Binnenland.
Buitenland.
fiasco heeft geleden, de catechismus, die spreekt
van den haat onder menschen, van de zonde,
die de oorzaak is ook van den oorlog.
Ook de heer Bos (v. d.) bracht den heer
Schaper onder het oog, dat diens lofrede op
de buitengewone maatregelen, die de Regeering
neemt met het oog op de voorziening der
levensmiddelen, waaruit zou blijken, dat die
ten gunste vau hét socialisme pleiten, hoe
verkeerd des heeren Schapers conclusie was.
Immers juist deze geschiedenis toont hoe alles
in de maatschappij snakt naar den terugkeer
tot een vrije maatschappij.
De heer Bichon van Yselmonde noemde het
Bestand onzin. Er is altijd strijd, in het open
baar of in het verborgen. Partij strijd achtte
hij altijd verkeerd. Niet beginselstrijd. Nu
gaan we naar het goudland algemeen kies
recht en vrouwenkiesrechtHij wil er op
wijzen, hoe Da Costa naar waarheid zong
't Geheim van allen zegen,
(Oranje en Neerland, hoort
Is in Gods gunst gelegen,
Zijn Naam, Zijn gunst, Zijn Woord
Vrijdag en ook Dinsdag vergadering met
gesloten deuren naar aanleiding van het ant
woord der Regeering in de Memorie van Ant
woord, om zich voor een bespreking van de
wenschelijkheid van verlichting van militairen
druk door gedeeltelijke demobilisatie of ruimer
verleening van verloven, ter beschikking van
de Kamer te houden.
DE HOOFDREDACTEUR VAN „DE TELE
GRAAF" IN HECHTENIS GENOMEN.
„De Telegraaf" meldt, dat haar hoofdredac
teur, de heer J. C. Schroder, in hechtenis is
genomen.
De inhechtenisneming had als volgt plaats
Zaterdagmiddag hadden rechercheurs zich
reeds ten huize van den heer Schröder ver
voegd en gevraagd of hij thuis was. Hun
werd toen geantwoord, dat hij ongeveer halfzes
thuis te verwachten was. De rechercheurs
hebben toen op de stoep van zijn woning zijn
komst afgewacht en hem op last der justitie
gearresteerd. Den heer Schroder werd nog
tijd gelaten zijn arrestatie aan zijn blad te
melden.
Op welken grond deze arrestatie geschiedde,
werd niet medegedeeld.
Hoewel de grond, waarop de heer Schröder
gearresteerd is, nog niet bekend is, is het
vermoeden gewettigd, dat dit geschied is op
last van de Rechtbank, voor welke onlangs
de zaak tegen den heer S. ('wegens schending
van onze neutraliteit) behandeld isindien
dit vermoeden juist is, heeft de Rechtbank
tot veroordeeling besloten (door het O. M.
was 6 'maanden geëischt) en termen gevonden
om tot onmiddellijke inhechtenisneming over
te gaan.
De heer Schroder werd, volgens de N. R. C.,
toen hij van zijn bureau naar huis wandelde,
aldaar opgewacht door een inspecteur en twee
rechercheurs. Hem werd even tijd gelaten
zijn overjas, die tengevolge van den regen
doornat geworden was, te verwisselen.
Wij hebben den raadsman van den he.erS.,
mr. J. Kappeyne van de Coppello, gesproken.
De heer Kappeyne kon ons aangaande de
motieven der arrestatie -weinig mededeelen.
Wel gaf hij ons de verzekering, dat zij in
verband stonden met een artikel over de re
geering en den smokkelhandel, voorkomende
in de Telegraaf van 27 November jl. De heer
Schroder ontkent evenwel dit artikel ge
schreven te hebben en moet zich bovendien
beroepen hebben op het „verantwoordelijk
adviseurschap" van den lieer H. C. M. Heldert,
die zich dan ook tegenover de justitie als
verantwoordelijk schrijver van het geïncrimi
neerde artikel moet opgeworpen hebben.
