Uit Stad en Provincie.
Kerk en S c h o o 1.
Laiidboiiwberichten.
gelschen nieuwe vorderingen kunnen makeu-
De Franschen schoven ten Noorden van de
Somme, van het door hen veroverde Cléry
uit, hun linies opnieuw vooruit in de richting
van Péronne, en bezetten het gehucht Omie-
courtten Z.O. van Cléry, ten N. van Cléry,
rukten zij uit Le Forest op, namen o. a. de
Hopital-lioeve, die ten Z.O. van dit plaatsje
ligt, en reeds door hen ingesloten was, en een
stuk van het bosch van Marrière en nestelden
zich op den weg tusschen Clery en het noord
oostelijk daarvan gelegen dorp Bouchavesnes.
De Engelschen kwamen van hun kant ten
O. en ten Z. van Guillemont in de richting
van Combles vooruit, maar hebben nog niet
de herovering van het dorp Ginchy kunnen
melden. De strijd duurt daar voort. Alles
te zamen genomen dus ditmaal geen groote
vorderingen, hoe hard men er ook voor zal
hebben moeten vechten, maar die toch blijk
baar gehandhaafd zijn. De overmacht van de
artillerie aan het Sommefrout wordt toegelicht
door de erkenning in het telegram van
v. Wïegand aan de New York World, dat de
geallieerden 10 granaten afvuren tegen de
Duitschers eén, waarbij dan nog komt dat de
Franschen den Duitschers in 3 dagen tijds 36
kanonnen, waaronder 28 zware, af hebben
kunnen nemen. Het veldgeschut kon natuurlijk
gemakkelijker naar achteren gebracht worden.
Met de zware stukken, waarvan er wel een
gedeelte in de stellingen zullen geweest
zijn, leverde dat natuurlijk grootere bezwaren
op. waardoor verklaard wordt dat het meeren-
deel van de geuomen kanonnen grof geschut
waren.
Op het Russisch-Oostenrijksche front blijven
de centralen zich tot het defensief of het
„retour offensif" (zooals bij Brzezany) bepalen,
de Russén melden alleen vorderingen in het
in het moeilijke terrein van de Woud-Karpa-
tlien.
Aangaande het Roemeensehe front is door
Reuter een belangrijk bericht „van gezag
hebbende Roemeensehe zijde" gemeld. Men
leest erin dat Roemenië's doel aan Zevenberg-
sche front, om voorloopig de strategische
punten, die het daar in handen heeft gekregen,
bezet te houden, „teneinde met goed gevolg
het hoofd te kunnen bieden aan den aanval,
dien de vijand niet zal nalaten te ondernemen.
Dit zou zooveel als een aankondiging zijn,
dat de Roemeniërs hun daar begonnen offen
sief alweer opgaven, nu de Bulgaren en de
Duitschers de Dobroedzja in zijn getrokken
en de vijand in hun eigen land staat. Het
Roemeensehe communiqé spreekt nu ook van
den aanval van den vijand op het bruggehoofd
Turtukai, dat ten N. van Roestsjock ruim
15 K.M. over de grens aan den zuidelijken
oever van den Donau ligt, vlak tegenover de
stad Oltenita aan den noordelijken oever. De
Bulgaren melden reeds de vermeestering van
vooruitgeschoven stellingen van Turtukai, de
Roemeniërs zeggen dal tien aanvallen op het
bruggehoofd zelf zijn afgeslagen. Het Roe
meensehe bericht is echter een dag vroeger
gedagteekend dan dat van de Duitsch-Bul-
gaarsche zijde. Voor het eerst zijn nu de
Russen en de Bulgaren in een voorhoede
gevecht in de Dobroedzja met elkaar slaags
geweest.
Het is intusschen duidelijk geworden, dat
de centralen in de Dobroedzja niet alleen, als
hoofddoel, om den weg naar Konstantinopel
strijden, maar ook tot verlichting van den
druk, dien de Roemeniërs op de Oostenrijkers
begonnen te oefenen. Zoo ziet men telkens
een wisselwerking van de gebeurtenissen op
de verschillende gevechtsterreinen. Trouwens,
ook het met zooveel hevigheid hervatte offen
sief van de geallieerden aan de Somme moet
ten doel hebben, de krachtsontwikkeling der
Duitschers aan het oostelijke front te belem
meren.
PARIJS, 5 September. (Havas.) Officieel be
richt van hedenmiddag
Aan het Somme-front heeft het slechte we
der, dat den heelen nacht aanhield, de krijgs
verrichtingen belemmerd.
