Antirevolutionair voor nieuws- en Advertentieblad Zeeland. Tweede Kamer. Binnenland. Buitenland. Zaterdag 27 Mei 1916. 13" Jaargang. No. 1331. z. ADVERTENTIËN: Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver* tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend. Y Het woord, dat uitblijft. V Geloof in eigen beginsel. V Volkskracht. DE OORLOG, ABONNEMENT: Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1, per post: voor Nederland ƒ1,10. Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, teuren en Brievengaarders Franco Postdirec- Dit blad verschijnt Dinsdag» en Vrijdagavond, uitgezonderd op F eestdagen, hij den Uitgever D. H. L1TT00U Az. te TER NEUZEN. Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave. fiTl 1KKKN TE RICHTEN PHPACT1B; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIEN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER. Alle stukken voor de redactie be stemd, te zenden aan den Uitgever, Vlooswijkstraat 21, Ter Neuzen, met vermel ding: „Aan de Redactie." Aanname van Advertentiën tot 1 uur op den dag der uitgave. Terwijl om ons heen de oorlog woedt en verderft, en Europa bloedt uit duizend won den, bleef, als een wonder, ons vaderland van nen gruwelijken geesel verschoond. Dit te erkennen is niet genoeg. Dat is slechts het constateeren van een feit. Beleden dient te worden, dat Gods hand ons bewaarde, en zulks in weerwil van onze nationale zonden en ongerechtigheden. Ook op de Overheid rust ten deze dure plicht. Naar ons anti-revolutionair belijden is zij dienaresse Gods. Hoe weinig openbaarde zij zich als zoodanig. Het kloeke woord onzer Koningin uitge zonderd, bleef elke erkenning van schuld en alle betuiging van danbaarheid voor zoo ken nelijke beschutting, van Regeeringswege uit. Met beleid trachten onze ministers het scheepke van Staat door de branding heen te sturen. Ter handhaving van onze onzijdigheid be trachtte het huidige Kabinet een eerlijke en deugdelijke buitenlandsche politiek. Niet genoeg kan dit gewaardeerd worden. Maar bij dit alles wordt toch liet gemis gevoeld van een Kabinet, dat ook in deze veelbeteekende tijden liet woord zou spreken, 't welk nu nog steeds uitblijft. Het Rapport der „Bevredigingscommissie" lokt van alle kanten bespreking uit. Dat is niet meer dan natuurlijk. Een poging tot oplossing van een zoo diep ingrijpend vraagstuk als dat van ons volks onderwijs kan niet anders dan tot veelzijdige beschouwingen aanleiding geven. Leest men na, wat er zoo al over geschreven en gesproken is, (en het wordt reeds een stapel lectuur!) dan bemeikt men spoedig, dat niet steeds de noodige nuchterheid in het oordeelen wordt betracht. Soms krijgt men den indruk, dat het Rapport niet eens goed nagelezen, laat staan bestu deerd is. Rijp en groen wordt ter markt gebracht. We wenschen thans alleen te wijzen op den indruk, dien het Rapport op de linker partijen maakt. Daar zijn er, die het met zekere achterdocht hebben ontvangen, en een slag om den arm houden. Anderen verdedigen het, zelfs met warmte, ofschoon deze groep waarschijnlijk niet groot is te noemen. Een derde groep kant er zich met alle macht tegen. Nu mag het verwonderlijk schijnen, nadcmaal immers alle partijen in de Commissie waren vertegenwoordigd, doch men moet niet ver geten, dat de politiek ook een woordje mee spreekt. Opmerkelijk is zeker, dat bij de mannen van links, die zich ter bestrijding van het Rapport opmaken, een gemis van geloof in eigen beginsel moet worden geconstateerd. De heer Ketelaar, lid der Tweede Kamer en van de „Bevredigingscommissie" verklaarde op een vergadering der vrijz.