Binnenland.
Buitenland.
Kleintjes.
Boekbeoordeeling.
Uit Stad en Provincie.
z.
eenige critiek aan de „Tel." zijn overgelaten
(immers daar tegenover kan geconstateerd,
dat op het platteland en in andere steden het
overgroot deel voor de centralen gevoelt), in
dien zij daar nieteene zijdelingsche aansporing
tot onze- regeering bijvoegt om hare neu
traliteit te laten varen ten gunste der ge
allieerden.
De „Tel." toch schrijft woordelijk
„Een regeering moge nog zoo correct ncu
traal zijn, tegen het instinct van zijn volk, dat
voelt van welke zijde het gevaar dreigt, kan
zij toch niet op. Dat dit een vingerwijzing
zij voor de heeren in den Haag
En verder
„Dit, een nuttige wenk voor de regeering,
wanneer 't oogenblik daar is dat, 't neutraal
willen blijven een onmogelijkheid zal blijken
te zijn. 't Volk staat en wil pro-geallieerd zijn,
trots 't gewauwel van ex-ministers en enkele
professoren".
„Men voelt de opluchting door dit succes
der Franschen voor 't Nederlandsche volk na
de sombere stemming, veroorzaakt door het
oprukken der Duitschers in Rusland. Dit
laatste nu behoefde niet te zijn waar wij ons
steeds klein en zwak gevoeld hebben in vre
destijd, daar zouden wij thans, mits de re
geering zulks wilde, de macht in handen heb
ben. De zoogenaamde volksvertegenwoordigers
leggen de volle verantwoordelijkheid op onze
regeering en deze wenscht slechts de „Neutra
liteit."
Eindelijk besluit ze met den bangmaker,
alsof ons land aan het einde van den oorlog
(die natuurlijk door de geallieerden gewonnen
wordt) zal „besnoeid" worden, letterlijk aldus
„Wanneer 't later blijken mocht, dat Neder
land, op welke wijze ook, gesnoeid te voor
schijn zal komen op 't oogenblik, dat de groote
mogendheden weer groot zullen zijn en wij
„klein", dan zal 't oogenblik daar, zijn, dat
het Nederlandsche volk deze regeering ter
verantwoording zal roepen".
Gezien de droeve ervaring in Italië van
verderfelijken invloed eener ophitsende peis,
mag toch ieder onbevooroordeelde, na kennis
neming van deze taal, vragen Gaat het nu
maar langer aan, dat in ons land een dergelijke
campagne ongestoord mag worden voortgezet
„De Rotterdammer."
Het Landweerkader.
In „De Nederlander" komt het volgend in
gezonden stuk voor met onderschrift der
Redactie
Geachte Redactie,
Er is een vraag, die menig landweerman
en met name de korporaals en sergeants, het
kader dus kwelt-. En deze vraag is
Is het de bedoeling van regeering en leger
bestuur, als het straks zoover komt, dat de
verschillende landweerlichtingen naar huis
gaan, om dan ook de geheele lichting het
kader inbegrepen, in het genot van
verlof te stellen
Wellicht is er reeds voor gezorgd voor
kaderopleiding bij den landstorm.
Uw geëerd blad gaf reeds eenigen tijd ge
leden een wenk in deze.
Misschien wordt er in dit opzicht zoo flink
aangepakt, dat er voldoende kader gevormd
zal zijn, als de resp. lichtingen naar huis gaan,
om dan het kader tot deze lichtingen be-
hoorend mede te kunnen zenden.
Maar wij weten het niet. En deze onzeker
heid schaadt den goeden geest van het land
weerkader.
Kunt U ons hieromtrent inlichting geven
en indien nietop welke wijze zou zekerheid
te verkrijgen zijn.
Deze kwestie raakt de belangen van zeer
velen.
Hoogachtend,
Bij informatie ter bevoegder plaatse is ons
gebleken, dat de mogelijkheid van huis-
toezending van de landweer, ook van het
kader, niet is uitgesloten. Echter is dan
nog af te wachten, of dat reeds terstond over
het geheele land zal plaats hebben. Alleen
de belangen van den dienst zullen ten deze
den doorslag geven.
LEIDEN ONTZET.
