Antirevolutionair
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Uit de Pers.
Binnenland.
No. 1250.
Woensdag 18 Augustus 1915.
I3e Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag» en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITT001J Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIËN:
Van 14 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Alle stukken voor de redactie be
stemd, te zenden aan den Uitgever,
Vloosvvijkstraat 21, Ter Neuzen, met vermel
ding: „Aan de Redactie."
Aanname van Advertentiën tot 1 uur op
den dag der uitgave.
V Te groote zorg.
Er zijn merischen, die inderdaad van diep
inzicht in sommige zaken treffend blijk kunnen
geven.
IntussChen ontkomen ze niet altijd aan een
afdalen op liet zijpad van het valsch vernuft.
Gewis dwaalde daar een zeker burgemeester
in ons goede vaderland op af, in zijn nauw
lettende zorge voor de openbare school.
In de gemeente, waarover Z.Ed. Achtbare
het regiment houdt, zijn armlastigen.
Wat niets buitengewoons is.
In diezelfde gemeente bestaat ook, gelijk
we in een onzer schoolbladen lazen, een Chris
telijke school.
VV at ook al geen bijzonderheid meer is.
Nu bestaat bij dien burgemeester de vrees,
dat geld uit de gemeentekas zal komen in de
kas van het schoolbestuur.
En dat mag nietde Wet op liet Lager
Onderwijs verbiedt uitdrukkelijk in art. 3, aan
de gemeenten middellijk of onmiddellijk gelde
lijke bijdragen of eenige andere ondersteuning
aan bijzondere scholen toe te kennen.
Aan dat verbod dient de Burgemeester zich
derhalve te houden.
Let nu op, hoe nauw burgemeesters geweten
liet nam.
Hij gelastte den arm meester er voor te
waken, dat armen die van gemeentewege
bedeeld werden, geen cent schoolgeld betaalden
op de Christelijke school.
Begrijpt u, want indien zulks tóch geschiedde,
zou de gemeente het bijsonder onderwijs sub-
sidiëeren
Dit nu is liet door ons bedoelde zijpaadje
van het valsch vernuft.
We willen natuurlijk niet eens veronder
stellen, dat het dien burgervader er om te
doen was, het Christelijk onderwijs tegen te
werken en liet aantal leerlingen op de open
bare school kunstmatig op te voeren.
liet heeft er immers niet den minsten schijn
vanJ
Maar is liet, afgedacht van zulk een minder
nobele verklaring, toch werkelijk niet al te
dwaas, er een subsidieering van gemeente
wege ten behoeve van het bijzonder onder
wijs in te zien, als „bedeelden" eenig school
geld betaalden op de Christelijke school
Dit heeft met subsidie niet het geringste
uit te staan.
Die „bedeelde" gemeentenaren hebben
allerlei behoeften, zeer noodzakelijke, waarin
ze zelf niet kunnen voorzien.
Daarom ondersteunt de gemeente hen.
Mogen onder die behoeften ook niet be
grepen worden, de zorg voor de opvoeding
en het onderwijs hunner kinderen? Zou die
zorg zelfs niet een onder der allereerste be
lmoren gerekend te worden
En wanneer die bedeelden nu oordeelen,
dat zij hun kinderen moeten zenden naar de
Christelijke school, gaat het dan aan, dat de
Burgemeester verklaartNiet naar de Christe
lijke, maar naar de kostelooze openbare
Of missen die menschen, omdat zij maar
bedeelden zijn, de zedelijke vrijheid van
keuze eener school, naar hun eigen be
ginselen
Ons dunkt, dat de burgemeesterlijke zorge
voor handhaving der Wet haar doel hier verre
voorbij schoot.
Z.
V Niet op Zondag.
In Ter Neuzen werd een inzameling gehou
den ten bate van Arm België.
Een uitnemende gedachte.
Gelijk meer en meer gebruikelijk wordt,
werden door een aantal vriendelijke jonge
dames „bloempjes" verkocht, waarvan de op
brengst bestemd was, de pioodlijdenden aan
onze zuidergrenzen te helpen.
De bedoeling en de ijver, waarmede ge
tracht werd haar te verwezenlijken, waren
zeker alleszins prijselijk.
Te meer jammer, dat aan de uitvoering van
het plan iets ontbrak.
Als dagen van verkoop werden gebruikt
Zaterdag en Zondag.
Dit was niet in orde.'
