Hniireoolutionalt
öeov
Dkuws* en üfloerientieblad
Zeeland
De Oorlog.
Gem eenter a a d.
FEUILLETON.
JDe Broeders.
Lit de Pers.
No. 1191.
Zaterdag 23 Januari 1915.
12e Jaargang.
ABONNEMENT;
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
uitgezonderd op Feestdagen»
bij den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az, te TER NEUZEN,
inzending tan aóverfentlën vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIËN:
Van 14 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte bèrekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der uitgave.
De Burgemeester der gemeente TER NEUZEN
maakt bekend, dat eene Openbare Verga
dering van den Gemeenteraad zal worden ge
houden op Dinsdag den 26 Januari 1914, des
vóórmiddags te 10 ure.
Ter Neuzen, den 22 Jan. 1914.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZING A
V Over militairisme.
Het is niet gemakkelijk om op de hoogte
te komen van de werkelijke stemming der
publieke opinie in de V. St. De Amerikaansche
correspondenten der Londensche bladen zijn
in hun telegrammen eenzijdig en bevooroor
deeld de in Amerika zelf gedrukte couranten
bereiken ons onvolledig en met veel vertraging.
Dit eene staat vast, dat de Duitschers en
Duitsch-Amerikanen in de Unie niets onbe
proefd laten om het goed recht van Duitscli-
land en Oostenrijk-IIongarije in dezen oorlog
te bepleiten. Tot dat doel geven b.v. George
Sylvester Viereck en Frederick F. Schrader
te New York een in het Engelsch uitge
geven weekblad uit, The Fatherland. Wij
treffen in dit weekblad (nr. van 6'Januari)
een hoofdartikel aan, overgedrukt uit een
gezaghebbend Amerikaanscli blad, de Was
hington Post, waaruit duidelijk blijkt, dat niet
alle Amerikaansche couranten met betrekking
tot den Europeeschen oorlog als pro-Britsch
zijn aan te merken. De Washington Post
schreef 0. a.
„De Britsche admiraliteit heeft, met trots
verklaard, dat de nieuwe kruiser Caroline te
Birkenhead is voltooid in record-tijd n.l.
in lCF/s maand na 't leggen van de kiel. De
Caroline had 31 Mei 1915 moeten worden op
geleverd, doch haar voltooiing en aanvaarding
op 17 Dec. wordt, terecht, een triomf geprezen
voor den Britschen scheepsbouw. Zij is een
lichte kruiser van 3800 ton en loopt 30 K.M.
Mr. Winston Churchill, de Eerste Lord der
Admiraliteit, heeft onlangs verklaard, dat er
in Engeland méér oorlogsschepen worden ge
bouwd dan er door den vijand worden ver
nield. De Britsche marine was zeide hij
sedert den aanvang van den oorlog in sterkte
toegenomen en haar overmacht over de Duit-
sche vloot nam snel toe.
Op die wijze schrijdt Groot-Britannië nader
tot zijn doel de absolute heerschappij ter
zee. Dat wordt niet verborgen gehouden.
ZELANDIA.
38}
Nog voor ze antwoorden kan, klinkt liet
„Alweer in dat boek? Geef eens hier!"
Hij grijpt het boek, dat hij haat en toch
vreest. Zijn oog valt juist óp het woord, dat
voor hèm zeker zulk een verschrikkelijke
waarschuwing bevat, en dat doet hem opnieuw
in woede uitbarsten.
„Verderf! Ondergang! Zeker, zeker hijgt
hij zijn toorn uit. „Weg met dat boek 1"
En voor het arme kind het kan verhinderen,
werpt hij den Bijbel in den haard. Greta
doet een kreet van schrik hooren. En uit het
andere vertrek komt de boerin aanstommelen.
Hoogrood ziet haar gelaateen eigenaardige
uitdrukking heeft het. Spoedig bemerkt ze,
wat is geschied.
„Ha, ha 1" lacht ze. „Huil niet; Gree de
haard is uit. Ik zal het er uit halen, en
anders koop ik je een nieuw."