De Tel. meldt nog in zake de arrestatie
van den heer S. dat de inspecteurs van politie
hem een bevel to^ gevangenneming toonden,
door de rechtbank in raadkamer gewezen,
zulks in verband met de tegen hem ingestelde
strafvervolging op grond van artikel 100 van
het Wetboek van Strafrecht (gevaar voor de
neutraliteit van den staat), uit hoofde van
„gewichtige redenen van maatschappelijke
veiligheid, t. w. vrees voor vlucht van den
verdachte en van herhaling van misdrijf."
In het gerechtsgebouw deelde de substituut-
ölficier den heer S. mede, wat de rechtbank
aanleiding had gegeven tot de arrestatie en
werd den heer S. een afschrift gegeven van
de door de rechtbank genomen beschikking.
TWEEDE KAMER VERKIEZINGEN.
De minister van staat, minister van binnen-
landsche zaken heeft
Overwegende, dat, ten gevolge van de aan
neming door den heer jhr. mr. O. F. A. M.
van Nispen tot Sevenaer van zijn benoeming
tot buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister in tijdelijke en bijzondere zending
bij den Pauselijken Stoel, in liet kiesdistrict
Nijmegen een verkiezing moet plaats hebben
voor een lid van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal
dat die verkiezing zal plaats hebben op
Dinsdag 21 dezer, de stemming, zoo noodig,
op Dinsdag 4 Januari, de herstemming, zoo
noodig, op Dinsdag 11 Januari d. a. v.
TWEEDE KAMER.
Het Nederl. Correspondentiebureau meldt
Het laat zich aanzien, dat het comité-gene
raal van de Tweede Kamer, dat heden wordt
voortgezet, nog geruimen tijd zal duren. Wij
meenen immers te weten, dat de behandeling
van de aan de orde gestelde quaestie in eer
sten termijn is afgeloopen en Dinsdag de
replieken zullen aanvangen.
Het comité-generaal is bijgewoond door
ambtenaren van den dienst der stenografie,
doch niet door de ambtenaren van het tachy-
grafisch verslag der Tweede Kamer.
VERLOF.
Het tijdstip, waarop de landweerlichting
1909 met voorloopig (klein) verlof huiswaarts
zal worden gezonden, dat voorloopig was ge
steld op omstreeks 20 December, is thans
definitief bepaald op Vrijdag 17 dezer.
KONINKLIJKE AUTO BIJNA AAN
GEREDEN.
Vrijdagnamiddag kwart over tweeën heeft
er naar de N. R. C. meldt, in de Anna Pau-
lownastraat in Den Haag. tusschen liet Anna
Paulownaplein en de Laan van Meerdervoort,
bijna een aanrijding plaats gehad tusschen de
koninklijke auto, waarin II. M. de Koningin
en Prinses Juliana waren gezeten, en een
particuliere auto, doordat de bestuurder van
een tramwagen, die de koninklijke auto zag
aankomen, plotseling stopte, ingevolge het
voorschrift, dat er terstond moet worden ge
remd en halt gehouden, als een trambestuur
der een koninklijke automobiel of hofrijtnig,
waarin blijkbaar vorstelijke personen zijn
gezeten, nadert. Een achter de tram rijdende
auto reed deze voorbij en kwam bijna in bot
sing met de koninklijke auto. Door krdchtig.
remmen van de beide autobestuurders werd
de aanrijding voorkomen.
NEDERLANDSCHE MARGARINE IN
ENGELAND.
Volgens de Evening News bevestigend de
Londensche handelaren in levensmiddelen de
mededeeling van Robert Cecil in het Lager
huis, dat de Engelsche margarinefabrieken
niet bij machte zijn om de binnenlandsche
markt van half zooveel margarine te voorzien
als noodig is en dat de invoer van Neder-
landsche margarine daarom een sterke prijs
stijging voorkomt. (N. R. Ct.j
DE OORLOG.
PARIJS, 5 December. (Havas). Officieel
bericht van hedenmiddag:
De toestand is onveranderd.