-democratische vereeniging te Amsterdam, dat hij „een on verwoestbaar geloof (had) in ons neutraal onderwijs". „Hij durfde de concurrentie aan, als men aar. de overzijde dan maar eerlijke middelen gebruikt." Wat dit laatste betreft, die voorwaarde kan wederzijds gelden. Concurrentie moet altijd een eerlijke zijn. De voorstanders van het Christelijk onder wijs hebben jaren lang den druk eener oneer lijke concurrentie ervaren, om niet ten volle met dezen eisch in te stemmen. Doch dit nn daargelaten. De heer Ketelaar heeft dus geloof in eigen zaak. Dat is uitnemend en een onmisbare voor waarde tot slagen. Anders evenwel staat het met den lieer Eerdmans. Deze schreef reeds een felle brochure tegen het Rapport. Hij vreest, dat een nieuw artikel 192, gelijk door' de Commissie thans wordt voorgesteld, eenmaal in de grondwet opgenomen, aan een rechtsche meerderheid de gelegenheid zal laten, te doen wat zij wil. Zeker ten plattelande zal dan, zoo ducht de heer Eerdmans, het rechtsche ideaal vervulling erlangen de bijzondere school regelde open bare aanvulling; en dit somber verschiet doet hem profeteeren, dat dan „de openbare school hare verdringing aan haar eigen voor vechters zal hebben te danken. Hier missen we het sterke geloof van den heer Ketelaar ten eenenmale. Stel immers al, dat een openbare school niet door een gemeentebestuur zou opgericht worden, hadden dan de voorstanders van „neutraal" onderwijs niet evenzeer het in hun macht een „neutrale" school te stichten onder volkomen gelijke voorwaarden als de voor standers eener niet-neutrale Of vreest de heer Eerdmans, dat de fut tot het stichten zou ontbreken? Staat het soms zóó met de openbare]school als onze tegenstanders, de heer Eerdmans inbegrepen, steeds hebben beweerd ten op zichte van onze christelijke scholen, dat ze niet uit behoefte, niet uit beginsel, maar slechts door dwang van boven werd opgericht Heeft de heer Eerdmans zóó weinig geloof in zijn eigen beginsel? Intusschen, in één op zicht schuilt er in de redeneering van den heer Eerdmans een gedachte, die niet geheel verwerpelijk is. Ze is deze. Art, 192 gelijk nu wordt voorgesteld zonder meer, alle verdere regeling overlatend aan organieke wetten, biedt, dunkt ons, nóch voor rechts, nóch voor links, genoegzamen waar borg. Z Meer dan ooit komt in deze dagen uit, dat, hoezeer ook de volkeren op elkander zijn aangelegd, de zonde als een wig ook in het leven der natiën onderling, diep ingedrongen is. Dezen zondigen toestand moet wel worden aanvaard. Aan den zoeten, maar dwazen, wijl de waar heid van Gods woord miskennenden waan, dat oorlog had uitgediend, en alle zwaard tot spade was of werd geslagen, kwam nu wel voor goed een eind. Dat elk volk ten slotte op eigen kracht wordt aangewezen, is duidelijk. Ons vaderland ondervindt deze waarheid thans aan den lijve. Er komt gelukkig! een opwaken van den geest, om zich zelf te helpen. De eigen industrie brengt reeds veel voort, wat vroeger uitsluitend uit het buitenland werd betrokken. Toch zijn we nog in vele bedrijven ;meer of minder van het buitenland afhankelijk Nog pas deed het bericht de rondte, dat de Engelsche regeering geen onderdeden voor mnchines enz. vrijliet, welke bestemd waren voor hier te lande gebouwd wordende schepen, tenzij werd toegestemd in de voorwaarde, deze schepen aan Engeland te verhuren of te verkoopen. En zoo gaat het slag op slag. Economisch zijn me nog te zeer afhanke lijk van het buitenland. Het gevoel dezer afhankelijkheid heeft echter een goede uit werking gehad. En zal ze nog klaarder wakker maken. „Help u zelf, en God zal u