Kerk en School.
Dit Stad en Provincie.
Gemengd Nieuws.
Telegrafische Berichten.
Hoogwatergetij te Terneuzen.
^oen 's morgens om negen uur een Taube weer
twee bommen had geworpen, een in de na
bijheid van de loodsen van de vliegtuigen en
een bij het hospitaal. Deze laatste veroor
zaakte brand in een brouwerij. Het vliegtuig
werd lievig beschoten door de Belgische ka
nonnen. doch de afstand was te groot.
Een groote Belgische troepenmacht was de
stad binnengetrokken, doch begon tegen den
middag weer af te trekken, In de verte was
kanonvuur hoorbaar. In de straten bewoog
zich een dichte menigte vluchtelingen uit na
burige gemeenten en ook de mindere stand
van de bevolking der stad zelve verdrong zich
daar, voornamelijk voor de gebouwen, waar
passen om het 'land te verlaten werden uit-
gereikt. Duzenden menschen stonden op den
strandboulevard naar zee te kijken, alsof van
daar hulp zou opdagen.
Om twee uur s middags werd tot algemeene
ontsteltenis kennis gegeven dat vandaaggeen
booten meer naar Engeland zouden vertiekken.
Bij [het station stond het vol menschen, die
luidruchtig doende waren om middelen te
zoeken, teneinde weg te komen. Bijna alle
welgestelden hadden de stad reeds op de een
of andere wijze verlaten.
De strandboulevard, gewoonlijk zoo druk en
bedrijvig, zelfs in dezen tijd van het jaar, was
inmiddels nagenoeg verlaten; alleen groepjes
armelijk gekleede menschen stonden er met
pak en zak bijeen. Zij schenen alle hoop om
het land uit te komen, te hebben opgegeven.
Sommigen schreiden, doch de meesten bleven
onverstoorbaar kalm.
Het was een jammerlijk gezicht, de stroomen
gewonde en verbonden soldaten door de
straten te zien strompelen, sommigen op
krukken, anderen elkaar voorthelpend naar de
booten van het Roode Kruis, die op hen lagen
te wachten.
Alle beschikbare booten waren blijkbaar
bestemd om hen te vervoeren en dat was de
reden, waarom de passagiersdiensten waren
geschorst.
Alle winkels hadden de luiken voor de
ramen gedaan en toen ik er 's middags om
halftwee eindelijk in slaagde er een te vinden
waar burgerschoenen' te koop waren voor ge-
pasporteerde soldaten, kon de winkelierster
bijna niet spreken door haar tranen. De
trieste toestand waarin de stad thans ver
keerde, deed zich nog sterker gevoelen dooi
de tegenstelling met het luchthartige aanzien
dat Ostende in gewone tijden heeft en met
de militaire bedrijvigheid van een paar dagen
geleden, 't Was nu algemeen bekend dat, de
regeering naar Havre was vertrokken. Een
dozijn Engelsche dagbladcorrespontenteu en
fotografen zijn gevangen gemaakt, doch ge
lukkig had ik een paar dagen geleden de
voorzorg genomen mij een liets aan te schaffen,
wat mij het onplezierige van een moeilijken
aftocht over zee heeft bespaard.
Den afgeloopen nacht heb ik met een klein
gezelschap kooplieden uit Ostende op de kale
banken van een lokaal in oen kloosterschool
te Sluis geslapen. Voor elk een deken was
al wat de goede monniken ons konden geven,
want wij behoorden tot de laatstaangekomenen.
Het schoollokaal was dien dag voor een Engel
sche les gebruikt, en op 't bord stond met krijt
geschreven„A friend in need is a friend
indeed." De laatste anderhalf uur van onzen
tocht waren we tot op den huid toe nat ge
worden door een dichte mist, en duizenden
zijn in den ellendigsten toestand de grens
overgetrokken. Er waren tal van kleine
kinderen die op den arm werden gedragen en
heel wat aardige meisjes van Oostende en
Blankenberge zag men door den modder
sjouwen met haar kokette schoentjes en kousen.
Wanneer de krachten haar begaven, werden
ze weer aangespoord door het geboem van de
kanonnen uit 't Zuiden.
In Sluis heb ik menschen ontmoet, behoo-
rende tot de gezeten burgers van Oostende,
hotel-eigenaren, winkeliers, rustende dokters,
advocaten enz., die nu haast geen cent meer
op zak hadden en erg blij waren dat ze nog
15 cent voor een kop koffie konden betalen
en den op die manier veroverden stoel mochten
behouden om er den nacht of) door te brengen.
Engeland en Zwitserland.
