Antirevolutionair
voor
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
IJit de Pers.
Buitenland.
No. 1365.
Zaterdag 23 September 1916
I4e Jaargang.
Binnenland.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITT001J Az. te TER NEUZEN.
ADVERT ENT1EN:
Van 1 4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver-
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Alle stukken, voor de Redactie van
dit blad bestemd, te adresseeren
„Aan de Redactie van Luctor et Emergo
te Ter Neuzen."
Aanname van Adverlentiën tot 1 uur op
den dag der uitgave.
DE TROONREDE.
Een paar persstemmen.
De Standaard
„De Troonrede, waarmede de Koningin de
nieuwe zitting der Staten-Generaal opende,
droeg een ernstiger karakter dan die van bet
voorafgaande jaar.
Veeleer zette ze in gelijken toon in als de
Troonrede van 15 September 1914. Zelfs mag
niet verheeld, dal ze nóg bedenkelijker blik
wierp op den toestand, waarin ons land te
midden van den wereldoorlog verkeert.
Zelfs tot in den stoet, waarmede Hare
Majesteit zich uit het Koninklijk Paleis naar
bet Binnenhof begaf, kondigde die nog hoogere
ernst zich aan.
De weelde was op 't uiterste beperkt, en
reeds in die beperking van de Ilofweelde
sprak bijna somber de ernst van bet oogenblik.
De Troonrede zelve beantwoorde hieraan
geheel.
Er sprak in die rede een liefde van de
Vorstin voor Land en Volk, om u het hart te
stelenmaar vooral uit de vijftien eerste
zinsneden viel onmiskenbaar de hoog ernstige
overtuiging te beluisteren, dat men in 1915
zich had vergist en te licht over de positie
waarin ons land verkeerde, was heengeloopen.
Aan 1914 sloot wat nu te beluisteren viel,
zich aan, maar de schier onbezorgde kalmte
van 1915 maakte nu plaats voor een besef
van 'tcritieke in den toestand, dat niet langer
te ontkennen viel.
Opmerkelijk is liet, dat, waar liet Kabinet
in 1915 den oorlog ten deele zelfs op zij schoof,
en de Staten-Generaal opriep, om zich weer
aan de binnenlandsche wetgeving te gaan
wijden, er ditmaal, nu 't zelfs op radicale
Grondwetsherziening zou aangaan, van dit
stoute ondernemen met geen woord gerept
wordt."
De Nederlander
„De kern van de troonrede ligt naar ons
gevoelen in de vierde en vijfde alinea
„Ik zal ook in bet vervolg de plichten
nakomen die eene neutrale natie door het
volkenrecht zijn opgelegd. Maar Ik ben vast
besloten onze onafhankelijkheid te verdedigen
en naar vermogen, tegenover wien het ook
zij, onze rechten te handhaven".
Hier klinkt liet Je maintiendrai in den
kloeken en onversaagd«n toon der Oranjes
ons tegen, en niet alleen ons, maar een ieder
die het zou onderstaan onze onafhankelijkheid
te bedreigen. Deze toon zal weerklank vinden
in liet hart van ieder Nederlander, dien het
niet onverschillig is welke taal hij spreekt,
onder welke wet hij leeft, door welken vorst
hij geregeerd wordtdeze toon komt op uit
liet hart van een volk dat in den strijd om
de vrijheid tot een nationale eenheid, gelijk
het ijzer in liet vuur tot staal, is gesmeed.
Geve God dat liet mogelijk blijve ons land
bij den vrede te bewaren, en moge de volgende
troonrede niet alleen gewagen kunnen van
onze vriendschappelijke betrekkingen met alle
mogendheden, maar ook van herstel dier
betrekkingen tusschen de thans oorlogvoerende
naties.
Dat Nederland daartoe iets zal kunnen
mjdragen, blijven wij hopen, ook al wordt
iedere zinspeling daarop in het jongste staats-
lj dan ook ten ceuenmale gemist, hetgeen
velen niet leedwezen zullen constateeren.
TWEEDE KAMER.
Nominatie voorzitterschap.
