Hntireooluttonair
mi
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
De Oorlog»
40 cent.
Uit de Tweede Kamer.
Woensdag 23 December 1914.
12" Jaargang.
No. 1182.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnea Ter Neuzen f\,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op ^Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LïTTOOïJ Az. te TER NEUZEN.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIE TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
ADVERTENTIËN:
Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.^j^
Het volgende nummer van
dit blad verschijnt Donderdag-
inplaats van Vrijdagavond (ie Kerstdag).
Het nummer van Vrijdag i Januari
verschijnt des morgens inplaats van des
Vrijdagsavonds. Advertentiën voor dat
nummer worden ingewacht tot Don
derdag 31 Dec. des middags 3 ure.
Nieuwjaarsmorgen wordt dit blad huis aan
huis verspreid.
Prijs per advertentie is
Zitting van Vrijdag 18 December.
Vergissen wij ons niet, aldus de Nederlander,
dan heeft de Minister van Binneulandsche
Zaken gisteren op zachte, maar niettemin
besliste wijze gepoogd der Kamer duidelijk te
maken, dat zij bezig is het begrip der ver
houdingen van het oogenblik te verliezen. Er
klonk iets spijtigs in zijn toon, iets alsof bij
zeggen wildeBegrijpt gij dan niet, lieeren,
dat ik meer aan mijn hoofd heb dan uw
kleine klachten over speciale belangen van
uw district Is het n u, nu van allen kant
nog oorlogsgevaar dreigt, de tijd om te praten
over een subsidie-tje, een toch zoo gewenschte
Hoogere Burgerschool, een wandelleeraar of
geen wandelleeraar Vermoedt gij niet,
dat de Ministers arbeiden onder den zwaren
druk van omstandigheden, die gij deels niet
kent, deels ten eenenmale schijnt te vergeten
De Kamer scheen er een oogenblik van
onder den indruk. Niemand van de lieeren
die, de een na den auder, hun bezwaartjes
hadden uitgesproken, had den moed tot re
pliek na de zachte reprimande die hen aldus
was toegediend. Er kwam geen enkel voor
stel om op het bezuinigingssysteem des Mi
nisters, dat niemand méér dan hem zeiven
teleurstelt, inbreuk te maken. Het zou ook
waarlijk al te dwaas zijn geweest. Hoorde
men de heeren klagen dan scheen het, of
't wel en wee van het land afhing van de
vervulling van elk hunner speciale wenschen.
Mogelijk dat bezuinigd moest worden, goed
maar toch op dézen post nietEn op genen
nietEn nog op een anderen niet. Van
een systeem van bezuiniging doolde men over
naar een bezuiniging zonder systeem. Was
het vreemd dat de Minister dit alles afwees
Zooals we zeiden scheen de Kamer een
oogenblik onder den indruk. Maar lang be
klijven doen zulke indrukken gemeenlijk niet.
'De heer Kleerekooper meende den Minister
een soort examen te mogen afnemen ten aan
zien zijner denkbeelden over gemeentelijke
tram-exploitatie, en over 't verloop der Haag-
sche in 't bijzonder, het antwoord des
Ministers wasDaarover laat ik mij niet uit.
Verbeelden we 't ons, of was inderdaad de
wijze waarop later de Minister een vraag van
den heer Visser beantwoordde, veel onvrien
delijker dan het bescheid dat onderscheidene
sprekers van links ontvingen Of is de Mi
nister, door de omstandigheden begrijpelijk,
wat prikkelbaar, en neemt de zekerheid zijner
'gemoedsrust en meestal placide kalmte af bij
liet voortgaan van de wijzers op de klokke-
plaat
Wij mogen nauwelijks veronderstellen dat
de pogingen van sommige linkerzijde-sprekers,
om de politieke scheiding tusschen Kabinet en
rechterzijde te verscherpen, ook op den Minister
invloed zouden hebben. Daarvoor is de lieer
Cort van der Linden toch de man niet. Men
doet er evenwel links al zijn best voor. Wij
wijzen er maar op, hoe de heer K. ter Laan
de grofheid beging te doen uitkomen, dat
't voor den Minister wel onplezierig moest zijn
te ervaren dat zijn bezuinigingsmethode alleen
hij een lid van rechts (den heer VanVuuren)
verdediging had gevonden. Wij wijzen voorts
op de grofheden die de lieer Lieftinck zich
tegenover dat zelfde lid van rechts veroor
loofde, blijkbaar in de meening dat de nestor
der Kamer ook het recht heeft zich als de
mentor zijner medeleden op te werpen
Maar misschien bewijst men deze grofheden
nog te veel eer alleen met ze te noemen. De
heer Van Vuuren heeft ze terecht met geen
syllabe van een antwoord verwaardigd.