BERLIJN, 14 Oct. Zwitsersche bladen
deelen mede, dat de Engelsche invoer naar
Zwitserland over Rotterdam tot nader order
is opgegeven, doordat de Engelsche overheid
verbiedt Engelsche goederen, welke voor
Zwitserland zijn bestemd, naar Rotterdam te
verschepen, daar anders Duitsclie spoorwegen
van het vervoer voordeel zouden hebben.
Dat dit verbod voor den invoer van grond
stoffen in het neutrale land ingrijpende ge
volgen heeft, zoo wordt opgemerkt, behoeft
niet nader in het licht te worden gesteld.
De weg over Genua, die alleen nog open blijft,
is in het bizonder voor kleinere zendingen niet
zeer voordeelig, omdat hij veel te duur en
veel te lang is en de zeevracht vooruit moet
worden betaald.
Verscheidene Zwitsersche importeurs hebben
bij den Bondsraad en bij 't Engelsche gezant
schap te Bern reeds stappen gedaan om de
maatregelen, die het verkeer bemoeilijken,
zoo mogelijk weder op te heffen.
lossen thans om later weder in te laden, geeft
aan velen werk.
Geref. Kerken.
Beroepen te Maasdijk J. H. Broek Roelofs
te Schildwolde.
Aangenomennaar GorinchemJ. Mulder
te Broek-op-Langendijk naar Moerdijk N. II.
Basoski, cand. aldaar.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen: naar Hoogeveen D Plantinga
te Rouveen.
Bedanktvoor RetranchomentJ. van Beek
te Waterlandkerkje.
TER NEUZEN, 16 October 1914.
Het lossen van booten met kolen voor Gent
bestemd, aan de loskaden alhier, brengt heel
wat drukte doch ook verdiensten mede. Het
De treinen van hier naar Mechelen rijden
weder tot St. Nicolaas.
De aanleg van onze Zeeuwsch-Vlaamsche
tram ondervindt vertraging doordat voor de
rails die uit Luik moeten aankomen, de goed
keuring noodig is van de Duitsehe legerhoofden
Dinsdagavond konden vele vluchtelingen
die hier aangekomen waren niet meer verder
vervoerd worden. Gevolg was dat in de Ned.
IIerv. en Geref kerken een aantal werd onder
gebracht. Ook de opgeslagen tent van Janvier
werd daarvoor in gebruik genomen, benevens
de II. B. School. Ten slotte waren allen weer
onder dak gebracht. Ook Woensdag en giste
ren hield de toevoer van hen nog niet op.
Meest arme menschen kwamen toen aan, die
aan de Prov. boot in een opgeslagen tent
brood kregen. Gisteren ging de boot Stad
Zierikzee nog vol geladen met Belgische ca-
valeriepaarden, die over de grens gekomen
waren, van hier.
Heden gingen van hier sommigen weder
probeeren de dorpen over de grens te be
reiken.
Axel. Dinsdag zijn hier een 1000 tal vluch
telingen per trein verder Zeeland ingetrokken,
ook de volgende dagen vertrokken er nog. De
toevloed was echter ook te groot voor ons
stedeke. Het gebouw op het concoursteriein
is voor het Roode Kruis ingericht. De con
sistorie van de Geref. Kerk (A) voor lijders
aan besmettelijke ziekten.
Koewacht. Maandagmorgen kwamen op het
Belgisch gedeelte dezer gemeente 14 uhlanen
met een officier. Zoodra zij de Nederlandsche
vlag bemerkten, vertrokken zij in de richting
van Moorbeke. In den namiddag kwam eene
afdeeling Duitsehe wielrijders. Drie er van met
een officier kwamen naar de Nederlandsche
grens. De sergeant van de wacht trad naar
voren De Duitsehe officier salueerde voor
de Nederlandsche vlag en gaf zijn wapenbroe
der cfe hand. Beiden onderhielden zich een
tijdje, terwijl de minderen spraken tegen de
Belgische kinderen.
Door de Belgische grensbewoners werden
nog twee karren vol geweren, sabels, patronen,
patroontasscheu, uniformen enz. aangebracht,
die door de soldaten in hun vlucht waren
weggeworpen.
Dinsdag werden nog twee Belgische soldaten
geïnterneerd, die zich in een bosch verborgen
hadden gehouden.
Dinsdag zijn verschillende vluchtelingen uit
Antwerpen en Zele naar hunne haardsteden
teruggekeerd. De burgemeester van Zele had
aan het gemeentehuis een circulaire laten
aanplakken waarin hij zijne ingezetenen drin
gend verzocht naar hun woonplaats terug te
keeren. Tern. Crt.
