m
Jltitirmlutionai
voor
en Advertentieblad
Zeeland.
FEUILLETON.
Binnenland.
Zaterdag 16 September 1916.
[4e Jaargang.
No. 1363.
ƒ1,Franco
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen
per post: voor Nederland 1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag= en Vrijdagavond,
uitgezonderd op ï-eestdagen,
bij den Uitgever D. H. L1TTÜ0IJ Az. te TER NELZEN.
Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIËN:
Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Orootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN
'Tan de"redactieABONNEMENTEN en advertentiën te bezorgen bij den uitgever.
Alle stukken, voor de Redactie van
dit blad bestemd, te adresseeren
„Aan de Redactie van Luctor et Emcrgo
te Ter Neuzen."
Aanname van Advertentiën tot 1 uur op
don da<f der uitgave.
V Het Koninklijk Bezoek.
Ofschoon slechts een militaire inspectie-tocht
op het program stond, heeft het Oranjelievend
Zeeuvvsch Vlaanderen gretig deze gelegenheid
aangegrepen, om van zijn trouw en gehechtheid
blijk te geven.
In de korte spanne tijds waarin het Koninklijk
bezoek van j.l. Dinsdag en Woensdag afliep,
heeft Hare Majesteit de ondubbelzinnige
bewijzen van aanhankelijkheid van Hare
Zeeuwsch-Vlaamsche onderdanen kunnen zien.
Om het voorrecht te genieten onze hooge
Landsvrouwe zij het ook slechts één enkel
oogenblik te kunnen zien, hebben duizenden
en duizenden uren gewacht tot liet moment
gekomen was, dat de Koninklijke auto voorbij-
gleed. .1,
Hartelijk en welgemeend daverde de jubel
langs weg en plein, waar de Veelgeliefde
Vorstin zich vertoonde.
Het waren verheffende oogenblikken.
Het was de vrije, ongedwongen uiting van
de opreiifce liefde, die woont in her hart vau
het overgroote deel van II. M. s oudeidanen
in het land, bezuiden de Schelde.
Oók hier kloppen de harten van geestdrift
voor ons aloud Oranjehuis.
De vreemdelingen in onze streken hebben
zich er van kunnen overtuigen, dat Koningin
Wilhelmina hier Haar trouwe onderdanen
heeft.
Mogen spoedig de tijden aanbreken, dat
geen militaire inspectie tocht onze geëerbiedig
de Soevereine hierheen roept, maar dat Zij
in rustigen vredestijd Haar bezoek herhaalt
aan de gemeenten van Zeeuwsch-Vlaanderen.
God behoede de Koningin
V Twee passages.
De Memorie van Antwoord op het Voor-
loopig Verslag inzake de voorgestelde wijziging
van art. 192 der Grondwet bevat merkwaardige
passages.
Op twee ervan vestigen we thans even do
aandacht.
De eerste is deze.
„De openbare school is niet neutraal, omdat
neutraliteit de beste vorm van ohderwijs is,
Uit jonge Jaren.
50)
Einde September is het nu Sommige dagen
lijkt het al heel en al herfst.
Op een echten regendag staan Bertus en
zijn makkers met nog eenige andere jongens
vcor het hek van de school, 't Is nog een
uur vóór tijd maar zij hebben hun twaalfuurtje
al wezen nuttigen en nu hopen ze maar, dat
de school spoedig zal beginnen. Voor spelen
leent zich het weer nietde regen gutst
letterlijk op straat en plein. Kees voedt een
stille hoop, (en hij niet alleen dat de „boven
meester" hen straks wat vroeger binnen zal
laten. Dat gebeurt wel eens vaker. De
„buitenjongens" profiteeren daar graag van.
Zoo met een jongen of vier, vijf alleen in de
klas te zitten, en heelemaal vrij te zijn in je
doen, naar verkiezen te lezen of te teekenen,
o! niets te doen, languit in je bank te liggen
met de voeten op het zitvlak, je ellebogen lui
onder je hoofd, zonder dat je vermaand wordt
„recht èp van lijf" te wezen, 'tis heerlijk,
het ditmaal lukken
Meester Raamsma's woning staat naast de
maar omdat de openbare school geen ander
dan neutraal onderwijs kan geven."