Men schrijft aan de Nederl. uit Leiden
Al werdt Leiden's Ontzet op 3 Oct. ook
nu weer niet officieel gevierd, toch meende
de Leidsche Chr. Oranje-Vereeniging het his
torische feit niet onherdacht te mogen laten
Zij organiseerde een openbare samenkomst
in de Oosterkerk welke geen plaats genoeg
bood om alle belangstellenden te kunnen be
vatten. Als spr. trad op ds. H. J. Kouwen
hoven Dz; Geref. pred. alhier, die gedacht wat
God op 3 Oct. 1574 gedaan heeft en als grond
zijner boeiende rede koos Psalm66 5a
„Komt en ziet Gods daden". De sopraan so
liste, mej. W. Korswagende organist, de
heer L. Boom, en een strijkorkest zorgden
voor mooien zang en muziek. De voorzitter
dor Vereeniging, ds. Thomas, leidde de wel
geslaagde bijeenkomst.
M. L. REGOUT.
Naar de Tijd verneemt, zal de heer mr. L.
Regout, tijdelijk gezant bij de H. Stoel 3 of
4 October Rome met verlof verlaten, om ge
durende een 10-tal dagen in Nederland te
verblijven. Z Exc. zal zijn verloftijd in Den
Haag doorbrengen. Mevrouw Regout en een
ongehuwde dochter zullen met den gezant
naar Rome terugkeeren.
NIET IN DEN IIAAK.
In de zitting van den Apeldoornschen Raad
zijn haitige woorden gevallen over beweerde
misstanden bij de sollicitatie van onderwijzend
personeel.
De heer Esmeijer die zich tolk maakte van
de klachten, beschuldigde den wethouder van
onderwijs, dat hij misbruik maakt van zijn
positie als ambtenaar, tot schade van de
onderwijsbelangen. (Er schijnen onder pressie
van een schoolhoofd benoemingen te zijn
voorbereid, waarbij minder de bekwaamheid
dan wel familierelaties invloed hadden).
De Raad besloot ten slotte een commissie
van onderzoek te benoemen, bestaande uit de
heeren W. de Vries en W. Mensink (beiden
Chr.-Hist.) en jhr. mr. G. W. Mollerps (lib.).
„De Nederlander."
DE OORLOG.
BERLIJN, 2 October. (Wolff.) Officieele
mededeeling uit het groote hoofdkwartier:
De Engelschen hebben vannacht beproefd
het hun in de gevechten van de laatste dagen
weer afgenomen terrein ten N. van Loos door
een tegenaanval te heroveren^ De poging
mislukte met zware bloedige verliezen voor
den vijand.
Een aanval van de Franschen ten Z.W. van
Angres en ten O. van Souchez alsmede ten
N. van Geuville werd afgeslagen. Het aan
tal gevangenen, dat onze troepen in dezen
aanvalssector van de Engelschen en de Fran
schen maakten, is gestegen tot 106 offficieren
en 3642 man. De buit aan machinegeweren
bedraagt 26 stuks.
In Champagne vielen de Franschen 's middags
ten O. van Auberive met een breed front
aan. De aanval mislukte. Slecht op een
plaats drong de vijand in onze stelling binnen.
De Badensche grenadiers van de lijfwacht
gingen tot een tegenaanval over en namen
een officier en 70 man gevangen. De rest
van den binnengedrongen vijand sneuvelde.
Aanvallen van de Franschen ten .N. van
Ville-sur-Tourbe werden afgeslagen. Bij het
afslaan van aanvallen in de laatste dagen
onderscheidde zich ten N.O. van Lemesnil het
29ste reserve-regiment.
Het geheele aantal gevangenen en de buit
in de gevechten ten N. van Atrecht en Cham
pagne beliep gisteren 211 officieren, 10,721
man en 35 machinegeweren.
Het bommenwerpen van een vlieger die te
Parijs voor een aanval op Laon was opgestegen,
had den dood van een vrouw en een kind en
de ernstige verwonding vau een burger in die
stad tot uitkomst.
Ons antiluchtvaargeschut schoot een vlieg
tuig ten Z. van Laon neer. Die erin zaten"
werden gevangen genomen. Een ander vij
andelijk vliegtuig viel boven Soissons bran
dende naar beneden.
BERLIJN, 2 October. (Korr. Norden) De
oorlogscorrespondent van de Vossische Zei-
tung schrijft: Al hebben de gevechten in
Champagne niet meer plaats met de onge
hoorde hevigheid der eerste dagen, toch du
ren de verbitterde gevechten voort. Op deu
Oostelijken vleugel woedde 's middags een
zwaar artillerieduel. In de streek ten Zui
den van Gernay en nog verder Oostwaarts
was alles in grauwgelen en witachtigen rook
gehuld.