helpen," is een oude spreuk. De Hollandsche volkskracht heeft te toonen, dat ze haar verstaat. Oök, als straksde volkeren krijg is uitgestre den. Dan moet het Nederlandsche volk het eigen product weer niet op zij schuiven voor makelij van vreemden bodem. De les van thans mag niet zonder uitwer king blijven. Z. Invoering der verzekeringswetten. In de Memorie van Antwoord nopens het voorstel tot wijziging van artikel 411 der In validiteitswet, strekkende om de invoering der verzekeringswetten uit te stellen, wordt er op gewezen, dat voldoend et ij d moest worden gelaten voor een behoorlijke voorbe reiding der u i t v o e r i n g m a a t r e g e 1 c n, die in verband met de bedoelde wetten moesten worden getroffen. De verzekeringswetten kunnen in December 1916 in werking treden, en de Regeering achtte het verkieslijk, als de gestelde grens van 3 December 1916 reeds thans wordt weg genomen. In het Voorloopig Verslag werden echter twee gedachten uitgesproken, die naar de meening der Regeering tegenspraak behoeven. Zij resumeert deze beide gedachten in de volgende stellingen le. het wetsontwerp zou niet noodig zijn geweest, als de Regeering in 1913— 1915 haar plicht had gedaan. 2e. het wetsontwerp bedoelt niet (gelijk de toelichting zegt) om in de bstaaride om standigheden de mogelijkheid van uitvoering der verzekeringswetten te scheppen, maar wèl om die wetten onuitgevoerd te kunnen laten liggen. De Regeering verdedigt, zich op deze uitingen, door te zeggen, dat zij het zich tot plicht rekent, om, nu door den oorlog haar oor spronkelijke plannen niet meer voor tijdige uitvoering vatbaar zijn, met kracht de maatregelen v o,o r de invoering v a n do R a d e n w e t, Ziektewet, In validiteitswet ter hand te nemen. Dit werkplan sluit mede in, dat de Staten- Generaal weldra door de Regeering in de gelegenheid zullen worden gesteld, hun oordeel uit te spreken over de maatregelen van wet- gevenden aard, die noodig zullen zijn en waartoe in de eerste plaats zal behooren het in de Tweede Kamer reeds aangekondigde wets ontwerp, om de toepassing van de Invalidi teitswet naast die dei Ouderdomswet tot be schikbaarstelling der gelden voor de bezoldi gingen en vergoedingen, aan de verzekerings organen volgens de Radeinvet toe te kennen. Naar wjj vernemen zijn de tarieven zeer be langrijk verlaagd. Als aanstonds de periodieke verloven weer zullen worden verleend, zal deze verlaging een belangrijk voordeel ojileveren voor den staat. DE VEE-UITVOER. Om reeds terstond het praatje af te snijden, dat onze vee-uitvoer, die zooveel stof opjoeg, Duitschland voor den heelen tijd \an vee zou hebben voorzien, cijfert het Hbld. aldus Uitgevoerd zijn óf werden ongeveer 11,000 stuks vee. Laat ons nu eens aannemen, dat dat het alle melkkoeien waren, zoo vet als maar even denkbaar is, laat ons zelfs ver onderstellen dat ze liet gewicht hadden van een prima slachtkoe, ongeveer 350 K.G., dan komen we totaal op 3,850,000 K.G. De koeien waren bestemd voor Duitschland met 67 millioen en Oostenrijk-Hongarije met 51 millioen inwoners. Te zamen 118 millioen. Maakt jier hoofd der bevolking dus nog niet het derde gedeelte van een ons Maar zuigelingen eten geen vleesch het zal dus wel ongeveer een derde ons zijn. Of voor Duitschland alleen ruim één half ons. Toch zal men misschien dezer dagen in verschillende Engelsche bladen kunnen lezen, dat Nederland Duitschland voor geruimen tijd van vleesch heeft voorzien. Tot burgemeester van Nieuwer-Amstel is benoemd de lieer A. Colijn Jr., lid van den raad en lid der Prov. Staten van N. Holland, broeder van den vroegeren