Militarisme te land is een hatelijk iets, dat
moet worden bestreden en vernietigd, al
zouden alle mogendheden van het vasteland
er aan te pas moeten komen. Maar milita
risme ter zee is een prachtig iets, zoolang lieL
Britscli militarisme is. Dat is de Engelsche
opvatting, welke men aan de wereld verzoekt
te aanvaarden.
Hoe kunnen de Vereenigde Staten ver
wachten gerust te blijven zonder hun vloot
uit te breiden, 1111 Engeland besloten is zoo'n
reusachtige vloot te bouwen Hoe kan er
eenige zekerheid op het behoud van den
wereldvrede bestaan, zoolang één natie zich
voorbereidt om allo andere naties op zee te
overvleugelen
Groot-Britannië vraagt de sympathie van
de wereld en vooral de sympathie van de
Vereenigde Staten, op grond hiervan, dat liet
„voor Amerika den strijd voert tegen liet
militarisme". Duitscliland wordt als boeman
naar voren gehouden, om den Amerikanen
schrik aan te jagen. Duitscliland's groote
oorlogswerktuig wordt als een bedreiging van
de beschaving der wereld veroordeeld, welke
moet worden vernietigd vóór Europa en
Amerika gerust kunnen zijn."
Maar wat nu over liet Britsche militarisme
Wat over liet mobile militaire werktuig, dat
Engeland tegen al onze havens en tegen liet
Panama-kanaal kan afzenden.
Duitscliland's leger is geen bedreiging voor
de V. St., want liet kan onze kusten niet
bereiken. Maar de Engelsche vloot kan wel
komen, eu kan een leger meevoeren.
Indien Engeland werkelijk oprecht wenscht,
het militarisme te doen verdwijnen en den
belastingdruk voor alle volken te verlichten,
dan is het meer dan tijd dat Engeland een
verklaring aflegge, dat de Britsche vloot zal
worden ingeperkt. Zonder zoo'n verzekering
zal geen enkel ander volk gerechtvaardigd
zijn, zijn marine-uitgaven laag te houden.
Er bestaat geen verschil tusschen liet Duit-
sche militarisme en liet Britsche miliiarisme.
De Vereenigde Staten houden er niet van,
bedreigd te worden, noch door liet eene mili
tarisme, noch door het andere. Het zal de
oppermacht van Groot-Brittannië niet dulden.
Het zalvende voorstel, dat alle naties de zeeën
aan Engeland zullen vrij laten dat die voor
die naties zal waken dat Engeland's juk
licht en zijn bedoelingen eerlijk zijn is voor
Amerikanen niet geruststellend. Amerikanen
wensclien geen juk, zelfs geen Britscli juk.
Zij vragen niet aan Engeland om voor hen te
zorgen.
Jaren na jaren van wrijving met Engeland
over sclieepsaangelegenlieden en de her
innering aan twee oorlogen tegen Engeland
Schuw kijkt Greta haar moeder aan, die
zich wankelend naar de stookplaats begeeft
en het boek er uit te voorschijn haalt. „Niets
aan nog, Gree hier liefjeEn weer lacht
ze haar vreemden lach.
Gerrit Wouters is er ook bij gekomen.
„Gooi terug, zeg ik je
Ze lacht opnieuw.
,,'t Heeft geld gekost, W7outers," spot ze
„Je mag je geld niet zoo maar weggooien.
Zuinig zijn, man en ze legt haar beide handen
zwaar op zijn schouders.
Hij kijkt haar aan begrijpt haar niet.
Ze lacht weer.
Haar adem strijkt hem langs 't gezicht, en
eensklaps rukt bi] zich los en doet een stap
achteruit.
Een sterke jeneverlucht is hem in den neus
gedrongen.
HOOFDSTUK XIV.
Het ging Hendrik voorspoedig ruimschoots
verdiende hij zijn brood. Sinds hij in de zaak
was gekomen, kwam deze tot grooten bloei.