PARIJS, 5 December. (Reuter.) Avond-
communiqép
Verhoogde bedrijvigheid der artillerie aan
weerszijden.
Er worden bewegingen vermeld van vijan
defijke troepen van België naar het Weste
lijk front.
Dë Fransche kanonnen hebben met goed
gevolg de verbindingsloopgraven beschoten bij
Het Sas.
Verwoede vijandelijke beschieting van de
Fransche loopgraven ten Z.W. van Loos, dfft
krachtdadig werd beantwoord.
De mijngevechten duren voort in het voor
deel van de Franschen.
BERLIJN, 5 December. (Wolff). Officieel
bericht uit het groote hoofdkwartier
Geen gebeurtenissen van belang.
SOFIA, 5 December. [Wolff.] Bericht van den
Bulgaarschen geueralen staf van 3 dezer
Na de verstrooiing van de Serviërs op 29 Novem
ber bij Prizrend, trokken de resten van het Ser
vische leger naar Dzjakova en langs de Beli-Drin
naar Dibra en Skoetari.
Onze troepen hebben de vervolging der Serviërs
in beide genoemde richtingen voortgezet. Op
dezer hebben onze langs de Beli-Drin vervolgende
kolonnes de Serviërs in de stelling aan den linker
oever van de Ljoema ingehaald, ze krachtig aan
gevallen, verstrooid en tot den terugtocht ge
dwongen, welke ontaardde in een wilde vlncht.
Hier hebben de Serviërs 100 veldkanonnen en hou
witsers, 200 auto's een reusachtige hoeveelheid
oorlogstuig, 180 wagens van de tiein en zoodanige
hoeveelheid uniformen en uitrustingstukken
achtergelaten dat de weg langs Beli-Drin tot aan
Koela Ljoema versperd is. In de richting van
Dzjakowa hebben zich de Servisch-Montenegrijn-
sclie troepen bij het verschijnen van onze strijd
krachten teruggetrokken en Dzjakowa ontruimd.
Zij hebben daarbij G houwitsers in den steek ge
laten. Onze cavalerie heeft hen naar Dzjakowa
vervolgd. Blijkens verklaringen van gevangenen,
moest koning Peter op een draagbaar worden ge
torst, omdat de tocht langs den Beli-Drin ten
Westen van Koela Ljoema zelfs voor paarden
onmogelijk was.
BERLIJN, 4 Dec. [Korr. Nordeu], Aan de
Vossische Ztg. wordt geseind, dat een overste van
den Bulgaarschen geueralen staf de volgende be
schouwing heeft gegeven van het Fransch-Engelsche
Balkanleger Het is 6o tot 80,000 man sterk en
ligt in krachtig verschanste stellingen, met als
centrum de Wardarpas bij Kriwolats. Destellingen
aan den rechter- en linkeroever van de Wardar zijn
door Bulgaarsche legergroepen geflankeerd, gedeel
telijk zelfs omsingeld De positie van de Fransch-
Engelsche troepen is kritiek. Slaagt men er niet
in het te Saloniki gevormde leger tot ontzet tijdig
over de Grieksch-Servische grens te laten sprukken,
dan zullen dc de Franschen en Engelschen als zij
door de Bulgaren worden aangevallen, uiterst
moeilijk en zeker slechts onder zware verliezen
naar Saloniki kunnen terugtrekken.
PARIJS, 4 Dec. De Temps meldt, dat
volgens de Novoje Wremja Veldmaarschalk
Von Mackensen door een Servische kogel niet
ernstig is gewond. Mackensen blijft het bevel
over de legers in den Balkan voeren.
KEULEN, 3 December. De „Köln. Ztg." ver
neemt d.d. 1 December uit Sofia:
Van wel ingelichte zijde verneem ik, dat de
TurksehGriekschebetrekkingen
een nieuwen graad van groot belang bereikt
hebben. Skoeloedis en de groot-vizier wissel
den hartelijke telegrammen. De Grieksch-
Turksehe onderhandelingen hebben tegelijker
tijd te Constantinopel en te Athene plaats en
loopen over de regeling van economische
kwesties en van het eigendom der Grieksche
en Turksehe onderdanen in beide landen.