Vlissingen. Honderden balen erwten en rijst
zijn hier aangekomen van regeeringswege voor
de vluchtelingen. De soldaten koken voor
hen. Een boot zou van hier naar Antwerpen
vertrekken zijn, doch er waren maar 70 per
sonen die meewilden, zoodat de boot niet voer
Gisterenmorgen zijn hier 8000 nieuwe
vluchtelingen aangekomen. De mailboot heeft
levensmiddelen van de Engelsche regeering
aangebracht voor vluchtelingen in Z. Vlaan
deren. De lichter Tristan uit Rotterdam ligt
hier met 2000 vluchtelingen aan boord. Hier
is het aantal vluchtelingen dat aankomt zóó
groot, dat velen op de stoepen vernachten
moesten.
Vlissingen, 14 October. De stroom van
vluchtelingen hierheen houdt nog maar steeds
aan. Hun aantal beloopt sedert gisteren weer
verscheidene duizenden. Zij komen thans
hoofdzakelijk van de Belgische kustplaatsen
en worden op alle mogelijke vaartuigen hier
heen vervoerd, als vischbommen hoogaarsen,
enz. Waar al deze duizenden vluchtelingen
hedennacht worden ondergebracht is nog niet
bekend, want hier is alles tjokvol. De be
volking is als het ware verdubbeld.
Aardenburg. Het aantal vluchtelingen alhier
is ontzettend groot.
De Duitschers zijn te Maldeghem, ze hebben
de brug bij Stroobrugge aan de Ned. grens
bezet.
Loop der bevolking van Ter Neuzen.
In ons land zijn 300.000 Belgische vluchte
lingen. In Zeeland alleen zijn er 75,000 en
in Rotterdam 20,000. In Engeland vertoeven
100,000 Belgische vluchtelingen.
Belgische vluchtelingen.
Men meldt uit Breda
Hier ter stede zijn heden onder voorzitter
schap van enkele Belgische notabelen ver
gaderingen gehouden van vluchtelingen uit
Antwerpen en buitengemeenten. In deze
vergaderingen is meegedeeld, dat er een co
mité is samengesteld door bewoners van
Antwerpen, hetwelk, ondersteund door sub-
comité's uit de buitengemeenten, de belangen
van de vluchtelingen zal behartigen. Getracht
zal worden, centralisatie en eenheid te ver
krijgen in de pogingen, zich eenige zekerheid
te verschaffen aangaande de houding van de
Duitsehe autoriteiten te Antwerpen, ten op
zichte van terugkeerende vluchtelingen. Het
comité zal tot het verschaffen van inlichtingen
eiken dag zitting houden, samenwerken met
het Nederlandsche Comité voor Belgische
vluchtelingen en zich doen vertegenwoordigen
op een morgen te Rozendaal te houden ver
gadering van verschillende Belgische autori
teiten.
Waarschijnlijk zal worden getracht, vrijge
leide te verkrijgen voor een deputatie naar
Antwerpen, die met den Duitschen gouverneur
zal onderhandelen, inlichtingen inwinnen om
trent de jniste voorwaarden, waarop Ant
werpen is overgegeven, en zich een beeld zal
trachten te vormen van den huidigen toestand.
Ter vergadering bleek, dat liet wantrouwen
tegen het Duitsehe bestuur nog zeer groot
was en men er niet aan dacht, zonder pffi-
ciëele inlichtingen of waarborgen terug te
keeren. Verscheidene aanwezigen vertelden
staaltjes van het optreden der Duitschers tegen
mannen van 18 tot 40 jaar, die tot allerlei
werk zouden worden geprest, en met alge
meene stemmen werd besloten, de terugreis
niet te aanvaarden, voordat het resultaat van
de bemoeiingen der comité's bekend zou zijn.
Aan het begin van elke vergadering werd
onder levendige toejuichingen warme dank
betuigd aan Nederland's regeering en volk,
die aan de Belgen een onvergetelijke ontvangst
bereidden. Tevens werd besloten, telegrammen
van hulde aan II. M. de Koningin te zenden.
N. R. Crt.
Jeffries, de correspondent van de Daily
Mail, schrijft over de ontvangst van de Belgische
vluchtelingen in Nederland
„De vriencelijkheid van de Hollanders voor
die arme lieden gaat alle begrip te boven.
De Nederlandsche soldaten droegen zuigelingen
en moederden over de kinderen en gaven hun
te drinken en openden al hun kostelijke zinde
lijke kerken en openbare gebouwen en huizen
voor de arme, havelooze menigte. Het station
te Rozendaal ligt met een dikken laag vuil
en overblijfselen van voedsel en lompen daar
is alles ellende maar de Ilollandsche vriende
lijkheid verheldert alles. Ieder Hollander
schijnt nu de goedhartigheid van een vrouw
aan de hulpvaardige sterkte van twee mannen
te paren."
