Nederland is door de opstan delingen aangevallen bij Moeara Roepit. De zen stalen levensmiddelen, niemand is gewond. Saroelangoen Rawas word bedreigd door de opstandelingen. Assistent-resident Wellan is met troepen naar Saroelangoen vertrokken. De bevolking van Batangliari Leko is in liet algemeen liet eens met de opstandelingen. DE NIEUWE POST TARIEVEN, geldende vanaf lfi October, betreffende Quitantiën, Wisselsen Formulieren. De invordering van gelden op quitantiën, wisselbrieven, assignatiën en ander handels papier, waarvan liet bedrag voor elk stuk de som van f 500 niet te boven gaat, kan ge schieden tegen vooruitbetaling van een recht van vijf cent voor elk afzonderlijk 111 te vor deren 'bedrag niet liooger dan fl, van 7 /8 cent voor elk bedrag tussclien f l_en f2o en van 15 cent voor elk bedrag van f 2o en liooger. Bij de uitbetaling is bovendien wegens liet vangenis. Toen zijn straftijd 0111 was, pleegde hij al spoedig weder diefstallen en werd ten slotte een klant voor Veenhuizen. Lange Free werd zijns vaders rechterhand in de zaak. Kwam bij in den tonnenkelder, dan schoot hem vaak in de gedachten, hoe Bertus, die hem af en toe nog wel bezocht, daar eenige benauwde uren had doorgebracht. Cor Brand werd een ijverig en eerlijk schoenmakerzijn ongelukkig zusje stierf, toen ze pas vijftien jaar was Wira van Ree kwam op een kantoorliet kostte hem inderdaad ontzaglijk I veel moeite zich op den kantoorkruk rustig te houden; hij bleet altijd een beweeglijk, maar ijverig en eerlijk manneke. Oudo Pieterse leefde nog tien jaar. 1 usschen zijn reizen door verzuimde Bertus nooit hem op te zoeken, wat den oude steeds het grootste genot verschafte. Eindelijk kwam ook voor hem de tijd van scheiden, maar zijn sterven was hem de poort des hemels EINDE. - w Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave „Aan DOOR ZELANDIA. pïadnïirTërbödën7| (NK. U.j M|1MM-1TT-oi—r-MMMMgenoi cn uiug^»'»h .—--.-o 1

Krantenbank Zeeland

Luctor et Emergo | 1916 | | pagina 1