nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Antirevolutionair
voor
i)
Binnenland.
Buitenland.
No. 1345.
Zaterdag 15 Juli 1916.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIEN:
Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Qrootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE
REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Alle stukken, voor de Redactie van
dit blad bestemd, te adresseeren
„Aan de Redactie van Luctor et Emergo
te Ter Neuzen."
Aanname van Advertentiën tót 1 uur op
den dag der uitgave.
V A. S. Talma, f
Droef is de tijding van Ds. Talma s ver
scheiden.
In de kracht zijns levens is hij weggeno
men hij mocht slechts den ouderdom van 52
jaar bereiken.
Hij was een man van stoere werkkracht
en heeft dat getoond zijn gansche leven door.
Als hij zich voor een zaak spande, deed hij
zulks met zijn gansche ziel.
Als predikant spreidde hij groote kansel
gaven ten toon.
In de christelijke arbeiders beweging was
hij een geducht kampioen.
Aan Patrimoniums naam blijft immer die
van Talma verbonden.
Ijverig voorstander betoonde hij zich in
den kamp voor een alcoholvrij Nederland; de
nuchterheidsbeweging betreurt mede in hem
een geharnast strijder.
Als Kamerlid wist hij steeds de Kamer te
boeien en getuigden zijn redevoeringen van
dege studie.
Als minister heeft hij al zijn enorme werk
kracht samengetrokken op de sociale wetgeving.
Zijn wetgevend talent dwingt bij voor- en
tegenstander bewondering en waardeering af.
Zijn werk getuigt van hem.
Na zijn ministerschap, waarin de felle tegen
werking en laffe obstructie van links hem
tevergeefs van zijn stuk poogden te dringen,
waarin óók van vriendenzijde hem krenkende
bejegening: ten deel viel, toen zijn ontwerp-
Bakkerswet verworpen werd, wijdde hij zich
opnieuw aan het herdersambt.
Als veldprediker nam hij een werkzaam
aandeel aan de geestelijke verzorging der mi
litairen.
Half werk deed hij nooit.
Zijn kracht brak.
Zijn rusteloos ijveren wreekte zich.
Thans is hij heengegaan.
De anti-revolutionnaire partij eert in hem
één harer bekwaamste woordvoerders, een
barer ijverigste pleitbezorgers een man van
woord èn daad.
Onder de mannen van beteekenis zal het
dankbaar nageslacht een plaats der eere toe
kennen aan Ds. Talma.
V Steeds voldoende beseft
Bij de bespreking van het wetsontwerp tot
nadere uitbreiding van den landstorm werd
ook aangedrongen op gedeeltelijke demobilisatie,
vooral van vrijzinnig-democratische en socia
listische zijde.
De minister wilde daar echter niet van
hooren.
Niet, dat hij ook niet gaarne, indien maar
eenigszins mogelijk, tot geheele demobilisatie
zou overgaan, maar zelfs voor gedeeltelijke
is do tijd nog niet gekomen.
De minister-president, Gort v. d. Linden,
mengde zich in de gedachteinvisseling.
Het Kort Verslag" geeft als volgt weer
wat de minister in antwoord op wat door den
heer Van Kaalte was aangevoerd, heeft gezegd
»Het heeft hem verbaasd, dat thans in
do Kamer stemmen opgaan ten gunste van
gedeeltelijke demobilisatie, van vermindering
van onze weerkracht. Het is, dunkt hem,
evident, dat de toestand, waarin wij verkeer en
thans niet minder, maar ernstiger is dan
vroeger. Wie de gebeurtenissen nagaat, moet
tot de erkentenis komen, dat de toestand
voor ons gevaarlijker is dan vroeger. De strijd
om ons heen is nooit zoo fel geweest als thans,
en kan elk oogenblik gevaren voor ons mede
brengen.
Bovendien neemt de economische druk, die
op ons wordt geoefend, hoe langer hoe meer
toe. En als men dit nagaat, dan zou spreker
het onverantwoordelijk achten, als thans tot
inkrimping onzer parate weermacht werd over
gegaan."
