i
Antirevolutionair
voor
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Uit de Pers.
FEUILLETON.
Binnenland.
No. 1371.
Zaterdag 14 October 1916-
14" Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1, Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars,
teuren en Brievengaarders.
Postdirec-
Dit blad verschijnt Dinsdag» en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOU Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIËN:
Van 1 4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
7ï^5Ü~nten en advertentiën te BEZOROEM bu pen uitoever.
Alle stukken, voor de Redactie van
dit blad bestemd, te adresseeren
„Aan de Redactie van Luctor et Emergo
te Ter Neuzen."
Aanname van Advertentiën tot 1 uur op
den dag der uitgave.
daad
De torpedeering van de
„Blommersdijk."
Omtrent deze onverantwoordelijke
schrijft de N. R. C. o. a.
„De berichten zijn nog verre van duidelijk.
Wat ons door Reuter geseind wordt en
Reuter behoort niet tot degenen, die do voor
de Duitsche oorlogsleiding gunstigste uitlegging
snel aanvaarden maakt den indruk, dat bij
de torpedeering op groote schaal van neutrale
en vijandelijke schepen, die gisteren plaats
heeft gehad, de regelen van de laatste duik-
bootnota aan Amerika gevolgd zijn Doch de
feiten te onzen aanzien deden zich aanstonus
anders voor. De Blommersdijk, het groote
schip van de Holland-Amerikalijn, dat mede
als slachtoffer van de duikbootrazernij is
gevallen, had geen contrabande aan booru,
geen lading voor Engeland zelfs. Zes zevenden
van de lading bestond uit graan voor onzo
Rcgeering, en de kleine rest was stukgoed,
dat voor Nederland was bestemd. Dit kon
onmiddellijk uit de scheepspapieren gebleken
zijn. Deze moesten dus of niet onderzocht
zjj het schip moest derhalve zonder onder
zoek zijn getorpedeerd, hetgeen met de aan
genomen regelen van duikbootoorlogvoering
in strijd zoude zijn, öf het schip moest na
onderzoek, hoe men liet ook wendt of keert
absoluut onrechtmatig getorpedeerd
zijn. Aan vergissing kon moeilijk worden
gedacht. De Blommersdijk was een schip van
heel bijzonder type, dat op verren afstand kon
worden herkend de nationaliteit van het schip
was zeer duidelijk op het schip aangegeven.
Tien dagen lang ronddrijvende torpedo's
zullen daarginds op de Amerikaansche kust
ook wel niet zijn
Daar komt nu zooeven het verbluffende
bericht van den kapitein van de Blommersdijk,
dat de kapitein van de duikboot naar zijn
zeggen instructie had -het is ten minste
niet aan te nemen, dat hij in zoo n ernstige
Uit jonge Jaren.
Na Bertus' relaas twijfelde niemand meer
aan Henks schuld, maar bewezen was ze
nog niet.
„Nu, Henk", zei meester opnieuw. „Zeg
eerlijk de waarheid. Heb je het geld helpen
wegnemen? Denk er aan, dat delleeieonze
woorden hoort en dat Hij den leugen haat!"
„Ik heb niks gedaanhield Henk vol.
Meester ledigde de portemonuaie telde liet
geld.
„Een gulden, twee en dertig," zei hij. „Hoe
kom je aan zooveel geld, jongen
,,'k Moest boodschappen doen", loog Henk.
„Zoo, nu, dat is te onderzoeken. Vanavond
maar, wat hebben we hier Meester hield
een cent omhoog, op twee plaatsen in liet
midden doorboord.
Henk verbleekte nu toch.
„Ken jullie dien cent?" vroeg meester
Raamsma aan de klas.
„Ja, meester," riepen enkelen, „'t Is Bertus'
cent."
Toen Bertus indertijd den cent gegeven had,
had meester hem eerst uit de grap geweigerd
en gezegd, dat hij zulke Wegdorpsche centen
niet kon gebruiken. De kinderen herinnerden
het zich nu nog heel goed.
zaak op eigen verantwoordelijkheid zal hebben
gehandeld - alle schepen f torpe-
dee ren, die een Engelse he haven
moeten aandoen.
