Oorlogsberichten.
Biimeiilaiidseh Nieuws.
Uit Stad en Provincie.
Kerk en S c h o o 1.
Telegrafische Berichten.
Handelsberichten.
Hoogwatergetij te Ternenzen.
militairen in dezelfde omstandigheden ver
lamd. De schok, door het ontploffen van de
granaat, was daarvan de oorzaak. Daarbij
gaat voor eenigen tijd het bewustzijn verloren,
maar dikwijls niet in die mate, dat werk
tuigelijke bewegingen uitgesloten zijn, zoodat
de soldaten in verdoofden toestand naar een
lazaret kunnen wankelen.
Daarbij is het geestelijk evenwicht ernstig
gestoord, de herinnering aan zoo even door
leefde gebeurtenissen verdwenen, liet merk
waardigste is evenwel, dat deze zieken plot
seling blind geworden schijnen te zijn, een
feit, dat soms met doofheid en het verlies
van het reukvermogen en den smaak ver
bonden is. De oogen tranen erg en de oog
loden zijn stijf dicht.
Na verloop van een week of twee kunnen
ze gemakkelijker geopend worden. Dan wordt
vaak vastgesteld, dat de oogen geheel normaal
zijn. Inmiddels is ook weer een deel van het
gezichtsvermogen teruggekeerd. Licht kan
van duister onderscheiden worden. De zieke
kan zich op den tast bewegen en schijnt
merkwaardiger wijze niet over dingen te strui
kelen, die hem in den weg staan.
Maar zijn gezichtsveld is toch nog zeer
beperkt. Niet zelden herstelt hij nochthans
langzaam geheel en al.
Het moeilijkst is 't rechteroog te genezen,
dat men vooral bij het schieten noodig heeft.
Eenige patiënten verklaarden, dat ze meenden,
zich in een blauwen rook te bevinden.
De medewerker van de „Lancet" is van
oordeel, dat deze tijdelijke blindheid evenals
in 't algemeen de 'toestand van geestelijke
afwezigheid uit een „kwetsing van het be
wustzijn" ontstaat, zoodat dit zich plotseling
uitbreidt en „het onderbewustzijn over-
heerscht."
De dondermachine.
Aage Madelung, de Deensche schrijver, die
thans oorlogscorrespondent is van het Berliner
Tageblatt in de Karpathen, vertelt het vol
gende over de Oostenrijk-Hongaarsche 80.5
centimeter motor-mortieren
Op een morgen zit ik in mijn hut en denk
aan niets. Plotseling lijkt mijn hut, onder
den invloed van een geweldige ontploffing,
een sprong van ten minste een meter hoog
te maken. Ik hoor door de houten wanden
een gedempt gehuil, zooals ik nooit te voren
hoorde. „Willen we naar buiten gaan?"
vraagt mijn gastheer, de plaatselijke comman
dant. Ik kom juist bijtijds om te zien, hoe
een zwerm menschen wegloopt, dan weer
halt houdt, zich omkeert en de handen op
de ooren drukt. Onmiddellijk daarop dondert
het om me heen, dat het lijkt, of mijn levens
licht gedoofd wordt. Ik wil niet zeggen, dat
ik iets gehoord heb. Ik had veeleer het ge
voel, dat ik mij in een geluid verslikte en
dat ik nu zelf geluid geworden was. Een
geluid van overweldigende grootte en intensi
teit. Voor de eerste maal kreeg ik de be
vestiging van mijn gedachte, dat even goed
als er een fluisteren bestaat, dat wij niet
meer hooren kunnen, er een lawaai zijn moet,
dat buiten het bereik blijft van onze gehoor
grenzen. Ik dacht de sterren krakend door
het luchtruim te hooren rumoeren. De stem
van den mortier ligt niet ver van de grens,
waar wij in het geheel niets meer hooren.
