Antirevolutionair
voor
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Uit de Pers.
Binnenland.
Buitenland.
No. 1267.
Zaterdag 16 October 1915.
13c Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag» en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. II. LITTOOIJ Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentlën vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIËN:
Van 14 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Alle stukken voor do redactie be
stemd, te zenden aan den Uitgever,
Vlooswijkstraat 21, Ter Neuzen, met vermel
ding „Aan de Redactie."
Aanname van Advertentiën tot 1 uur op
den dag der uitgave.
V „En Broederschap
Wij hebben er reeds een en andermaal op
gewezen, dat het socialisme, of wil men pre-
fcieser, de sociaal-democratie, door den oorlog
een zeer ernstigen klap heeft gekregen.
Er was gepredikt jaren aaneen, dat bet be
ginsel van de sociaal-democratie moest leiden
tot een internationale broederschap.
In de toekomst zou niet meer gevraagd
wordenZijt gij een Duitscher, een Fransch-
man, een Engelschman, enz.
Alle verschil, alle naijver, zou wegvallen.
Echte sociaal democraten zouden zijn echte
vaderlandloozen.
Vaderlandsliefde was uit den booze te achten.
„Proletariërs van alle landen, vereenigtul"
was de strijdleus.
Uit do eenmaal aanvaarde grondstellingen
moest zulks volgen.
Niet uit éenen bloede is het gansche
menschengeslacht geschapen.
Een volk vormt geen organisch geheel.
Elk individu staat los naast het andere.
En de band, die samensnoert, heet niet
liefde maar klassebelang.
Eèn vijand van de menschelijke samenleving
dient slechts onschadelijk gemaakt te worden,
het KAPITALISME en er is vrede op aarde.
Wat is echter van deze theorie overge
bleven
Is de droom van het Internationalisme
werkelijkheid goworden
Gustave Hervé betoogde kortelings in zijn
blad „Guerre sociale," dat er geen Internatio
nale meer is.
De oorlog heeft dat schoone ideaal ver
nietigd, schreef hij.
Ja> hij ging zelfs zoover te beweren, dat de
Fransche sociaal-democratie met „de socialisten
van den Keizer" niets gemeen hebben
Nog krasser„de ergste Fransche reaction-
nair" (dit beteekent in den mond van een
sociaal-democraat ongeveer betzelfde als vijand
van elke sociale verbetering) „staat den
Franschon sociaal democraten nader dan een
Duitsche sociaal-democraat."
En een regeltje verder worden de Duitsche
socialisten „idioten" genoemd.
Men zou kunnen opmerken, dat ITervé door
den oorlogsroes bedwelmd, de zaken niet meer
nuchter beschouwt.
Gesteld dat dit zoo is, dan pleit het niet
voor de kracht van het beginsel.
En bovendien, Hervé staat in dezen niet
alleen.
Ook uit Engeland zijn dergelijke stemmen
vernomen.
En wat zagen we in Duitschland gebeuren
De Duitsche Rijksdag-fractie heeft ook
beraadslaagd over den oorlog.
Bernstein stelde een motie voor.
Een, die begon met een herinnering aan het
sociaal-democratische program en aan de be
sluiten van de internationale socialistische
congressen.
Een zuiver standpunt derhalve, dat gelegen
heid gaf om zuiver socialistische conclusiön te
trekken.
Ook ten opzichte van het Belgische vraag
stuk.