Dit is een gansch nieuwe schrikbarende
regel van oorlogvoering die m strijd is met
alle tot nu toe geldend en met alle tot nu
toe door de oorlogvoerenden op eigen gezag
geldend gemaakt recht. En hiermede is wel
in eens zonneklaar vast komen te staan
zóó vast, dat zelfs de heer alter van De
Toekomst, die voor geen kleintje vervaard is
het niet weg zal kunnen redeneeren dat
er opnieuw tegenover ons land eene daad van
verregaand en verbijsterend onrecht gepleegd
is Ondanks de scheepspapieren m orde be
vonden moeten zijn, is de Blommersdijk ver-
Ee°ne uiterst domme daad bovendien. Het
geval van de Tubantia was juist geregeld.
Er begon hier te lande, schoon het mysterieuze
vergaan van de Palembang onopgehelderd
bleef, eenige grootere gerustheid te komen,
te meer omdat uit de practijk van den duik
bootoorlog in de laatste maanden was gebleken,
dat er inderdaad verzachting was ingetreden.
Nu zullen de discussion over den duikboot-
oorlog niet alleen met Amerika, doch met alle
landen, die de vaart op Amerika onderhouden,
moeten worden heropend, en de stemming
daarbij zal voor Duitschland verre van gunstig
zijn. De Rijkskanselier zal bij die discussion
heel zwak staan, omdat hij daarbij geen vasten
grond onder de voeten lieeft, daar de vooi-
naamste voorwaarde, door hem zelf geteld:
dat de torpedeering een „den oorlog werkelijk
verkortend strijdmiddel" zou zijn, ten eenen-
male wordt gemist, Daarom is deze torpe
deering, die hier te lande en zeker ook in
Amerika opnieuw verontwaardiging opwekken
moet, vóór alles politiek dom.
Doch dit zijn onze zorgen niet. Wat ons
aangaat is liet onbetwistbaar onrecht, dat
jegens ons land is gepleegd. En dat hersteld
worden moet op meer coulante manier,
dan van Duitsche zijde tot nu toe in dergelijke
aangelegenheden betracht is. Er moet volledige
schadevergoeding worden gegeven, niet alleen
voor de lading, doch ook voor liet schip, en
deze laatste niet naar den theoretisclien
maatstaf, dien Duitschland pleegt tfr-gebrmken,
doch naar dien, volgens welken.in dezen tijd
de waarde van schepen in de practijk wordt
bepaald. Daarnaast behoort zekerheid te
worden gegeven, dat de beginselen, in de
„Hou-je nóg vol, dat je er niets van weet?"
drong meester aan.
„Ik heb niks gedaan", hield Henk staande.
„Hoe kom je aan dien cent Die is uit liet
doosje. Heb je dien van Bram gekregen
„Ik weet van niks; ik heb niks gedaan!
„Goed, vanavond zal ik de zaak verder
onderzoeken.
De portemonnaie houd ik zoolang."
„Ik moet hem hebben," dreinde Henk.
„Ga zitten" zei meester Raamsma. „Houd je
stil 1"
Mokkend zette Henk zich op zijn plaats;
de ellebogen onder het hoofd.
Meester keek niet meer naar hem om.
De klas ging met het werk voort, maar de
gedachten waren er liet eerste half uur niet bij.
Eindelijk, eindelijk ging de school uit.
Reeds in het portaal werd liet gebeurde
druk besproken en op straat raakten de jongens
er haast niet over uitgepraat. Henk Dorsman
was nauwelijks buiten, of hij zette liet op een
loopen en was in enkele minuten alle anderen
vooruit.
„Centendiefriepen sommigen. Maar boe
vechtlustig Henk anders ook was, thans had
hij niet terug.
o—
„Kijk eens, daar staat een rijtuig bij jullie
voor 'de deur," zei Kees van Wal tegen Bertus,
toen ze dicht bij juffrouw Van der Steens
huis waren. „Het rijdt al weer weg ook."
't Reed hun al voorbij.