De Fransche troepen richten zich in op het
ten noorden van de rivier vermeesterd terrein.
De Duitschers hebben van het bosch van
Anderlus uit een krachtigen tegenaanval ge
daan op de Fransche stellingen tusschen Com
bles en Le Forest. Onder vuur genomen door
de Franche kanonnen en machinegeweren,
raakten de aanvallende troepen verstrooid en
keerden terug naar hun linies van uitgang,
na zware verliezen te hebben geleden. De
Duitschers hernieuwden hun poging niet.
Ten zuiden van de Somme beproefden de
Duitschers slechts op een enkel punt van het
front een tegenbeweging, ten oosten van
Belloye-en-Santerre, waar verscheidene aan
vallen zijn afgeslagen door het Fransche vuur.
De Duitschers lieten nog een honderdtal ge
vangenen in Fransche handen.
Een bericht uit Parijs aan Sociaaldemokraten
van Stockholm meldt, dat de leiders der
Fransche socialisten besloten hebben, de
socialisten van alle landen der intente uit te
noodigen tot een te Londen te houden confe
rentie, om de vredesvoorwaarden te bespreken
en maatregelen te overwegen, ten einde
geschillen te voorkomen, die tengevolge van
den oorlog zouden kunnen rijzen.
Het internationale bureau in Den Haag
heeft de voorbereiding der conferentie op zich
genomen.
Wolff's vertegenwoordiger te New-York seint
draadloos uit New-York De Associated Press
verneemt uit Sjanghai dat de kooplieden daar
verbitterd zijn over het feit dat de Engelschen
147 Amerikaansche postzakken, van Vancouver
te Sjanghai aangekomen, aan censuur hebben
onderworpen. Zelfs de ambtelijke post voor
het Amerikaansche consulaat werd gesensu-
reerd.
Te midden der bouwvall e,n.
Dr. Paul Reiss, predikant bij de Waalsche
gemeente hier te Rotterdam, schrijft aan de
N. R. Ct.
Wij rusten uit, daar waar de slag aan de
Marne gewoed heeft. Er is gevochten voor
het dorp, in het bosch.
Alles is verwoest, maar het is niet het
bombardement, dat aldus de huizen heeft
platgeschoteneen geheele wijk van een
naburig dorp staat nog ongeschonden overeind
in geen enkele muur is een gat, geen dak is
beschadigdde dorpen zijn niet beschoten.
Deze bouwvallen zijn niet het werk van
granaten, die althans eenige muren overeind
laten. Wat deze dorpen met den grond gelijk
heeft gemaakt is brand, brand, dien men
gewild en stelselmatig' gesticht heeft.
De bewoners kunnen het u vertellen.
De onderwijzer, met wien ik spreek, vertelt
mij het geval
Toen de Duitschers van den kroonprins op
Parijs aanrukten, hebben zij alles geëerbiedigd
zij hadden haast. Hun troepenmassa's zijn
als een stortvloed voorbij gedaverd, onafge
broken zij hebben zich slechts enkele uren
opgehouden om op adem te komen. Maar
toen ze terugkwamen! Welk een haast ze
toen haddenen de laatsten, die hier door
trokken, hebben den brand gesticht„Kijk,
zeide mijn gastheer, dit is een brandbom. liet
is een linnen zakje, met kleine zwarte stukjes
gevulder zijn er verscheidene in de om
streken gevonden. De Duitschers kwamen
daar uit dat bosch, zij trokken achter de
huizen langs, schuren en stallen in brand
stekend, zij verjoegen de bewoners, doodden
het vee en namen de vlucht."
Hij neemt mij mee om te zien, naar een
kaal terrein, waar de ingang van een kelder
te vinden is. Twee jaar geleden schijnt deze
opening zich onder een trap bevonden te
hebben, in het midden van een groote boerderij
alles is verdwenen er is niet één steen op
een ander blijven staan. Een oude vrouw en
kinderen zijn er gedood en verbrand. Mannen,
die vluchten wilden, zijn daar doodgeschoten.
Van het gemeentehuis, een soliede gebouw,
staat geen muur meer overeind, groote Dorische
zuilen, die aan het vuur weerstand geboden
hebben, zijn alles wat nog overeind staat. Zij
wekken de herinnering op aan antieke bouw
vallen.
De kerk staat nog overeind. Maar van den
klokketoren is alleen het steenen geraamte
overgeblevenhet schip heeft men tijdelijk
toegedekt; het dak was verteerd en nu is er,
achter de groote klok, die op de treden van
het bordes is neergesmakt, een politiepost
ingericht. „Toen de Duitschers alles in brand
gestoken hadden, waren ze verder getrokken.