Eerste candid a at wordt mr. H. Goe
man Borgesius, met 48 van de 79 stemmen
(de heeren Duys, Ter Spill, Lobman, Kleero-
koper en Lieftinek elk 1 stem, de lieer De
Geer 6 stemmen.)
Tweede candidaat de heer J. H.
Schaper, met 48 van de 80 stemmen. Verder
verkregen de heeren De Geer 4, Ruys de
Beerenbrouck 3, Loeff en Lobman elk 1 stem
blanco 23 stemmen.
Derde candidaat wordt met 58 van
de 80 stemmen de heer Ruys de Beerenbrouck
blanco 13 en voorts op de heeren Loeff 10,
De Geer en Kolkman elk 1 stem.
De Commissie tot aanbieding der nominatie
aan H. M. de Koningin bestaat uit de heeren
Patijn, De Geer, Van Wijnbergen en Drion.
De e.v. vergadering zal worden gehouden
Woensdagmiddag te 3 uur.
DISTRIBUTIEWET.
De distributieregelingen en de prijszettingen
voor de verschillende artikelen zullen binnen
kort worden vastgesteld en voor zoover noodig
medegedeeld.
Waar door de vergadering, bestaande uit
de gemeentebesturen der drie grootste steden
en liet bestuur van de Vereeniging van Ne-
derlandsche gemeenten, den minister werd
verzocht zooveel mogelijk in zake distributie
en prijszetting leiding te geven naar welke
leiding de gemeentebesturen ter wille van de
uniformiteit zich zouden richten, zal hij, naast
de maximumprijzen van artikel 2 der Distri-
butiewet 1916 en de inkoopprijzen van artikel
3 dier wet, ook de verkoopprijzen, bedoeld in
artikel 3, aangeven.
Bij den verkoop van die artiken, ten aan
zien van welke een nadeelig verschil tusschen
in- en verkoop bestaat en dus krachtens art.
3, sub 2, van gemeentewege 1/10 van het na
deelig saldo moet worden betaald, zullen voor
die gemeenten, waar door bewoners van na
burige plaatsen inkoopen worden gedaan,
moeilijkheden kunnen ontstaan, aangezien aldus
uit de gemeentekas wordt betaald over wat
door inwoners van andere gemeenten wordt
geconsumeerd.
Deze moeilijkheden dienen dadelijk onder
de oogen te worden gezien en zoo mogelijk
te worden ondervangen. Daarom adviseert
de minister gemeentebesturen van centrum
gemeenten, waaronder hij verstaat markt
plaatsen, of gemeenten van waaruit de om
geving hare levensmiddelen gewoonlijk betrekt,
met de gemeentebesturen der omliggende ge
meenten in overleg te treden om tot een voor
beide partijen bevredigende regeling te geraken.
Eenerzijds toch lijkt liet hem in het belang
der centrum gemeenten, dat zij zorg dragen
zich als zoodanig te handhaven, terwijl ander
zijds voor de omliggende gemeenten liet in
voorraad houden van de hij Art. 1 aangegeven
artikelen eigenaardige bezwaren kan mede
brengen.
Een schikking ter zake bovengenoemd lijkt
hem derhalve voor heide partijen gewensclit.
Mocht echter een centrumgemeente het
noodig oordeelen krachtens een verordening
welke zij volgens Art. 8, sub 4, der Distribu
tievvet 1816 kan ontwerpen, den uitvoer van
de levensmiddelen bovenbedoeld uit hare ge
meente te verbieden, dan zal, nadat de minister
gebleken is dat overleg heeft plaats gehad,
eenerzijds door hem, aan zulk een verordening
de goedkeuring niet worden onthouden, ander
zijds zal aan omliggende gemeenten dan ook
de plicht worden opgelegd tot het organiseeren
van een eigen levensmiddelenvoorziening.
Ook om deze redenen meent de minister
niet genoog op onderling overleg in dezen bij
gemeentebesturen te kunnen aandringen.