Schoon algemeen-politieke beschouwingen
waren uitgeschakeld, liet de Voorzitter bij
eene onderafdeeling een vraag van den lieer
Schaperhoe 't met de kiesrecht quaesti^
stond passeeren. De Minister antwoordde
dat hij aan het door het Kabinet geformuleerd
program vasthoudt, dat echter deze tijd
voor grondwetsherziening allerminst geschikt
is. Natuurlijk niet. Voor zoover de pacificatie
op schoolgebied van Grondwetsherziening af
hangt, zal ook deze alzoo tot meer rustigen
tijd moeten wachtendat de Minister haar
allerminst uit liet oog heeft verloren, bleek
wel toen liij onder de maatregelen die finan-
cieele offers in de toekomst zullen vragen,
ook die pacificatie op onderwijsgebied opsomde.
Van die toekomst ecliter, het was goed
dat de Minister daarop nog eens den nadruk
legde, is men kllerminst zeker. Wij weten
niet, zeide hij, wat ons volk over drie, over
zes maanden zal kunnen dragen. Maar klaart
de hemel op, is de vrede geteekend, of zelfs
wordt het uitzicht zóó dat wij onze mobilisatie
kunnen afgelasten, en daardoor een stroom
van uitgaven stuiten, dan zal de Minister niet
aarzelen om in te halen wat nu moet worden
verzuimd.
Twee speciale punten ten slotte. Wij ge
waagden reeds van de vraag van dr. De Visser.
In 1911, zoo merkte hij op, is te Leiden een
bijzondere leerstoel gevestigd voor de kennis
van het Grieksch-Oostersch Christendom. Prof.
De Zwaan werd daarvoor benoemd, doch nam
kortelings een professoraat in Groningen aan.
Inplaats van nu weder een man voor datzelfde
vak aan te wijzen, benoemde de Minister
dr. A. Eekhof tot hoogleeraar in de kennis
van het Geref. Protestantisme in Amerika,
werd erbij gevoegd, toen bleek dat dr. Knap
pert het Geref. Protestantisme in óns land
reeds behandelde als de hoogleeraar, die de
geschiedenis der Hervormde Kerk doceert.
Waarom schoon dr. De Visser het prees
dat men den jongen geleerde Eekliof voor de
Universiteit wilde winnen niet de leerstoel
voor Grieksch-Oostersch Christendom openge
houden Met dit niet te doen, had de Minister
met een goeden regel zijner voorgangers ge-
brokem
De Minister antwoordde vrij bits, dat hij,
als hij 't belang eener zaak anders inzag dan
zijn voorgangers, zich door lmn inzichten niet
zóu laten leidendat er op 't oogenblik nie
mand was die den leerstoel van prof. De
Zwaan kon bezetten, en voorts, dat hij zich
aan zijn adviseurs hield, ook al stelde hij de
adviezen van dr. De Visser op nog zoo hoogen
prijs.
Het tweede speciale punt wasKan de
Regeering niet een officieelen biddag uit
schrijven? De heer Brummelkamp had de
vraag gesteld, en de heer Roodhuyzen achtte
zich gerechtigd haar met een beroep op de
Grondwet ontkennend te beantwoorden.
Maar daarmee kwam hij van een koude
reis. Niet alleen sloeg de Minister die
toch óók wel iets van onze Grondwet weet,
den lieer Roodhuyzen dit Goliathszwaard
uit de hand, maar bovendien toonde de heer
De Visser klaarlijk aan, dat in 1866, toen de
laatste banden tusschen Kerk en Staat werden
doorgesneden, door Minister Jolles uitdrukke
lijk het uitschrijven van bede- en dankdagen
van Overheidswege waarvan er in 1820
officieel een was ingesteld als Overheids-
bevoegdheid was gehandhaafd, onder instem
ming der geheele toenmalige Kamer.