Wij komen dichterbij, maar ik zie geen bij
zonderheden. Ik denk er slechts aau, dat
spoedig weer een asteroide uit de hemels-
ruimte geslingerd zal worden. Het weer is
helder en ik weet, dat de mortier vandaag
vlijtig zal werken. Onwillekeurig volg ik,
over de heuvels van ons dorp, de riching van
het stijf starende cyclopenoog van den mortier
tot de bergen, die door de Russen verdedigd
worden. De top rechts moet onder ons ar
tillerievuur gehouden worden, opdat de Russen
niet ver van daar uit onze loopgraven op den
top links flankeeren en draadversperringen
kunnen bouwen, die ons later den weg ver
sperren. Hoe ver is het daarheen? Ongeveer
zeven kilometer in een rechte lijn, dus lang
niet de schotwijdte van den mortier.
Intusschen heeft het reusachtige dier zich
gehoorzaam gebukt en weer opgericht. De
bedieningsmanschappen gaan weer op zij.
Slechts één blijft staan op tien meter afstand.
Met beide handen houdt hij een touw vast.
Wij drukken weer de handen op de ooren.
De man met het touw maakt een rukkende
beweging achterwaarts en op hetzelfde oogen-
blik is de lucht weer zoo vol geluidsspanning,
dat het lijkt alsof de atmospherische druk
dermate gestegen is, dat de lichamen niet
meer hun gewone afmetingen behouden. Een
smoezelig gele vuurwolk, alsof iemand met een
geweldige vuist mij beide oogen toe sloeg,
schiet bliksemsnel voor mij op. Sneeuw, takken
en spaanders vliegen van de tot maskeering
van den mortier geplante dennen. Onmiddellijk
daarop is het weer stil. In de hemelsruimte
is er echter iets losgelaten. Iets staat er op
het punt te spotten met de zwaartekracht,
om, waarschijnlijk met het zevengesternte als
voorspan, de uiterste streken van onze atmos-
pheer te doorploegen. Het zucht en huilt
geweldig, als bij een heusche sterren-geboorte.
Er is zelfs iets menschelijks bij, indien ik het
zoo zeggen mag. Ik hoor duidelijk hoe het
lielsch jubelend huilt: „Junge-Junge, hoej-oej,
Junge, Junge, Junge". Een minuut later groet
ons de hemelploeger met een doffe explosie
uit de bergen. Hij kon de zwaartekracht toch
niet de baas blijven en heeft, toen hij de aarde
weer moest aanraken, uit woede zich het
eigen lichaam opengescheurd en de ecrasiet-ziel
uitgegoten, zoo, dat twintig pas breed ongeveer
een gat in de bergen geslagen werd. Dat is
zijn graf, misschien ook het graf van een paar
aardbewoners, die er niet op gelet hebben,
dat de grond, waarop zij stonden, aan granaten
gewijd was.
De reis van d r. Nolens naar Rome.
Naar wij vernemen, heeft de reis van dr.
Nolens naar Rome tot strekking, de regeering
zoo mogelijk in te lichten nopens de pogingen,
welke volgens daaromtrent verspreide berich
ten door het Vaticaan in het werk zijn gesteld
tot bevordening te zijner tijd van het herstel
van den vrede. (N. R. C.)
Ongeveer 200 onderofficieren en minderen
van het leger hier te lande worden gedeta
cheerd of overgeplaatst bij bet Indische leger.
De lichting 1916.
In de Memorie van Antw. op het wetsont
werp gevend machtiging tot het vroeger
oproepen der lichting 1916 zegt de minister
o. a.
Het naar buis, d. w. z. met verlof zenden
van een gedeelte der onder de wapenen zijnde
troepen met name de oudste landweer
lichting houdt met het doel, waarmede dit
wetsontwerp is ingediend, geen rechtstreeksch
verband. Wanneer naar de meening der
Regeering de omstandigheden van dien aard
zijn, dat aan de oudste landweerlichting verlof
kan worden verleend, zal dit geschieden over
eenkomstig de toezegging, door den minister
van oorlog in de Kamerzitting van 26 Januari
j. 1. gedaan.