En achteraf moest hij dikwijls de leiding des
Ileeren bewonderen, die hem den weg zóó
had geëffend, ofschoon liet hem eerst had
toegeschenen, dat God hem geheel en al had
verlaten. Eén ding was er, waarover hij wel
eens spijt gevoelde het huisje, waar hij was
zijn een voortdurende waarschuwing voor de
Amerikanen, dat zij geheel op zich zelf moeten
bouwen, willen zij vrij zijn ter zee enteland.
Britsche bemoeizucht en inmenging terzake
van den Amerikaansclien handel is net even
onduldbaar als Duitsclie agressie en inmenging
wezen zouden.
De eerste hebben wij gehad, en nog op dit
oogenblik hebben wij met hinderlijke moeilijk
heden rekening te houden daarentegen is
Duitsclie inmenging een ondenkbaar iets."
V Belastin?
„Bobs" schrijft in
Antwerpen
De gemeenteraad
op ongehuwden.
de Nieuwe Gazet
van
van Gent heeft het ge-
overdreven. Zij
voor de jongmans
wijzigde voorstel der belasting op de onge
huwde mannen, in zijn laatste zijtting aange
nomen.
De eigenlijke taks is niet
bedraagt slechts 5 frank
van 27 tot 30 jaar, met verliooging van telkens
5 frank per vijl' jaar, en een maximum van
25 frank.
Maar. dat muisje heeft een staartje, laat
ons zeggen 'ne staart, 'ne groote, lange, dikke
staart, grooter dan 't beestje zelf.
Zoo is er eene bijkomende belasting gestemd,
berekend naar de huurwaarde der huizen
hot zij geheel of gedeeltelijk door de jong
mans bewoond en die kan van 5 tot 300 frank
per jaar beloopen.
Deze stemming heeft, zooals het te verwach
ten was, eene algemeene ontstemming ver
wekt tusschen de vrijgezellen.
Naar men ons zegt, hebben velen zich bij
liet onvermijdelijke neergelegd het bureel der
huwelijken op liet Stadhuis van Gent kan dan
ook liet werk niet bijhoudenliet getal der
verplichte trouwlustigen stijgt met den dag.
Anderen, die noch trouwen, noch betalen
wilden, hebben uit princiep, de ongastvrije
Arteveldestad verlaten, ten teeken van protest.
Arm Gent! Op den langen duur zal er
u niets meer overblijven dan getrouwde lappen,
verwelkte „muurbloempjes", en oüw'
wijven
oorlog.
De vrouw en de
Geen wonder, dat in de oorlogvoerende
landen ook de vrouwen zich met niets anders
bezig houden dan met liet leger en het front.
Ook zij brengen zware offers
Lees er de talrijke dood-annonces maar op
na in de buiteulandsche pers.
In Frankrijk moest reeds een publieke
waarschuwing gegeven worden, dat de vrouwen
niet door ontijdigen arbeid voor den vrede
geboren en opgevoed, en waaraan zooveel
dierbare herinneringen waren verbonden, stond
tot lieden ledig. Hoe graag had hij daar zijn
leven verder gesleten, waar alles hem sprak
van zoovelerlei lief en leed, daar ondervonden.
Hij had de rente, door Gerrit zoo liefdeloos
en onredelijk gevorderd, steeds trouw betaald
en hoopte somwijlen nog eenmaal, daarginds
zijn levensavond, indien God liern dien geven
wilde, door te brengen. Hij kon de gedachten
niet verdragen, dat het huisje voorgoed in
andere handen zou overgaan en daarom ge
troostte hij zich de jaarlijksche betaling van
liet woekorbedrag aan zijn inlialigen broeder.
Tot lieden had zich nog nimmer een huurder
voorgedaan en het zag er niet naar uit, dat
er spoedig een zou opdagen. De omstandig
heden waren er niet naar. Het ging hem wel
aan het hart, dat het huis nu onbewoond
stond en er natuurlijkerwijs niet op vooruit
ging hij kon het zich niet ontveinzen, dat dit
toch een toestand was, die niet kon blijven
duren en dat liet voor hèm althans profijtelijk
zou zijn, liet te verkoopenmaar tot nog
toe had hij alles maar gelaten zooals liet was.
Den laatsten tijd ging liet mot nicht Hanna
niet, zooals Hendrik en zijn vrouw zoo gaarne
wenscliten. Ze was min of meer sukkelende.
