nieuws
Antirevolutionair
voor
en Advertentieblad
Zeeland.
FEUILLETON.
Se Broeders.
Binnenland.
Buitenland.
No. 1251
Zaterdag 21 Augustus 1915.
13c Jaargang.
Hs.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag» en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LI TT OOG Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIEN:
Van 14 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Alle stukken voor de redactie be
stemd, te zenden aan den Uitgever,
Vlooswijkstraat 21, Ter Neuzen, met vermel
ding „Aan de Redactie."
Aanname van Advertentiën tot 1 uur op
den dag der uitgave.
V Vergif.
Niet genoeg kan gewaarschuwd worden,
zonder ophouden, tegen den verderfelijkcn
geest, dien sommige bladen en boeken ademen.
Een keur op lectuur is geen weelde.
Wie mocht gemeend hebben, dat het er de
laatste maanden beter op is geworden, vergist
zich.
Dat bewijst de lectuur, waarop b.v. de lezers
van „Het Volk" dagelijks worden onthaald.
Voor de massa is Het Volk natuurlijk liet
blad, dat liet voor „de arbeiders" opneemt.
Dat strijd voor alles, wat maar eenigermate
de gunst van „het volk" kan doen winnen.
Den eigenlijken ondergrond van liet stelsel
wordt zorgvuldig verborgen gehouden.
Zelfs wordt de meerling verkondigd, dat
socialisme en christendom volstrekt niet met
met elkander in strijd zijn.
Wie echter geregeld leest, wat den abonné'.s
wordt voorgezet, bemerkt alras, boe tot vaak
in do kleinste berichtjes toe, het socialistisch
gif is ingedruppeld
En het felst wordt het blad in zijn eigen
aardig taaltje, wanneer liet meent, liet Chris
tendom op de kaak te kunnen stelleu.
Overigens niet zoo ouverklaarbaar.
Want, schoon het tegendeel voortdurend
wordt beweerd, bet Christendom dat vast
houdt aan Gods Woord, is de meest princi-
piëele bestrijding van liet socialisme.
Het lust ons niet de bewoordingen over te
nemen, waarin vaak zelfs met liet allerheiligste
wordt gespot.
Er is ook een meer bedekte, arglistige manier
van zeggen, om den spot te drijven met de
Goddelijke ordonnantiën, om baat te zaaien
en wrevel.
In een dorp werd dezer dagen ingebroken
een waarde van f47,000 werd gestolen.
Hoort nu, hoe in „Het Volk" een nieuwe
moraal wordt gepredikt.
De dieven lieeten de „de sympathiekste en
onschuldigste roovers van Europa".
En verder
„Ik herhaal, dat ik sympathie voel voor deze
brave, ronde kerels, om hun menschenliefde
en eenvoud.
Zij hadden immers eerst liet lieele dorp De
Z EL AN Dl A.
07)
„Je neemt me niet kwalijk, Gerrit," begint
Hendrik nogmaals. „Toen ik vanavond binnen
kwam, hoorde ik je juist iets zeggen, waar
over ik nog even met je wou praten. Je zei,
dat liet niet beter maar erger met je zou
worden, omdat je var, klein kind af al hadt
geweten den weg tot vergeving, maar niet
hadt willen luisteren. Dat zei-je immers?"
Gerrit knikt toestemmend.
„Meende je dat werkelijk
Nu kijkt Gerrit zijn broeder recht in de
oogen.
„Zeker," zegt bij, „dacht je, dat ik
„Ik weet het, ik weet liet." valt Hendrik
hem in de rede„je zou het niet zeggen als
je liet niet meende. Welnu, dan verblijd
ik me."
Gerrit werpt een vragenden blik op zijn
broeder. Moet bij dan aannemen dat Hendrik
tóch zich vroolijk maakt over zijn ellende
Bildt in brand kunnen steken, de mannen
fusilleeren, de vrouwen verkrachten, de kin
deren verminken, en dan pas die 47 millq
kunnen „requireeren" als straf omdat er
geschoten was door 'n franc-tireur uit 'n
venster in 'r, muur, desnoods in een muur
zonder ramen.
