Oorlogsberichten.
Binnenlandsch Nieuws.
Uit Stad en Provincie.
Kerk en School.
Onze Leestafel.
Bombardement van Zeebrugge.
Uhlanen te Selzaete.
TER NEUZEN, 27 November 1914.
Vernieling van een mijn te Borssele.
Loop der bevolking van Ter Neuzen.
Gemeenteraad van Ter Neuzen.
op de Engelsche schepen zijn geen verliezen
geleden. De Duitscne duikbooten hebben
veel geleden.
Een redacteur van,de]Maasb. seinde Maandag
uit Sluis
Een ontzettende kanonnade, zoo zwaar nie
mand zich herinneren kon sedert het uit
breken der vijandelijkheden te hebben ge
hoord, deed hier hedenmiddag de ruiten trillen
en de deuren met angstwekkende geluiden
klapperen. Buiten hoorde men met krakend
geweld losbarsting op losbarsting, waarvan de
rollende donder seconden lang voortduurde.
Wij spoedden ons aanstonds den weg op
naarSt. Anna ter Muiden waar we hoopten
den stompen toren te mogen beklimmen, ten
einde van daar af den omtrek te kunnen
verkennen. Onderwijl bleven de monden ,der
kanonnen hun schrikkelijken zang voortzetten.
Hoewel het beklimmen van den toren, welke
tot militairen observatiepost dient, aan burgers
verboden is, werd ons met groote welwillend
heid toegestaan naar boven te klimmen. Het
spreekt van zelf dat het aanhoudende zw'are
kanongebulder ook de militaire autoriteiten
van Sluis naar het platvorm van den toren
had gelokt. Aller blikken richtten zich naar
den watertoren op ongeveer een kwartier
afstand staande van Knocke in de richting
Zeebrugge, welks toren men nog juist in den
hangenden nevel kon onderscheiden. Rechts
van den toren was het vuur niet van de lucht.
Onophoudelijk vlamde het geel op in de vuil
grijze nevelbank, welke in de richting der
kust hing. Tusschen drie uur en half vier
braken deze ballen vuur op meerdere plaatsen
tegelijk door den nevel en eenige seconden
lang zag men ze landwaarts voortschieten.
De algemeene opinie was spoedig dat Engel
sche oorlogschepen, liggende ter hoogte van
Knocke, bezig waren Zeebrugge te bombar
deeren. Men zal zich herinneren hoe wij in
een vorig telegram reeds melden, dat de
Duitschers den bewoners van dit plaatsje be
valen hunne huizen te ontruimen en zich te
gaan vestigen in Knocke of Heijst. Als doel
dezer maatregelen werd algemeen aangenomen,
dat men te Zeebrugge een onbespied station
voor onderzeebooten zou kunnen vormen.
Zijn deze onderstellingen juist geweest dan
laat zich een bombardement van Zeebrugge
door de Engelschen al zeer gemakkelijk ver
klaren.
Omstreeks half vier kregen we de beschik
king over een goeden kijker, waarmede in de
richting Zeebrugge werd gestaard. Duidelijk
was een rosse vlammengloed waarneembaar,
welke kort daarop ook met het bloote oog
was te onderscheiden. Personen, met de
ligging der plaatsen in de kuststreek uit
stekend op de hoogte, verklaarden dat het
geen twijfel leed of Zeebrugge was in brand
geschoten.
Plots schoot een ontzettende vuurzuil om
hoog een gashouder was ontploft. Tegen
den rooden achtergrond der kronkelende
vlammen silhouetteerde een massief vierkant
gebouw, dat een inwoner van Zeebrugge her
kende als de cokesfabriek Rombach, in welker
onmiddellijke nabijheid gas- en benzinetanks
staan.
Tot vier uur duurde het vuren met onver
minderde hevigheid voort en bleven de vlam-
en vuurstralen bij voortduring door den nevel
boren.
Onze militaire autoriten, die te voren aan
den rollenden donder het scheepsgeschut had
den herkend, meenden nu naar het geluid te
oordeelen, dat aan de kust met artillerievuur
werd geantwoord. Tot half vijf bleef het ge
schut donderen, daarna verzwakte het ge
leidelijk om spoedig geheel te zwijgen.