Deze woorden zijn wel geschikt, tot nadenken
te prikkelen.
Minister Gort v. d. Linden heeft tot heden,
bij de handhaving onzer neutraliteit, voort
durend blijk gegeven, den ernst van den toe
stand niet' te onderschatten.
Er is wel een neiging om dien ernst weg
te redeneeren, maar een uitlating als boven
staande, doet het dwaze daarvan duidelijk
uitkomen.
Dat intusschen niet steeds van de zijde van
het ministerie blijk is gegeven, liet Nederland-
sche Volk te doordringen van dien ernst, is
óók evident (duidelijk).
Het Bestand werd verbroken, de gewone
wetgevende arbeid hervatvraagstukken zijn
naar voren geschoven, die den partijstrijd op
het hevigst deden losbarsten.
Dat wees niet op een beseffen van den ernst
van den toestand.
Maar vestigde veeleer den indruk, dat er
geen wolkje aan de lucht was:
Het tegendeel is thans, ondubbelzinnig ge
noeg, uitgesproken.
V De mooie man.
De sociaal-democraten zijn er tegenwoordig
meer dan ooit op uit, bij „het volk den
mooien man te spelen.
Elke gelegenheid grijpen ze daartoe met
beide handen aan.
Zoo ook weder bij de behandeling van het
ontwerp tot uitbreiding van den Landstorm.
De heer Ter Laan (Den Haag) diende de
volgende motie in
De Kamer,
van oordcel dat 's lands belang vordert
onverwijld de landweer en de drie oudste
lichtingen der militie met klein verlof te
zenden,
gaat over tot de orde van den dag.
Dat heet nog eens durven
Na de verklaring van minister Cort v. d.
Linden had het veel van een uitlokken van
een kabinetscrisis.
Maar ach! de durf van den heer Ter Laan
is van zeer verdacht allooi.
Hij kon op zijn vingers narekenen, dat de
motie er niet kwam
Dat alleen zijn eigen partijgenooten er vóór
zouden stemmen.
En die waren niet eens allen aanwezig.
Er waren er maar seven
De moed van den heer Ter Laan evenaarde
dien van den heer Duijs, toen deze bij de
behandeling der Ouderdoms„rente"-wet een
voorstel deed, waarvan hij meende, dat het
wel zou worden verworpen, maar dat hij on
middellijk introk, toen hij voorzag, dat het
wellicht kon aangenomen worden.
Intusschen, de socialisten zijn weer „de
mooie man."
Zij nemen het op voor den militair
Maar zélf waren ze niet eens op hun post.
Het was vertoon-makerij.
Een praten voor de tribune
De schoener vertrok op 13 Juni uit Karls
krona met bestemming naar Amsterdam met
een lading hout. Zij kwam door de Oostzee
binnen door Denemarken aan de Westkust
van Jutland, van waar zij 4 Juli naar zee
vertrok.
In den ochtend van Woensdag 5 Juli bevond
het vaartuig zich om 10 uur 's middags bij
mooi weder, een heiige lucht en kalme zee
op 56° 12' N.B. en 7° 12' O.L. Dien ochtend
had de kapitein reeds oen luchtschip, waarvan
het nummer niet bekend was, op grooten af
stand zien passeeren. Om 12 uur ging een
luchtschip voor den schoener over, dat, na
het vaartuig gepasseerd te zijn, zwenkte en
op de Weldaad toe kwam. Dit luchtschip
was de L 9. Van den achtertop van de Wel
daad woei de Nederlandsche vlag, doch daar
weinig wind was, 1 iet de kapitein de vlag
op en neer halen of, om den technischen term
te gebruiken, „diepen", zoodat zij duidelijk
zichtbaar werd. Deze vlag was een vrij groote,
circa 2meter en met heldere kleuren.