Maar de kerk hadden ze vergeten. Maar na
verloop van een half uur kwam er een onder
officier aan galoppeeren. Hij heeft zijn paard
aan het hek van het kerkhof vastgelegd en
is in den toren opgeklommen, heeft hem in
brand gestoken en is gevlucht. Dat is de
laatste Duitscher, dien wij gezien hebben
Er is niets meer overalles is met den
grond gelijkhet dorp is een woestijn van
steenen, de grond is bedekt met verpulverde
steenengapende kelderopeningen, stukken
roestig en vervrongen ijzer; alles wat erover
is van kinderbedjes, en hekken van tuintjes,
brokstukken van landbouw-instrumenten. Er
is geen muur over, hoog genoeg om er eenige
beschutting achter te vinden. Vuur vernietigt
beter dan de zwaarste granaten. Ik heb
Avocourt gezien, de buitenposten van Verdun,
niets geeft zoozeer een indruk van volstrekte
verwoesting als een afgebrand dorp.
De inwoners zijn gevlucht, zij hebben een
wijkplaats gezocht op de eenzaam liggende
hoeven, die aan de vernietiging ontsnapt zijn
en een jaar lang zijn zij eiken dag in hun
platgebrande dorp teruggekeerd om er wat
van hun velden te bebouwen, de voorkeur
gevend aan dit bestaan van ellende bij hun
landerijen, boven het voortsleepen van hun
ellende langs 's heerenwegen en naar vreemde
streken.
De Pall Mall Gazette vertelt de volgende
stoute daad van een Fransch soldaat
De sappeur Louis V had opdracht ge
kregen naar een soort platform op palen boven
een moeras, dat de Duitschers daar gebouwd
hadden en als stelling voor eenige stukken
licht geschut gebruikten, te gaan en het met
dynamiet in de lucht te laten springen.
Het was natuurlijk een uitgezocht man. Het
is lang niet ieders werk om zichzelf en een
zwaren zak met ontploffingsmiddelen door
stroomend water, door modder en over prikkel
draad te sleepen, over een terrein, waar allerlei
mijnen lagen, schildwachten op den loer liggen
en' zoeklichten van tijd tot tijd de duisternis
doorboren.
Noch de officier die de opdracht gaf, noch
V. zelf spraken over terugkomen. Het zou
al een wonder zijn er te komen, maar terug-
keeren nadat het alarm zou gegeven zijn, daar
viel niet aan te denken.
V. nam dus afscheid van zijn kameraden
en verdeelde al zijn bezittingen onder hen.
Toen besmeerde hi] zijn lichaam met vet, deed
een gummipak aan en kroop weg door de
draadversperringen.
Twee uren later was hij zoo gelukkig een
diepe sloot te vinden, waardoor hij zwemmende
en tastende tot dicht bij zijn doel kwam.
Tenslotte was hij nog slechts door een met
schuim bedekten poel van het platform ge
scheiden. Hij schatte nauwkeurig den afstand,
dook, en kwam precies onder het platform
weer boven. Het zoeklicht kou hem hier niet
meer treffen.
Hij haalde vlug den zak met den bom naar
zich toe, drukte op den knop, zoodat het
werktuig na twintig minuten zou ontploffen
en zwom zoo snel hij kon weg naar den ingang
van de sloot, waardoor hij gekomen was.
Nauwelijks had hij die bereikt, of een ont
zettende ontploffing had plaats en enkele se
conden later viel in de weder ontstane stilte
een hagel van allerlei voorwerpen om den
Franschman heen in het water.
Dadelijk was de geheele linie in beweging
en een regen van projectielen vloog in het rond.
Lichten vlamden plotseling op en kanonnen
dreunden. Door een wonder kwam de sappeur
behouden terug, misschien juist gered, doordien
hij onvoorzichtig was geworden en in volle
vaart naar de Fransche loopgraven rende.
Hij had slechts een vleeschwond in den arm
opgeloopen, net een wondje voor een maand
„vacantie in Parijs", zooals hij het uitdrukte.
PEKING, 6 September. (Reuter.) De eischem
door Japan aan China gesteld naar aanleiding
van het gebeurde te Tsengtsjiatoeng, behelzen
de politieposten in plaatsen in Zuid-Mands-
joerije en Oostelijk Mongolië waar Japanners
wonen de berisping van de kommandant der
28e divise, welker troepen in het voorval
waren betrokken de bestraffing der onder
geschikte officieren die voor het geval recht
streeks verantwoordelijk zijn.