Men kan zich gemakkelijk voorstellen welk
een agitatie het gebulder der kanonnen onder
de Belgische bewoners van Sluis veroorzaakte.
In groepjes togen zij dan ook naar St. Anna,
waar honderden den ganschen middag luister
den en tuurden zonder iets te zien. Slechts
de eenzame figuur van den Duitschen schild
wacht viel op den langen, leegen weg, die
naar Brugge leidt, te ontdekken.
In den nacht van Zondag op Maandag,
hebben te Selzaete groote troepenbewegingen
plaats gevonden. Voor het eerst hebben zich
daar uhlanen vertoond. De maatregelen der
Duitschers aan de grenzen worden steeds
strenger. Komt de trein uit Gent te Selzaete,
grenstation aan, dan moeten de reizigers coupé
voor coupé uitstappen en worden in het
visitatielokaal onderzocht of zij ook brieven
bij zich hebben. In dat geval worden zij op
gesloten in een der stationslokalen en met
den volgenden trein, gewoonlijk vier uren later,
teruggestuurd. Staan er bezwarende dingen
in die brieven, dan worden die personen ge
vankelijk naar Brussel gebracht. Het wordt
Hollanders niet moeilijk gemaakt over de
grenzen en weer terug naar Holland te gaan,
wel aan Belgen. Dezen moeten voor eiken
keer, dat zij naar Holland gaan, een pas halen,
opgeven, waarheen zij gaan, hoe lang zij weg
blijven enz.
Na 7 uur 's avonds mag niemand in Selzaete
meer op straat, tenzij met bijzondere vergun
ning. De suikerfabrieken werken volop, de
suiker gaat naar Holland in entrepot. Te Sas
van Gent zijn nog een 170 a 180 vluchtelingen.
Er zijn weer veel gardecivieken uit Gent uit
geweken, daar zij aangewezen zijn om politie
dienst te doen.
LONDEN, 25 November. De Times meldt
uit Boulogne dd. gisterenHet vriezen heeft
uit, Noord-Frankrijk koestert zich vandaag
in een warmen zonneschijn met een blauwen
hemel en een luwe lucht. In de laatste
dagen van betrekkelijke rust aan de noorde
lijke slaglinie hebben beide partijen van de
gelegenheid partij getrokken, om hun strijd
macht te herstellen. Het is duidelijk, dat de
vijand de hoop om Galais te bereiken, nog
niet op heeft gegeven. Het kan zijn dat hij
eerstdaags een laatste en uiterste poging zai
ondernemen. Maar dan zal hij de bondge-
nooten voorbereid vinden, om hem op elk
punt te keeren.
In het geheele Duitsche rijk zal 1 December
een algemeene opgave door landbouwers en
handelaren moeten geschieden van de hoe
veelheid koren en meel die bij hen aanwezig
is, teneinde na te gaan voor hoe langen tijd
er nog koren enz. voor de bevolking aan
wezig is.
Tweede Kamer.
In de Dinsdag gehouden zitting werden de
afdeelingen hernieuwd tot voorzitters werden
gekozen de heeren Eland, Rink, Patijn, Duyn-
stee en Lohman.
Besloten werd tot sectieonderzoek van een
reeks van wetsontwerpen, in de eerste plaats
dat tot het aangaan van een geldleening van
275 millioen gulden.
De heer Troelstra, hoewel hiertegen geen
bezwaar hebbende, verzette zich bij voorbaat
tegen overhaasting bij de behandeling van dit
ontwerp, aangezien het publiek daarvan vol
doende op de hoogte behoort te worden gesteld.
Spr. deelde nog mede, dat Woensdag bij de
Kamer zal inkomen de memorie van antwoord
op het voorloopig verslag over het wetsont-
werp-Mendels betreffende de gedwongen
woningsontruiming.
De voorzitter zegde den heer Arts toe de
vergadering van Dinsdag, ten dienste van de
leden uit het Zuiden eerst 's middags te doen
aanvangen in verband met den treinenloop.
Dinsdag werd in de Tweede Kamer aan
genomen het door jhr. A. de Muralt en mi
nister Treub tegenover den heer Bichon van
IJsselmonde verdedigde wetsontwerp tot goed
keuring van de dading met de gemeente Ter
Neuzen betreffende den eigendom van een
gedeelte der vestinggronden aldaar.