Maar aangezien wij sinds in vrijzinnigheid
enorm vooruitgegaan zijn, vreest men thans
voorspot met het heilige, zoodra de
Overheid op dit punt zich haar roeping als
Christelijke Overheid weder bewust mocht
toonen, en zelfs een man als de heer Cort
van der Linden, wiens ruimen zin ten aanzien
van godsdienstige gevoelens gemeenlijk te
waardeeren is, durft zelfs een uitnoodiging
aan de kerken tot het uitschrijven van eenen
algeraeenen biddag om den vrede niet meer
aan. De overgroote meerderheid des volks
zou, zoo vreest hij, tegen zulk een Overheids-
daad in verzet komen, en aangezien de volks
wil nog altijd richting en beleid der Overheid
schijnt aan' te geven, kan men van den heer
Cort van der Linden het uitschrijven van een
algemeenen bededag niet verwachten.
Zeer terecht deed de heer Nolens opmerken
dat overigens de lieer Minister zich in zijne
schatting van de gevoelens der overgroote
meerderheid onzes volks wel eens zeer vergis
sen kon; de nieuw en krachtig opbruischende
stroom van religieus leven in de eerste dagen
der benauwenis, de behoefte aan gemeenschap
met den Allerhoogste, die niet „den mensch
siert", zooals de lieer Cort zuiver liberalistisch
zeide, maar aan God Zijne eere toebrengt,
bewees hoezeer ons volk in zijn innigst wezen
nog een religieus volk is.
Maar dit voelt het liberalisme niet, omdat
het dit niet ziet. en omdat zijn belijders gewoon
zijn, nog altijd, slechts aan de zienlijke dingen
te gelooven.
Zelfs in dagen als deze wordt deze anti
these nimmer uitgewischt.
PARIJS, 19 December. Officieel bericht van
Reuter
Op het front in Belgisch Vlaanderen is in
de streek van Steenstrate een vijandelijke
aanval afgeslagen. Wij hebben aanmerkelijke
vorderingen gemaakt.
De vijand heeft in de richting van Thiepval
en Lelions bedrijvigheid getoond. Op laatst
genoemd punt is een vijandelijke afdeeling
verrast en letterlijk weggemaaid.
Tusschen de Noordzee en de Leie hebben
wij boven Nieuwpoort en St. Joris eenig terrein
gewonnen. Ook ten oosten en ten zuiden van
Yperen zijn wij eenigszins opgeschoten.
Tusschen Leie en Oise hebben wij een deel
der loopsraven van de eerste Duitsche linie
op het front Richebourne-Lavoac-Givencliy-
Loos-La Bassée genomen.
BERLIJN, 20 December. (Wolff.) Officieele
kennisgeving uit het groote hoofdkwartier
Bij Nieuwpoort en Bixsclioote hebben onze
tegenstanders hun vruchtelooze aanvallen ge
staakt.
De aanvallen der Fransclien en Engelschen
bij La Bassée hebben wij met groote verliezen
voor den vijand afgesiagen. Tweehonderd
gevangenen (van de Engelsche en de gekleurde
troepen) zijn in onze handen gevalleu, ongeveer
600 lijken' van Engelschen liggen voor ons
front.
Bij Notre Dame de Lorette (ten Z.O. van
Bétliuue) hebben wij een loopgraaf van zestig
meter lengte aan onze tegenstanders verloren
onze verliezen zijn onbeduidend.
In Argonne hebben wij kleine vorderingen
gemaakt en drie machinegeweren vermeesterd.
BERLIJN, 20 Dec. (Wolff.) Officieele ken
nisgeving uit het groote hoofdkwartier Aan
de grens van Oost- en West-Pruisen is niets
van belang gebeurd.
In Polen doen de Russische legers pogingen
om zicli in hun nieuwe, van te voren gereed
gemaakte stelling aan de Rawka (rechter zij
rivier van de Bzura ten oosten van Lowicz)
en de Nida te handhaven. Wij vallen hen
daar overal aan.
In de Karpathen zijn de vijandelijke voor
hoeden in het gebied van de Latorcza terug
geworpen.
Ten noordoosten van de Lupkowerpas ont
wikkelen zicli groote gevechten.
Bij onzen aanval op het front Krosno—Zak-
liczyn hebben wij aanmerkelijke vorderingen
gemaakt.
In het dal van de Biala zijn onze troepen
tot Tuchow (20 K.M. ten Z. van Tarnow)
doorgedrongen.
