Antirevolutionair
voor
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
No. 1238.
Woensdag 7 Juli 1915.
13e Jaargang.
J. J. de Jager (aftr. lid),
C. Wolfert
en H. van Wijck Sr.,
J. de Bruijne Mz. (aftr. lid),
J. J. de Jager (aftr.)
C. Wolfert.
H. v. Wijck Sr.
J. de Bruijne Mz. (aftr.)
z.
de h.h. A. de Ruijter,
J. Scheele Wz.
en F. C. Zoiinevijlle.
Uit de Pers.
Binnenland.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentiSn vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIËN:
Van 14 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Alle stukken voor de redactie
bestemd, te zenden aan den Uitgever,
Vlooswijkstraat 21, Ter Neuzen, met
vermelding„Aan de Redactie."
Aanname van Advertentiën tot i uur
op den dag der uitgave.
V Status-quo.
Algemeen in den lande was, toen er sprake
viel van de gemeenteraadsverkiezingen, de
begeerte bij de verschillende partijen levendig,
bet zoogenaamde Bestand te handhaven.
Slechts van socialistische zijde verkoos.inen,
natuurlijk alleen om des beginsels wille, maar
dan toch ook met een kleine hoop op winst,
te gaan vrijbuiten.
Overigens leefde vrijwel algemeen de ge
dachte nu alles laten, gelijk het is.
Was dit beginsel-verzaking
Immers neen
Maar de algemeene toestand, de benarde
tijdsomstandigheden drongen, om zooveel
mogelijk strijd te vermijden.
Werd regel, wat nu op vele plaatsen het
geval is, dan zou er ongetwijfeld vreeze kunnen
worden gekoesterd, dat de politieke toestand
onzuiver en vertroebeld v^rd.
Maar daarvoor behoeft niemand zich, ge
geven den aard van ons volk, ook maar
eenigermate ongerust te maken.
Als straks de toestanden weder normaal
mogen worden, zult ge eens zien, hoe alle
man zijn politieken plicht weer zal verstaan.
Gelijk trouwens in een gezond en beginsel
vast partijleven, een eerste eisch blijft.
Thans echter dringt de nood tot een status-
quo een onveranderd laten van den toestand.
Z.
V Een stukje v r - Geschiedenis.
Ook in Ter Neuzen beraamde de Anti-
Revolutionaire kiesvereeniging „Nederland en
Oranje" middelen, om bet Bestand te hand
haven.
Drie rechtsche leden waren aan de beurt
van aftreden.
Eén daarvan, de heer G. Wieland, kon zich
om gezondheidsredenen niet meer beschikbaar
stellen.
Wat deed de Anti-Rev. kiesvereeniging
Zij stelde aan de liberale kiesvereeniging
„De Vrijheid" voor, elkanders aandidaten niet
te bestrijden.
Natuurlijkerwijze moest de zetel van den
heer Wieland voor de Anti-Revol. Party ge
reserveerd blijven.
„Nederland en Oranje" zou dus het recht
moeten hebben in de plaats van den heer
Wieland een ander man van anti revolutionaire
beginselen te stellen.
Er was goede hope, dat de liberalen dezen
voorslag zouden aanvaarden.
Immers op meerdere plaatsen was van
wederszijden met dergelijke zetels alzoo ge
handeld.
En toen in het najaar 1914 de rechtsche
partij een barer Statenleden door den dood
verloor, waren de liberalen dadelijk bereid,
den zetel niet te betwisten.
Maar
De liberalen van Ter Neuzen verkozen den
voorslag niet te aanvaarden.
Z.
V Waarom niet
De liberale Kiesvereeniging meende ten
opzichte van den zetel van den heer Wieland
een uitzondering te moeten maken.
Ze spraken de vrees uit, dat in diens plaats
door de Anti-Revolutionairen, een man zou
worden gecandideerd, die
Ja, laat ons maar in een paar woorden
zeggen, wat de heeren in een zee van woorden
lieten rondzwemmen.
Ze vreesden voor een candidaat, die
te anti revolutionair was.
We laten nu in het midden, hoeverre een
soort gelijk motief alles behalve kiesch is
tegenover het aftredend anti-Revolutionair
raadslid.
We wenschen echter op te merken, dat de
Liberale Kiesvereeniging hier de eerste en
eenvoudigste beginselen schond, waarop een
politiek 13estand rust.
Van tweeën één.
Of, men gaat een bestand aan, óf men gaat
het niet aan.
Zoo ja, dan heeft men zonder tegenspraak
elkanders candidaat over te nemen.
Nooit mag natuurlijk een der contracteeren-
de partijen den candidaat der andere partij
gaan keuren.
Daarmede matigt zij zich een recht aan,
dat haar niet toekomt.
En wil zij tóch, desniettegenstaande deze
gedragslijn volgen, dan moet zij niet den schijn
aannemen, dat zij eigenlijk het Bestand wèl
had gewild.