Door de politie te Utrecht zijn twee
Belgen ter beschikking van de militaire auto
riteiten gesteld, die als geïnterneerden hadden
weten te ontsnappen.
Waar koning Albert zich scheren liet.
De heer Frans Verschoren, taalmeester te
Lier, maakte Dinsdag den overtocht naar
Engeland en vervoegde zich aan het bureau
van de Daily News.
Gedurende de laatste twee maanden hadden
hij en zijn gezin en zijn vrienden in voort-
durenden vrees verkeerd voor Zeppelins, vlieg
machines, bommen en een in 't land gevallen
leger.
In 't begin der vorige week, zoo vertelt hij,
viel de eerste Duitsehe granaat in Lier. Wij
hoorden het gebulder van de kanonnen naderbij
komen en wij wisten, dat de shrapnells niet
lang zouden uitblijven. Ik heb de eerste zien
komen. Hij kwam van een afstand van meer
dan 7 kilometers. Voordat hij viel zag ik zgn
weg door de lucht duidelijk geteekend. De
ontploffing was ontzettend en terwijl ik met
een vriend er over stond te praten, kwam
een boer met uitgestrekte armen op ons toe-
loopen, roepende „Ik ben dood Ik ben dood 1
Ik ben doodNiet zonder moeite slaagde ik
er in hem te overtuigen, dat zijn geroep een
beetje voorbarig was.
Een tweede en een derde granaat volgde,
de laatstgenoemde viel op het hospitaal en
doode 7 soldaten en 2 vrouwen. Oniniddelliik
daarop kwam een andere granaat, die bijna
dezelfde lijn volgde in de buurt van 't Roode
Kruis-gebouw neer en doodde een moeder met
twee kinderen op den weg.
't Werd mij daar te warm, ik snelde naar
huis, pakte wat kleinigheden in en snelde met
mijn vrouw en twee kinderen naar 't station.
Een menigte andere vluchtelingen begaven zicli
met ons naar Antwerpen, waar wij Woensdag
en Donderdag duidelijk liet vuur der belege
ringskanonnen hoorden. Wij bleven niet lang
in Antwerpen.
De heer Verschoren zag te Lier koning
Albert ook. Deze bleef daar 10 dagen met
den staf van 't hoofdkwartier. Zijn gedrag
was zoo, dat allen van hem hielden. Inderdaad,
zegt hij, Belgies koning is wellicht de meest-
beminde monarch in Europa. Hij was bij den
burgemeester en toen deze een iiju dejeuner
voor hem wilde opdienen, verklaarde hij er
niet van te zullen eten. Wat goed genoeg
was voor zijn soldaten, was ook goed genoeg
voor hem, 'zeide hij. Met zijn handen in de
zakken ging hij door het kamp, maakte een
praatje met de soldaten en rookte met hen
en at met hen als een der hunnen. Is 't wonder
dat de soldaten hem als op de handen dragen.
De barbier van Lier schoor Zijne Majesteit
en was door die eer zoodanig in de wolken,
dat hij den afevaardigde naar het parlement
ging vragen of hij voortaan boven zijn deur
de tooverwoorden „Barbier van Zijne Majes
teit" mocht plaatsen. De afgevaardigde be
loofde zijn best te zullen doen; maar ïntus-
schen is Lier totaal verwoest en de barbiers
winkel ook.
PREDIKBEURTEN.
ZONDAG 18 OCTOBER 1914.
Sas van Gent. Na de bezetting van Brugge
is nu Ostende door de Duitschers bezet.
In Selzaete is het thans stil. Vluchtelingen
vertellen dat D endermonde geheel verwoest is.
De burgemeester van Clinge is door de Duit
schers gevangen genomen en de gemeentekas
is medegenomen,
Maastricht. De Belgische regeering maakt
bekend dat valsche bankbiljetten met de
beeldtenis van Leopold I in omloop zijn.
Den Haag. Vanaf Maandag a. s. is hier geen
witte brood meer te krijgen, ditzelfde is ook
zoo te Arnhem en op zéér vele plaatsen in
ons land.
Luik. De prijzen der levensmiddelen stijgen
onrustbarend Petroleum is niet meer tekrijgen.
Londen. Thans mogen brieven verzonden
worden aan Engelsche officieren en minderen
die hier geïnterneerd zijn.
Londen. Op de Zwarte Zee heeft een hevig
gevecht plaats gehad tusschen het Russische
Eskader en de Göben en de Breslau.