Droogmakin g-Z u i d e r z e e.
Een ontwerp tot gedeeltelijke droogmaking
der Zuiderzee is op het departement van
waterstaat gereed om de phasen te doorloopen
noodig voor de indiening van een voorstel aan
de Staten-Generaal.
De S. D. A. P. en de oorlogsleening.
Het Volk kondigt een reeks afdeelingsvor-
gaderingen aan waarin geprotesteerd zal
worden tegen de leeningsplannen en waarin
als eisch zal worden gesteldeen oorlog/3-
heffing van het kapitaal.
I n d i 's trouw.
Op een vergadering van de Vereeniging van
regenten op Java en Madoera, gehouden te
Semarang op 17 dezer, werd besloten de
tusschenkomst van deu gouverneur-generaal
in te roepen, teneinde aan II. M. de Koningin
de eerbiedige verzekering over te brengen,
dat de inlandsche bevolking, dankbaar voor
Haar zegenrijke regeering, onder alle omstan
digheden loyaal zal blijven on medewerken
tot handhaving van NederlamTs souvereiniteit
over Ned.-Indië.
Op verzoek verwijzen we naar de in dit
nummer voorkomende advertentie van den
Vlaamschen zangavond op Maandag a.s.
De heer Hullebroeck moet een zeer bekwaam
zanger zijn, zoodat het een genot is, zijn zang
kunst te beluisteren. Hij zingt ten voor-
deele van het Steuncomité alhier.
Militairen beneden den rang van officier
betalen 25 cent minder entrée-geld.
Door het bestuur der Telegrafie is be
sloten een hulplijn aan te leggen van Bres-
kens naar Ter Neuzen. De draad zal loopen
over Hoofdplaat.
Woensdag werden ne bewoners van het zoo stille
dorpje Borssele toen het er nog zooveel kalmer
was, dan anders op werkdagen, naar in al de drie
kerken, die men op het kleine plaatsje vindt, den
ganschen dag godsdienstoefening werd gehouden,
[dankdag], plotseling uit hun rustige rust opge
schrikt.
Waar men 20 min. na drieën op het plein geen
sterveling zag, naar werden even na half vier,
nadat de kerkgangers uit de Herv. Kerk juist weer
binnen hunne huizen waren, de deuren dier huizen
opengeworpen en in een minimum van tijd krioelde
het dorpsplein van ouden en jongen, sommigen
bevend van angst en met bleek gelaat, anderen
met trillende stem vragend naar „wat er toch nu
weer gebeurd zou zijn", en ook kalmer aangelegden,
die (zeiden, dat men waarschijnlijk de mijn zou
hebben doen springen." „Ja, dat zou waar zijn",
en spoedig rende een groote menigte, sommigeu
haastig stappend, enkelen zelfs in draf, om te gaan
zien naar wat niet meer te zien was natuurlijk.
De mijn was vernield. Dit had plaats gehad op
dezelfde wijze als te Domburg, doch vooraf had
men ze met trossen een eind uit den wal langs de
„slikken" tot dicht bij de laagwaterlijn gesleept.
Ook hier hadden de dicht aan den dijk wonenden
hunne huizen moeten verlaten, na deuren en ramen
geopend te hebben en waren de wegen naar den
zeedijk door schildwachten afgezet. Enkelen, die
zich aan den dijk bevonden, hebben op behoorlijken
afstand het geheele werk kunnen gadeslaan.
De knal wa6 ontzettend. In het taaie slijk was
een gat geslagen, 1,60 M. diep en met een groote
as van 4 M. en een kleine van 3 M. lengte. De
stukken metaal lagen op meer dan 400 M. van
het gat en het was op de steenglooiing van den
Noordnol .hier en daar duidelijk zichtbaar, waar
zulk een stuk was nenrgekomen. Ook een paar
palen waren vernield.
In enkele huizen, niet alleen bij nen dijk maar
ook in het dorp zijn ruiten vernield, o. a. in de
Hervormde kerk. Daar de dienst in de Gerefor
meerde kerk nog niet was geëindigd, werd deze
plotseling verstoord, niet alleen door den knal en
de trilling der ruiten, maar vooral doordat een
paar vrouwen er van schrik flauw vielen. M. C.
