Antirevolutionair
voor
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
De Oorlog.
Uit de Tweede Kamer.
FEUILLETON.
De Broeders.
No. 1179.
Zaterdag 12 December 1914
12e Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,France
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITT00IJ Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentiên vóór uren op den dag der uitgave
ADVERTENTIËN:
Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES
TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Advertentiên voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags 1 UUR op
den dag der uitgave.
Zitting van Woensdag 9 December.
De beraadslaging over het o n t w e r p-1 e e-
niugswet wordt voortgezet.
De heer Vliegen (S. D. A. P., Amster
dam IX) verdedigt het recht om het ontwerp
te bespreken op een wijze, zooals in den lande
gedaan is. Hij ontkent, dat de bezwaren in
verband met het stop zetten van de sociale
hervorming overdreven zouden zijn. Den oor
spronkelijken opzet noemt spr. noch breed van
opvatting noch neutraal.
Spr. ziet iets onbegrijpelijks in de geschie
denis van het ontwerp. De concessies vallen
hem niet mee. De beslissing zou nu genomen
worden, wanneer het gunstige psychologische
moment voorhij is.
Spr. bestrijdt verder het ontwerp en ver
schillende sprekers, die ten gunste daarvan
gesproken hebben. Hij had een motie willen
indienen, doch zal dit niet doen, aangezien
hij vreest, dat ze zal worden verworpen. Hij
is er echter zeer op gesteld, dat reeds nu een
beslissing genomen worde omtrent de wijze
van heffing, ook wanneer die aflossing later
begint. Sprekers amendement beoogt dit.
Dit amenUement, dat de lasten op het kapi
taal wil leggen, wordt nu door spr. verdedigd.
Vervolgens bestrijdt spr. den rentevoet van
5 pet., dien hij het liefst op 4 pet. had gezien
en bespreekt 'hij ook het gesloten houden van
de beurs.
Dan komt hij tot de wijze van dekking.
Sprekers amendement te dien aanzien beoogt
in de eerste plaats de opcenten op de perso-
neele belasting te doen vervallen. Evenmin
als deze acht hij echter de opcenten op de
accijns en de lage aanslagen in de bedrijfs
belasting te aanvaarden.
De vrijlating van de successiebelasting keurt
spr. ook zeer af. Hij besluit met nogmaals
de noodzakelijkheid te betoogen van een be
lasting van het kapitaal.
Bij de regeling van werkzaamhe
den wordt besloten Donderdagavond, zoo
zoo uoodig ook Vrijdagavond, zitting te houden
en tot aanvang, naast afdoening van eenige
kleine ontwerpen, met de staatsbegrooting.
Maandagmiddag, Dinsdagavond en Donderdag
avond zal worden vergaderd.
De beraadslaging over liet ontwerp-
leeningswet wordt voortgezet.
De heer VanVuren (R.-K., Zevenbergen),
verklaart in een uitvoerige rede, dat hij de
voorkeur zou hebben gegeven aan het wets
ontwerp in zijn oorspronkelijken vorm, doch
geen voorstel zal doen tot herstel in deze
bijzondere omstandigheden.
Sterk verzet spr. zich tegen de amende
menten, die hij acht een tegen-voorstel te
vormen en bij aanneming het aftreden van
den minister ten gevolge te moeten hebben.
De heer Bos (V.-D., Winschoten) richt zich
in zijn antwoord tegen de beschuldiging in de
Meni. v. Antw. nopens het wekken van agitatie
in den lande. Spr. noemt het verwijt on
voorzien, omdat de minister de stemming
tegen het ontwerp zeer goed kende.
Zitting van Donderdag 10 December.
De beraadslaging over het ontvverp Lee-
ningswet wordt voortgezet.
Do heer Troelstra (S. D. A. P., Leeuwar
den) bespreekt de kritiek, aan welke liet
wetsontwerp onderhevig is geweest. Spr. zegt,
dat de politieke wapenstilstand niet te lang
kan duren. Er kan een oogenblik komen, dat
hij moet ophouden, omdat het volk anders
de prooi zou worden van leiders met minder
politiek inzicht.