Omtrent den vermoedelijken loop derinlijving
der lichting 1916 kunnen op dit oogenblik nog
bezwaarlijk met stelligheid mededeelingen
worden gedaan. Deze hangt geheel af van
het verloop der gebeurtenissen. Indien de
oorlog blijft voortwoeden, zal die inlijving zoo
spoedig, doenlijk behooren te geschiedenof
de lichting in haar geheel dan wel bij ploegen
zal worden ingelijfd, kan eerst later worden
beslistbestaat er echter gegrond uitzicht op
bet sluiten van den vrede, dan zal de inlijving
zoo laat doenlijk plaats hebben en in verschil
lende ploegen.
Landstorm.
In antwoord op het afdeelingsverslag dei-
Tweede Kamer over het wetsontwerp tot
aanvulling van de landstorm, merkt de minister
op, dat voor eene algeheele omwerking der
Militiewet het tijdstip thans al heel slecht
gekozen zou zijn, daarmede zou trouwens het
teruggrijpen naar vroegere jaarklassen dei-
militie niet worden bereikt.
Het voornemen bestaat om bij totstand
koming van de wet dadelijk maatregelen te
nemen om zoo spoedig mogelijk tot inschrijving
te geraken.
De vrijgestelden en vrijgelotenen van vroe
gere lichtingen tot den dienst te verplichten
zou een bezwaar zijn in verband met kleeding,
bewapening, uitrusting en opleiding. Zij hebben
trouwens gelegenheid een verbintenis te sluiten
bij de vrijwillige landstorm.
De minister deelt omtrent deze vrijwillige
landstorm mee, dat de toepassing van tucht
middelen ten slotte onvermijdelijk is gebleken,
en dat overwogen wordt de keuringseischen
te verlichten.
C h i 1 i s a 1 p e r.
Uit een correspondentie tusschen den
secretaris van het Provinciaal Inlichtingsbureau
voor den Landbouw in Zeeland en dien van
de commissie voor de voorziening in en de
distributie van Chilisalpeter, in het Zeeuwsch
Landbouwblad opgenomen, blijkt, dat het met
den aanvoer van Chilisalpeter tot heden niet
erg rooskleurig uitziet en er met een aanzien
lijk tekort zal moeten worden rekening ge
houden. Het zooveel mogelijk bevorderen
van den aankoop van Norgesalpeter en andere
stikstoffen ter vervanging van Chilisalpeter
wordt wenschelijk geacht.
Ofschoon in den aanvoer van Chilisalpeter
eenige verbetering gekomen is en de vrees,
dat alle ladingen in Engeland zouden worden
vastgehouden, vermoedelijk ongegrond zal
blijken, zal de aanvoer toch niet voldoende
zijn om aan de talrijke aanvragen uit het ge-
heele land te voldoen. De secretaris van het
provinciaal bureau wijst erop, dat van Norge
salpeter (kalksalpeter) in ons land een groote
voorraad aanwezig is en dat er op Zuid-
Beveland proeven in het groot mede zijn ge-
npmen, namelijk met 200,000 K.G., welke
hebben aangetoond, dat de werking van deze
meststof niet minder is dan van Chilisalpeter.
Uitvoer van aardappelen.
Aangezien blijkt dat velen, die hun voor
raden aardappelen op een desbetreffend ver
zoek van den directeur van het Rijks-Centraal
Bureau tot regeling van den uivoer van aard
appelen hebben opgegeven, met vermelding
van prijzen waartegen zij eventueel bereid
zijn die aardappelen af te slaan, in de moening
verkeeren, dat zij nu niet meer vrij zouden
zijn die aardappelen te verkoopen, zoolang zij
geen antwoord op hun aanbieding hebben
ontvangen, deelt de minister van landbouw,
nijverheid en handel mede, dat de houders
van aardappelen, onverschillig of zij al dan
niet eenig antwoord op hun aanbieding hebben
ontvangen, volkomen vrij zijn hun aardappelen
voor het binnenland te verkoopen. (St.ct.)
TER NEUZEN, 23 April 1915.