Daarvoof behoefde de Zondag niet te worden
gebruikt.
Het spijt ons zeèr, dat degenen, die dezen
verkoop organiseerden, dit niet inzagen.
Misschien hebben ze er ook niet over ge
dacht, dat het hun „collecte" kon schaden.
Wat intusschen vrij zeker is.
Maar afgezien ;hiervan, koopen en verkoopen
doen wij op Zondag niet, ook niet uit liefda
digheid. V
Wordt later weder een liefdadige straat
verkoop gehouden, dan hopen we, dat de
Zondag zal worden vrijgelaten. Z.
Helpt Uw eigen volk aan werk!
Tot bevordering der Nederlandsche Industrie
wordt van alle zijden opgewekt. Ook het
Ilulstersclib Roomsche blad Zelandia dbet dit
in een artikel, waarvan wc hier een gedeelte
laten volgen
Maar weet gij dat niet
Te midden van den stikdonkere» nacht,
waarin de geweldige oorlog de wereld .heeft
gedompeld, doemen hier en daar enkele licht
punten op, die bemoedigend zijn voor de
toekomst.
Een dier lichtpunten is een ernstig streven
om onze vaderlandsche nijverheid te ontwik
kelen en tot meerderen bloei te brengen.
Tegelijk komt daardoor-de fout aan het
licht, welke zij begaan hebben die de wets
voorstellen tot herziening van ons Tarief, tot
een stormram maakten tegen de Ministeriën-
Kuypor en Heemskerk.
llad men in 1905 en in 1913 de ministers
Harte en Kolkman om hunne voorgestelde
Tariefherziening niet tot val gebracht, wij
zouden thans, nu door den oorlog de invoer
van tal van artikelen wordt belemmerd, in
staat zijn ons gemakkelijker en Leter te helpen.
Een dwaze voorliefde voor het buitenland,
deed ten onrechte minachtend neerzien op
onze eigene, onze Nederlandsche, onze vader
landsche nijverheid.
Men betrekt, helaaszoo gaarne uit het
buitenland, wat ook in ons land vervaardigd
wordt. 8
Men zegt, geheel ten onrechte, dat Nederland
geen eigen industrie heeft, behalve in Tilburg
voor lakens en buskins, in Twente voor katoen,
in Dordrecht voor brandkasten, in Eindhoven,
Kampen, Culemborg voor sigaren, in Utrecht,
Roermond en Rotterdam voor kerk- en altaar
sieraden.
Wanneer men dit zegt, dan weet men niet
wat men zegt, of wat erger is, men wil het
uit vurig eigenbelang niet weten. Uit eigen
belang wil men helaas! dikwerf niet mede
werken tot opvverking, tot het bevorderen van
den bloei onzer eigene, onzer vaderlandsche
nijverheid,
Maar weet men dan niet, dat men door in
het buitenland te koopen, wat in ons land
verkrijgbaar is, men ons goed geld naar het
buitenland brengt en onze eigene landskinde
ren, die in fabrieken en werkplaatsen een
behoorlijk bestaan zouden kunnen vinden, het
brood uit den mond neemt?
Men zegt wel, ja voor enkele artikelen kan
men wel in ons land terecht, maar niet voor
alles en dan komt men in den regel het aller
eerst aan met spoorwegmaterieel. Maar weet
men niet, dat we te Amsterdam en Haarlem
groote, bloeiende fabrieken voor spoorweg-
materieel hebben, en dat deze fabrieken meer
malen bestellingen kregen uit het buiten
land.
W eet men dan niet, dat Leiderdorp en
Maastricht aardewerkfabrieken hebben, die
klinken als een klok?
Weet men dan niet, dat de Maastrichtsche
fabriek van glas, porcelein en kristal een der
belangrijkste is van dien aard in geheel Europa
Weet men dan niet, dat wc in Rotterdam
hebben een fabriek van brandspuiten, welke
bewezen hebben, dat ze de beste Engelsche
brandspuiten in de schaduw stellen.