Spr. is van meening, dat het nationaal ver
mogen zeer goed de heffing in eens kan velen.
Nogmaals komt spr. op het recht tot kritiek
oefening terug en zegt hij, dat bij den poli-
tieken wapenstilstand de liefde niet van één
kant komen kan.
Voorts is spr. van oordeel, dat de regeering
jiaar eigen overtuiging moet handelen en niet
naar die van anderen. In het bijzonder acht
hij met dit ontwerp aan dezen eisch niet vol
daan door den minister van financiën.
Spr. ontkent, dat de rechterzijde als éen
man tegen de oorlogsbelasting is, wat hij
nader uiteenzet.
Spr. kant zich er vooral tegen, dat de mi
nister met een volledig leenings- en dekkings
plan is gekomen, dat 15 jaar zou duren. Eerst
na de bespreking met de commissie van rap
porteurs is voorgeschreven, dat een nieuwe
wet moet komeu binnen 3 jaar.
Men zal z. i. nu moeten zorgen, dat het
volk niet tegen den last ineens zal opzien als
het zoover komt en dat zal een agitatie gaande
houden. De veranderingen in het ontwerp
zijn niet van dien aard, dat de socialisten
kunnen voorstemmen. Alleen wanneer het
amendement-Vliegen wordt aangenomen, kan
dat geschieden, want dit amendement komt
ZELANDIA.
33)
Op alles moest nu worden bezuinigd en hij
dreef zijn schraapzucht zoo ver, dat de boerin
zich niet kon weerhouden, er aanmerking op
te maken. Het was toch niet noodig, dat de
boer-zelf zich ging afsloven gansche dagen?
Wat moest de buitenwacht er van zeggen
Want, ofschoon men in het algemeen niet
beweren kon, dat Anna zich veel aan het
oordeel van derden liet gelegen liggen, het
krenkte toch haar trots, haar man, die dan
toch tot de vermogendste boeren uit den
omtrek behoorde, (door haar immerszich
te zien afjakken, als stond het gebrek voor
de deur. Maar Gerrit Wouters dulde geeu
aanmerkingen het gaf maar aanleiding tot
nieuwe, vaak onstuimige tooneelen, want de
verhouding was er de laatste jaren niet beter
op geworden. Wat konden hem de menschen
schelen wat had zij er mee te maken. Hij
zou doen, wat hem aanstond en zij had zich
er niet mede te bemoeien.
De geldduivel bezat hem, geheel en al.
En het werd hoe langer hoe meer een vast,
ingeworteld denkbeeld bij den vrekkerigeu
boer van den Eikenhof, het werd een idéé
fixe, een hersenschimmige angstgestalte, dat
hij achteruit ging, dat langzaam maar zeker
zijn ondergang naderde. Banken, finaucieele
instellingen vertrouwde hij niet, geen cent
werd daar belegd. Ook de oude boer had
daar in zijn bekrompenheid en wantrouwen
nooit mee van doen willen hebben alles wat
de bewoners van den Eikenhof bezaten, werd
in een solide brandkast bewaardsolide,
althans naar de verzekering van een tweede-
bands-koopman, wien hij bet ding na veel
loven en bieden voor een prikje bad afgekocht.
En de avond vond Wouters vaak, in den let
terlijken zin geknield voor zijn afgod. Wanneer
de blinkende geldstukken hem door de vingers
gleden en ze zacht tegen elkander klikten,
dan schitterden zijn oogen van een onnatuur
lijken glans, dan streelden zijn banden lief-
koozeml den kouden schat. Wanneer hij, al
waren het slechts enkele guldens bij de andere
munten kou voegen, dan verhelderde zijn blik,
dan achtte bij zijn toestand weer meer be
vredigend, dan was bet denkbeeldig gevaar
weder eenige schreden van hem geweken
En zoo waren de luttele guldens van de
woekerrente, zijn broeder afgedwongen, hem
neer op een uitgestelde oorlogsheffing op bet
bezit.