Ze hadden de een-of andere geniepige speku-
Jatie in koffie, meel, rijst en suiker kunnen
op touw zetten, waardoor 470,000 huismoeders
van uitgemergelde gezinnen 'ieder 'n dubbeltje
méér hadden moeten betalen voor die levens
middelen, en op die wijze van nooddruft goud
kunnen maken, naar de regelen der aller
modernste alchemie.
Zij hadden 'n schip kunnen aanhouden op
zee en dat met 'n torpedo den grond in
kunnen boren en 'n paar duizend passagiers
als ratten laten verzuipen, en zich daarvoor
een loon van 47 mille laten uitkeeren dooi
de dankbare regeering, welke bij de gratie
van den ouden God gebiedt.
In al die gevallen hadden ze 'n ridderorde
gekregen, 'n eervolle vermelding, 'n verheffing
in den adelstand of iets soortgelijks
Nu hebben ze kalm het geld genomen,
niemand vermoord, niks verbrand, geen mensch
'n slok koffie te kort gedaan, geen arme vrouw
liet geld van 't steunkomitee afhandig gemaakt,
énkel maar gegapt en uit eerbied voor dc
klassieke leer, bun darm geledigd.
Moeten d i e kerels, die lammeren, die
duiven van onschuld, vervolgd, gepakt, ge
straft worden
Ik breng ze bier hulde voor hun zacht
moedigheid en menschenliefde."
Hier hebben we niets aan toe te voegen.
past maar één naam
Z.
Voor zulke taal
Vergif I
ALGEM. NED. GEH. ONTII. BOND.
De Algemeene Vergadering van den A. N.
G. O. B zal 29 Augustus te Deventer gehou
den worden.
Uit liet jaarverslag blijkt dat, het aantal
afdeelingen daalde van 72 tot 68
Het aantal leden was voor een jaar 3275
en bedraagt thans 3140.
Van liet officieel orgaan „De Geheelont
houder daalde de wekelijksche oplage van
17000 tot 12000, maar langzamerhand steeg
zij weer tot 13500.
Van het vlugschrift „De Allerhoogste Wet",
dat over den huidigen oorlogstoestand handelt,
werden 50,000 ex. verspreid.
„Ik verblijd me," herbaalt Hendrik, „niet,
omdat je je zoo hopeloos eu ellendig gevoelt,
maar omdat zóó juist de weg naar vrijmaking
en verlossing wordt geëffend."
Het is Gerrit nog niets duidelijker.
«Kijk," legt Hendrik uit, „toen je vroeger
zoo in je eigen kracht stondt, had je God
niet noodig; je tartte Hem. Dan heb ik voor
je gebeefd, niet om mijnentwil, maar om je
zèlfswil. Maar dan heb ik ook, wat moeite bet
mij vaak kostte, voor je gebeden, al was er,
ik moet liet tot mijn schaamte bekennen,
weinig hoop in mijn hart, op verliooring.
Maar het bleef mijn plicht en ik bad liet
Mien op haar sterfbed beloofd. Nu gevoel
je je schuld, je zwakheiden nu heb ik weer
hoop voor je goede hoop."
Lang kijkt Gerrit zijn broeder aan.
Tk niet." zegt hij dan. „Ik niet."
„Eu waarom niet? Waarom zou
„Je weet niet," valt Gerrit hem in de rede,
„hoe ik heb geleefd hoe ik alles, wat naar
godsdienst zweemde, heb uitgeschud hoe ik
mij een anderen God heb gemaakt, dien ik
heb aangebeden met mijn heele ziel. Je
weet niet, hoe ik me heb verhard tegen
alles in. De dood van vader, van Mien, niets
was bij machte mij van dien weg af te trekken,
dien ik mij, om het blinken van bet geld,
eenmaal had gekozen. Om geld en goed heb
ik mijn familie verloochend, mijn zuster laten
WEER EEN LEUGEN TEGENGESPROKEN.
liet Nederlandsche gezantschap te Parijs
beeft, naar de Nieuwe Ct. meldt, aan de
Fransche bladen een nota gezonden, waarin
wordt tegengesproken een bericht, dat door
verscheidene Fransche bladen was opgenomen,
waarin werd gemeld, dat liet schip Bengalen
van de Rotterdamsclie Lloyd aan de kust van
Sicilië was aangehouden, geëscorteerd door
Fransche kruisers en vervolgens naar Malta
gebracht. Het zou volgens die bladen Duit-
sclio duikbooten moeten voorzien van benzine.