De dokter was geroepen en had geoordeeld
dat een verblijf buiten zeer gunstig op haai
den
En
minder
niettemin ook in
vraagHoe lang
Merkwaardige
arm der mannen machteloos maken zullen,
in de andere landen, waar men 't hart
vooraan op de tong heeft, rijst des-
veler vrouwenhart de angst-
nog, Heer?
irden werden voor kort
gesproken door mevr. Braun, eclitgeuoote van
den socialistischen publicist dr. Heinrich Braun.
Zij is een geueraalsdochter, maar dezelfde
politieke beginselen toegedaan als haar eclit
geuoote.
Thans echter schrijft en spreekt ze in zuiver-
nationalen zin en zoo trad ze dan ook in de
Rijnprovincie hier en daar op met liet onder
werp: „De oorlog en de vrouw".
Veel van wat ze in haar rede, waarvan ons
een verslag onder de oogen kwam, zeide,
onderschrijven we niet vanwege den socialis
tischen tendenz.
Maar 't slot vonden we pakkend.
Van ontroerende waarheid.
Leerrijk voor alle „cultuurvolken".
We laten 't hier, vertaald, volgen:
„Als Frankrijk in dezen krijg het onder
spit delft, heeft, het dit te wijten aan zijn
vrouwen. In Frankrijk aanschouwen we
in het „tweekinderstelsel" een welbewuste
bankroet-verklaring van de Vrouw. Op
dezen verderfelijken weg heeft ook Duitsch-
land reeds de eerste schrede gezet.
Daarom: Gij, Duitsche vrouwen wees er
trotscli op móéder te zijn, verhef u met
trots op uw moederschap Als de Duitsclie
vrouwen liet moederschap een last vinden
gaan, dan zuilen de „Horden" uit het
Oosten met hun vele kinderen, onzen
ondergang bewerken. De toekomst zal
niet slechts rekenschap vorderen van de
Duitsche mannen, maar ook van de
vrouwen
Ziellier een illustratie, uit den mond dezer
socialistische woordvoerdster, van de Schrift,
waar deze zegt dat gerechtigheid een volk
verhóógt, maar dat de zonde is een schandvlek
der natiën.
Meer zelfs dan een schandvlek
De ondergang des volks
Gelijk het de historie bewijst.
(Fr. Dagblad).
De Duitschers in Frankrijk en België.
PARIJS, 20 Jan. (Reuter). In het commu
niqué van lieden wordt gezegd In de streek
van de zee tot aan de Somme heeft in de
omgeving van Nieuwpoort een levendig ar
tillerievuur plaats gehad, in den loop waarvan
gezondheidstoestand zou werken. Het gedeelte
der stad, waar ze woonden, was drassig en
moerassig nicht Hanna had veel van koortsen
to lijden kon ze ergens een droog, zonnig
lniisje bekomen, 't zou veel gewonnen zijn.
Er was al eens gepraat en overlegdmaar
liet was nog tot geen resultaat gekomen.
Daar bracht op zekeren dag de post een
brief aan Hendriks adres. Ilij herkende
dadelijk de hand, maar kon niet bevroeden,
welke reden Gerrit vermocht te dringen aan
hèm te schrijven. Weldra wist hij liet. On
vriendelijk en bijtend als immer, was de toon,
waarin de brief was gesteldmaar heel duidelijk
stond liet er Hendrik had slechts te kiezen
óf 10 betalen, óf verkoopen
Tien procent. Maar dat was immers niet
te doen. Eu verkoopen Hij kon er niet aan
denken, dat het huis in vreemde handen zou
overgaan.
E11 toch diende hij te beslissen. En spoedig.
Er scheen haast achter te zitten bij Gerrit
Wouters.
Mistroostig zette hij zich met den brief in
de hand op zijn stoel neder.
Lena en nicht Hanna, die juist van haar
bovenwoning naar beneden was gekomen om
liaar gewone middagbezoek af te leggen, zagen
dat er iets bijzonders was.
(Wordt vervolgd.)
Nadruk verboden.
DOOR