De snelle afwikkeling der onderhandelingen
heeft de hoop gewekt, dat een volledige po
litieke overeenkomst tot stand zal komen.
BERLIJN, 3 Dqc. (V. D.) Uit Sofia wordt
aan de „Vossische Zeitnng" berichtGe
durende zijn verblijf te Saloniki heeft Lord"
Kitchener de Engelsche generaals en anderen
aangaande het resultaat zijner zending naar
Rome medegedeeld, dat Italië voor zijne deel
neming aan de operatiën op den Balkan on
aannemelijke eischen heeft gesteld. Daartoe
behoorde o.a., dat geheel Albanië zou worden
overgelaten aan Italië,, hetwelk alsdan slechts
een betrekkelijk geringe strijdmacht naar den
Balkan zou zenden. Het eenige wat te doen
stond was, dat de Entente alle middelen aan
wendde, om Griekenland te dwingen, zich bij
haar aan te sluiten.
BERLIJN, 3 Dec. (Norden.) De benoeming
van Joffre tot opperbevelhebber over alle
Fransche troepen, ook die op den Balkan,
wordt in Berlijn, ter plaatse waar men het
weten kan, alsook door de geheele pers dus
danig opgevat, dat de Franschen niet onder
een Engelschen opperbevelhebber en omge
keerd de Engelschen niet onder een Franschen
willen staan.
Er kan nu niet meer in twijfel worden ge
trokken, dat er in de politiek van het Oosten
ernstige meeningsverschilleu tusschen Engeland
en Frankrijk zich hebben voorgedaan en dat
de zending van Kitchener daarop gestrand is.
ZURICH, 3 Dec. (V. D.) Door de aan
houdende regen in de Pripet-moerassen, zijn
veel Duitsche soldaten ziek geworden. Te
Pinsk liggen de hospitalen vol met militairen,
die aan buikziokten lijden.
KONSTANTINOPEL, 4 December. (Wolff.)
Mededeeling uit het hoofdkwartier
De vijand tracht zich aan de vervolging door
onze troepen te onttrekken door de bescher
ming te zoeken van zijn kanonneerbooten.
Elke dusdanige poging om stand te houden
wordt, dank zij onze krachtige aanvallen in
een vlucht veranderd. Op den ochtend van
den eersten December berokkende een der
gelijke poging den Engelschen zware verliezen.
Wij maakten verscheiden houderden gevan
genen en vermeesterden twee met levens
middelen geladen transportschepen, nog een
vaartuig, twee kanonneerbooten, twee caissons
en een groote hoeveelheid ander krijgsmate-
rieel; Onder de gevangenen, die meerendcels
Engelschen zijn, bevonden zich een majoor,
een kapitein en een luitenant-vlieger. De
twee veroverde kanonneerbooten zijn zeer
sterk bewapend. De kanonneerboot Kemet
voert tien stukken, de Firikless 4 kanonnen
van 10.5 en 7.5 c.M. en 3 machinegeweren.
De meeste van de buitgemaakte kanonnen
zijn in goeden welstand. De Firikless is reeds
gebruikt om den vijand te bestoken. Onze
van het Noorden van Koet-el-Amara afge
zonden strijdkrachten vielen de terugtrekkende
vijandelijke colonnes iu de flank en brachten
haar zware verliezen toe.
LONDEN, 3 Dec. (V. D.) De „Westmin
ster Gazette" schrijftHet ministerie van
Handel heeft eene waarschuwing openbaar
gemaakt betreffende het gebruik van kolen.
De toevoer daarvan is zooveel minder ge
worden, door dc behoeften van fabrieken die
munitie vervaardigen en door het geringer
aantal mijnwerkers, dat de gewone fabrikan
ten kolen uit andere streken zullen moeten
betrekken. Aanbevolen wordt kontrakten te
sluiten voor langen tijd, terwijl de uitvoer
behoort te worden beperkt. Zoo kan ver
meden worden dat sommige mijnen als het
ware met orders worden overstroomd, terwijl
in andere niet steeds gewerkt wordt.
