Jlntirmlutionair
mr
JI
nieuws- en Jtdoertentieblad
Zeeland.
FEUILLETON.
Uit de Pers.
No. 1368.
Woensdag 4 October 1916
De Gemeentelijke H. B. S. en de Mulo-
school te Ter Neuzen.
Uit jonge Jaren.
I4e Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars,
teuren en Brievengaarders.
Postdirec-
Dit blad verschijnt Dinsdag= en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. L1TT00IJ Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIËN:
Van 1 4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver-
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN fE
TjT^rTT^r^rCTIE-, ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BU DEN UITGEVER
Alle stukken, voor de Redactie van
dit blad bestemd, te adresseeren
„Aan de Redactie van Luctor et Emergo
te Ter Neuzen."
Aanname van Advertentiën tot 1 uur op
den dag der uitgave
III.
Het onderwijs- en opvoedkundig proefstation,
dat liberale wijsheid te Ter Neuzen stichtte,
dreigt tamelijk wel een mislukking te worden.
Tusschen H. B. S. en Mulo is bet hommeles.
De discussie in de Ter Neuzensche Courant
is nu wel stop gezet, doch wat openbaar werd,
is voldoende, om zulk een uitspraak te wettigen.
De zaak moet nu weer in orde gebracht.
Maar, zoolang ze op dezelfde leest geschoeid
blijft, lukt dat nooit.
'liet hoofd der mulo-school deed aan den
gemeenteraad, blijkens een door den geheirn-
zinnigen, belangstellenden ingezetene, voor
stellen tot verbetering zijner inrichting.
Die voorstellen luiden
„Na de vacantie telt kl. 1 waarschijnlijk
3G leerlingenkl. 2 35, en kl. 3a 30. (Bij
bevordering is door mij in deze eenigszins
naar evenwicht gestreefd).
Aan de hand dezer sterke bevolking en gelet
op de gewijzigde bepalingen van de \vet op
'tL. O. (1 Juli jl. in werking getreden) acht
ik mij verplicht l ed. 't volgende in overweging
te geven
1 De lieer O. Bakker met ingang van 1
September op zijn post terug te vragen.
2. Nog drie onderwijzers op te roepen,
voor wie het Rijk de minimum wedde ten
volle betaalt.
3. De heeren leeraren, die nooit wettig
aan de M.U.L.O. zijn benoemd, voortaan enkel
te belasten met liet geven van onderwijs aan
de II. B. S. (vakken Gymnastiek en Teekenen
wellicht uit te zonderen.)
4 Het nieuwe vak „U" (beginselen der
handelskennis) zoo spoedig mogelijk onder de
leervakken der M.U.L.O. op te nemen.
5. Met het oog op de nieuw te stichten
parallel kl. de tegenwoordige directeurkamer
en 't lokaal voor Pract. Scheikunde daarvoor
in te richten.
Opmerking. 1. De heer Middelberg
verklaarde dit lokaal te kunnen missen. De
wachtkamer, of zoo deze te klein mocht zijn
het lokaal voor Nat. bist. (boven) zou
wellicht zonder groot bezwaar voor den Di
recteur der H. B. S.kunnen worden ingericht.
2. Laatstgenoemd lokaal is als parallelklas
54)
Al gauw had Bertus een groote kom uit
de kast gekregen en dien inet water gevuld.
„Goed, goed," knikte Pietersen„jij bent
een andere jongen. Goed zoo, geef maar
Hij doopte een schoonen zakdoek in het
water en bette daarmee het gewonde oog.
„Daar in dat kastje staat een fleschje met
boorwater, dat is beter, wil je me dat eens
opzoeken
Bertus had het gauw gevondenop aan
wijzing van Pietersen maakte hij een klein
verbandje, dat goed doorweekt met het
boorwater voorzichtig voor liet beleedigde oog
werd vastgebonden.