't Is leeg", zei Kees. Hij had gauw even
door liet portierraampje gekeken.
duikbootnota a3n Amerika neergelegd, opnieuw
en ook jegens ons land zullen toegepast
worden. Het is onduldbaar, dat in deze zaak-
van recht een klein land als Nedeiland op
anderen voet zal worden behandeld, dan het
machtige Amerika. En de nieuwe regel is
onder geen voorwaarde te aanvaarden.
Wenscht Duitschland de Engelsclie havens
van het verkeer af te snijden, dan heeft liet
daartoe de sinds meer dan een halve eeuw
geldende, en algemeen aanvaarde, blokkade-
regelen te volgen.
door
Benham en
de
te
DE BLOMMERSDIJK.
De directie van de Holland Aroerika-ljju
beeft van den kapitein van de Blommersdijk
bericht ontvangen, dat liet schip Zondagavond
om half acht 3 mijlen van Nantucket.is ge
torpedeerd. De bemanning is- gered
Amerikaansche torpedoboot
Newport geland.
D c kapitein van de Duitsche
duikboot deelde den kapitein van
de Blo m m e r s d ij k mede, d a t li ij alle
schepen zou doen zinken, die een
Engelse he haven aan hadden te
doen.
De waarde van de Blommersdijk was ge
taxeerd op 2V4 millioen gulden, en ongevoel
de helft van de waarde was tegen molest
verzekerd.
De graanlading voor de Nederlandsclie re
geering was niet tegen molest verzekerd de
rcgeering loopt met haar graanladingen steeds
eigen risico.
ONZE SCHEPEN OP INDIË.
Het Ilbld. verneemt, dat sinds verleden
weck de naar Ned.-Indië bestemde Hollandsche
schepen te Port Said aangehouden en genoopt
worden een deel vau de uitgaande lading te
lossen.
ONGEREGELDHEDEN OP JAVA.
De correspondent der N. R. C. te Soerabnja
seint
Hier loopen geruchten over ongeregeldheden
in Ngadiloewi, Toeloengagoeng en Bodjonegoro,
vooral over Ngadiloewi, waar de Sarekat Islam
zeer sterk is. 100 man zijn onder leiding van
drie hoofden door de dorpen getrokken en
hebben een heilige uitgeroepen. De politie
wist door snel optreden opstand te voorkomen
en de drie hoofden zijn gevangen genomen.
In het binnenland zijn sedert die dagen vele
Europeanen gemolesteerd, maar dit waien
uitingen van persoonlijken haat bij de ïnlanueis.
REORGANISATIE ANTIR. PARTIJ.
De A. R. kiesvereeniging „Nederland en
Oranje" te Gorinchem heeft volgens de Rott.
na breedvoerige bespreking besloten aan het
Centraal Comité mede te deelen dat zjj aan
de herziening van het „Program van Begin
selen" tot haar leedwezen niet mede kan
werken, daar h. i. de tijd van voorbereiding
daartoe veel te kort is.
VERVROEGD
VOORSCHOT
SCHOLEN.
BIJZONDERE
Bij Kon. besluit is bepaald, dat aan besturen
van bijzondere lagere scholen, die dringend
behoefte aan kasgeld hebben, een vervroegd
voorschot op de jaarlijksche bijdrage over 191b
kan worden verleend tot, een bedrag van ten
hoogste 00 pet. van de laatstelijk toegekende
bijdrage.
KAMERVERKIEZINGEN.
Bij de gehouden stemming voor een lid van
de Tweede Kamer (vacature-Schim van der
Loeff) zijn 2534 geldige stemmen uitgebracht
(liet aantal kiezers is 10,940). Hiervan ver
kreeg de lieer P. J. de Kanter (U.L.) 2116 en
en de heer D. Wijnkoop (S.D.P.) 418 stemmen.
Zoodat gekozen is de lieer de Kanter.
HET NIEUWE POSTTARIEF.
Reeds
nieuwe
16 October
o s 11 a r i e f
treedt het
werking.
„Wie zou er gekomen zijn? Jö, misschien
je vader, zèg
Even flitste die heerlijke gedachte door
Bertus' breineven maar.