Dienaangaande seinde de Washingtonsche
correspondent van de Times Donderdag
„De Nederlandsche regeering heeft het
ook noodig geacht zich te vrijwaren. De
autoriteiten hebben door tusschenkomst van
den Nederlandschen gezant hier dhr. Ford
kennis gegeven, dat zij niet kunnen toelaten,
dat Nederland wordt gemaakttot hoofdkwartier
van een beweging om zich met de soldaten
van de oorlogvoerende partijen te bemoeien."
Uit een artikel van de Matin De Duitsche
pressie op Griekenland.
Een krachtige Duitsch-Bulgaarschen aanval
op de basis Saloniki moet zonder illusies en
met koelbloedigheid onder de oogen gezien
worden. Maar die gebeurtenissen moet geens
zins ten gevolge hebben, als sommigen meenen,
dat wij er tegenover dat mogelijke gevaar
aan denken moesten om voor goed de partij
op te geven.
Saloniki Duitsche vlootbasis, dat zou ernstig
zijn. Griekenland geheel in de macht van
onze vijanden, dat zou vooreerst voor Italië,
dan voor Engeland en ons, eèn zeer gevaarlijke
bedreiging zijn. De bondgenooten der entente
kunnen onze vijanden niet laten profiteeren
van een zoo aanzienlijke uitbreiding van het
terrein, waar zij optreden, zonder alles te
doen, wat vereenigbaar is met een goede
leiding, van den oorlog in het algemeen, om
het te beletten. Onze troepen, zoo vervolgt
de Matin, zullen ongetwijfeld binnenkort goede
verdedigende stellingen bezetten een beetje
achter hun tegenwoordige stellingen. Men
hoopt, dat 30,000 of 40,000 Serviërs, uit het
noorden komend, zich zullen kunnen voegen
bij enkele duizenden dapperen, die in de om
streken van Monastir strijden. a) De poging,
die onze Russische bondgenooten in de toe
komst zullen doen, het herstel van het Ser
vische leger in Albanië en Montenegro, de
welwillende onzijdigheid van Griekenland, de
welgezinde onzijdigheid van Roemenië, dat
zijn gewichtige factoren voor de eind-overwin
ning en die zouden we opgeven zoo we
Saloniki verlieten.
Het is onmogelijk, dat de Engelsche militaire
leiders den prijs niet beseffen van deze krachts
inspanning op den Balkan. Zij volharden op
Gallipoli in een hardnekkigen tegenstand, om
dat zij daardoor 200,000 Turken vasthouden.
Maar een sterk verschanst kamp van de en
tente bondgenooten in Macedonië en een
tweede in Albanië, dat zijn ook middelen om
de vijandelijke strijdkrachten te verontrusten,
die daardoor in een opmarsch naar Egypte
of Bagdad bemoeilijkt zullen worden.
De militaire politiek in dezen oorlog, waarin
voor allen het offensief bezwaarlijk is, schijnt
te zijn, dat de tegenstander gedwongen wordt
zijn krachten te versnipperen en in alle
hoekon van de wereld troepen en materiaal
vast te leggen.
De bezetting van Saloniki past in dat plan,
maar, wel te verstaan, onder de nadrukkelijke
voorwaarde, dat onze staven er zeker van zijn
dat er geen ramp onze troepen bedreigen kan.
Aan hen oijzen tegenstand te schatten en de
krachtsinspanning, waartoe de vijand in staat
is aan hen te weten in hoeverre Duitschers,
Oostenrijkers, Turken en Bulgaren in staat
zijn tot een aanval op ons expeditieleger.
Het aantal der Duitsche troepen op den
Balkan is onmatig overdreven voorgesteld.
Maar laat ons niet vergeten, dat onze vijanden
snel troepen vervoeren en zich bewonderens
waardig van de spoorwegen bedienen. Zoo
het opperbevel zich misrekende ten opzichte
van de krachtsinspanning waartoe de vijanden
in staat zijn, dan zou het een zware verant
woordelijkheid op zich laden
Sinds is, naar men weet, Monastir gevallen.