„Jongen, wat is dat lastig, maar één oog
te hebben," bekende de oude zeeman, ,,'t Was
ook dom van me, me zoo boos te maken,
'k Had ze maar moeten laten begaan, 't Was
voor de M.U.L.O door zijn ligging boven en
te midden van de leslokalen II.B.S. beslist
ongeschikt.proef leéraren-stelsel aan
de lagere klassen mag bezwaarlijk geslaagc
lieeten, als we zien, dat van de 4- leerlingen
die zich oorpronkelijk aanmelden, slechts 4
een voldoend cijfer Franscl. konden verwerven
bij het eind van den 3den cursus (3 der 42
zijn intusschen naar elders vertrokken, de
394 of 5 zijn of blijven zitten of hebben de
'school verlaten, daar ze vastgewerkt zaten
Misschien is onder de 35 nog een enkele,
die niet direct onder beide laatste categonen
valt.
4. Mocht men met. de aanstelling van nog
een 3tal klasse onderwijzers niet accoord
kunnen gaan, dan moet ik mijnerzijds opmer-
ken, dat ik tot splitsing (met bet bestaande
leerarencorps docenten in beide helften) mijne
medewerking (bedoeld in art. 21 der wet op
't L. O.) niet kan verleenen, daar ik van
meeiiing ben, dat we dan nog verder den ver
keerden koers zouden nemen. Bovendien is
bet nu reeds zeer moeilijk een lesrooster voor
beide inrichtingen pasklaar te maken, die
moeilijkheid zou bij een grooter aantal lesuren
der li.II. docenten nog toenemen."
Commentaar wat aangaat desamenwerking
tusschen de beide inrichtingen is luer bepaald
overbodig.
Wat liet hoofd der mulo-school voorstelt,
n.l. nog 3 onderwijzers voor zijn inrichting op
te roepen, zal de gemeente, mocht de Raad
er op ingaan, weer geld genoeg kosten.
Men versta ons wel.
We begrijpen ten volle, dat een mulo-school
voldoend personeel behoort te hebbendat
bij overbevolking desnoods parallelklassen
dienen ingericht te worden. We leggen op
dat desnoods den klemtoon, omdat zulke
klassen allerminst een ideaal zijn.
Maar waar we tegen opkomen, en naar we
hopen, de Raad eveneens, is, nóg meer geld
aan dezen tak van-dienst te besteden.
Wat het hoofd der mulo-school voorstelt,
klinkt zeer naïef.
De minima jaarwedden worden ten volle
door het Rijk betaald.
Stellig.
Maarmet die mimma-jaarwedden zijn
we er niet.
Daar moet wat bij.
De heer Kok, onderwijzer aan de mulo
school, geniet een salaris van f1200. Nu is
het dunkt ons duidelijk, dat men andere on
derwijzers niet lager zal salarieeren. Maar
daarvan zal liet gevolg zijn, dat de gemeente
een bedrag van ettelijke honderden guldens
méér zal hebben bij te passen ten behoeve
eener inrichting, die reeds jaarlijks duizenden
uit de gemeentekas verslindt.
Men denke zich den toestand goed in.
slimmer geweest. Och ja, als een mensch
naar zijn drift luistert
,,'t Is gemeen," viel Bertus uit. „Ze hadden
uw oog wel uit kunnen gooien. Doet het nog
pijn
„Het steekt en 't is heet," zei Pietersen.
,,'t Beste zal wezen, dat ik maar gauw naar
bed ga."
„Ik ga maar gauw naar huis. Kan ik u
nog ergens aan helpen
„Nee jongen, 't is goed zoo. Heel goed.
Ga maar gauw. Ze zullen thuis niet weten,
waar je blijft."
„Wil ik soms den dokter even gaan waar
schuwen
„Welnee, jongen met wat boorwater houd
ik liet nat en dan zullen we er het beste
maar van hopen. Ik denk, dat het morgen
wel beter zal zijn."
„Nu, dan ga' ik. Ze zouden anders niet
weten, waar ik zoolang bleef. Dag Pietersen
beterschap met uw oog, hoor!"
„Dag Bertus, wel te rusten."