Het gezantschap verklaarde, dat uit een
nauwkeurig onderzoek van de Nederlandsche
regeering was gebleken, dat de lading van
liet schip nocli naplita, nog benzine bevatte,
zoodat liet vermoeden, dat het schip Duitsche
duikbooten daarvan moest voorzien, volkomen
ongegrond was.
Het eommuniqé bevat verder nauwkeurige
aanwijzingen over bestemming en lading, ten
bewijze, dat alles in orde was met de lading
van l.et schip.
HOFNIEUWS.
De Koninklijke familie zal tot 24 Aug. a. s.
op liet Loo verblijf houden.
EEN ZEPPELIN BESCHOTEN.
Dpnderdag kwam de Zeppelin L 10 over de
Zuiderzee over Vlieland. Geweer' en kanon
vuur werden erop geopend, waarop bij, na
meer dan een uur in de buurt te hebben
rondgezworven, tusschen de eilanden Vlieland
en Terschelling door in de wolken verdween.
Aangespoeld is een model visschersboei met
hermetisch gesloten metalen bussen, dynamiet
bevattende. N. R. C.
VOOR DEN VREDE.
De Nederlandsche Anti-Oorlog-Raad meldt:
Het Zweedsche dagblad Dagens Nyheter,
dat geacht wordt in liet algemeen zijn sym
pathieën aan de zijde der geallieerden te hebben,
wijdt in zijn nummer van 12 dezer een uit
voerige bespreking aan den door den Neder-
landsclien Anti-Oorlog-Raad tot de Nederland
sche regeering gericliten wenscli betreffende
de samenkomst van een conferentie van
officieele vertegenwoordigers van onzijdige
staten in het belang van den vrede.
Dagens Nyheter ondersteunt dit denkbeeld
en zegt o. a. liet volgende: Neemt de Neder
landsche regeering liet initiatief, dan kunnen
de neutrale landen niet nalaten partij te
kiezen. Het is nauwelijks anders denkbaar
dan dat Zweden zich bij de conferentie zal
aansluiten. Wat Noorwegen en Denemarken
betreft, is liet vrjjwel zeker, dat ook zij dit
doen zullen. Natuurlijk is het zeer wel denk-
sterven zonder haar uiterste te verlichten, ge
lijk ze smeekte. Als je dat alles wist
„Weet ik liet niet?" brengt Hendrik zacht
in het midden.
Gerrit slaat vol schaamte de oogen neer.
„Ja," erkent hij, „je weet het maar al te
wel. Ook jou heli ik meer dan eens schande
lijk beleedigd niet bij ongeluk, maar met op
zeten waarom? Ik gunde je geen stuk
brood ik zocht je ondergang."
„Laten we daar niet meer over spreken,"
zegt Hendrik, „dat is voorbij wat meer is;
dat is vergeven. En liet kwaad, dat je me
toegedacht hadt, is ton goede gekeerd."
„Het kan waar wezen, toch verlicht dat
mij niet. Hoe kun je nu zeggen, dat je goede
hope hebt. Ik herbaal liet je nog eens:
ik niet
„Juist omdat ik bet alles zoo van nabij
weet, zeg ik, dat er hope is. Wie zijn zonde
belijdt en laat, dien zal barmhartigheid ge
schieden."
„Ik ken die teksten ook, Hendrik ik her
inner ze mij nog van vroeger maar ze
troosten mij niet; ze schenken mij geen ver
lichting."
„Heb je dien weg reeds ingeslagen
„Welken
Van schuldbelijdenis?"
„Ik zal eerlijk zijn, Hendrik. Toen ik van
avond hierheen kwam, was bet in ergernis
baar, dat het Nederlandsch voorstel niet
verwezenlijkt kan worden. Maar de tijd
schijnt gekomen te zijn, dat iemand hot ijs
breekt' en een poging doet. Mocht dit een
eerste keer niet gelukken, dan moeten anderen
volgen en een andere methode voorstellen.