[Red.).
BERLIJN, 30 November. (Wolff.) Bij hot
begin der vergadering van den Rijksdag zegt
de voorzitter
Terwijl in het westen een met een groote
overmacht gedane poging om door onze linies
te breken, door de doodsverachting van onze
troepen is verijdeld, in hot oosten de Duitsche
en O.-II. legérs met ijzeren hand vasthouden,
wat zij in koen opgezette, heldhaftig doorge
zette gevechten hebben bereikt, en de Itali
anen-aan de Isonzo ten minste een deel door
wapengeweld willen bemachtigen van het
geen zij voor den oorlog zonder een zwaard
slag konden krijgen, hebben zich op den
Balkan gebeurtenissen en wapenfeiten afge
speeld, die uit diplomatieke en militair oog
punt schitterend en met onovertroffen zeker-
iieid zijn tot stand gebracht. Deze wapen
feiten hebben ons en onze bondgenooten in
staat gesteld, den moord van Serajewo te
wreken en aan de Servische kuiperijen, die
zoo heilloos voor Europa zijn gebleken, naar
wij hopen voor altijd een einde te maken
(toej.).
In innige wapenbroederschap met de
dappere legers van den koning van Bulgarije
en met het Bulgaarsche volk hebben wij onze
overwinning bekroond. Wij juichen dat van
heeler harte toe (toej.). Het Servische leger
is overwonnen.
Het Turksehe leger heeft zijn ouden roem
gehandhaafd en de Dardanellen-expeditie doen
mislukken (toej.).
De president eindigde zijn rede met de
woorden Het trotsche Engeland siddert van
bezorgdheid over de sleutels van zijn wereld
heerschappij. Al onze vijanden zijn gaan be
seffen dat wij op het slagveld onoverwinlijk
zijn (toej.). Des te gretiger klampen zij zich
vast aan de hoop ons economisch te gronde
te richten en door honger te dwingen. De
bewonderenswaardige uitkomsten onzeoorlogs-
leeningen bewijzen echter, hoezeer zij zich in
hun oordeel over onze fma-ncieele en econo-
nomische kracht hebben vergist (toej.). Van
broodkoren en aardappelen, de belangrijkste
middelen van volksvoeding, zijn wij rijkelijk
voorzien (zeer juist). Sommige andere produc
ten mogen schaarsch zijn, maar dat ongerief
voor een groot deel der mingegoeden wordt
overwonnen door de organisatie der levens
middelenmarkt die het ook minder-gegoeden
mogelijk maakt tegen redelijke prijzen de
noodige voedingsmiddelen te krijgen (zeer
juist). Wij hebben derhalve zoowel uitfinan-
cieele als economisch oogpunt alle reden de
toekomst met vertrouwen tegemoet te zien
(toej.)
De eenheid der Duitsche stammen heeft de
rijkseenheid opgebouwd, zij is voor thans en
voor het vervolg de vaste grondslag waarop
wij de toekomst tegemoet zien zij zal ver
hinderen dat Duitschland nog eens door een
arglistigen aanval in den toestand komt,
waarin wij gedwongen zijn dezen grooten
oorlog te voeren (levendige toej.).
De „Russkio Slowo" meldt uit Kharkoff,
dat in het gouvernement Poltawa meer dan
honderdduizend vluchtelingen zijn aangekomen.
Eiken dag komen er troepen van soms wel
30,000 personen aan. Daar zij geheel zonder
Westelijk Front.
Servisch gevechtsterrein,
Het Fransch-Engelsche Balkanleger.
Mackensen gewond
De houding van Griekenland.
Italië's houding.
Oneenigheid in de Entente 7
Van het Russische front.
Engelsche tegenslag in Mesopotamië.
Kolengebrek in Engeland.
De vredeskruistocht van Ford.
Saloniki Duitsche vlootbasis 7 7
De Duitsche Rijksdag.
De ellende der vluchtelingen in Rusland.