De vliegers waren niet van de lucht. Een
Fransche vlieger wilde noordwaarts, doch werd
door twee Duitsche vliegtuigen, granaatkar
tetsen. en machinegeweren zoo scherp gevolgd
dat hij terug moest. Tergelijkertijd had ver
der westwaarts een zwakke Fransche infan-
terieaanval plaats, welke werd afgeslagen',
evenals een daarop volgende aanval met hand
granaten. Des namiddags verzwakten de
Fransche aanvallen. Ook het artillerievuur
verminderde.
Bij een tegenaanval veroverden de Duit
sche troepen op den linkervleugel ettelijke nog
door de Eranschen bezette trechters, ontstaan
van projectielen uit zwaar geschut, waarbij
wederom gevangenen werden genomen. De
verliezen der Franschen moeten ongehoord
zijn. Een overste, die met 800 man was ge.
vangen genomen, zeide dat hij tevoren reeds
2000 doóden had gehad en dat zijn regiment
niet meer bestond. Het wordt steeds meer
duidelijk dat de gevechten van 25 tot 27
September in de krijgsgeschiedenis zondef
voorbeeld, zijn.
Moeilijkere taak is van het Duitsche leger
nooit geeischt geweest.
De Britsche regeering heeft aan de Neder
landsche haar leedwezen betuigd, en veront
schuldigingen aangeboden naar aanleiding van
het feit, dat een Britsch vliegtuig zich ver
gissende in de plaats waar het zich bevond,
den 9den Aug. des nachts bommen heeft ge
worpen in en in de nabijheid van de haven
van Cadzand.
De Britsche regeering heeft verklaard do
berokkende schade te zullen vergoeden.
Naar de Tel. verneemt, is het stop zetten van
den dienst op Engeland door de Maatschappij
Zeeland een gevolg van het aanwezig zijn
van mijnen op de Engelsche kust, die daar
door Duitshe onderzeeërs gestrooid zijn. Ver
schillende Nederlandsche stoomschepen, die
bij de „Deals" lagen, is aangezegd dat zij
moeten blijven liggen totdat de Engelsche
mijnenvisschers het gebied schoongeveegd heb
ben.
In de N. R. C. lezen we:
De Pruisische verlieslijsten no,' 330—339
(17 Sept.28 Sept.) vermelden de namen van
63, 461 gesneuvelden, gewonden en vermis
ten. Het totaal aantal op de Pruisische lijs
ten vermelde verliezen bedraagt 1,916,148-
Hiervan is natuurlijk een deel naar het
front, na van de bekomen verwondingen ge
nezen te zijn. Hieromtrent wordèn echter
geen opgaven verstrekt. Ten bewijze, dat de
strijd op de verschillende fronten heviger
wordt diene het volgende overzicht
De lijsten 300 t/m 309 vermeldden 49,705 namen
310 319 53,336
320 329 58,435
330 339 63,468
Waar de verliezen geleden zijn, en op welke
tijdstippen, wordt in de lijsten niet aange
geven.
Behalve de Pruisische lijsten zijn er van
Duitscheu kant nog 224 Beiersche, 199 Sak
sische, 274 Wurtembergsche lijsten uitgegeven,
en 49 van de marine. Bovendien zijn er 4
verlieslijsten verscheren van de in Turkschen
dienst staande Pruisische officieren en onder
officieren. De laatste van deze lijsten vermeldt
de namen van 4 verwonden.
NEW YORK, 2 October. (Reuter.) Men
schat dat tot dusver reeds voor een bedrag
van 400,000,000, is ingeschreven op de Britsch
Fransche leening.
NEW YORK, 2 October. (Reuter,) De bla
den melden dat de Fransch-Britsche leening
($500,000,000,) reeds volteekend is. Er zijn
zelfs aanwijzingen, dat zij overteekend is.
BERLIJN, 2 October. (Korr. Norden.) Uit
Sofia wordt aan het Berl. Tageblatt geseind
dat de entente mogendheden schijnbaar naar
een gelegenheid zoeken om Bulgarije moeilijk
heden in den weg te leggen en het door be
dreigingen terug te houden van de verwezen
lijking van zijn nationale eischen.