De gevechten aan den benedenloop van de
Dunajec duren voort. De Russen hebben daar,
evenals in Galicië, met sterke strijdmachten
opnieuw stand gehouden.
In Zuid Polen hebben wij de rivier Nida
bereikt.
Ten zuidoosten van Albert hebben wij de
loopgraven, waarvan wij ons Donderdag hadden
meester gemaakt en die wij Vrijdag weer
hadden verloren, hernomen.
In de streek van Lihons zijn twee verwoede
aanvallen der Duitschers, die ten doel hadden
de Vrijdag door ons genomen loopgraven te
heroveren, afgeslagen.
Tusschen de Oise en Argonne blijft onze
artillerie het Duitsche geschut de baas.
In het bosch van La Grurie hebben wij
aanvallen op Fontaine Madame en St. Hubert
afgeslagen.
De correspondent van De Tijd meldt:
Een dubbel doel zat er achter de aanval
lende beweging van de Belgiscli-Fransche
troepen boven Nieuwpoort, samengaande met
de beschieting van Westende door de Engel
sche oorlogsschepen. Vooreerst het algemeene
doel van vooruit te komen, maar in de tweede
plaats een verdedigingsdoel om een voortschui-
ven van den vijand zijnerzijds bij Nieuwpoort
te beletten. De Duitschers zijn nl. geregeld
en volgens goed opgezet plan voortgegaan de
kust te versterken.
E11 steeds dringen ze meer en meer op bij
Nieuwpoort. Men herinnert zicli nog wel
hun aanvallende beweging van enkele weken
terug. Eu nu was het gevaar, dat ze zich
met hun ku^tbatterijen steeds dichter en
dichter hij Nieuwpoort zouden nestelen. Van
daar de Belgische aanval op Lombaerdzijde
vandaar ook deze gemeenschappelijke onder
neming van Belgen en Fransclien. Er moet
lucht gemaakt worden voor Nieuwpoort, zeide
mij een officier. Dit stelt ook liet feit in het
licht, dat de Engelschen vloot zoo heftig uren
lang Westende heeft gebombardeerd.
Tevergeefs trachtten de Duitschers door
tegenaanvallen op St. Joris (St. Georges) onze
voortgaande beweging te verijdelen St. Joris
bleef in onze handen. Ook meer Zuidwaarts
bleef liet goede gevolg onzer krijgsverrichtingen
aanhouden. Yperen krijgt eveneens meer
lucht.
De Duitschers worden ten Oosten daarvan
langzaam teruggedrongen. Zuidwaarts bij St.
Eloy gelukte het nog niet zoo goed als iets
noord-oostelijker, hij Klein Zillebecke. En ook
noordwaarts van Yperen en meer naar den
westkant toe, zuid oostelijk vau Bixschoote,
werd terrein gewonnen.
Henri Masson, advocaat te Brussel, heeft
berekend, welke verliezen Duitschland aan
België berokkend heeft, gedurende de eerste
82 dagen van den oorlog. De rekening is in
Engelsche ponden (f 12) opgemaakt en ze geeft
de volgende bedragen
Luik en omstreken, gebouwen
handel en forten 6.916 000 pd.
Tirlemont, handel en gebouwen 1.104.000 pd.
Leuven, universiteit, gebouwen
en liaudel 7.482.000 pd.
Mechelen, kathedraal, kunst
werken enz. 1.532.800 pd.
Aerschot 248.000 pd.
Namen, gebouwen, handel en
forten 4.786.400 pd.
Dinant (de kasteelen aan de
rivier inbegrepen, 3.134.000 pd.
Charleroi en omstreken, ge
bouwen en fabrieken 20.632.000 pd.
Bergen 136.000 pd.
Doornik, Leuze en Ath 100.000 pd.
Hasselt, Thourout en Moll 308.400 pd.
Aalst 392.000 pd
Dendermonde 834.000 pd
I
I
Inzending van advertentlBn vóór uren op den dag der uitgave.
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der uitgave.
NIEUWJAARSWENSCHEN en ADVER
TENTIËN worden spoedig ingewacht
bij den uitgever van dit blad.
Wat de Kamer niet voelt.
De Minister geprikkeld
Liberalisme en vroomheid.
Van het Westelijk gevechtsterrein
Van het Oostelijk gevechtsterrein.
Uit Duinkerken.
De verwoestingen in België.