„Vader is immers in Amerika. Denk je,
dat vader dat niet eerst schrijven zou
„Je kan niet weten", hield Kees vol. „Wat
jij, Cor
,,'k Weet het niet," zei Cor droogjes.
Toch was Bertus nieuwsgierig, welk bezoek
er bij tante zou zijn, want het moest iets
bijzonders zijn.
Haastig stapte liij binnen.
Was datvaders stem Hij sid
derde van blijdschap. Neen, daarin kón hij
zich niet bedriegen. Dat rods vader
In twee sprongen was hij de gang door
bijna rende hij Pietje onderstboven, die mei
een allerzuurst gezicht juist uitging om een
boodschap te doen maar wat bekreunde
hij zich om een zuur gezicht, waaraan hij
trouwens al lang gewoon wasIlij stormde
de kamer binnen en vloog zijn vader 0111 den
hals en pakte hem, alsof hij van plan was,
hem nóóit weer los te laten
„Malle jongen", zei Vader, die er wel wat
bleek, maar overigens toch gezond uitzag
„malle jongen, moet je nu huilen Maar
vader poogde zélf te vergeefs de lastige water
landers terug te dringen. „En zou je je tante
niet eens groeten
Bertus was uitgelaten en met Bertlia danste
hij eenige malen de kamer rond, lachend en
huilend tegelijk
Toen de eerste blijdschap wat bezonken
Ter herinnering zij nog eens vermeld, dat
liet port der briefkaarten voor binnenlandsch
verkeer is gebracht op 3 cent en dat der
briefkaarten, te bestellen binnen de kring van
het postkantoor, waar die ter post zijn bezorgd,
op 2 cent.
Bij liet publiek nog voorradige ongeschonden
Rijksbriefkaarten niet zegelopdrnk van 1'3
en 2V2 cent kunnen zonder bijbetaling tegen
briefkaarten met zegelopdruk van 2, resp. 3
cent worden ingewisseld. Desgewenscht kun
nen de bestaande briefkaarten worden opge
bruikt met bijplakking van een frankeerzegel
van V" cent. Geschiedt dit niet dan worden
de kaarten belast met liet port ider ontoe
reikend gefrankeerde briefkaarten.
was, vroeg Bertus „Bent U nu weer lieelemaal
beter, vader En waarom hebt U toch niet
geschreven
„Gode zij dank, ik ben weer de oude, jongen.
'tWas anders maar leelijk aangekomen. En
geschreven Ja, daar sta ik ook van op te
kijken. Ik heb een week vóór mijn vertrek
geschreven stellig
„Ik begrijp liet niet," zei tante, „nooit raakte
er een brief weg. Maar, je bént er nu, en
dat is liet voornaamste, hé Bertus?"
Vader moest vertellenBertlia zette zich,
schoon Pietje liet „flauw" vond, op ooms knie
en Bertus schoof zijn stoel vlak naast dien
van Vader en leunde met het hoofd tegen
Vaders schouder.
Vader was gelukkig spoediger opgeknapt,
dan lig bad durven verwachten, en daardoor
had Ilij de reis ook eerder kunnen ondernemen
En vader vertelde van zijn reizen in de Oost
en naar Japan en de kinderen en tante luister
den, luisterden; zelfs Pietje, die ecu mooi
Japansch werkdoosje kreeg, waarmee ze héél
blij was en dal haar tocli een weinigje van
schaamte deed blozen, als ze aan haar 011-
lieuseh gedrag tegen Bertus dacht en haar
stekelige woorden.
„Ben U in.Japan geweest, vader, in Voko-
haraa?" vioeg Bertus, ook wel cenigszins, om
Vader te laten hooren, dat hij op de kaart
thuis was.
„Ja, jongen wacht, ik heb daar nog mooie
„ansichten" van. 'k Zal ze jullie eens laten
zien. Ze zitteu in m'n portefeuille". Hij
haalde die uit zijn binnenzak en opende ze.
lOil lL°»LL(> Q
Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave.
~nünc7nNHF.N STUKKEN TE RICHTEN AAN l)E Kj^ACTll^
DOOR ZELANDIA.
u