Zij hebben de regeering van Bulgarije niet
alleen verzocht een duidelijk antwoord te
willen geven op de laatste onmogelijke voor
stellen van de entente, doch de Russische
gezant Savinski heeft gemeend tengevolge
van loopende geruchten dat Duitsche duik-
booten in een Bulgaarsche haven zouden
liggen, de regeering van Bulgarije daarover
te moeten onderhouden.
LONDEN, 2 October. De uitlating van
Grey over den toestand in Bulgarije werd
hier gisteravond, en is ook inde hoofdartikelen
in 'de dagbladen van hedenmorgen als een
aanduiding beschouwd, dat de toestand
buitengewoon ernstig is.
KEULEN, 2 October. Volgens de Kolnische
Ztg., had men in de kringen van de Entente
groote verwachtingen gebouwd op het ver
meende ontslag van de twee Duitschgezinde
Bulgaarsche ministers van financiën en koop
handel. De Italiaansche bladen hadden ge
dacht dat de politiek van Bulgarije daardoor
gewijzigd zou worden. Hiervan komt echter
niets. Tot beide ministers is het verzoek ge
richt hun aanvragen om ontslag in te trekken
en aan te blijven. In Servische militaire
kringen spreekt men er, volgens een bericht
uit Boekarest, druk over, dat binnenkort een
Russisch hulpcorps van 200,000 tot 300,000
man te Warna zou landen, Roemeensche
bladen raden echter aan, zulke berichten voor
zichtig op te nemen. N. R. C.
De Duitsche bladen vernemen over Kopen
hagen, dat de leiders der blokpartijen in Rus
land in het paleis van Dolgoroekof een bij
eenkomst hebben gehouden, waarin Miljoekof
een overzicht heeft gegeven van het verhan
delde in de audiëntie der liberale üoema-leden
bij Goremykin. Hij noemde het dringend nood
zakelijk, dat het blok tegen de „politiek van
den knoet", door den minister-president aan
gekondigd, opkwam. Het blok moest zich
permanent verklaren en een program opstellen,
dat ook na den oorlog zou gelden- Miljoekof
achtte hei nutteloos, een deputatie naar den
Tsaar te zenden, want de woorden van Go
remykin hadden duidelijk bewezen, dat daar
van geen heil te verwachten was. De minis
ter-president blijkt almachtig, zeide Miljoekof.
Tegen die woorden protesteerden de okto-
bristen en het kwam tot een woordenwisseling,
die echter spoedig werd bijgelegd.
De aanwezigen, o. w. de voornaamste leden
der kadetten en oktobristen, hebben ten slotte,
met de stemmen der kadetten tegen, een
voorstel der arbeiderspartij aangenomen om
de regeering voor de keuze te stellen: de
Doemo weer b ij een te roepen óf
een algemeene staking in geheel
Rusland. N. R. C.
De particuliere correspondent van de N.R.C
te Tsingtau vergelijkt deze stad, zooals die
nu is, met vóór den oorlog. Hij schrijft o. a.
het volgende
En wat is daar nu van overgebleven. Wan
trouwige blikken ziet men nu van Japanners,
wien niet alleen elke Duitscher, maar elke
Europeaan te veel is. En dan de half triom
fantelijke, half medelijdende blikken van
Japanners en Chineezen. Verbeeld u maar
niet, dat ze u niet gelden, omdat ge geen
Duitscher en dus eigelijk geen overwonnene
zijt, Ze gelden u even goed, want de verove
ring van Tsingtau is niet alleen een materieele
overwinning van de Japanners op do Duitschers,
maar het is evengoed een moreele overwin
ning van de Japanners over de Europeanen
in liet bijzonder en van het Gele Ras over
het Blanke in het algemeen.
Eigenlijk moesten de Britten, die toch ver
eend met de zonen van Dai Nippon deze
plaats kwamen veroveren, zich eveneens als
overwinnaars gevoelen. O, enkelen geven er
zich ook wel het air van, maar het is meer,
wat de Franschen noemen, „faire bonne mine
a mauvais jeu". Want Tsingtau is in Japan-
sche handen en voor een Japanner is een
Europeaan „toch maar een EuropeaanIk
sprak verscheidene mijner Engelsche vrienden
over de toestanden hier, en daar zij met ons
de eigenschap hebben, van hun hart geen
moordkuil te maken, moest ik ten slotte wel
tot de slotsom komen, dat zij bij de nieuwe
toestanden ook geen zijde spinnen en in hun
hart mogelijk wenschen, dat het hier in Tsing
tau ten minste maar bij het oude gebleven was.