Naar wij vernemen is er ook een sterke
strooming, die zich beijvert voor een actie
met. president Wilson aan het hoofd. En
voorts is liet bekend, dat menigeen Zweden
voor wellicht den meest geschiktcn staat
houdt, om zich te kwijten van deze taak,
waarop de heele wereld ongeduldig wacht,
de oorlogvoerende landen niet uitgezonderd.
DE OORLOG.
DE TOESTAND.
De Centralen blijven vorderen op het ooste
lijk front en rapporteeren telkens weer nieuwe
successen. Het groote feit was daarbij wel,
dat de tusschen de Njemen en Jessia gelegen
forten aan liet zuid-westelijk front van Kowno
stormenderhand veroverd zijn. Meer dan
4500 Russen werden gevangen genomen en
240 kanonnen buitgemaakt.
Dit was dan onder generaal Eichhorn,
maar ook de legers van von Scholtz en von
Gallwitz, waren niet onfortuinlijk. Zij wierpen
den vijand onder voortdurende gevechten verder
in oostelijke richting terug. 1800 Russen,
onder wie II officieren, werden door hen ge
vangen genomen en één kanon en tien machine
geweren veroverd.
Aan de overige fronten gelukte het even
eens, den vijand verder terug te dringen. De
legers van prins Leopold van Beieren en van
von Mackensen maakten op succesvolle wijze
vorderingen. Er werden 2400 gevangenen
gemaakt en 13 kanonnen en ander materiaal
veroverd.
Alles saamgenomen, kan men wel aannemen
dat de beslissing snel nadert en de voor
teekenen nu juist niet gunstig zijn voor do
Russen. Maar met zekerheid valt er nog
niets te zeggen.
De verwoede strijd om liet bezit van den
spoorweg van Warschau naar Petersburg blijft
bet belangrijkste deel van den veldtocht op
bet oostelijk oorlogsterrein. De sleutel van
de positie is Kowno. Van de mogelijkheid
der verdediging dezer vesting hangt het lot
af van de gansclie linie, waarop de Russen
sedert den val van Warschau terugtrokken.
Als Kowno valt, zal Wilu-a oveneens door de
Duitschers worden bezet. De spoorweg komt
dan in Duitsche handen, en de Russische legers
en boosheid, in opstand, en toorn. Wat er
vanavond hier met me is voorgevallen, weet
ik niettóch is er iets veranderd onder liet
spreken met Greta, heb ik het gevoeld; 'tis,
of mijn oogen geopend zijn geworden geopend
voor mij zelf; als of een blinddoek van mijn
gezicht is weggerukt. Ik heb mij-zelf gezien."
„Bij welk licht?"
Op deze vraag van nicht Hanna, is Gerrit
Wouters niet dadelijk gereed. Toch is de
vraag volkomen gerechtvaardigd.
Bij welk licht Bij dat van zijn zelfingenomen
heid, van zjjn zelfzucht, trots, eigengerechtig
heid, zelfgenoegzaamheid? Hij voelt wel an
ders. Dat licht zou hem een ander beeld
omtrent zichzelf hebben vertoond.
„Je weet het zelf niet vervolgt Hanna,
als ze geen antwoord bekomt. „Welnu, het
zal je op 's Heeren tijd duidelijk worden. Ik
geloof, dat Hij bezig is tot je spreken."
Gerrit Wouters stuift niet op bij dit „fijn
gebazel," zooals hij wellicht vroeger zou hebben
gedaan. Integendeel. De eenvoudige woorden
der oude vrouw stemmen hem te meer tot
nadenken.
Noch Hendrik, nóch Hanna dringen verder
aan. Indien dit een werk Gods is, dan zal
Hij liet ook voleindigen. Dan hebben zij thans te
zwijgenmaar hun stil gebed klimt met har-
li j k e n aandrag tot don genadetroon óók voor
Gerrit,(Wordt vervolgd).
Nadruk verboden.
DOOR
y
