Hntircvolutlonair
nieuws- en Advertentieblad
ooor
De Oorlog.
£C?iailU«
FEUILLETON.
De Broeders.
No. 1177
Zaterdag 5 December 1914.
12e Jaargang.
Wj
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen. Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond»
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITT00IJ Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIËN:
Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekei^l.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE
REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES TE BEZORGEN BIJ
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der uitgave.
Y De onzijdigheid van België.
De Nordd. A 11 g. Ztg. voert nieuwe
gegevens aan om te bewijzen dat Engeland
in vereeniging met België den oorlog tegen
Duitschland niet alleen in diplomatieken, maar
ook in militairen zin reeds in vredestijd tot
de kleinste bijzonderheden had voorbereid.
Het blad schrijft o. a.
„Onlangs hebben onze troepen geheime
militaire handboeken buitgemaakt, die door
den Engelschen generalen staf zijn uitgegeven.
Zij handelen over wegen en rivieren, die slechts
toegankelijk zijn voor personen die in 't ver
trouwen zijn genomen, en bevatten de meest
uitvoerige terreinbeschrijvingen, samengesteld
volgens militaire onderzoekingen. Zoo wordt
b.v. in het eerste deel op blz. 130 de groote
weg van Nieuwpoort over Dixmuiden, Yperen,
Meenen en Tourcoing naar Doornik beschreven
met opgave van den toestand van den weg,
het terrein en het water, taktische wenken,
uitkijkpunten enz. aan de hand van kaarten.
Steeds wordt daarbij meegedeeld o£ de bevol
king in haar geheel of voor een gedeelte
Fransch spreekt.
Dit is één voorbeeld uit het Duitsche blad.
Na nog andere voorbeelden meldt het dan
Deze met buitengewone zorg samengestelde
praktische gids bevat ten overvloede nog een
kaart van de landingsplaatsen. Het draagt
't opschrift„geheim" en is gedagteekend van
Juli 1914. Het materiaal is, zooals uit opmer
kingen bij verschillende onderdeden blijkt,
sedert 1905 verzameld door omstandige onder
zoekingen. Het eerste deel is in 1912 gedrukt.
Uit dezen leiddraad blijkt alvast dat er
sedert vijf jaar op groote schaal toebereidselen
zijn getroffen voor een veldtocht in het on
zijdige België.
De Engelsche generale staf heeft zich reeds
geruimen tijd op deze mogelijkheid dermate
voorbereid, dat hij tot den moeizainen arbeid
der samenstelling van deze militaire hand
boeken is overgegaan. Zonder de bereidwillige
volledige medewerking van de Belgische re
geering en de militaire autoriteiten was zulk
werk niet uit te voeren.
Ook worden er lijsten in aangetroffen met
opgaven omtrent voorraden welke kunnen
worden opgevorderd en waarin door de
Engelschen over België wordt beschikt als
ware het hun eigen land. Deze lijsten kunnen
alleen van de Belgische regeering afkomstig
zijn. Zoo nauwkeurig hadden Engeland en
België reeds in tijd van vrede afgesproken
hoe er in militairen zin zou worden samen
gewerkt. België was in politiek en militair
opzicht niet anders dan een vazal van Enge-
land.
De verontwaardiging over Duitschland's
zoogenaamde schending van België's onzijdig
heid, waarmee Engeland nu in de heele wereld
te koop loopt, wordt door deze bescheiden
volkomen onhoudbaar en ongerechtvaardigd.
Als iemand reden heeft verontsvaardigd te
zijn, zijn wij het."
De Nederlandsche uitvoer van
vee en vleesch in het eerste
kwartaal van den oorlog.
Aan slachtvee (stieren, ossen en koeien) zijn
in Augustus, September en October 40,942
stuks uitgevoerd, tegen 7970 en 10,707 in
dezelfde maanden van 1912 en 1913verder
werden in dezen tijd uitgevoerd 21,070 kal
veren, tegen 3495 en 3070 in denzelfden tijd
van 1912 en 1913. In 't geheel verminderde
dus door dezen uitvoer onzen veestapel met
62,000 stuks vee, wat op een aantal van 2.1
millioen stuks niet heel veel is.