Verder had de schoener ook de Nederland
sche driekleur geschilderd aan beide zijden
van het schip, zoowel voor als achter, terwijl
de naam Weldaad Holland, in groote witte
letters op het boord van beide zijden was
aangebracht.
Hoe hoog het luchtschip was, kon niet
worden waargenomen, doch het nummer kon
men van de Weldaad duidelijk lezen, terwijl
men ook de bemanning van het luchtschip
zich duidelijk zag bewegen.
Het luchtschip zwenkte en kwam toen van
achteren opzetten. Toen het dwars van de
Weldaad was, aan stuurboord, wierp het een
bom naar beneden, die ontplofte op 25 M.
afstand, midden van het schip af. Het projec
tiel gaf een hevigen knal, terwijl het water
naar alle kanten wegvloog.
Hierna zwenkte de L. 9 om daarna weer te
komen opzetten. De kapitein begaf zich toen
zelf naar de vlag en bewoog haar zelf heen
en weer, terwijl hij met ziju pet zwaaide om
de bemanning van het luchtschip op de vlag
opmerkzaam te maken. Het luchtschip was
ditmaal lager dan de eerste keer, maar er
gebeurde toen verder niets. Na zich verwij
derd te hebben, kwam het luchtschip voor
de derde maal terug, voer langs liet schip
aan bakboord en verwijderde zich in N.W.
richting.
Ook de beschildering van de Weldaad was
in zeer heldere kleuren uitgevoerd.
(N. R. C.)
OOST-IN DIË.
Uit Weltevreden wordt aan de Telegraaf
geseind
Prinses Adjo, die op trouwelooze en ge
vaarlijke wijze tegen de Nederlandsche auto
riteitên kuipte, is te Macassar gearresteerd.
Voorloopig zal zij daar gevangen worden
gehouden, totdat over verbanning een beslis
sing is genomen.
De spoorwegbrug te Bohiahoe is in elkaar
gestort18 inboorlingen werden gedood en
15 gewond.
De sergeant Van der Kam is in Atjeh ver
moord.
BINNENLANDSCHE GRANEN.
Naar aanleiding van de berichten betreffende
het verwerken van binnnenlaudsche granen
in branderijen en distilleerderijen wordt mede
gedeeld, dat tengevolge van de vraag naar
deze artikelen voor de bedoelde industrieën,
de prijzen tot abnormale hoogte stegeu. Zoo
werden voor tarwe prijzen besteed tot f564
per last. Daar dit ten nadeele komt van de
volkvoeding hier te lande, heeft de regeering
zich genoodzaakt gezien daaraan een einde te
maken.
DE „WELDAAD".
Omtrent liet begooien met bommen van den
Nederlandschen schoener Weldaad op 5 dezer,
vernemen wij nog het volgende meer aaneen
geschakelde verloop der gebeurtenissen
DE OORLOG.
Westelijk Front.
Duitsch succes bij Verdun.
Rechts van de Maas schoven wij onze stel
lingen dichter naar het werk Souville- Laufée
toe en maakten daarbij 39 officieren en 2106
man gevangen. Sterke tegenaanvallen werden
geheel afgeslagen.
Oostelijk Front.
WEENEN. Officieel. In de Boekowina
geen bi/.ondere gebeurtenissen.
Bij Zabie aan de Tsjeremos, hebben onze
troepen Russische aanvallen afgeslagen.
Meer naar 't Noorden, tot aan de Boven-
Stochod, duurt de rustpoos in de gevechten
voort afgezien van welgeslaagde onder
nemingen onzer jachtcommando's bij Boer-
kanow.
Bij Sokoel zijn overmachtige Russische aan
vallen op onze hindernissen gebroken. Tever
geefs poogde de vijand de terugstroomende
massa's door kanon- en machinegeweervuur
tot staan te brengen.
Bij Hoelewicze, aait" de Stochod, is de vijand
door Üuitsch-Oostenrijksch-Hongaarsche troe
pen na verbitterde wisselvallige gevechten
teruggeworpen. Ook verscheidene andere
aanvallen, die de vijand in het Stochod-gebied
ondernam, zijn volkomen mislukt.