NEW ORLEANS, 2 October. (Reuter.) Nu
de verkeersmiddelen weer in bruikbaren staat
zijn gebracht, kan worden vastgesteld, dat op
de Mississippirivier 149 menschen zijn opge
komen aan de kust van Liuisiana zijn 106
menschen omgekomen en worden er 105 ver
mist. Bovendien zijn er honderden door de
overstrooming afgesneden.
De teweeggebrachte stoffelijke schade wordt
ruwweg geschat op$ 100,000,000.
Volgens berichten in het Handelsblad be
antwoordt het Nederl. Paviljoen te San Fran
cisco (Wereldtentoonstelling) niet aan de ver
wachtingen. De f 900,000 er voor toegestaan
door de Regeering, schijnen minder doelmatig
besteed.
In de 4 kolenbekkens in België Namen,
Luxemburg, Luik en Henegouwen werken nu
20,000 man, tegen 150,000 in vredestijd.
De haven van Archangel (Rusland) is reeds
weer toegevroren.
De heer Troelstra gaat geleidelijk vooruit
werken is hem nog absoluut onmogelijk.
De „Potsdam" van de Hollaud Amerika-Lijn
is naar Zweden verkocht voor een hooger
bedrag dan het gekost heeft. De Potsdam
is 15 jaar oud.
De gemeente-Amsterdam gaf thans reeds
f 100,000 uit voor aanleg van kinderspeeltuinen,
Te Zevenhoven is een witte zwaluwjgezien.
Het Koninkl. Nationaal Steuncomité ontving
tot heden totaal f2,896,249,02.
H. M. de Koningin-Moeder bezocht Zaterdag
het Sanatorium Oranje-Nassau-Oord.
De vorige week kwamen slechts 55 schepen
den Nieuwen Waterweg binnen.
Te Nieuwveen heeft een tuinder een kool
geteeld van 28 pond.
Niet minder dan 3000 smokkelaarszaken
zijn er op 't oogenblik aanhangig bij de Bre-
dasche rechtbank.
Te Nieuwer-Amstel bij Amsterdam is Za
terdag de JNederl. Tricotfabriek afgebrand.
Alleen aan katoen ging voor f60,000 verloren.
3000 man zijn hierdoor werkeloos.
We ontvingen ter recensie no. 1 van
Oude Paden, weekblad voor de verbreiding
der Gereformeerde Beginselen ten
dienste van Kerk en Volk, onder
hoofdredactie van Ds. J. J. Knap.
Nederl. Herv. Predikant te Groningen,
In een „Ons Program" ontwikkelt de be
kende predikant J. J. Knap van Groningen,
zijn plan van werkzaamheden. Het weekblad
zal geregeld meditatiën bieden, maandelijks
een leerrede, een volgreeks populaire-dogma-
tische opstellen, onderwerpen, in verband
staande met de Christelijke cultuur. Zijn
vaste medewerkers IJ. en Z. nemen de
rubrieken „Van verre en nabij," en „Uit de
schoolwereld" voor hun rekening. Natuurlijk
ontbreken ook niet de afdeelingenUit de
Pers, Kerkelijke Berichten enz. Idsardi levert
in feuilletonvorm schetsen uit het Friesche
volksleven.
Het eerste nommer maakt een zeer goeden
indruktrouwens de naam van Ds. Knap
staat daar borg voor. Daar is in dit nummer
geen rubriek, die niet boeit. Gaarne namen
we ten bewijze een en ander overgebrek
aan plaatsruimte alleen noopt ons, hiervan
af te zien.
Indien de abonnementsprijs (f 0,75 per
3 mnd.) geen beletsel behoeft te zijn, kunnen
we ons niet voorstellen, dat een eventueel
aangevraagd proefnommer niet tot abonneeren
zou leiden.
Bij verdere toezending komen we gaarne
op dit Weekblad terug.
Door den secretaris van den Nederland-
schen Tuinbouwraad zijn de heeren F. C.
A.
Westelijk Front.
Duitsche lezing over het Westelijk front.
De bommen op Cadzand.
Het verkeer met Engeland.
Verliezen.
De Engelsch-Fransche leening.
Op den Balkan.
De toestand in Rusland.
Tsingtau.
De overstroomingen in Amerika.
TER NEUZEN, 5 October 1915.