Gedurende de loop dezer week hebben zich in
deze week gevestigd:
A- Faas. bakkersknecht, Noordstraat 80, uit
BiervlietP. A. Hubregtse, Kommies R.S., Grenu-
laan 27, uit ZwijndrechtA. Vente, Bouwkundige,
Grenulaan 49, uit 's HertogenboschCh. J. E.
Vuylsteke, zonder beroep, Vlooswijkstraat 34, uit
Loochristy.
Vertrokken zijn
J. den Boer, zonder beroep, Brouwerijstraat 10,
naar Vlissingen A. A. van Hoorn, zonder beroep,
L. Kerkstraat 48, naar ZuidzandeE. Hamelink,
dienstbode, O 35 naar Hoek R. Hamelink, dienst
bode, Tholenstraat 93, naar Sas van GentP. M.
Heyman, dienstbode, Westkolkstraat 8/10, naar
Graauw J. Koster, dienstknecht, O 35, naar Axel.
Geref. Kerken.
Beroepente 's Gravendeel J. H. Hout
zagers te Katwijk.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Zeist (3e pred. plaats), J. de
Bruin te Rijssen.
Zitting van Donderdag 26 Nov. 1914.
Voorzitter de heer J. Huizinga, Burgemeester.
Aanwezig de heeren Visser. Dees, De Jager,
R. Scheele, Lensen, De Bruijne, Eijke, Van Borssum
Waalkes en D. Scheele.
Afwezig de heeren Wieland, Moggré, De Feijter
en Donze, de laatste met kennisgeving.
Na opening der vergadering stelt de Voorzitter
aan de orde
1. Notulen.
De notulen van 23 October worden onveranderd
vastgesteld.
2. Ingekomen stukken.
Voor kennisgeving worden aangenomen
a. een circulaire van het Bestuur der Tucht-
unie. gevestigd te Utrecht, ten doel hebbende
bestrijding van tuchteloosheid onder het Nederland-
sche volk, teneinde zijn zedelijke, geestelijke en
lichamelijke kracht te verhoogen. Zij vraagt steun
voor haar streven, nl. beoefening van sport en
gymnastiek.
b. Missive van Ged. Staten, houdende mede-
deeling dat de raad van Stavenisse besloten heeft
tot afschaffing der kermis.
c. Idem, berichtende goedkeuring raadsbesluit
betreffende af- en overschrijving in de begrooting
1914.
d. Idem, berichtende goedkeuring raadsbesluit,
betreffende heffing van stoepgelden en begrafenis
rechten.
e. Schrijven van den vroegeren gemeente-ont
vanger, den heer J. A. Klaassen, die het volgende
schrijft
Naar aanleiding van uw schrijven dd. gistereu
kan ik niet nalaten, u mede te deelen, dat de toe
voeging van het praedicaat „eervol" aan het mij
op 1 Aug. jl. als gemeente-ontvanger „ongevraagd"
verleend ontslag voor mij niet de minste waarde
bezit.
Wie zich verlaagt tot daden, die niet getuigen
van een hoogstaand karakter, moet m. i. zijne
ignoble handelwijze niet onder een vernisje willen
bedekken.
Het op onrechtvaardige wijze uit zijne betrekking
stooten van een gemeente-ambtenaar, die gedurende
zijn diensttijd steeds zijn plicht deed, kan nooit
worden goedgemaakt, al wil men een drietal maan
den na het plegen van dat feit, zijn werk kronen
met het toevoegsel „eervol".
De Voorzitter zegt dat B. en W. het volgende
voorstellen
Hetgeen in genoemd schrijven wordt ten laste
gelegd kan ons College niet treffen en is blijkbaar
tegen u gericht. Het ontslag van den gemeente
ontvanger toch is niet door ons, maar door u ver
leend.
Waar uwe vergadering met overtuiging in het
belang der gemeente heeft gehandeld toen zij ont
slag verleende aan den heer Klaassen en in het
vertrouwen dat zij zich zoo hoogacht, dat bijge
voegd schrijven haar niet kan beleedigen, hebben
wij de eer ,n voor te stellen dit schrijven voor
kennisgeving aan te nemen.