Men zegt, dat door den oorlog de Engelsche
garens bijna niet meer te krijgen zijn, maar
weet men dan niet, dat we in Leiden en
Ilengeloo garens maken, welke in den handel
worden gebracht als Engelsch fabrikaat
Weet men dan niet, dat electrische motoren
en dynamo s evengoed te Slikkerveer worden
gemaakt als in het buitenland
W eet men dan niet, dat electrische ver
lichtingsartikelen beter en goedkooper te Eind
hoven en te Ilengeloo worden vervaardigd
dan te Berlijn of te Weenen
Weet men dan niet, dat wij te Rotterdam,
Breda, Amsterdam en 's Gravenhage meubel
fabrieken hebben, welke ieder die deze
fabrieken bezoekt, doet inzien dat men ver
keerd doet zijne meubels uit het buitenland
te laten komen
Weet men niet, dat we te Deventer, Leiden
en Rotterdam tapijtfabrieken hebben, welke
zulk mooi en uitstekend werk afleveren, dat
de daar gemaakte tapijten dikwijls voor echt
Smirnasche worden verkocht?
Weet men dan niet, dat men linoleum in
het geheel niet uit het buitenland behoeft te
betrekken, maar dat dit artikel te Krommenie
wordt vervaardigd
Wij laten allerlei stoommachines en motoren
uit het buitenland komen, maar weet men
dan niet, dat te Amsterdam, Haarlem, Leiden,
Ridderkerk, Kinderdijk en Ilengeloo fabiieken
zijn, waar stoommachines en motoren worden
vervaardigd, welke de concurrentie met de
beste Engelsche en Duitsche machines glans
rijk kunnen doorstaan?
Meet men dan niet, dat men kantstoffen
evengoed te Ilengeloo kan bekomen als in
het buitenland
Weet men dan niet, dat onze fabrieken van
linnens en pellens te Eindhoven en Geldrop
een Europeesche vermaardheid hebben
Weet men dan niet, dat te Leiden een
fabriek voor gedrukt katoen is, welke zelfs
aan Indië en de Kaap levert
Men verlangt zeep en parfumeriën van
Rimmel of Piver, maar weet men dan niet
dat die artikelen evengoed, zoo niet beter, te
Amsterdam, Leiden ëu Nijmegen worden
vervaardigd
Voor den oorlog stookten we Belgische
steenkool, maar wist men dan niet, dat België
zoo slim was om die minderwaardige Belgische
steenkolen uit te voeren om zelf onze betere
Limburgsche steenkolen te stoken
Weet men dan niet dat de Leidsche lakens
de beste Engelsche soorten verre overtreffen
Men zegt, dat we tengevolge van den oorlog
zullen krijgen gebrek aan geneesmiddelen,
maar weet men dan niet, dat er te Amsterdam
bestaat een fabriek van pharmaceutische
producten en verbandstoffen
Weet men dan niet, dat metselsteen, welke
aan de Waal, den Rijn en den IJsel gebakken
is, niet duurder is dan Boomsche steen, en
in ieder geval veel duurzamer en mooier?
Men is zoo dwaas om steeds een buiten-
landsch merk te eischen voor vulpennen, maar
weet men dan niet dat een Amsterdamscbe
fabriek uitstekende en zeer goedkoope vul
pennen maakt, doch onder een Engelschen
naam
W eet men dan niet, dat onze fabrieken van
torenuurwerken en klokken te Heiligerlee, te
Aarle-Rixtel en te Asten nog altijd den naam
van den Nederlandschen klokkengieter Heniony
hooghouden
Bij het groote gebrek aan vermicelli en
macaroni schijnt men weer niet eens te weten,
dat te Maastricht die artikelen worden ver
vaardigd, welke uitstekend van kwaliteit zijn.
Weet men dan niet, dat de beste rijwielen
en automobielen worden vervaardigd in Neder
landsche fabrieken
Weet men dan niet, dat Rheden trottoir-
en terrazzotegels vervaardigd, zoo goed als de
beste buitenlandsche
Weet men dan niet, dat men emaillewaren
(geleierde artikelen), niet uit het buitenland
behoeft te laten komen, maar dat te Utrecht
een fabriek bestaat welke die artikelen ver
vaardigt
Weet men dan niet, dat briefhouders te
regelen, lak te Apeldoorn, inkt te Schiedam,
Deventer en Apeldoorn worden gemaakt?
De nieuwe stichting te Achterveld.