Legt daarnaast nu het geschetter van de
heeren frontmakers.
Alle godsdienstig onderricht uit den booze
Verderfelijk
Tweedracht zaaiend
De dierbare volkseenheid in gevaar brengend
De verdraagzaamheid doodend
En hier, uit onverwacht vrijzinnigen mond
de bekentenis, dat de neutraliteit van hot
onderwijs eigenlijk een noodgedwoagen iets is.
Waar blijft men nu
Een tweede zinsnede luidt:
„De openbare school mag niet ontaarden in
een propaganda-middeï tegen het confessioneel
onderwijs."
Een zachte wenk
Zoo iets van een zijdelingsche erkenning,
dat liet er af en toe,'en hier en daar, toch
wel op gelijkt, dat de openbare school is do
sectie-school der modernen.
De booze bewering der voorstanders der vrije
school is toch niet geheel en al ongegrond
V Scholenbond „Land van Axel",
Dinsdag a. s. vergadert de Scholenbond
„Het Land van Axel", te Ter Nenzen.
Lang heeft het geduurd, eer van eenige
organisatie van ons Christelijk onderwijs in
deze streken sprake was.
Thans is een poging beproefd in de vorming
van een Scholenbond.
De agenda brengt belangrijke vraagpunten
naar voren.
Laten alle bestuursleden cn onderwijzers
dor aangesloten scholen nu aanwezig zijn.
Toone ieder zijn belangstelling.
Elk, die eenigszins kan, kome Dinsdagavond
ter vergadering.
EEN PROEF-MOBILISATIE
In den laatsten tijd loopen geruchten over
het houden van eon „proef-mobilisatie".
Het, „Centrum" verneemt daaromtrent liet
volgende
„Een besluit, er toe is nog niet genomen, wol
bestaan er zeer ernstige plannen. Worden de
plannen verwezenlijkt, dan zal een proef-mo
bilisatie worden gehouden, welke plus minus
vier dagen zal duren. Deze proef-mobilisatie
zou dan vóór 20 September worden gehouden.
„De reden er van is, dat de opperbevel
hebber van land- en zeemacht, generaal Snij
ders, niet tevreden is met de theoretische
school. Heimelijk houden ze de deur in't oog.
Eens hebben ze meester al eens door de ramen
zien kijken naar hen, en naar de lucht, zou
het gaan
Daar wordt de deur der woning geopend
en meester verschijnt in de opening. Hij
wenkt ze. Ze komen.
„Jullie kunt wel naar binnenje weet,
ordelijk en stil zijn öf
„Ja meester."
Ze weten, wie zich onordelijk gedraagt,
wordt onverbiddelijk verder de toegang vóór
schooltijd geweigerd.
„Meester Blinkert is binnen; de deur is dus
open. Ga maar!"
De jongens stooten elkaar aan. „Meester"
Blinkertzoo noemt mijnheer Raamsma zijn
kweekeling altijd voor de jongens. Zy noemen
hem altijd Bggam.
Ze gaan de school binnen bergen pet en
jas en zoeken hun schoollokaal op.
Bertus is het eerste boven. Zijn plaats is
in de hoogste klasse op de bovenverdieping.
Kees en „de anderen zijn nog beneden.
Wie is daar in liet hoogste lokaal O, 't zal
Bram Blinkert wezen. Juistmaar wat voert
die uit? Bertus ontstelt ervan. Duidelijk
ziet hij, hoe Bram uit een doosje geld neemt
en het, op liet gerucht van Bertus' naderen,
in den zak steekt.