Toen Bertus buiten kwam, was er van de
jongens niets meer te bemerken, 't Stond
voor hem evenwel vast, dat Henk Dorsman
de schuldige was, althans dat die mee bij
Bestond te Ter Neuzen een zelfstandige
mulo-school, dan zou er inderdaad betrekkelijk
weinig tegen in te brengen zijn, zulk een in
richting van voldoend en goed gesalarieerd
personeel te voorzien.
Doch thans staan de zaken ganscli anders.
H. B. S. en Mulo zijn nu eenmaal tn het
huidige stelsel aan elkaar gekoppeld.
En die koppelarij kost de gemeente jaarlijks
een som van ongeveer tienduizend gulden.
Men hoort vaak zeggen: „Die H. B. b. in
Ter Neuzen neemt toch nog al op. Er gaan
toch veel leerlingen heen
Dat is niet zoo.
De H. B. S. te Ter Neuzen, met een onder
wijzersstaf van zegge zeven leeraren, telt
een dikke tien leerlingen. De rest zijn leerlingen
van de mulo-school.
Indien ooit eenige bijzondere 11. 15. b. zulK
een luttel aantal leerlingen telde, wat een
storm van verontwaardiging zou er uit den
vrijzinnigen hoek opgaan.
Nu is het alles comme-il-faut.
En met kunst- en vliegwerk moet de schijn
^Het zou o. i. onverantwoordelijk zijn, indien
de Raad nogmaals sommen ging toestaan voor
deze inrichting.
Men kan nu wel zeggenliet is voor de
mulo-school.
Doch men weet zeer wel, dat de bedoeling
is, de bloedaimc II. B. S. te sterken.
Indertijd is in „Luctor et Emergo" herhaal
delijk dé noodzakelijkheid bepleit van goed
ingericht mulo-onderwijs en de dwaasheid van
een II. B. S. te Ter Neuzen in het licht gesteld.
Herhaaldelijk is geprofiteerd, dat. de ge
meente zich financieel bovenmatig zou belasten.
Welnu, die profetie is uitgekomen.
„Gemeente-ezel draag f' is telkens het pa
rool geweest.
We weten, dat nogmaals alles op haren
en snaren zal gezet worden, om de dierbare
II. B. S. te redden; dat men er desnoods geld
en de belangen der niulo-school-leerlingen aan
wil opofferen, doch we hopen, dat deze toeleg
zal mislukken.
Beter ten halve gekeerd, dan geheel ge
dwaald.
Doch er zal gewerkt moeten worden.
Immers, reeds 31 Oct. öf 2 Nov. wordt
D. V. de buitengewone Deputatenvergadenng
gehouden te Utrecht in „Pivoli
En vóór Dinsdag 17 October moeten bij het
Centraal Comité reeds de namen der afge
vaardigden naar de Deputatenvergadenng zijn
ingekomen, benevens eventueele bedenkingen
tegen de aanhangige voorstellen.
Er is dus véél werk te doen.
De plaatselijke kiesvereenigingen moeten
vast a. s. week vergaderen.
De Centrale eveneens.
De voorstellen moeten toegelicht eu be-
^Het is vooral voor onze streek een drukke tijd.
Maar laat men alle krachten inspannen.
Uitstel is thans niet mogelijk.
Men moge het betreuren, dat nu in zoo
luttel aantal dagen de zaak haar beslag moet
krijgen, laat men toch doen, wat men kan.
Met eenigen goeden wil kan er nog veel
geschieden.
Noodzakelijk is dunkt ons, dat elk lid der
kiesvereeniginij kennis neemt van de voorstellen.
Voor enkele centen kan, door bemiddeling
van liet bureau van „De Standaard", elk lid
liet schrijven van het Centraal Comité mét
de concepten, in ziin bezit krijgen.
Laten de Besturen nu zonder verwijl een
aantal exemplaren bestellen, overeenkomstig
hun ledental, en die exemplaren direct doen
bezorgen aan de leden. Dan is de vergadering
min of meer voorbereid.
De kosten zijn zeer gering en vormen dus
geen beletsel.
De zaak is van liet uiterste gewicht.