De heer Lensén zegt, dat het moeilijk is voor
den Raad daarover te beslissen, daar het schrijven
is gericht aan B. en W. Evenwel kan z. i- de
Raad hierop terugkomen, daar destijds de Raad
besloten heeft tot ontslag-geven. En daar in ge
noemd schrijven de argumenten niets anders zijn
dan schelden, zou hij de zaak willen omkeeren en
zeggen wij staan te hoog om op dergelijke insi-
uaties in te gaan. In de tweede plaats stelt spr.
voor, aangezien het praedicaat „eervol" op een wenk
van den Minister van Binnenl. Zaken is toege
voegd, genoemd schrijven van den heer Klaassen
ter kennis van Z.Ex. te stellen en tevens van Ged.
Staten.
De Voorzitter vraagt steun voor dit voorstel.
De heer D. Scheele weet niet wat hij steunen
moet, daar hij het schrijven niet heeft gezien.
De Voorzitter doet voorlezing daarvan, waarna
het voorstel-Lensen als aanvulling op het voorstel
van B. en W. met algemeene stemmen wordt aan
genomen.
f. Rapport van den bouwmeester, inzake het
onderhoud aan school D.
De Voorzitter deelt mede, dat dit naar aanleiding
is van de klachten van den heer Risseeuw, en
voorts dat de bouwmeester het onderhoud zoodanig
zou willen uitbreiden dat ook nog nieuwe banken
en borden werden aangebracht. Spr. zegt dat B. en
W. voorstellen de in het rapport genoemde repa-
ratiën te laten verrichten met uitzondering van de
banken en borden daar hiervoor een bedrag van
f 1077 meer zou uitgetrokken moeten worden.
Z. li. s. wordt aldus besloten.
g. Missive van Ged. Staten, berichtende goed
keuring van het suppletoir kohier hondenbelasting.
h. Idem, berichtende goedkeuring van het raads
besluit betreffende de waarborg van rente en aflos
voor de te leenep f 18000 door het Ziekenhuis.
Beiden voor kennisgeving aangenomen.
I. Schrijven van het bestuur van het plaatselijk
Steuncomité, waarin het dank zegt voor de onlangs
geboden finantieelen steun, doch thans andermaal
beleefd verzoekt wederom een finantieele bijdrage
te mogen ontvangen tot ondersteuning van hulp
behoevenden, daar de toegestane gelden reeds ver
bruikt zijn en de behoefte aan ondersteuning meerder
wordt.
De Voorzitter stelt voor dit te renvoyeeren naar
B. en W. en aan het eind van de zitting over te
gaan tot het benoemen van de commissie uit den
Raad, waartoe destijds is besloten om met B. en
W. contröle te houden over de gelden die afgestaan
worden.
j. Verzoek van den heer Krijgsman, leeraar aan
de H. B. S., om eervol ontslag uitzijne betrekking.
De Voorzitter stelt voor dat ontslag te verleenen
en B. en W. te machtigen over te gaan tot op
roeping van sollicitanten.
De heer Dees zou het wenschelijk vinden dat
vanwege het gemeentebestuur een tegen-onderzoek
wordt ingesteld naar de ziekte van den heer
Krijgsman.
De Voorzitter merkt op, na de mededeeling van
den heer Dees, dat het gewenscht is, de Raad
hieromtrent in te lichten. Spr. zegt dat de heer
Krijgsman eerst mondeling ontslag heeft gevraagd
en daarna een in officieel schrijven, waarbij gevoegd
was een attest van een te Rotterdam gevestigd
geneesheer, welke inhield dat de heer Krijgsman
niet in staat was naar hier te komen om les te
geven.
Na enkele besprekingen, waarin uitgesproken
wordt dat de te vragen adviezen omtrent zijn ziekte
misschien nog duurder zullen komen dan het bedrag
dat hij als salaris ontvangen moet, wordt het
voorstel van B..en W. aangenomen en ziet men
derhalve af van een verder onderzoek.
3. Benoeming van een lid van het burgerlijk
armbestuur.
Aanbevolen worden F. Dekker aftr. en M. van
Dixhoorn. Met algemeenee stemmen wordt her
kozen F. Dekker.
4. Uitgifte in erfpacht van eenige perceelen grond.
Z. h. s. wordt besloten enkele perceelen, door de
gemeente in erfpacht uitgegeven, vroeger te doen
beëindigen.
5. Regeling van het bedrag, waarvoor de te
benoemen gemeente-ontvanger ten behoeve der
gemeente zekerheid moet stellen.