Ten slotte deelt de minister mee, van oor
deel te zijn, dat niet anders dan in de uiterste
noodzakelijkheid moet worden overgegaan tot
liet inrichten van gemecntewinkels en tot
rechtstreeksclie distributie van gemeentewege.
De grossiers en winkelstand dienen zooveel
mogelijk de plaats te behouden, welke zij in
normale tijden innemen.
INLIJVING LICHTING 1917.
De minister van binnenlandsche zaken heeft
aan de commissarissen der Koningin in overleg
met zijn ambtgenoot van oorlog medegedeeld,
dat de dienstplichtigen der lichting 1917 ver
moedelijk zal geschieden in de gewone hij de
wet vastgestelde tijdvakken.
Daar liet echter niet onmogelijk is, dat de
inlijving vervroegd moet geschieden, behoeven
de aanvragen om vrijstelling wegens kostwinner
schap, wegens opleiding tot een geestelijk
ambt, of wegens woonplaats of toekomstige
woonplaats in de koloniën, dit jaar niet in
November, doch in October te worden gedaan.
GEEN POSTPAKKETTEN OP ZONDAG.
Met ingang van 1 October 1916 wordt de
bestelling van postpakketten, met uitzondering
van expresse zendingen, des Zondags opgeheven.
In verband hiermee zal het aanbeveling ver
dienen om pakketten, inhoudende aan bederf
onderhevige waren; op een zoodanig tijdstip
aan de kantoren der posterijen aan te bieden
dat de hestelling vóór den Zondag kan geschie
den, of bij twijfel daaraan expresse bestelling
te verlangen.
HOE NEUTRAAL DEN IIAAG IS.
De H. Crt. schrijft
In liet Augustusnummer van de Revue des
Deux Mondes wordt door den hekenden
Fransclien journalist Maurice Gandolphe,
denzelfde die onlangs een kenschets gaf van
bekende Nederlandsche staatslieden en kun
stenaars, als een bewijs van de angstvallige
neutraliteit, welke hier ter stede in uitgaande
kringen wordt betracht, liet volgende aange
haald
In sommige salons van Den Haag worden
de Geallieerden 's Maandags, Woensdags en
Vrijdags ontvangen, de Donderdagen en Zater
dagen zijn gereserveerd voor de Austro-
Duitschers. Deze drie dagen tegen twee
baarden ongerustheidmen verklaarde de
ongelijkheid door de numerieke en globale
meerderheid der geallieerde gezantschappen,
maar de interventie van Bulgarije heeft toen
de kwestie weer doen opleven
VROUWEN-KIESRECHT.
Ter gelegenheid van de opening der Staten-
Generaal werd door eenige dames aan II. M.
de Koningin een bloemstuk aangeboden in de
vrouwenkiesreclitkleuren, wit en geel. Bij liet
bloemstuk was een schrijven gevoegd betref
fende de invoering van vrouwen-kiesrecht.
DJAMBI.
Men seint uit Soerabaja aan de N. R. C.
De stad Djambi is rustig, de bevolking van
Saroelangoen begint weer in haar huizen terug
te keeren.
Nabij Bangko hebben onze troepen een aanval
afgeslagen en 1500 opstandelingen, die 40
dooden en 60 gewonden kregen.
AARDBEVING OP JAVA.
Men seint uit Soerabaja aan de N. R. C.
Het officioele rapport over de aardbeving
meldt, dat te Banjoemas 400 inlundsche huizen
zijn ingestort en 500 beschadigd, in Maos 70
ingestort en 200 beschadigd.
ONTSLAG ALS KAMERLID.
De lieer Mr. M. M. Schim van dor Loeff,
Kamerlid voor liet districtrict Dordrecht, be
noemd tot lid der commissie van bijstand i.z.
de uitvoering der distributiewet 1916, treedt
deswege af als lid dor Tweede Kamer, artikel
96 der Grondwet. Mr. Schim van der Loeff
is terstond herkiesbaar en bereid een hem
eventueel aangeboden candidaluur te aan
vaarden.
TELEGRAMMEN POLDERBESTUREN.