Als Bertns binnentreedt, heeft Bram de
zekerheid, dat een mobilisatie van het, naar
huis gezonden gedeelte in zeer korten tijd kan
geschieden. Een besliste zekerheid, gegrond
op ondervinding, zou daarom moeten ver
kregen worden door het houden van een proef-
mobilisatie, waarbij dan tevens zou blijken, in
hoever spoor- en tramwegen, booten en andere
middelen van vervoer in staat zijn, de taliijke
militairen te vervoeren.
„Het reizigersverkeer zou daarbij niet geheel
worden stopgezet, maar aanmerkelijk bekort
DE UITVOERING DER DISTRLBUTIEWET.
Vanwege liet ministerie van LandbouWi
Nijverheid en Handel, is de volgende circulaire
tot de gemeentebesturen gericht
Ik heb de eer u te doen toekomen mijn
beschikking van lieden (9 Sept.) houdende aan
wijzing van artikelen ingevolge artikel 1 \an
de Distributiewet 1916. Ik voeg hieraan toe,
dat deze artikelen verkrijgbaar zullen zijn
voor gemeentebesturen, die vóór 24 dezer aan
mij zullen hebben opgegeven, welke hoeveel
heden zij behoeven.
Mocht voor uwe gemeente door der, burge
meester in antwoord op mijn circulaire van
23 Mei 11., opgave zijn verstrekt, dan zult u
kunnen volstaan met naar die opgave te
verwijzen, doch ik stel u hierbij in de gelegen
heid, die ojTgave alsnog aan te vullen of te
wijzigen. Deze opgave of verwijzing gelieve
u 'te richten tot hot Rijks Centraal Admini
stratiekantoor voor de distributie van levens
middelen.
Ik herinner u er aan, dat tengevolge van
artikel 1, tweede lid van de Distributiewet
1916, de gemeentebesturen thans zorg hebben
te dragen, dat van de goedeien, genoemd in
mijne hierboven vermelde beschikking, steeds
voldoende hoeveelheden in de gemeenten
aanwezig en verkrijgbaar zijn, tenzij de ge
meentebesturen tijdig aan mij beschikbaar
stelling hebben gevraagd en aan deze aanvrage
niet of niet geheel is kunnen worden voldaan.
De minister \an Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft goed gevonden, te bepalen, dat
door hein worden aangewezen, overeenkomstig
artikel 1 van de Distributiewet 1916, de na
te noemen artikelen
A. Levensmiddelen:
1. Ongebuild tarwemeel, voor zoover dit
dient voor het bakken van Regeeringsbruin-
brood.
2. Rogge, voor zoover deze dient voor het
bakken van Regeeringsroggebrood.
3. Aardappelen, t. w. Eigenheimers, Gronin
ger Kroonen, Roode Stars en daarmede door
den minister gelijk te stellen soorten.
kast reeds weer gesloten. Hij kijkt Bertus
onbeschaamd aan, alsof er niets is voorgevallen.
Bertus en de andere jongens, die binnen
gekomen zijn, zetten zich op hun plaats en
houden zicii met een en ander bezig. Maar
Bertus' gedachten zijn bij hetgeen luj zooeven
heeft gezien. Want ja, liet had slechts een
oogenblikje geduurd, maar héél duidelijk had
hij toch gezien, wat Bram deed.
Zou Bram gestolen hebben. Bertus weet
zeer goed, welk doosje het was. In den winter
lazen de jongens boeken uit de schoolbiblio
theek ze moesten daarvoor per week cén cent
meebrengenin het bewuste doosje werden
die centen bewaard.
Zou Bram gestolen hebben
Er kon soms een aardig duitje inzitten.
Tegen dat de leestijd weer begon, begin Oc
tober, telde meester den inhoud na en voor
liet geld werden dan weer nieuwe boeken
aangeschaft.
Zou Bram
Eu tegelijkertijd flitste een andere gedachte
door Bertus' brein. Een week geleden had
hij, bij een gelegenheid als nu, gezien, hoe
Bram aan Henk Dorsman centen had gegeven
heel stikum, in een hoek van de gang, waar
het tamelijk donker was, en toen ze Bertus
opgemerkt hadden, hadden ze juist gedaan,
alsof ze elkaar bij toeval ontmoeten en niets
met elkaar hadden te maken.