VREDESPOGINGEN
Wordt van de zijde van den Ned. Anti-
Oorlogsraad de Vredesbeweging thans vooral
geconcentreerd op pogingen bij de Regeeringen,
een 75 welbekende Nederlanders, waaronder
een groot aantal Hoogleeraren van onze Uni
versiteiten, voorts leden van den Iloogen Raad,
rechters, letterkundigen enz., hebben zich
vereenigd tot een poging, om in samenwerking
met gelijkgestemden onder andere neutrale
volken, in deze verjaringsmaand van den
Oorlog den volken zelf der oorlogvoerende
landen het Quo Vadis toe te roepen, in
een oproep tot het gezond ver
stand en liet geweten.
Tegenover de ten oorlog aansporende sug
gesties, die hen bestormen, stellen de onder
teekenaars van dit manifest nog eens de vraag
aan de oorlogvoerenden Wat zij hopen te
bereiken En uitgaand van de telkens ver
kondigde meening, dat alleen het volhouden
tot het bitter eind, d. w. z. het vernietigen
van den vijand, toekomstwaarborg voorlatere
verzekering tegen aanvallen zou kunnen
brengeu, stellen zij vast, dat in deze ver
wachting den voor henzelf en de neutralen
zoo vernietigden oorlog voortzetten, alleen
Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER
Zooals bij velen onzer lezers bekend is, werd
ruim een jaar geleden tusschen Amersfoort en
Barneveld een kinderstichting geopend tot duurzame
verzorging van minderjarigen op Geref. grondslag.
Wij meenen goed te doen met onze lezers hierom
trent iets naders mee te deelen, te meer omdat
sommige gaarne hiervan wat meer zouden weten.
In hoofdzaak zijn dit kinderen waarmede de
voogdijraad en diaconie zich bemoeid. Deze stichting
„Achterveld" staat onder directie van Ds. S. J.
Vogelaar. Dezen zomer hadden we 't genoegen
deze stichting eens te bezien. En dat zulks de
moeite waard is. behoeft niet gezegd te worden.
Een zeer. vriendelijke ontvangst door Ds- Vogelaar
en een onvermoeide uitlegging van alles, deed ons
dubbel genieten, tevens ook genietend van de
keurige bosschen.
Op de stichting komende treft men eerst de
mooie pastorie aan. Voorts ziet men het groote
jongens- en het niet minder groote meisjespaviljoen.
Deze groote paviljoenen voor jongens en meisjes
zijn keurig ingericht. Ieder heeft daarin een afzon
derlijk slaapkamertje wat er bijzonder frisch uitziet.
Overdag werken de jongens in het timmer- of
landbouwvak, om 's avonds vrij te zijn en te kunnen
lezen, spelen, enz. De verwaarloosde kinderen
worden daar voorbeeldig opgevoed en de stichting
mag zich gelukkig noemen, met zulk een eminenten
directeur als Ds. Vogelaar is.
Een allerliefst gebouw is do school met 3 lokalen.
Ruim 40 leerlingen telt ze reeds. Dit gebouw
wordt des Zondags voor kerk gebruikt, wat door
wegneming van eene scheiding tusschen de lokalen,
zeer best kan.
Een ziekenhuisje is ook aanwezig, doch was
gelukkig nog niet gebruikt als zoodunig. Een
woning voor den hoofdonderwijzer en eenige
woningen voor deu kleermaker en tuinbaas ver
sieren mede het geheel. We zouden nog een flinke
inrichting vergeten n.l. het machinegebouw, waarin
een zuiggasmotor- staat van 20 paardenkracht
voor het verschaffen van licht op de stichting.
Ook is er een ruime wasclr- en strijkinrichting.
I hans vernamen we dat door aankoop van aan
grenzende gronden het terrein wederom met ruim
H.A. wordt uitgebreid, waarop reeds 4 boer
derijtjes staan en waar eerlang nu nog 17 er bijge
bouwd zullen worden. De bedoeling is gezins
verpleging, of beter, de kinderen op te voeden in
gezinnen en niet in paviljoens, doch onder directe
leiding van de stichting. Nu reeds zijn de paviljoens
meer dan vol.
De grond is er bijzonder geschikt voor land- en
tuinbouw. Het is er een uitermate gezonde streek
met veel dennenbosschen.
Voor contributiën, giften, aandeelen, of voor
boeken, kleedingstukken enz. wende men zich tot
den directeur Ds. Vogelaar te Achterveld bij
Amersfoort.
Het is eene stichting welke een onberekenbaar-
nut voor het maatschappelijke en geestelijke leven
afwerpt voor velen die anders voor hun leven lang
misschien ongelukkige en onbruikbare menschen
in de maatschappij zouden zijn.