De directeur generaal der posterijen en
telegrafie maakt bekend, dat aan de telegram
men, welke worden verzonden eji aan de
gesprekken, welke worden aangevraagd door
waterscliaps- of polderbesturen of door de
voorzitters dier besturen in geval van waters
nood of dergelijke algemeene onheilen, tijdelijk
de rang van regeeringsgesprek is toegekend.
(St. Ct.)
DE OORLOG.
Onder het vuur van den vijand.
De Times bevat een artikel, waarin de ge
varen omschreven worden, waaraan de „leger-
geestelijken" op liet front zijn blootgesteld.
„Er doet thans een treffend verhaal de ronde
omtrent de wijze, waarop na zeker verbitterd
gevecht de Presbyteriaansclie dominee en die
der Eugelsche Kerk gezamenlijk uitgingen om
de dooden te begraven.
Het was niet alleen moeilijk, maar ook ge
vaarlijk werk, want terwijl zij aan het graven
waren, werd er op hen geschoten en was er
machinegeweer op lastig kleinen afstand aan
het werk.
Toen de arbeid afgeloopen was en de tijd
voor de Presbyterianen gekomen, om den
dienst te beginnen, was de dag reeds bijna
aangebroken. De kapelaan der Engelsche
Kerk, die den ernstigen aard van zijn Schot-
schen ambtsbroeder kende, waagde de op
merking: „Nu, broeder, ik hoop dat ge den
dienst niet langer zult maken dan noodig is."
De Schot wendde zich in liet donker tot hein
en zeide„Broeder, wij hebben lang werk
gehad om dit graf te graven, en al de Duit-
sellers ter wereld zullen mij er niet toe dwingen,
om den lijkdienst in te korten."
En hij haastte zich ook volstrekt niet, maar
deed zijn plicht nog zorgvuldiger dan anders.
Gelukkigerwijze werden zij niet getroffen.
Beiden ontvingen later liet Militaire Kruis.
Het begraven der dooden, dikwijls onder liet
vijandelijk vuur, het aanbrengen van kentee-
kener. en het opmaken van registers waarin
de ligging der graven vermeld wordt, is slechts
een deel van het gevaarlijke werk, dat de
kapelaans aan het front verrichten.
In de loopgraven zijn zij natuurlijk in de
zelfde mate als de soldaten aan gevaren bloot
gesteld. De gelegenheid om dienst te honden
vóór de actie begint, komt thans veel minder
voor dan vroeger, in den tijd toen er groote
veldslagen werden geleverd.
Tegenwoordig begint de strijd zoo dikwijls
zonder de minste waarschuwing van den vijand;
en zelfs als de Engelsclien zelf tot den aanval
overgaan, is er niet altoos tijd om een for-
meelen dienst te houden. Er blijft den kapelaan
dus niets anders over, dan voor ieder soldaat
afzonderlijk in de loopgraven zooveel mogelijk
te doen.
Tot dusverre zijn er in liet geheel gedurende
den oorlog zes kapelaans gedood, een aantal
anderen ernstig en een zeer groot aantal licht
gewond."
In verhand met liet officieel bericht uit
Berlijn inzake de resultaten van den duikboot-
oorlog in de laatste week komt Wolff nog
met een aanvulling: „Behalve de Dinsdag
bekend gemaakte vijandelijke en ouzijdige
koopvaarders hebben onze duikbooten in het
Engelsch Kanaal tusschen 3 en 13 Sept. nog
XL0
Inzending van adverlentiën vóór uren op den dag der uitgave.
De minister van landbouw beeft den ge
meentebesturen meegedeeld, dat de distributie
der door hem krachtens artikel 1 der Distri-
butiewet 1916 aangewezen artikelen, uitge
zonderd ongehuild tarwemeel, rogge en var-
kensvleesch, waarvan de distributie reeds
volgens de wet geschiedt, zal aanvangen op
1 October. De aanwijzing in de beschikking
dd. 9 September 1.1. had plaats, opdat de ge
meentebesturen de benoodigde hoeveelheden
tijdig kunnen opgeven en hun maatregelen
voor de plaatselijke distributie kunnen treffen.
De duikbootoorlog.