Vlissingen. Men meldt thans, dat de dienst
van de Stoomvaartmaatschappij Zeeland voor-
loopig geheel gestaakt is. De Woensdagmor
gen Jvertrokken Mecklenburg blijft, zoolang
de dienst is gestaakt, in Engeland. Woensdag
avond is de Prinses Juliana nog te Vlissingen
binnengekomen.
Vlissingen. Er wordt thans onderhandeld
met de Great Eastern Line over de verzending
van de post met deze lijn, aangezien de dienst
van hier naar Londen, der Maatschij Zeeland
voor onbepaalden tijd gestaakt is.
Uit Rotterdam wordt geseind dat het
passagiersvervoer der Batavierlijn ook ge
staakt is.
Middelburg. Gisteren hield de Maatschappij
tot bevordering van Landbouw en Veeteelt in
Zeeland hare voorjaarsvergadering van het
hoofdbestuur.
O. m. werd het volgende besproken
De pogingen, aangewend om aan onder de
wapenen zijnde bedrijfsboeren een langer verlof
te verleenen in den zaaitijd, gaf den heer J.
de Feijter van Axel aanleiding om zijn spijt
uit te drukken, dat het dagelijksch bestuur
niet op audiëntie is geweest bij den minister,
omdat mondeling zulke zaken beter zijn toe
te lichten dan schriftelijk.
De voorzitter meende, dat het bereikte
resultaat reeds zeer bevredigend is.
Bij. de ingekomen stukken werd o.a. mede-
deeling gedaan dat mei. van Prooien die dezen
winter in Ter Neuzen en Axel ook een cursus
gaf, dit jaar een cursus geeft in Noord-Beve
land aan 36 meisjes, welke cursus in tweeën
wordt gesplitst en ten deele wordt gehouden
te Wissenkerke en ten deele te Wolfaartsdijk.
De voorzitter en ook de heer I. G. J. Kake-
beeke, voorzitter der afdeeling Goes, wezen
o.a. nog op het voorkomen van mond- en
klauwzeer.
Het voorstel Goes werd aangenomen en ook
dat van het hoofdbestuur om op 16 Juli te Goes
eene algemeene vergadering te houden.
Voor den landbouw in
Vlaanderen.
De Msb. verneemt dat belangrijke voor
raden meststoffen en veevoeder door de ver-
plegingscommissie beschikbaar zijn gesteld
voor de provincie Oost-Vlaanderen, waar zij
onder de boeren naar hun behoeften zullen
worden verdeeld.
Geref. Kerken.
Beroepen te Rotterdam (vac. Veder) J. C.
Brussaard te Meppel.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Lage ZwaluweJ. J. C. Kar-
res te Oudemirdum.
Bedanktvoor PoortvlietP. Bongcrs te
Kamerik voor Nijkerk (Veluwe)A. II. J. G.
van Voorthuizen te Zegveld.
Chr. Geref. Kerk.
Aangenomen naar Amsterdam door W. den
Hengst te Vcenendaal.
Ds. G. Klumper, laatstelijk predikant bij de
Chr. Geref. kerk te 's Gravenmoer, is door
de classis 's Hertogenboscb onderzocht en met
algemeene stemmen toegelaten tot de bediening
des Woords in de Geref. Kerken in Nederland.
Loop der bevolking van Ter Neuzen.
PREDIKBEURTEN.
ZONDAG 25 APRIL 1915.
MIDDELBURG, 22 April.
Ter graanmarkt van heden was de aanvoer
gering. Tarwe werd 25 cent hooger betaald.
Overige artikelen overanderd en handel van
geen beteekenis. Men betaalde voor niéuwe
tarwe f 16,25 a f 17,25.
Noteering van boter en eieren.
Boter f 0,627s a 0,72721 voor particulieren
f 0,727a Pei" V» kilo.
Eieren 4.60, voor particulieren f 5.—
rep 100 stuks.
DAGEN.
Voorin.
Zaterdag
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
24
25
26
27
28
29
30
April
9.4
10.26
11.23
0.27
1.7
1.46
9.47
10.5S
11.47
0.8
0.47
1.26
2.6
Het is thans reeds den 2Ó3Sten dag van den
huidigen Europeeschen oorlog.