Japan heeft geen schadeloosstelling geëischt,
doch men veronderstelt dat Japan heeft te
kennen gegeven dat het van China een aanbod
tot schadeloosstelling verwacht als blijk van
zijn goeden wil.
Gisteren heeft de Prov. boot van hier naar
Ilansweert voor het eerst de post voor Hol
land meegenomen en medegebracht. Post-
paketlen gaan voorloopig met deze boot nog
niet mede.
Zoodoende gaat des avonds met de boot
van half 7 ure van hier nog post mede naar
Holland en de boot die 's avonds om 10 uur
hier aankomt, brengt dan ook weer post mede,
die 's morgens om 7 uur besteld wordt.
De reizigers naar en uit Holland maken al
tamelijk veel gebruik van deze nieuwe boot
verbinding.
De heer A. P. de Vos, commies ter
secretarie alhier heeft tegen l Januari ontslag
aangevraagd als secretaris ontvanger van het
Burgerlijk Armbestuur, als secretaris der Kar
mer van Koophandel en als ontvanger-griffie-
van de polders Oud Zevenaar en Kleine Zeve-
naarpolder.
Door den commandant in Zeeland is be
zwaar gemaakt de kermis alhier overeenkom
stig het raadsbesluit te laten doorgaan.
Van wege de Zeeuwsch-Vlaamsche Tram
wegmaatschappij werd alhier aanbesteed het
verleggen van den Oostelijken havendijk en
van de Spuikom van duikers en verdere
werken aan de haven te Hoofdplaat.
Hiervoor was het laagst ingeschreven dooi
de heeren G. J. Balkenstein G. A. van dér
Straate te Ter Neuzen voor f60.050.
Bij het op 4 en 5 Sept. jl. te 's Bosch
gehouden examen voor de hoofdacte slaagde
II. Hangelbroek, onderwijzer te Graauw.
In een weide van den landbouwer C.
Barbè Philippine werd een paard doodgevonden.
Het dier vertoonde een wonde aan de borst.
Of hier.aan een ongeluk dan wel aan kwaad
willigheid moet gedacht worden De -land
bouwer had het paard slechts een week in
zijn bezit en het gekocht tegen een vrij Imo
gen prijs.
Voor de betrekking van hoofd der school
(vacature P. Rijkse) te Aardenburg heeft zich
één sollicitant aapgemeld.
Woensdagmorgen had te Groede een on
geval plaats dat ernstige gevolgen had kun
nen hebben. Er waren nieuwe legerpaarden
aangekomen. Een dezer door een wachtmees
ter bereden, werd woest, wierp zijn berijder
van zich en stoof als een pijl uit een boog
het dorp door, recht op de openstaande deur
van het gemeentehuis aan, waarin veel wach
tend publiek stond. Juist bijtijds wist men
deze te sluiten en erger te voorkomen. Voor
het gemeentehuis viel het beest neer. Toen
men het weer op pooten bracht was het ge
heel scheef ten gevolge vaneen heupverzakking
(M. Crt.)
Woensdagavond kwamen te Vlissingen
weder een tiental geïnterneerde burgers uit
Ruhleben aan, die naar Engeland mochten
terugkeeren. Zij waren tot Boxtel met hun
elven geweest, maar één bleek een Amerikaan
te zijn en werd toen naar Rotterdam gezonden
naar den Amerikaanschen consul.
De mannen die hier aankwamen, konden
vertellen, dat het in het kamp er niet beter
op wordt; het aantal krankzinnigen neemt
steeds toe en eveneens het aantal leiders aan
hart en maagkwalen, waaraan ook meerderen
sterven.
Onder hen, die hier arriveerden, waren ook
een drietal met zwakke geestvermogens. Het
voedsel in het kamp bestaat uit aardappelen
en tweemaal per week visch, althans dit krijgt
men van de Duitschersdoch verder leeft
men van den inhoud der pakjes, die uit Enge
land worden gezonden, maar waarvan dikwijls
de inhoud bedorven of slecht aankomt, daar
zij dikwijls zeer lang onder weg zijn.
Met denzelfden trein kwamen vier Duitsche
vrouwen, die met Engelschen zijn gehuwd on
5 kinderen mede zij waren Duitschland ont
vlucht omdat er geen voedsel meer is of wat
er is haast niet te betalen valt. Allen ver
trokken gisterenmorgen met de mailboot.