Bernsteins motie stelde dan ook als 6e punt
voor
VI. „Alle annexatie door middel van
geweld van Belgisch grondgebied of iedere
aanslag op de autonomie van België door
welken staat ook, moet krachtig worden
bestreden op grond van hetgeen is gezegd
in artikel II, maar bovendien moet hieraan
worden toegevoegd dat Duitschland, zonder
door eenige daad daartoe te zijn uitgedaagd,
gelijk de rijkskanselier zelf heeft bekend,
tegen het volkenrecht in, de Belgische
onzijdigheid heeft verkrachtaldus België
is binnengedrongen om er de plannen,
welke het nastreefde, te volvoerenhet
leger, dat het weerstond, heeft vertrapt,
en het land met geweld heeft bezet. Het
is derhalve een eereplicht voor Duitschland,
België te ontruimen onmiddellijk na het
sluiten van den vrede, overeenkomstig de
plechtige verklaring, den 4en Augustus
afgelegd door den Duitschen ambassadeur,
prins Lichnowsky, tegenover den Engel-
schen staatssecretaris, sir Edward Grey,
en het Belgische volk ten volle en geheel
schadeloos te stellen voor het materieele
en móreele nadeel, dat het hem heeft
toegebracht."
Nu zal men toch moeten toestemmen, dat,
van socialistisch standpunt beschouwd, tegen
deze redeneering weinig is in te brengen.
Wat is intusschen met deze logische konse-
kwentie geschied
Do motie werd verworpen
En in de Duitsche socialistische pers werd
ze zelfs niet vermeld.
Wat daaruit blijkt?
Wat anders, dan dat het beginsel wordt
weggedoezeld of vervormd en „uitgelegd" naai
de practijk het eischt en profijtelijk maakt.
Dezelfde argumenten van vroeger tegen den
oorlog, worden nu aangewend ten bate van
den oorlog.
Engelscho en Fransche sociaal-democraten
beweren om strijd, dat zij in dezen oorlog
meestrijden, niet nood-gedwongen, maar met
overtuiging, als „soldaten Gods en soldaten
van het recht", zooals Hervé het uitdrukte.
Had hij geen gelijk, toen hij beweerde, dat
„het schoone ideaal van een internationale
vernietigd, is"
En waar bleef nu de hooggeloofde „broeder
schap"
Z.
„De Rotterdammer" schrijft
Vrouwenkiesrecht.
Het is voor de socialisten met het vrouwen
kiesrecht een kwade noot om te kraken.
Ze hebhen dan ook met den lach van een
boer, die kiespijn heeft, het vrouwenkiesrecht
in hun actie opgenomen.
Maar ze moesten wel.
Alle vrouwen evenals alle mannen naar de
stembus dat is zoo'n prachtige revolutio
naire gedachte, dat het voor een revolutionaire
partij eenvoudig onmogelijk is, zulk een schet
terende leuze af te wi]zen.
Maar nu de feiten.
De heeren die in de S. D. A. P. aan het
roer zitten, weten bijster goed, dat de aard
der Nederlandsche vrouw nu eenmaal niet
erg „revolutionair" is. Er mogen bij een
socialistischen optocht wat roerige ju liertjes
meesjouwen met linten en lappen, er mogen
wat oude vrijsters zijn, die haar opgespaarde
en ongebruikte levenskracht wijden aan op
luistering van de vergaderingen der S D. A.P.,
de huisvrouw van den gezeten arbeider ook
in den kring der S. D. A. P. voelt voor
stemrecht en politieke actie minder dan niets.
Dan weet men maar al te goed, hoe de
religieuse snaar in het hart van de Neder
landsche vrouw alleen nog wat gauwer en
krachtiger klinkt dan bij den man. Vrouwen
kiesrecht zou zoo allicht den vermaledijden
clericalen kunnen ten goede komen.
Voeg daar nu nog bij, dat van een invoering
in eens algemeen vrouwenkiesrecht natuurlijk
niet komt, zoodat eèn beperkt vrouwenkies
recht allicht een tegenwicht gaat worden
tegen de werking van algemeen mannenkies-
recht, dan is het begrijpelijk genoeg, en' valt
het te verstaan, dat de jubelzang voor het
vrouwenkiesrecht niet heel zuiver klinkt.
Zingen moet men nu eenmaal.
Maar de „onbeklemde borst", waarvan
Tollens dichtte, ontbreekt. Er zit een brok
in de keel.
Militaire Tehuizen.