Te Drogheda in Ierland moest Dinsdag de kapi
tein van het stoomschip King's Lyon voor den
lijkschouwer getuigen aangaande een matroos van
zijn schip die over boord was geslagen en verdron
ken. Het schip zou, zonder dat ongeluk, Zaterdags
naar Newcastle zijn vertrokken, hoewel de heele
bemanning dronken was. De kapitein erkende, dat
het gevaarlijk was, maar zoo iets was heel gewoon.
Daar werd van overheidswege niets tegen gedaan.
De kapiteins hebben geen keus. „Geen wonder",
zei de voorman van de gezworenen, „dat Duitsche
duikbooten Engelsche schepen in den grond boren."
Verbinding met Engeland verbroken.
Bij het Engelsche consulaat is officieel bericht
ontvangen, dat het verkeer tusschen Nederland en
Engeland tot nader kennisgeving voor alle soorten
schepen is stop gezet.
De K a t w ij k.
De Korr. Norden seint uit Berlijn aan deN.R.C.
In Duitsche marinekringen ziet men met spanning
den uitslag tegemoet van het onderzoek inzake de
Katwijk. Men zou het levendig betreuren, indien
werkelijk een Duitsche duikboot oorzaak van het
ongeval zou zijn geweest. Men erkent hier te zeer
de loyale onzijdige houding, welke Nederland ge
durende den oorlog heeft aangenomen en welke
door geen incidenten is verstoord, dan dat men
zonder grond Nederlandsche belangen zou schaden.
De Dnitsche marine denkt in dit opzicht niets
anders dan het overige Duitsche volk.
Men schrijft aan de N. R. C. van de Brabant-
sche grens.
De Duitschers houden de grenzen nog steeds
gesloten. Naar hun zeggen geschiedt dit voor de
controle der passen, waarmede groote knoeierijen
zouden zijn gepleegd. Wat hier van zij, zeker is
het, dat op het oogenblik in België groote troepen
verplaatsingen aan den gang zijn. Van de Bel
gische grens bij Zundert zijn alle Duitschers ver
trokken en zelfs het schildwachthuisje is daar op
gebroken-
In Putte mocht het brood voor "de Belgische
gemeente Woensdag weer de grens over, doch het
moest over de versperring heen van den eenen
wagen op den anderen worden geworpen.
De Zaanstroom en Batavier V.
HAMBURG, 21 April. Het geding voor het
prijsgerecht inzake de Nederlandsche stoomschepen
Zaanstroom en Batavier V dat 1 Mei zou beginnen,
is verdaagd en er is een nieuwe termijn vastgesteld
waarna de behandeling zal plaats hebben.
Gedurende de loop dezer week hebben zich in
deze gemeente gevestigd:
I. L. Jacobs, dienstbode, Q 157, uit Gent. Ch.
de Rijke, werkman, Dekkerstraat 22, uit Hoorn'
J. Postma, kommies R. B., Donze Visserstraat 21,
uit Sas van Gent. P. A. de Jonge, bakkersknecht,
Noordstraat 80, uit Axel. J. de Bruijne, dienst
knecht, P 94, uit Biervliet. M. L. de Koeijer,
dienstbode, O 92, uit Sas van Gent. C. van der
Vliet, z. b., Noordstraat 72, uit Kruiningen.
Vertrokken zijn
H. C. Stouthamer, dienstbode, Dekkerstr. 34,
naar Middelburg. J A. Huijssen, schippersknecht,
Dekkerstraat 4, naar Dordrecht. C. M. van Pete-
gem, dienstbode, P 10, naar Ginneken. A. Been
z. b., P 19, naar Kruiningen.
Gereformeerde Kerk.
Ter Neuzen 9 uur, Loeskerk en 2 uur, Ds. J.
F. v. Hulsteijn.
Axel Kerkdreef 9 uur, Leeskerk en 2 uur Ds. M.
A. van Pernis van Heerjansdam.
Axel Stationstiaat 9 uur, Ds. M. A. van Pernis
en 2 uur Ds. II. Z. de Mildt
van Oostburg.