4. Groenten, t. w. de volgende stapel
groenten
Roode kool, gele kool, uien, Friesche peen,
Flakkeesche of Hillegomsclie peen, knolrapen,
en de volgende vatgroenten
Pronksnijboonen, enkele en dubbele sperzie-
boonen, zuurkool, andijvie.
5. Peulvruchten, t. w. bruine boonen en
groene erwten.
6. Rundvet.
7. Spek, t. w. inlandszh en Amcrikaansch.
8. Varkcnsvleescli.
9. Rijst, (t. w. Voorloop Rangoon of Bassein).
10. Gort (gewone soort).
11. Havermout (inlandsche of Amerikaau-
sclic).
12. Margarine (t. w. Normaal-Margarine).
13. Boter.
14. Kaas, t. w. de soorten, genoemd in de
lijst van maximumprijzen voor do maand
September 1916.
15. Eieren.
16. Melk.
17. Suiker.
18. Zeevisch.
B. Brandstoffen.
19. Turf.
C. Huishoudelijke artikelen.
20. Zachte zeep (groene of gelo).
TARWE VOOR ZELFBAKKERS.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel heeft een rondschrijven gericht, waar
in er op gewezen wordt, dat aan landbouwers
of anderen, die gewoon zijn hun eigen tarwe
brood te bakken, eene hoeveelheid tarwe kan
worden gelaten, noodig voor het bakken van
deze broodsoort voor zich en hun gezin. Zij
zijn dan van liet verkrijgen van brood(mcel)-
kaarten en van rogge om daarvan zelf brood
te bakken uitgesloten.
De hoeveelheid tarwe, welke lnin zal kun
nen worden toegewezen, bedraagt 1 tot l1/»
ILL. per jaar voor ieder gezinslid boven de
twee jaar, welke hoeveelheid is te bepalen in
overleg met de provinciale bioodcommissie
naar mate van de plaatselijke omstandigheden.
LICHTING 1909.
Bijzondere omstandigheden uitgesloten, zullen
de dienstplichtigen der militielichting 1909 op
20 Nov. a.s. van liet veldleger worden over
geplaatst bij de landweer.
HARING VOOR DUITSCHLAND.
De „Vereinigung Westdeutscher Handels-
vertreter in Lebensmitteln" heeft met betrek
king tot den haringhandel haren leden gead-
Zouden Bram en Henk
Sinds eenige dagen was Henk, die er anders
steeds op uit was. Bram te plagen en nijdig
te maken, tegenover Bram heel kalm geweest.
Zouden Bram en Henk samen
Die gedachte legde zoozeer beslag op zijn
geest, dat hij, ofschoon zijn atlas voor hem lag,
geen enkelen naam of kleur onderscheidde.
Zonden die twee waarlijk zóó slecht zijn
Hij zou het maar aan geen der andere jongens
zeggen. Ook niet aan meester Raamsma
Mócht hij het zwijgen? Maar hij wist immers
niet eens zéker, of het stelen was geweest.
Misschien was Bram belast een of ander te
halen Daar schoot hem een nieuwe ge
dachte door het hoofd het moest dan natuurlijk
uitkomen. En als liet uitkwam, en meester
vroeg, wie er iets van wist, dan, ja dan zou
hij wel móeten zeggen, wat hij gezien had.
Maarmocht hij zoolang zwijgen. En
zouden die twee dan niet voortgaan met hun
verkeerde dingen
Bertus besloot den loop der zaken af te
wachten. Voor verklikker te gaan spelen,
stuitte hem zeer tegen de borstvooral nu
Henk er in gemoeid was. Hij merkte allang,
dat Henk eigenlijk in zijn hart een hekel had
aan lièmwaarom kon Bertus wel niet be
grijpen maar 't was toch zoo.
(Wordt vervolgd.)
DOOll ZELANDIA.
Nadruk verboden.