Minister van Oorlog. Dit jaar zullen geen vacantiekaarten worden afgegeven door de spoorwegmaat schappijen. HET OORLOGSBROOD. De directeur van de Maatschappij voor meel- en broodfabrieken te Amsterdam heeft zich andermaal gewend tot den minister van landbouw, nijverheid en handel, met over legging van een rapport van liet Station voor maalderij en bakkerij te Wageningen, over ondeugdelijk ongebuild regeeringsmeel. Het resultaaat van de bakproef van het Station voor maalderij en bakkerij luidt even als dat van den gezondheidsdienst te Amster dam ongunstig, en de directeur van den Amsterdamschen gezondheidsdienst heeft, op de uitdrukkelijke vraag, of van dat meel brood mocht worden gebakken te Amsterdam, dit ontraden, om niet in moeilijkheden te geraken met den gezondheidsdienst. BROODREGELING. Uit het antwoord van den Minister aan het Kamerlid Van Hamel. Zooals bekend, zal van 27 dezer af het bak ken van wittebrood gedeeltelijk worden toege staan. De minister hoopt dit eerlang in rui mere mate te kunnen toelaten. MILITAIRE STRAFFEN. Naar de „Avondpost" verneemt, zullen de bijkomende straffen, als strafexercecreen e.d., opgelegd aan alle militairen, die ongeoorloofd hun korps hebben verlaten, weldra worden ingetrokken. MILITAIR SPOORWEGTARIEF. Tusschen de Regeering en de Spoorweg maatschappijen is thans overeenstemming ver kregen over de reeds sedert lang hangende regeling voor de tarieven voor het militair vervoer. Ook al geen botertje tot den boom. Uit Genève wordt aan de „Tageszcitung" geseind, dat Hervé Zondag door de censuur getroffen werd, omdat hij, naar het schijnt de regeering wilde afvallen. Hervé's artikel van Zondag dat getiteld is: „Het onweder in het parlement" wijst ook witte vakken aan. Hervé schrijft: „De regeering heeft sedert twee maanden elke ernstige legerkontrole door het parlement verhinderd. De bestraffingen van schuldige generaals, waartoe besloten werd, werden echter nooit ten uitvoer gelegd. Het ergste is wel dat de regeering ook de politieke leihing aan de opperste legeraanvoering over laat en derhalve de rol speelt van stroomannen. De censuur kan de waarheid niet onderdrukken. Geheel Frankrijk weet het, alle officieren en soldaten bij Verdun zeggen het, dat het land door de schuld van den opperbevelhebber op 24 April aan den rand van een militaire stond. Sombere vooruitzichten in Engeland. Acland heeft in het Lagerhuis sombere dingen gezegd over de oogstvooruitzichten in Engeland. De oogst zal aanmerkelijk minder opleveren dan 't vorig jaar. Men is dit jaar bij den landbouw vele handen te kort gekomen, met 't gevolg dat aan minder bewerkelijke producten de voorkeur is gegeveti, hier en daar land braak is blijven liggen, aan het wieden niet de noodige tijd is kunnen worden besteed, enz. Gaan er nog meer mannen van 't platte land onder de wapenen en zien de dienst plichtrechtbanken niet in hoe onontbeerlijk de landarbeid is, dan, betoogde Acland, kan Engeland alleen voor hongersnood worden behoed door de schepen, die zoo dringend noodig zijn voor het vervoer van muuitie, te bestemmen voor invoer van levensmiddelen, en het is nog niet eens zeker dat er wel de noodige schepen beschibaar zouden zijn. Men tracht zich op 't land te behelpen met werk van vrijwilligers, die in hun vacantie op 't veld komen werken. Ook hoopt men op oogstverloven voor de militairen. Maar Acland is overtuigd, dat alleen algemeenc invoering van vrouwenarbeid den toestand vermag te redden. Er hebben zich al 35,000 vrouwen vrijwillig aangeboden, maar de boeren willen

Krantenbank Zeeland

Luctor et Emergo | 1916 | | pagina 1