De beer F o c k (U.-L Haarlem) spreekt
als voorzitter van de commissie van rappor
teurs, en verklaart, dat hij voor bet ontwerp
in oorspronkelijken vorm niet zou hebben
kunnen stemmen, doch de commissie thans
de aanneming metgroote meerderheid wenscht,
hoewel niet al de bezwaren zijn weggenomen.
De heer De Monté ver Loren (A.-R.,
Breukelen) is ook voor bet ontwerp, doch spr.
is niet te verstaan.
De beer De Geer (C.-H., Schiedam) ver
dedigt bet ontwerp eveneens.
DE TOESTAND.
Wij weten nu reeds, zegt de N. R. C., boe
groot het voordeel is geweest, daj de Duit-
schers bij Lodz hebben behaald. Om dit te
weten moesten wij de gevolgen van bet succes
afwachten, moest' ons bekend zijn, waar de
Russen zouden standhouden. Dat wij dit nu
al weten, "wijst er op zichzelf reeds op, dat
bet succes niet bijster groot kan zijn. Het
Duitsche hoofdkwartier heeft ons gemeld
„In Polen hebben onze troepen nauwe voeling
met den vijand, die in een krachtig versterkte
positie ten Oosten van de Miasga halt heeft
gehouden."
Als gewoonlijk bevat de bijzin de belang
rijkste "mededeeling, dat is nu eenmaal een
eigenaardigheid van de stijl der officieele
oorlogsberichten.
De Russen, die van Lodz zijn geweken,
houden stand achter de Miasga, dat is de
mededeeling, waar wij op wachtten.
De Miasga is een zijrivier van de Pilica,
die ongeveer midden tusschen Lodz en Brzeziny
ontspringt, aanvankelijk Zuid-zuidoost loopt,
Bedkow naar bet Zuidoosten ombuigt en bij
Tomaszow in de Pilica valt. (Tomaszow ligt
aan de Pilica, waar de spoorweg naar Opoczno
over die rivier gaat.)
De Russen zijn op dit gedeelte van bet
front dus een 24 a 25 K.M. met een linksche
zwenking achteruit gegaan. Zij hebben echter
stand gehouden tusschen den spoorweg
Sieradz— LodzWarschau en den spoorweg
Warschau—Czenstochowa. De eerste spoor
weg is nu, wat wij reeds wisten, geheel in
Duitsche handen. Alvorens zij echter aan
dien tweeden gewichtigen spoorweg vasten
voet kunnen krijgen, moeten de Duitschers
opnieuw de Russen achteruitwerpen. Al
hebben dus de Duitschers bij Lodz terrein
gewonnen, de strijd is hier in Midden-Polen,
telkens zoo welkom Mear zijn schrikbeeld
liet hem niet los, niet vrij. Slechts enkele
oogenblikken verruimde zich zijn geest, straks
keerde de volle somberheid in het gierigaards-
harte weer. Hij had het weten door te drijven,
dat zelfs op de dagelijksche spijzen bezuinigd
werdhoe de boerin zich er tegen gekant
had, het hielp niet; het moest en het zou.
Het geld kon immers tóch wel op. Waren
er niet duizenden menschen, die het schraler
aanlegden waarom was het noodig, zoo royaal
te wezen, te leven, alsof er geen einde aan
het geld wasAls men 's middags een blik
had kunnen werpen op den maaltijd, dien een
vermogend man als hij, bereid was, men zou
de oogen niet hebben kunnen gelooven. Maar
niemand zag het en niemand mocht het
weten.
't Is avond, al laat.
Op den Eikenhof is alles in diepe rust.
Neen, toch niet. Daar, in dat zijvertrek is
lichtal is het ook zwakeen klein laag
nachtpitje kampt met de duisternis. De blinden
en deuren zijn stevig gesloten en gegrendeld.
De vrouw is ter ruste. Ook arme Greta,
zwakker dan ooit, wien zelfs door de schriel
beid van den boer de zoo zeer noodige ver
sterkende middelen ontbreken. Ivarel is nog
steeds in de stadmaar 't zal niet lang meer
duren't wordt te kostbaarhij is twaalf en
zoo goed als in de streek ten Noorden van
Warschau en ten Zuiden van Krakau nog
onbeslist.