Spoed gemaakt dus.
Werk aan den Winkel.
Eindelijk is verschenen de beschrijvingsbrief
van het Centraal Comité der A.-R. partij aan
de besturen der kiesvereenigingen.
De quaestie van de Reorganisatie onzer
Partij komt aan de orde.
De concept-statuten zijn verzonden.
Het program van beginselen moet worden
herzien.
De wijzigingen zijn eveneens rondgestuurd.
Niets wat ons meer verblijdt.
't complot behoorde. Maar wat bewijs had
hij er eigenlijk voor? Immers geen. Hij kon
het vermoedenliet steenen gooien mocht
hem Henk sterk doen verdenken, diens om
zwerven daar in de buurt dien avond liet
zeer waarschijnlijk maken, dat hij mee van
de partij was geweestzekerheid gaf dit
alles niet.
De maan was opgekomen en wierp baar
schijnsel tusschen groote wolkgevaarten.
Schimmig schijnsel viel op liet tuinpadje.
Bij liet deurtje stond Bertus even stil, hij
wilde het achter zich sluiten, gelijk hij altijd
gewoon was en Pietersen was er zeer op
gesteld. De jongens, die hun moedwil op den
oude hadden botgevierd hadden in hun weg-
loopen het deurtje natuurlijk open laten
staan. Terwijl hij zich omkeerde, stootte zijn
voet tegen een of ander voorwerp aanhij
bukte zich, wat zou het wezen. In liet maan
licht glinsterde het een beetje 't was een
lederen portemonnaie, een goedkoope met
ijzeren sluiting, die blank was. Hij raapte ze
op, nieuwsgierigzou er wat in zitten Ja,
het rammeldewie weet, waren het geen
guldens. Goede vondst vasteen meevallertje
maar waren het wel guldens en zou
Geen kat in den zak koopen.
In „De Standaardschrijft Dr. Kuyper o. m.
Additioneele artikelen bij Att. 80, uitnemend
maar dan ook Additioneele artikelen bij
Artikel 192.
We zeggen dit niet nu pas, maar wezen op
deze leemte van meet af.
Aan eeu nieuw artikel 192, dat van finan-
tieele gelijkheid gewaagd, hebben we, zonder
meer, niets, en de Conceptwetten dïe er bij
gaan, kunnen op puur vertoon uitloopen.
Blijft Links meester van het politieke terrein,
dan weten we vooruit wat, er van de Concept-
wetten terecht komt.
Sleuren en zeulen eerst, tot er jaar na
jaar verloopt, eer er iets van komt. En komeu
de Concepten dan eindelijk voor de Kamer,
dan, bij Linksche meerderheid, een eindeloos
knagen en zagen aan de stukken, tot het
hij mogen behouden, wat daar zeker iemand
had verloren Immers neen. Maar hoe kon
hij te weten komen, aan wien de portemonnaie
toebehoorde In elk geval, hij zou ze nu bij
zich steken; hij kon ze daar toch niet laten
liggen morgen kon hij dau verder zien.
Hij stak baar in zijn zak en hield de hand
er stijf op, opdat ze door het loopen er niet
uit zou schokken. Hij vond het een aardig
idee, een portemonnaie met geld gevonden
te hebben. Hij kon maar niet begrijpen, wie
toch de eigenaar moest zijn. Toch oude
Pietersen niet? Nee, dat wist hij welzeker;
hij had vaak genoeg diens portemonnaie
gezien. Zouden soms de jongens van van
avond haar verloren hebben bij het snelle
wegloopen Toen hij naar Pietersen ging,
had hij niets zien liggen en toen was het
nog tamelijk licht. Wie weet. dan kon de
portemonnaie wel van Henk Dorsman zijn
maar hij kon zich niet herinneren, welk soort
die er op nahield. Enfin, hij moest maar eens
liooren en straks zijn vondst, thuis, eens
nauwkeurig bekijken.
(Wordt vervolgd.)
ii
o <1 U-Q.{1 IVQ
inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave
DOOR ZELANDIA.