De kwestie der militaire tehuizen is een
zeer belangrijke.
„De Standaard" schrijft er over in dezer
voege
Niet berusten.
Teleurgesteld over do houding van den
Minister van Oorlog in zake de Militairen Te
huizen, hoort men nu van één kant roepen
„Laat men toch niet langer bedelen, maar
liever zelf de handen uit de mouwen steken.
Geholpen moeten onze militairen toch 1"
Voorzeker is dit een ideaal standpunt. En
mocht, wat we nog altijd niet gelooven, de
Minister van Oorlog in zijn weigering volhar
den, dan nemen ook wij de mogelijkheid aan,
dat t tot zulk extra-ofier zal moeten komen.
Wat we echter in geen geval kunnen toe
geven, is, dat men den Minister van Oorlog
nu maar met rusF'moest laten.
Neen, dat moeten en mogen we niet.
Er geschiedt een onheilig onrecht.
Voor allerlei afleiding en spel wordt met
ruime hand geld beschikbaar gesteld. En
hier, waar 't nu een heilig doel geldt, zou men
de kas sluiten.
Dit kan en mag niet, en tenslotte zijn we
er bijna zeker van dat de Minister zélf dit
niet wil.
De zaak is maar, dat hij een klaarder en
helderder inzicht in den bestaanden nood
moest erlangen, en het deed ons daarom
dankbaar aan, dat de President der bekende
commissie, Ds. Vonkenberg, het er niet bij
beeft .laten zitten, maar met gedelegeerden
uit een commissie nogmaals ter audiëntie is
gegaan.
Juist in zoo ernstige tijden als thans moet
ook het Rijk er prijs op stellen, dat, voor
zoover het kan, ook onder de militairen een
ernstiger toon doordringe.
Dit nu en niet anders bedoelen de Tehuizen.
De geest die van onze Tehuizen uitgaat,
sterkt en bezielt een niet zoo klein deel van
ons leger. En daarom zou 't een onvergeef
lijke fout zijn, indien 't Rijk, bij de millioenen
schats die 't moet uilgeven, nu kleinzielig
neerzag op die kleine ƒ25000, die in dezen
nood onmisbaar is.
Naar nu verluidde, zal in het veldprediker
schap van den oud-Minister Talma weder
voorzien worden.
WTe zijn benieuwd te hooren, wie hier de
man zijn.
Maar de Tehuizenquaestie is nog veel, veel
belangrijker.
Loope Oorlog er toch niet overheen 1
BUITENGEWONE MINISTERRAAD.
Ook Zaterdag j.l. is de Ministerraad in den
namiddag weder buitengewoon bijeengekomen,
in verband met spoedeischende maatregelen,
welke intusschen naar wij vernemen
slechts zeer zijdelings in verband staan met
den oorlogstoestand en in het minst geen
ernstig karakter dragen.
KAMERVERKIEZING AMSTERDAM IX.
De ledenvergadering der antirevolutionaire
kiesvereeniging Nederland en Orantje in
district IX te Amsterdam heeft met algenieene
stemmen besloten, voorloopig candidaat te
stellen voor de Tweede Kamer (vacature W.
H. Vliegen) den heer W. de Vlugt.
KAMERVERKIEZING ASSEN.
De afdeeling Assen van den Vrijz.-Dem.
Bond heeft den heer W. O. A. Koster in Den
Haag, secretaris van den Vrijz.-Dem. Bond,
candidaat gesteld voor de Tweede Kamer.
De districtsfederatie der S. D. A. P. te
Assen heeft met algemeene stemmen besloten
het advies van het partijbestuur te volgenen
voor deze tusschentijdsche geen candidaat
gesteld.
De centrale anti-rev. kiesvereeniging in
het district Assen heeft besloten geen candi
daat te stellen.
FABRIEKEN STOPGEZET.
Men meldt aan de N. R. C. uit Enschede,
dat liet bericht uit Oldenzaal als zouden alle
texielfabrieken te Gronan wegens gebrek aan
grondstoffen zijn stop gezet, waardoor pl.m.