Z. h. s. wordt besloten de borgtocht te stellen
op een bedrag van f 14000.
6. Vaststelling van een instructie voor den ge
meente-ontvanger.
Op de vraag van den Voorzitter of iemand alge
meene beschouwingen wenscht, merkt de heer De
Jager op dat, door het kantoor van den gemeente
ontvanger te plaatsen op het raadhuis, er wellicht
gebrek aan plaats komt en we daardoor in de
moeilijkheid komen van een vernieuwing of ver
bouwing van het stadhuis. Is het niet mogelijk,
nu weldra het kantongerecht verplaatst wordt, het
kantoor te vestigen in het nu als kantongerecht
ingerichte gedeelte.
De Voorzitter zegt, ^at, afgezien van deze kwestie,
in de toekomst toch wel eens plannen zullen be
raamd worden over vernieuwing van het stadhuis.
Evenwel B. en W. vinden het een overwegend
belang het kantoor te vestigen in het gemeentehuis.
Hierna wordt de instructie artikelsgewijs behan
deld. Behoudens een kleine wijziging worden alle
artikelen vastgesteld.
De heer Waalkes zou nog een artikel willen
toevoegen waarin nl. bepaald werd dat de functio
naris geen nevenbetrekkingen mag bekleeden dan
met toestemming van B. en W., evenals dit is
vastgelegd in de instructie van den secretaris.
De Voorzitter zegt dat dit een belangrijk punt is,
doch daar de gemeentewet uitgemaakt heeft welke
betrekkingen al- dan niet vereenigbaar zijn zou hij
ontraden dit nog afzonderlijk in de instructie te
vermelden.
In verband hiermee wordt op voorstel van den
heer Lensen de bespreking heropend over art. 10,
waarin reeds de meening is uitgedrukt dat de
functionaris andere betrekkingen bekleedt.
Na enkele besprekingen wordt ten slotte goed
gevonden de zaak te laten rusten, waarna de in
structie met algemeene stemmen wordt vastgesteld.
7. Regeling uitbetaling jaarwedden van O. Bak
ker. K. Duizendstra en M. C. Annot.
De Voorzitter zegt, dat, wat betreft Annot, geen
besluit dient te vallen daar deze terugkomt in
gemeentedienst. Voorts stellen B. en W. voor het
salaris van Bakker na Augustus geheel te laten
vervallen en van Duizendstra voor 8/4.
De heer De Jager merkt op, dat op sommige
plaatsen |ook deze, bepaling is gemaakt nl. wat
boven hun salaris komt te laten vervallen, dus een
salaris uit te keeren evenredig aan dat wat zij in
hunne betrekking bij de gemeente genieten.
Besloten wordt met ingang van 1 Sept. het salaris
van Duizendstra voor 3/4 te laten vervallen en dat
van Bakker geheel.
8. Voorziening kasgeld.
De Voorzitter deelt mede dat de leening voor de
motorspuit aan 5 niet geplaatst kan worden,
wel aan 6 en vraagt wijziging van het desbe
treffend besluit, welke wijziging wordt goedgevon
den. In de tweede plaats stellen B. en W. voor
om ter voorziening in kasgeld een leening aan te
gaan van ten hoogste f20,000 in een kalenderjaar
tegen een rente gebaseerd op de rentestandaard
der Ned. Bank.
Na enkele inlichtingen van den secretaris, wordt
het voorstel aangenomen en daardoor het vroegere
besluit vernietigd.
9. Vaststelling kohieren schoolgeld.
Z. h. s. worden vastgesteld het kohier voor het
Middelbaar onderwijs op een bedrag van f 311,99s;
van het M. U. L. O. op f104 en dat van het lager
onderwijs op f864,34.
Nu wordt overgegaan tot het benoemen van 3
leden voor de commissie, bedoeld bij punt i.
Hiervoor worden benoemd de hepren Eijke en
De Jager, welke hunne benoeming aannemen en
de heer Moggré, die hiervan in kennis zal worden
gesteld.
Daar niemand der leden nog iets te vragen had,
sluit de Voorzitter de vergadering.
We vreezen wel, dat velen onzer lezers
tegenwoordig meer belangstelling hebben voor
oorlogsnieuws dan voor boeken. Het dunkt