De uitvoer van de verschillende soorten
fokvee (stieren, melk- en kalfkoeien, jongvee
boven en beneden 1 jaar te zamen geteld)
was in dit tijdvak slechts 1656 stuks, tegen
7816 en 6489 stuks in dezelfde maanden van
1912 en 1913.
Het aantal varkens, dat in de eerste drie
maanden van den oorlog uit ons land werd
uitgevoerd, bedroag 52,630 stuks, tegen 91,971
stuks in 1912 en 15,380 stuks in 1913 in die
zelfde maanden. Ook dit getal is niet bij
zonder hoog, wanneer wij bijv. bedenken, dat
in de maand December 1912 alleen naar België
een grooter aantal nog, n.l. 55,607 stuks, werd
uitgevoerd. Het aantal varkens in de eerste
10 maanden van 1914 uitgevoerd (85,403 stuks)
is dan ook heel wat kleiner dan dat van de
eerste 10 maanden in 1912 (334,109 stuks).
Betrekkelijk weinig schapen en lammeren
gingen in Augustus, September en October
over de grenzen, nl. 7069 stuks, tegen 36,912
en 30,411 stuks in dezelfde maanden van 1912
en 1913.
Terwijl andere jaren de grootste uitvoer
naar België plaats vond, was in de genoemde
Z E L A N D I A.
32)
Je hadt niet éér moeten komen. Ook niet
later. Zie je Gods besturende hand niet?"
„Hoe
„Kun je dat nog vragen. Of zou je er geen
zin in hebben, de plaats van den ouden IIoo-
gers in te nemen Al was het maar voor-
loopig
„Nicht I"
Hij riep het met een trilling van blijde
verrassing.
„Meent ge het werkelijk
„Zou ik niet?"
greep haar hand en drukte die met
dankbaarheid.
Als er te danken is, dan niet mij", zei ze
eenvoudig.
„U ook!"
„We begrijpen elkaar. Ga nu gauw naar Lena
en kom van middag met haar bij me. Je
begrijpt, dat er haast bij het werk is."
De goede ziel wilde zoo spoedig mogelijk
haar nicht van de zorgen ontheffen.!
„U jaagt me al gauw weg, nicht Hanna
schertste hij.
„Allemaal eigenbelang van me," lachte ze.
„Zooveel te eer heb ik jullie allebei terng."
Hoeveel opgewekter aanvaardde hij den
terugweg. In zijn hart rees de dank tot zijn
hemelschen Vader, die zoo ongedacht zijn weg
voorspoedig had gemaakt. „d'Allerlioogste
maakt het goed, na het zure geeft Hij 't zoet,"
zong het in zijn hart. De AllerhoogsteToonde
Hij het niet met klare blijken Neen, niet
zonder Hem had hij willen leven, hoe ook
Satan hem had zoeken te ziften als de tarwe.
Lena verwonderde zich toen ze haar man
zóó vlug, met zóo lichten stap de trap hoorde
opkomen, toen ze zijn verheugd gezicht zag.
Dat moest iets bijzonders, iets goeds zijn.
Hij liet haar niet lang raden. Hoe ze samen
vurig den Heere dankten voor zoo ongedachte
uitredding. De ontmoeting met nicht Hanna
was allerhartelijkst. Niet slechts door banden
des bloeds, door banden des geloofs voelden
ze zich verwant. In korten tijd was allés
geregeld. De verhuizing, de tweede in zoo
kort tijdsverloop, waarbij Jacob nogmaals zijn
hart kon ophalen, vond spoedig plaats. Nicht
Hanna bewoonde het bovenhuis, beneden in
„de zaak" namen Hendrik Wouters en zijn
gezin hun intrek.
Hendrik behartigde de affaire, als was het
zijn eigene. Reeds vroeg moest hij met de
melkkar de klanten gaan bozoeken, terwijl
Lena den winkel onderwijl moest waarnemen.
Er was aardig wat te doen. Behalve melk
werd ook boter en kaas verkocht. De zaak,
maanden van 1914 de uitvoer naar België zeer
gering. Hoogstwaarschijnlijk ,(de statistiek
zegt het ons niet) is de grootste uitvoer van
vee naar Duitschland geweest.