2000 arbeiders uit Nederland werkloos zijn
geworden, voor een groot deel bezijden de
waarheid is. Niet alle fabrieken zijn stop
gezet de stopzetting betreft alleen twee
fabrieken van de groote firma G. van Delden
en Code derde fabriek van die firma loopt
door. evenals de fabrieken Deutschland,
Coydoul en Co. e. a. Gebrek aan grondstoffen
is niet als oorzaak van de stopzetting te be
schouwen, voorloopig althans is er voldoende
voorraad katoen. Dat die' twee fabrieken
stilstaan is, naar men ons mededeelt, het ge
volg van een maatregel der regeering, die de
beschikking vvenscht te houden over den nog
aanwezigen voorraad. Trouwens.alle fabrieken
werken grootendeels voor het leger en de
fabrikauten ontvangen op gezette tijden be
richt wat zij moeten fabriceeren, en zoo kan
het voorkomen, dat als het regeeeringsbericht
op zich laat wachten, de fabriek eenige dagen
in de week langer dan gewoonlijk blijft stil
staan, wat o. a. onlangs is voorgekomen bij
de fabriek Eilormark te Glanerburg.
Niet onwaarschijnlijk is het, dat de stop
zetting sleclds tijdelijk is.
In Gronau werken ongeveer 1100 arbeiders
uit Losser, 800 uit Lonneker en pl.m. 100 uit
Enschede. Dit laatste aantal was voor eenige
jaren pl m. 800, sinds eenige jaren 500, en is
langzamerhand geslonken tot een houderdtal,
die des morgens en 's avonds met den ar-
beiderstrein in de wandeling klompentrein
genoemd naar en van Gronau gaan en komen
LANDWEER MET VERLOF.
In verband met het opvolgend oproepen
van landstormplichtigen, zal, naar de Avp.
verneemt, het personeel van de oudste mi
litie-lichtingen naar de landweer worden af
gevoerd en personeel van deoudste landweer-
lichtingen in het genot van verlof worden
gesteld.
PORTVERHOOGING.
Naar het „Industr. Wkbl." verneemt, is een
portverhooging in aantocht.
De Regeering is voornemens een daartoe
strekkend wetsvoorstel bij de Staten-Generaal
in te dienen, ter versterking van 's lands
financiën.
DE EIERENPRIJS.
Ten gevolge van het verbod van uitvoer
van eieren liep de prijs van dit artikel op de
Tielsche markt terug van f2,40 tot f 1,30 per
verrel (26 stuks).
DE „ROTTERDAM" OPGEBRACHT.
Het s.s. „Rotterdam" van de Holland
Amerikalijn is door Engelschen aangehouden.
De „Rotterdam moest einde dezer week met
een vrij groot aantal passagiers weer naar
Amerika uitvaren. (Tel.)
OUD-MINISTER COLIJN.
Naar de N Mb. verneemt, heef de oud-Ml-
uister Colijn, thans in Indiö vertoevende, den
datum van zijn terugkeer naar Nederland
aanmerkelijk vervroegd en deze op 10
November a.s. gesteld, zoodat hij bij een voor
spoedige reis half December in ons land hoopt
terug te zijn Zooals men weet, was het
oorspronkelijk plan van den lieer Colijn eerst
in Februari '16 te repatrieeren.
DE OORLOG.
DE TOESTAND.
Bulgarije is, aldus „De Stand.", nu ook be
gonnen tegen Servië natuurlijk.
Sinds eergisterennacht 'aldus een tele
gram van Servische herkomst, zijn de Bul
garen een aanval begonnen bij Vlassina ;|mnar
bij werd afgeslagen met zware verliezen. Vol
gens de bladen ligt het punt van aanval op
25 mijlen ten zuidoosten van Nisj, en een
bericht uit Athene zegt, dat het twee Bul-
gaarsche divisies waren die de Serviërs in