M. Crt.
Aan het Ministerie van Marine werd
gisteren aanbesteed
het maken van den onderbouw en gedeel
telijken bovenbouw van een vliegtuigenloods
te Veere, met enkele bijkomende werken,
laagste inschrijverH. J. Keulemans, Middel
burg, f 15,747
het maken van den ijzeren bovenbouw van
de vliegtuigenluods te Veere, met enkele bij
komende werken, eenige inschrjjfstcr N.V. C.
Swarttouvv's Constructiewerk plaats en Ma
chinefabriek te Schiedam f15,500;
het maken van een helling voor watervlieg
tuigen te Veere, met bijkomende werken,
laagste inschrijver II. J. Keulemans, Middel
burg, f11,365.
Loop der bevolkiny van Ter Neuzen.
In de loop der vorige week hebben zich
n deze gemeente gevestigd:
A. de Caluwe, landbouwersknecht, O 186,
van Zuiddorpe.
F. J. Haarten, bakker, Noordstraat 80, van
Colijnsplaat.
J. Clowting, hofmeester, aan boord, van
Vlissingen.
A. A. de Zeeuw, schilder, Tholensstraat 5,
van Wassenaar.
J. Notebaard, stuurman, Donze Visserstraat
29, van Vlissingen.
P. A. Rammeloo, visschcr, Tholensstraat
147, van Philippine.
A. Speleman, werkman, O 220, van Hulst.
J. F. Kriekaert, werkman, O 220, van Hulst.
Vertrokken:
C. Verbrugge, zonder beroep, Heerengracht
13, naar Zeist.
A. W. C. Smits, zonder beroep, Noordstiaat
70, naar Arnhem.
P. S. Pladdet, zonder beroep, Noordstraat
49, naar Delfzijl.
F. C. Harms, zonder beroep, Dekkerstraat
13, naar Bergen op Zoom.
C. Bakker, zonder beroep, Westkolkstraat
44, naar Bergen op Zoom.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Nur.en dr. J. II. Gunning, em,
pred. te Utrecht.
Aangenomen naar Capelle a. d. IJssel (als
hulppred.): Ant. J. W. Grolman, cand. te
Utrecht.
Geref. Kerken.
Zestal te Zutfen C. Bouma, te Schoonebeek -,
J. G. Kunst te BarendrechtJ. Koelewijn te
DedemsvaartII. A. Munnik te Bunschoten,
J. Sybcsma te Zierikzee en J. Waterink te
Appelscha.
Beroepen te Ileerjansdam F. Staal te Co
lijnsplaat te Strijen P. E. van Schaik te
Anna-Jacoba-Polder te Loenen-Vreeland C.
J. de Kruijter te Oostkapelle.
Ned. Herv. Kerk
Iii de gisteren gehouden Provinciale kies-
vergadering werden benoemd tot lid van het
Prov. Coll. van Toezicht op het beheer der
kerkelijke goederen en fondsen der Hervormde
gemeenten in Zeeland de heer D. J. Dees te
Ter Neuzen in de vacature, ontstaan door het
overlijden van den heer F. de Bree, en de
heer mr. S. R. Bakker te Zierikzee in de
vacature, ontstaan door het overlijden van den
heer mr. D. van der Vliet.
Unie-Collecte.
De 4e lijst loopt tot f 14.751.KR/g, d. i. f 1750
hooger dan de overeenkomstige lijsten van
het vorige jaar.
De Geref. Jongelingsvereeniging „Onze hulpe
zij in den naam des Heeren" vergadert a. s.
Zondagavond om 7]/a ure, in de consistorie
der Geref. Kerk, Nieuwstraat, alhier.
Hoofdbestuursvergadering der
Zee uw s c lie Landbouw-
Maatschappij.
Dinsdag is te Goes een vergadering gehouden
door het hoofdbestuur van do Zeeuvvsche
Maatschappij van Landbouw, onder voorzitter
schap van den heer J. H. O. Dominicus, burge
meester van Kruiningen.
Uit de besprekingen bleek, dat men ook na
de jongste conferentie met den kapitein, belast
met de hooivordering in Zeeland, nog niet
met zekerheid weet, aan welke cijfers uien
zich ten opzichte van de hoeveelheden, noodig
voor eigen gebruik, mag houden.
Westelijk Front.
Socialistische conferentie inzake den vrede.
De onzijdige post.
Een brief van het Fransche front.
Een dappere daad.
Japan's nieuwe eischen aan China
TER NEUZEN, 8 September 1916.