Zaamslag 9 uur Ds. H. Z. de Mildt en 2 uur
Leeskerk.
Hoek 9 uur, Ds. J. F. v. Hulsteijn en 2 u
Leeskerk.
Hervormde Kerk.
Ter Neuzen "9 en 2 uur Ds. A. Timmerman.
Sluiskil 9 en 2 uur Dhr. L. Dek.
Voorber. H. Avondm
Axel 9 en 2 uur Ds. J. B. T. Hngenholtz.
Zaamslag 9 en 2 uur Ds. G. van Dis.
Hoek 9 en 2 uur
Chr. Geref. Kerk.
Zaamslag 9 en 2 uur, Leeskerk.
Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat.)
Ter Neuzen 9, 2 en 57i uur, Leeskerk.
Oud-Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat
Ter Neuzen 9, 2 en ö'/i uur, Leeskerk.
Lokaal „Eben-Haëzer" (Kerkhoflaan).
Ter Neuzen 5'/2 uur, Evangelisatie.
GORINCHEM. Gisterenmiddag is te Nieuwendijk
[gemeente Almkerk] een brand uitgebroken, waarbij
zestien boerderijen, huizen en winkels in de vlammen
opgingen. Zeventien gezinnen zijn dakloos. Er is
ook vee verbrand. Persoonlijke ongelukken zijn niet
te betreuren.
LONDEN, 23 April. Aan de „Times" wordt uit
Noord-Frankrijk gemeld, dat sedert de verovering-
van heuvel no. 60 op Zaterdagavond, de Engelschen
geen oogenblik rust door de Duitschers wordt ge
gund. 's Nachts worden zij onder hevig geschuts-
vuur genomen en overdag zijn zij bloot gesteld
aan verwoede infanterie-aanvallen. Ook gisteren
ondernamen de Duitschers onophoudelijk hardnek
kige aanvallen, welke echter werden afgeslagen.
Een flankbeweging der Duitschers in de richting
van St. Eloy was een mislukking.
PARIJS De „Stampa" verneemt dat de geheime
kamerheer Gerlach, van afkomst een Duitscher,
die de tolk zou zijn geweest tusschen den Paus en
v. Wiegand, verantwoordelijk is gesteld voor den
vorm. welke v. Wiegand aan de verklaringen van
den Paus heeft gegeven en dat maatregelen worden
genomen hem uit het Vaticaan te verwijderen.
PARIJS. 23 April. Minister Augagneur die in
Noord-Frankrijk eene ontmoeting heeft gehad met
den Engelschen iftinister Churchill, heeft aan een
medewerker van Havas verklaard, dat het onder
houd der beide ministers ten doel had eene be
spreking van den staat der verbondene vloten, welke
in alle deelen gunstig is.
Hij voegde er aan toe, dat het Fransche publiek
ongelijk heeft, zich bezorgd te maken over de
krijgsverrichtingen tegen de Dardanellen. De
Fransche marine heeft nooit gedacht, dat het for-
ceeren van de zee-engte zonder lange voorbereiding
geschieden kon en is toch meer dan ooit over
tuigd, dat de onderneming mogelijk is. Voor dat
langen tijd zal verloopen zijn, zal het door de open
bare meening zoo vurig verlangde resultaat worden
bereikt.
Overweging van betere middelen om de gebeur
tenis te verhaasten, was een der voornaamste on
derwerpen van behandeling der beide ministers.
PETERSBURG. De Czaar is te Lemberg aan
gekomen.
CONST ANTINOPEL. Het agentschap Mili meldt,
dat het Engelsche linieschip Agamemnon metjopzet
de zich tusschen Boelair op Gallipoli bevindende
grafstede van Salim-pacha, de eerste vorst die de
Dardanellen is overgestoken, beschoten heeft. Het
graf is een voorwerp van nationale vereering der
Turken, het werd niet voor militaire doeleinden
gebruikt en in de nabij gelegen plaatsen bevonden
zich geen soldaten.