Wij zeiden zooeven, dat de Duitschers be
noorden de Miasga op het front IlowoGlowno
staan Op dit front woedt een lievige strijd,
daarin stemmen het Duitsche en het Russische
bericht overeen. Maar terwijl zich de Duit
schers bepalen tot de simpele mededeeling,
dat er wordt doorgevochten, onthullen ons de
Russen dat op dit heele front de Duitschers
reeds talrijke verwoede aanvallen hebben
gedaan, en dat wel zonder succes en, naar
men erbij mag veronderstellen, ten koste van
groote verliezen.
Over den Duitschen aanval van Soldau uit,
melden ons de Russen, dat de gevechten,
waartoe die aanval heeft geleid, Dinsdag een
minder hardnekkig karakter hadden.
Ook ten Zuiden van Krakau hebben de
Oostenrijksch-Duitsche troepen twee mislukte
pogingen gedaan om door het Russische front
heen te breken.
In het algemeen gesproken zijn op het
Oostelijk oorlogsterrein de Russen tot het
defensief gedwongen. Aan den anderen kant
heeft tot nog toe het offensief van de Duit
schers en Oostenrijkers tot geen resultaat van
belang gevoerd.
Van het westelijk oorlogsterrein hoort men
nog steeds geen gewichtig nieuws. De dage
lijksche berichten over de gevechten in het
Argoiinerwoud konden de Duitschers en Fran-
schen wel van elkander overnemen, want zo
zijn bijna eensluidend Beide partijen winnen
er maar steeds op verschillende punten ter
rein. Voor het overige bepaalt zich het nieuws
aan beide zijden tot afgeslagen aanvallen en
niet nader omschreven voordeelen.
Van de Belgische grens.
Na de kanonschoten, die den 30en November
door de Engelsche vloot op Zeebrugge zijn
gelost, en het hevige bombardement op 1
December, is hier biina geen enkel schot meer
gehoord, 't geen vermoedelijk moet worden
toegeschreven aan het onstuimige weer, waar
door het voor de vloot ondoenlijk is om juist
te vuren. Maandagmiddag zijn echter weder
talrijke kanonschoten uit Z. W. richting ge
hoord, zoodat waarschijnlijk de vloot weer in
actie is gekomen. Dat zij nog steeds langs
de Belgische kust kruist staat vast, daar men
bij helder weer vaak de rookpluimen kan zien.
Sedert de afgeloopen week zijn bij de zeekust
de Duitsche grensposten meer dan verdubbeld
en overal ziet men nu de posten en schild
wachthuisjes staan. De manschappen houden
streng toezicht dat er niemand over de grens
moet maar van de school af.
Eén is nog wakker.
Die eene is Gerrit Wouters.
Voorzichtig heeft hij zijn bed verlaten
zelfs in den nacht laat de gedachte aan geld
hem geen rust meer. Reeds meermalen is hij
des nachts opgestaan hij meent dan iets te
hoorenhij ducht dieven en inbrekerseen
vreemd geraas, een of ander nachtelijk ge
luid, waarvan hij de oorzaak niet dadelijk
kan bevroeden, drijft hem uit het slaapver
trek en doet hem dwalen door het huis, tot
hij eindelijk weer bij zijn schat belendt.
Ook nu is het zoo gegaan.
Het pinkelend nachtlicht, op den grond
neergezet, doet grove schaduwen dansen op
de wanden van het vertrek.
De deur van de brandkast is opengetrokken.
Gerrit Wouters zit er op de knieën vóór.
Zijn handen graaien in de kleine afdeelingen,
waarin verschillende stapels de munten liggen
gestapeld, waar linnen zakjes met kostelijken
inhoud liggen neergevlijt.
Nogmaals wordt een zakje geopendnog
maals nageteld. Zie hoe ze hem door vingers
glijden zie met welk welbehagen zijn oogen
zich er op richten.
In een der onderste afdeelingen ligt een
boekje met aanteekeningen.
Ilij neemt het ter hand en slaat het open.
(Wordt vervolgd).
Nadruk verboden.
DOOR