ST. PETERSBURG, 11 Juli. Officieel. De
gevechten in het gebied van de Stochod duren
voort. De vijand, die versterkingen heeft
aangevoerd en zijn zware artillerie vooruit-
gebracht, biedt hardnekkigeu tegenstand.
WEENEN, 12 Juni. (Wolff.) Officieel De
toestand heeft ook gisteren geen wijziging
ondergaan.
Op de ^heuvelreeks ten Zuidoosten van
Mikoeliczyn hebben onze troepen zeven Rus
sische uitvallen afgeslagen.
Ook aan de Beneden-Stochod zijn opnieuw
verscheidene vijandelijke aanvallen verijdeld.
De verbonden strijdkrachten aan de Stochod
hebben de laatste twee dagen 2000 man en
21 machinegeweren ingeleverd.
Bij Opertyn, in Oost-Galicië, heeft een
Oostenrijkse!] Ilongaarsch vlieger een Russisch
Fatman toestel neergeschoten.
Engelsch oordeel over de onderzeesche Duitsche
vrachtvaart.
Hoewel de Daily Mail, zegt de N. R. C., in
herinnering brengt, dat Engelsche duikbooten
de eerste waren die de reis over den Atlan-
tischeu Oceaan maakten, acht het blad den
overtocht van de onderzeesche vrachtboot
Deutschland een der meest dramatische ge
beurtenissen van den oorlog. Meer dan een
gebeurtenis zelfs. De Daily Mail stelt het
feit op denzelfden rang als Blériot's overtocht
in een vliegtuig over het Kanaal in Juli 1909,
waarmee hij de Daily Mail prijs van 1000 pond
sterling won. Sommigen hebben de daad van
Blériot trachten te verkleinen en verklaard
dat de menschheid nimmer de zwaartekracht
zou kunnen overwinnen. Het antwoord aan
zulke spotters indien er nog over zijn
is dat een der eerste dingen waar ieder
generaal thans naar streeft, is de heerschappij
te verwerven van de lucht.
Het is waar vervolgt de Daily Mail
dat wijl Duitschland genoodzaakt is geworden
een soort schip te gebruiken dat stellig twee
maal zoo duur en wellicht tweemaal zoo lang
zaam is als het gewone boven-water-varende
schip, zijn verrichting geen groote handels
waarde bezit. Ook kunnen wij er op wijzen
dat wanneer wij het niet zijn, die den onder-
zeeschen koopvaarder hebben tot stand ge
bracht, dit komt doordat wij hem niet noodig
hadden. Ernstigen invloed zal deze vooruit
gang in de onderzeesche scheepvaart op den
huidigen oorlog wel niet oefenen. Maar toch
is het meer dan lastig dat Duitschland in staat
is gebleken een veilig, zij het dan beperkt,
kanaal van gemeenschap met de Vereenigde
Staten te openen. Het kan fondsen en kleur
stoffen verschepen en in ruil artikelen die het
dringend noodig heeft, voorloopig echter nog
maar up kleine schaal. Wanneer duikbooten
in genoegzame getale en grootte werden ge
bouwd, zouden ze ten spijt van elke blokkade
het verkeer kunnen doorzetten, al ware het
dan op kostbaren voet. Ze zouden daardoor
grootelijks de waarde der zeeheerschappij te
niet dóen. Het is natuurlijk mogelijk dat er
nieuwe manieren worden uitgevonden om ze
te achterhalen, doch totdusver is een duikboot
nog niet in staat gebleken een andere duik
boot op te sporen en te vernietigen en boven-
zeesche schepen kunnen gemakkelijk door
duikbooten worden ontweken.
Bovendien is er dit nadeel aan verbonden
dat over enkele jaren een duikboot van elke
afmeting in staat zal zijn te gaan waar ze wil.
In den huidigen oorlog hebben we controle
I