Parijs. Op verschillende punten van het
front van den linkervleugel ten Noorden van
Leije worden door de Fransche troepen flinke
vorderingen gemaakt. Estayres is genomen.
In het centrum ten Noorden van Reims zijn
wij 2 K.M. vooruit gekomen. We behaalden
voordeel op de Maashoogte en het Waevre-
gebied.
St. Petersburg. Bij Warchau is een Zeppelin
buitgemaakt.
DAGEN.
Zaterdag
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
17
18
19
20
21
22
23
Oct.
Voorm.
Nam.
0.13
0.34
0.53
1.11
1.30
1.49
2.8
2.29
2.49
3.10
3.31
3.52
4.15
Door bemiddeling van het Duitsch consulaat
alhier werd aan de Tern. Crt. onderstaand schrijven
ter hand gesteld ter publiceering in de Nederland-
sche pers
Antwerpen, 13 Oct. 1914.
Kabinet des Burgemeesters.
Aan den heer Hoofdredacteitr
Ik wil de eerste gelegenheid die mij aangeboden
wordt om met Nederland te correspondeeren niet
laten voorbijgaan, zonder uiting te geven aan de
gevoelens van warme dankbaarheid van ons volk
voor de roerende en onbegrensde gastvrijheid met
broederlijke liefde door de Nederlandsche natie en
in het bijzonder door de overheid en bewoners der
grensdistricten aan onze vluchtelingen gegund.
Het is een schouwspel dat aller bewondering ver
wekt en waarvoor geen woorden onzen dank
kunnen weergeven. Latere gelegenheid zal toelaten
het in meer gepasten vorm te doen. Haar ik zal
u dankbaar zijn van mijn schrijven aan uwe lezers
mededeeling te geven. Personen en eigendommen
zijn in Antwerpen veilig. Hier gedomicilieerde
burgers, van regelmatige broodwinning, worden
j zonder formaliteiten toegelaten en kunnen gerust
terugkeeren.
Met hoogachting, uw dw.,
LOUIS FRANCK,
Volksvertegenwoordiger,
Voorzitter der intercommunale commissie.
Gedurende deze week hebben zich in deze ge
meente gevestigd:
F. O. Callens, bureelambt., O 40, uit Zwijndrecht.
A. M. Callens, zonder beroep, O 40, uit Zwijndrecht
F. Jolijt, zonder beroep, Tholenstraat 55, uit Rotter
dam A. Guillaume, Chef v/e depot van M.-T.,
Stationsweg 6, uit St. Nicolaas; A. C. F. Claus,
steenbakker, Stationsweg 7a, uit Steendorp; M.L.
Felix, zonder beroep, Stationsweg 7a, uit Steendorp
M. A. C. Claus, zonder beroep, Stationsweg 7a, uit
Steendorp E. Claus, steenbakker, Dijkstraat 2, uit
Vladstroo U. A. Claus, steenbakker, Baandijk 1,
uit Steendorp F. van Doeselaar, arbeider Q 125,
uit Antwerpen.
Vertrokken zijn
A. J. Th. van Aerde, bakkersknecht, Tholenstr.
54, naar Beverwijk. M. F. van Petegera, winkelier,
Donze Visserstr. 58, naar Ginneken. J. Hamelink
Abr.z., koewachter, Tholensstr. 93, naar Zaamslag.
Gereformeerde Kerk.
Ter Neuzen 9 en 2 uur, Ds. J. F. van Hulsteijn.
Axel Kerkdreef 9 en 2 uur?
Axel Stationstraat 9 en 2 uur
Zaamslag 9 en 2 uur, Ds. H. P. M. de Walle.
Hoek 9 en 2 uur, Ds. H. v. d. Wal.
Hervormde Kerk,
Ter Neuzen. Daar het kerkgebouw a.s. Zondag
niet in staat is om gebruikt te worden,
zoo zal geen godsdienstoefening ge
houden worden.
De Doopsbediening wordt
daarom uitgesteld tot Zondag 25 Oc
tober.
Sluiskil 2 uur, Dhr. L. Dek.
Axel 9 en 2 uur?
Zaamslag 9 en 2 uur
Hoek 9 en 2 uur, Ds. E. Raams.
Chr. Geref. Kerk.
Zaamslag 9 en 2 uur, Leeskerk.
Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat.)
Ter Neuzen 9, 2 en 5'/i nur, Leeskerk.
Oud-Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat,
Ter Neuzen 9, 2 en 5Vi uur, Leeskerk.
Lokaa! „Eben-Haëzer" (Kerkhoflaan).
Ter Neuzen 61/uur, Evangelisatie.