De uitvoer van versch rund- en kalfsvleesch
was in de maancjen Augustus, September en
October nog niet 2.4 millioen K.G., tegen 5,2
millioen K.G. en 4,9 millioen K.G. in dezelfde
maanden van 1912 en 1913. Tegenover den
grooteren uitvoer van slachtvee in dit tijdvak
staat dus een kleinere uitvoer van versch
rund- en kalfsvleesch. De uitvoer van versch
schapenvleesch was grooter, nl. 3,78,000 K.G.,
3,319,000 K.G. en 2^,659,000 K.G. in dezelfde
maanden van 1912 en 1913.
Grooter verschil treffen we aan bij versch
varkensvleesch, daarvan werd in dit tijdvak
11,9 millioen K.G. uitgevoerd (in 1912 5,5 en
in 1913: 7,8 millioen K.G.)evenzeer is de
toeneming zeer groot bij den nitvoer van ge
zouten varkensvleesch en spek. Deze bedroeg
toch in Aug., Sept. en Oct. 1912 slechts 455,000
K.G., in dezelfde maanden van 1913 reeds
3,387,000 K.G. en in dezelfde maanden van
dit jaar 7,293,000 K.G. Ook gerAokt of ge
droogd varkensvleesch en spek is er in dit
eerste oorlogskwartaal heel wat meer uitge
voerd (nl. 1,983,000 K.G.) dan in de maanden
Aug., Sept. en Oct. 1912 (530,000 K.G.) en
1913 (592,000 K.G:)
Van deze verschillende vleeschsoorten krijgt
Groot-Brittannië verreweg het grootste ge
deelte van het schapenvleesch ongeveer 99
pet., van het versche varkensvleesch ongeveer
90 pet., van het versche runder- en kalfs-
vleescq ongeveer 65 peteveneens hoogst
waarschijnlijk het grootste gedeelte van het
gezouten varkensvleesch en spek. Van het
gerookte of gedroogde varkensvleesch en spek
ging ongeveer 75 pet. naar Duitschland, ter-
whl het overige grootendeels naar België werd
uitgevoerd.
De Nederlandsche uitvoer van vee en vleesch
in Augustus September en October fé dus
zeer neutraal geweest, het vee ging waar
schijnlijk grootendeels naar Duitschland, het
vleesch voor verreweg het jftootste gedeelte
naar Engeland.
Inmiddels blijkt wel, dat de uitvoer niet
onrustbarend is gestegen.
Nu de aanvoer van voedermiddelen van
regeerinswege in de maanden Augustus, Sep
tember en October beslist onvoldoende is ge
weest (ook dit leert ons de statistiek over
3 maanden), was het voor onze boeren zeer
gewenscht, dat ze inzonderheid onder de
die onder den ouden vorigen zetbaas zoowat
gezieltoogd had, fleurde heelemaal op. 't Was
aan alles te zien, dat hier alle krachten
werden aangewend, om den boel vooruit te
brengen meer, dat de Heere den ingespannen
arbeid met Zijn zegen kroonde. Na verloop
van een jaar moest een knecht in dienst ge
nomen wordennicht Hanna kon Hendrik
ruimere verdiensten verzekeren, die nu ook
een wat minder gejaagd en inspannend leven
kreeg.
En nu waren ze twee jaar reeds in N. De
kinderen groeiden voorspoedig op en konden
het best in de stad stellen. Jacob was zijn
vader zooveel hij kon behulpzaam en was er
niet weinig trotsch op, 's Zaterdags, als hij
vrij van school was, met den knecht 's morgens
vroeg de klanten af te rijden. Suze schikte
zich ook in haar nieuwe omgeving, ofschoon
ze haar schoone bloemen moest missen en
niet meer, als vroeger, langs weg en wei kon
dwalen in de schoone natuur, waarvan ze
zulk een kleine bewonderaarster was.
HOOFDSTUK XII.
Reeds tweemaal had Hendrik aan zijn
broeder de rente gezbnden, waarop deze recht
meende te hebben ter vergoeding van het
leegstaan van het huisje. En tweemaal was
de buitensporig hooge interest met blijdschap
aanvaard. Want, ofschoon het voor een man
van de positie van Gerrit Wouters een luttel
bedrag mocht heeten, er waren twee factoren,
die het gretig ontvangen der geldzendingen
varkens een ietwat grootere opruiming konden
honden.