Want een dergelijke houding is ten eenen-
male in strijd met de waarheid.
Neen, de liberalen in Terneuzen hebben
het Bestand niet gewild.
Ze wilden den strijd.
Dit is óók hun recht.
Maar laten ze dit dan openlijk erkennen.
Maar den schijn te geven, dat eigenlijk de
Anti-Revolutionairen den strijd ontketend
hebben, is voor ieder, die onbevooroordeeld
oordeelen wil, slechts een zeer doorzichtige
manoeuvre.
Z.
V Slechts één weg.
Slechts één weg staat den rechtschen kiezers
open in deze omstandigheden.
De weg, aangegeven door „Nederland en
Oranje", om éénparig do stem uit te brengen
op de H.H.
alsmede op den candidaat der Christelijk-
Ilistorisclien, den Heer
't Behoeft nauwelijks gezegd, dat wij onzen
kiezers met allen aandrang uitnoodigen, hun
stem uit te brengen
alleen op deze vier.
Geen drie of minder:
Ook niet één meer.
In geen geval.
Vier candidaten.
Ieder denke daaraanniemand late zich
door geschrijf of gesprek overreden een andere
gedragslijn te volgen.
Z_
V Aanbeveling.
Ons bekoort weinig de mai.ier, waarop
somwijlen een partij baar candidaten aan
beveelt.
Leest men in een plaatselijk blad bijv. de
aanbeveling van de liberale candidaten, dan
vermoeden we, dat die heeren zelf bij het lezen
daarvan zich een weinig verlegen zullen ge
voelen.
Die candidaten zijn practisch, geven nuttige
wenken, durven soms met twee of drie vóór
of tegen stemmen, zijn voorts humaan, ont
wikkeld, verdraagzaam, laten een gunstigen
indruk achter, toonen belangstelling voor en
gehechtheid aan Ter Neuzen, kennen personen
en toestanden uitnemend, zijn vol onderne
mingsgeest en energie, vol kunde, tact, wel
willendheid zijn gematigd, beslist enz., enz.
Inderdaad, een lijst van beminnenswaardig
heden en deugden, om respect voor te hebben.
Wij gaan het bedoelde blad niet op dezen
eg volgen.
Wie onze candidaten zijn
De aftredenden hebben het publiekelijk
getoond.
Ieder kan daarover oordeelen.
We achten ons allerminst geroepen, een
officieel deugdenregister te openen.
Niet, omdat we er geen kans voor zien.
Maar, omdat we het niet noodig achten.
Eén lof mogen we ze niet onthouden.
Maar die lof geldt dl onze vier candidaten.
we
Die lof zal voor ons het „Ternenzensch
Volksblad uitspreken.
Kortwijl
Neen, heusche ernst.
Luister het Tem. Volksblad getuigt
Bij de twee aftredenden, de heeren
De Bruijne en De Jager, zijn gesteld de
heeren C. Wolfert en H. v. Wijck, beiden
't is bekend anti-revolutionair in merg en
been, wat ook bij den laatsten candidaat
door zijn titel van werkmanscandidaat
allerminst verzacht wordt.
Anti-Revolutionair in merg en been.
Zulke candidaten behoeven wij juist.
Mannen van beginsel.
Een opmerking veroorloven we ons.
Als „werkmanscandidaat" wordt dhr. Van
Wijck niet door ons betiteld.
Wij zoeken onze candidaten uit ieder en kring.
Waarom ook niet uit den arbeiderskring?
Maar daarmee is niet gesteld een arbeiders-
candidaat.
Dat woord heeft een minder gunstige be-
teekenis en werkt slechts verwarrend.
Maar overigens kunnen we ons met de
kwalifikatie van „Tern. Volksblad" uitmuntend
vereenigen.
Onzen vriendelijken dank voor de schitte
rende aanbeveling.
Stemt derhalve de mannen van rechts
de H.H.
V Axel.
Veel van wat in onze bovenstaande drie
starren schreven, is ook van toepassing op Axel.
Ook hier heeft de Anti-Revolutionaire kies
vereeniging getracht liet Bestand te handhaven
Ook hier waren evenwel de liberalen niet
bereid den voorslag te aanvaarden.
Algemeen Belang" oordeelde het, in de
tegenwoordige omstandigheden van algemeen
belang ons een verkiezing, liever gezegd een
stemming op den hals te schuiven.
Zoo zal het dus ook moeten geschieden.
Geheel zuiver zal de strijd hier niet kunnen
verloopen.
De liberale kiesvereeniging stelt alleen haar
drie aftredende leden.
Dit lijkt zeer tegemoetkomend.
Geeft zelfs den glimp, alsof werkelijk de
onwil tot samenwerking schuilt bij de anti
revolutionairen.
Niets is evenwel minder waar. s
Dat de heer Smies gekozen zal worden, lijkt
ook voor de liberalen wel vast te staan.
Voorts zijn zij alleen de gegadigden voor
de drie andere zetels.