DE TOESTAND.
Wij wisten reeds aldus de N. R. C., dat
het aanrukken van nieuwe Russische strijd
krachten een vooruitgeschoven gedeelte van
het Duitsche leger in een benarden toestand
had gebracht en met omsingeling had be
dreigd. De Russische generale staf heeft ons
niet met zooveel woorden gemeld, dat die
omsingeling is mislukt, maar wij hebben reeds
eenige dagen geleden uit zijn ofiicieele mede-,
deelingen de slotsom kunnen trekken, dat dit
evenwel het geval was. In ons Ochtendblad
van heden hebben wij een bericht weerge
geven van de Rjetsj. Daarin wordt een be
langwekkende verklaring ervan gegeven, hoe
het den Duitschers mogelijk is geweest te
ontsnappen. Twee legercorpsen waren bijna
geheel omsingeld. De Duitschers stuurden
door de opening nog evenzooveel troepen ter
versterking en wat voor twee niet mogelijk
scheen, gelukte aan vier legercorpsen, zij
braken door den inmiddels gesloten kring
heen. Nu die strijdkrachten werkelijk zijn
ontkomen, en de Russische berichten hadden
gemeld, dat er een omsingeling had gedreigd,
kon er voor den Duitschen staf geen bezwaar
meer zijn er het een en ander over mee te
deelen. Ook de Duitschers weten nu wat
zoo'n eenvoudig zinnetje als: „De beslissing
is door het optreden van nieuwe vijandelijke
strijdkrachten verdaagd" wel kan beteekenen.
Intusschen blijkt wel dat de Duitschers zich
inspannen om dat zinnetje letterlijk waar te
maken en een beslissing uit te lokken.
Aanvallen op het front BielawaSobota,
aanzienlijke nieuwe strijdkrachten in aantocht
van Kalisz naar Sieradz, ter versterking en
uitbreiding van den Duitschen linkervleusel
dus. De Russen, die ons dit melden, voegen
er bij dat zij na een Igevecht dat een dag heeft
geduurd „maatregelen in overeenstemming
met 'den nieuwen toestand hebben genomen",
de wijze waarop men zich in officieele com-
muniqué's pleegt uit te laten, voor de Russen
niet zeer gunstig klinkt. N
Bij Szergow boeken de Russen (evenals ten
Nosrden van Lowiez) succes. Deze plaats ligt
midden tusschen Wielun en Petrokof(Piotrkof),
ten Zuiden van Lask.
verklaarden. De eerste bestond hierin, dat
de laatste jaren het landbouwbedrijf niet meer
met ruime winsten kon worden gedreven, ja,
dat vele boeren, waaronder ook Gerrit, telkens
wat van hun kapitaal moesten interen. Toch
zou een sommetje van slechts eenige guldens
daarin geen wijzigingen kunnen brengen,
maar we weten liet, Hendriks broeder
was een uitermate geldzuchtig man en zijn
gierigdeid vond in de ongunstige resultaten
der laatste jaren een sterken prikkel.
De zaken liepen op den Eikenhof niet naar
wensch. Er werd geen geld meer verdiend.
Wel was er volstrekt geen reden zich be
zorgd te maken, doch er moest gepot, ge
schraapt kunnen wordende rijkdom moest
gesluog vermeeren. Een enkele gulden in te
teren op het kapitaal leek Gerrit Wouters
een onheilspellend voorteeken van een nade
renden ramp. In zijn brein spookte de ge
dachte rond, dat een voortdurende achteruit
gang te wachten stond telkens verontrustte
hem het denkbeeld, dat hij van zijn rijkdom
zou vervallen. En dan spande hij zich te
meer in een nieuwen arbeider, dien hij zoo
noodig had, spaarde hij uit, door zelf van
den vroegen morgen als een paard te werken
het loon zijner dienstbaren beknibbelt hij,
tot hij minder betaalde dan een zijner collega's
en alleen de schaarschte aan werk en de al
gemeen gedrukte toestand, kon hem zijn werk
volk voorloopig doen behonden.
(Wordt vervolgd).
<S>
Inzending van advertentiSn vóór - uren op den dag der uitgave.
Nadruk verboden.
DOOR