Toen de a.-r. voorstelden, bij eventueel
aftreden en uittreden van den heer Dregmans,
ook ten opzichte van dezen zetel het Bestand
te handhaven, pasten de liberalen daarvoor.
Dit was bun te veel.
Zoolang derhalve al het voordeel in een
was, zouden zij daartoe wel geneigd zijn.
Maar zoodra de anti-revolutionairen een
alleszins gepasten eisch daartegenover stelden,
een eisch, waardoor bovendien in de samen
stelling van den raad geen wijziging kwam,
ontpopte zich de ware bedoeling.
Ook in Axel zal derhalve strijd gevoerd
worden.
Kloek stelt „Nederland en Oranje" dan nu
ook haar vier candidaten.
Naast haar aftredend lid,
den Heer J. Smies,
Ieder man van rechts brenge op deze vier
zijn stem uit.
Het zou, zoo in Axel als in Ter Neuzen een
beschamende les, voor de heeren, die bet
Bestand niet wilden, zijn, als het onzen recht
schen kiezers mocht gelukken, de mannen
hunner keuze in den Raad te brengen.
Het zou werkelijk zijn in het Algemeen
Belangz.
Nonsens
Ds. Landwehr schrijft in de Rotterdamsche
Kerkbode
In het begin van de 19e eeuw deed Goethe
als een dictator op zijn forum in Weimar
vonnis of uitspraak hooren over tal van ge
schriften, en deze vonnissen en vrijspraken
werden door duizenden als orakels begroet.
Nu hield Goethe als een echte aristocraat
zich niet met gewone geschriften op, alleen,
wat eenigermate buitengewoon was, kwam
onder het ontleedmes zijner kritiek. Deze
Goethe beoordeelde ook eens een bundel
predikatiën van den bekenden Elberfeldschen
prediker F. W. Krummacher, die destijds in
de Rijn-provincie grooten opgang maakte.
Goethe ergerde zich aan de manier, waarop
door Krummacher over den toestand van den
mensch gesproken werd. Dat was misschien
te verteren door die eenvoudige wevers in
het Wupperthal, maar een verstandig mensch
wierp zulke voorstellingen verre van zich.
Erfzonde, hoe bespottelijk Goethe had overal
op de wereld goede en brave menschen ge
vonden. Wedergeboorte uit water en Geest,
hoe onnoodigEn, toen Goethe zijn beoor
deeling geëindied had, had hij een bijdrage
meer geleverd voor de waarheid van des
Apostels woord de natuurlijke mensch ver
staat niet de dingen, die des Geestes Gods
zijn.
Aan dit alles dachten wij, toen wij in de
Nieuwe Rotterdammer Courant een beoordee
ling lazen van het boek van Ds. T. Bos, ge
titeld„De Dordsche leerregelen." De be
werker van kerknieuws en wat daarbij behoort
bespreekt dat boek. Eerst wordt aangehaald
wat Ds. Gunning ervan zegt en dan laat de
medewerker erop volgen dat het erg is, om
zulke nonsens onder de menschen te brengen.
Wat is die nonsens? Wel de Gereformeerde
leer van erfschuld en erfsmet, van verkiezing
en verwerping. Wie kan daar naar luisteren,
andeis dan met een glimlach om de lippen
Zulke kost moest niet aan catechisanten
worden opgedisclit en te beklagen is de man,
die daarover een boek schrijft.
Daar is niets nieuws onder de zon.
Het gaat precies als in de dagen van Goetho,
echter met dit verschil, dat Goethe het heel
wat fijner en netter zei dan de medewerker
in de N. Rott. Courant.
Krummachers preeken moesten na de be
oordeeling van Goethe telkens herdrukt
worden, moge dit ook met het boek van
Ds. Bos zoo zijn, want het gaat niet om
personen, maar om de waarheid.
In spijt van de N. Rott. Courant zullen in
Nederland nog altoos duizenden zich opmaken,
om voor die nonsens te strijden, omdat zg
het beschouwen als het geloof, dat hun door
de vaderen is overgeleverd.
BEZOEK VAN II. M. DE KONINGIN
AAN ROTTERDAM.
Rotterdam zal het voorrecht genieten, dat
Hare Majesteit, onze geëerbiedigde Koningin,
persoonlijk den eersten steen voor het nieuwe
Raadhuis zal leggen. Deze plechtigheid is op
Donderdag 15 Juli e.k. bepaald.
Op dienzelfden dag zal Hare Majesteit,
gevolg gevend aan een uitnoodiging van Ge
committeerden tot de zaken van de Neder-
duitsch Hervormde Gemeente, de godsdienst
oefening bijwonen, welke onder voorgang van
Pr- ..J- R- Callenbacli zal plaats hebben ter
inwijding van de Groote Kerk na de uitge
voerde restauratie.
ONS PARLEMENT.
Niet op Dinsdag 20 Juli, gelijk eerst werd
1 r—
HANDHAVEN VAN HET BESTAND AAN HUN ZIJDE
