HntirmltmonaH
ooor
nieuws* en fldverteMieblaö
Zeeland.
De Oorlog»
Uit de Pers.
No. 1152
Woensdag 9 September 1914-
12e Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,—.
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITT00IJ Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIËN:
Van 1—4 regels ƒ0,40 Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN OE
"rEDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIE TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Het „weten."
Een sympathiek artikel verscheen voor en
kele dagen in de Marxistische bijlage van
Het Volk.
In bescheiden, schier deemoedigen tooii is
het geschreven.
Bitter weinig bespeurt men van de fierheid
van bet hooge zelfbewustzijn, waarmee bet
socialisme zijn op den vasten grond der feiten
gebouwde leerstellingen predikt.
Integendeel, veeleer een klacht over liet be
perkte van ons kenvermogen een smartelijke
erkenning dat ons weten, ook het socialistisch
weten, zoo gebrekkig is.
Aldus vangt de heer Wibaut zijn opstel aan
Ja, waarde partijgenoot, gij hebt gelijk:
de tijd dien bet ons is opgelegd te doorle
ven, stelt ons wel opnieuw voor vraag
stukken waarvan velen van ons dachten
dat ze reeds opgelost, of althans ver op
weg naar hun oplossing waren. Het is in
dezen tijd van weedom, voor velen van ons
niet het kleinste leed, dat ons weten zoo is
verschrompeld. In do laatste vier weken,
de kalender wijst uit dat het töcli werke
lijk weken en geen jaartientallen zijn,
heeft geen dag den schat van ons weten
ongedeerd gelaten. We hielden het voor
een schat, omdat we het met zooveel in
spanning, lang voortgezette inspanning
hadden vergaard. En nu we overzien
wat er ons nu nog er kan nog meer
verloren gaan van is gebleven vragen
we ons af, of het wel ooit een schat is
geweest? Want liet na vier weken over
gebleven is al zoo weinig.
Ja, gij hebt gelijk. Want de tegen
stelling die gij maakt tusschcn hen onder
ons die weten, en hen die niet weten, is,
nemen wij aan, slechts een vorm dien gij
kiest om uw gedachten .sterker to uiten.
Althans onze overtuiging is het, dat de
sociaal-democraten die overblijven na den
oorlog overblijven in den zin van de
geestelijke en moreele kracht te hebben
behouden om te kunnen werken voor de
sociaal-democratie onze overtuiging is
het dat deze sociaal-democraten zeer veel
van hetgeen ze voor „weten" hebben ge
houden, opnieuw zullen hebben te toetsen
aan de ervaring en wélk een ervaring.
En dat veel van dit „weten" dien toets
niet zal kunnen doorstaan.
Er bestaat reden voor deze gedruktheid.
Wat al vaststaande theorieën zijn in dezen
korten oorlogstijd niet uiteengerafeld, wat al
rotsvaste stellingen niet weggespoeld, wat al
klinkende leuzen op wapperende vaandels niet
weggeborgen
Denkt aan de arbeiders die „geen vader
land" hebben en die over de slagvelden der
kapitalisten heen elkaar de broederhand blijven
drukken
Wat komt er van deze internationale idee
in dezen krijg tot zijn recht
In Frankrijk de socialist Jules Guesde,
Marxist in hart en nieren, met kapitalisten
en allerhande burgerlijke elementen m één
groot nationaal Kabinet om liet vaderland te
gen den snooden, onrechtvaardigden Duitsclier
te verdedigen.
En daartegenover de Duitsche socialistische
kopstukken, vol geestdrift zich scharend om
den Duitsclien Keizer, teneinde Russisch-
Fransch Barbarisme te fnuiken.
Merkwaardig is het enthousiasme, waarmee
in de laatst verschenen aflevering van de
Sozialistische Monatshefte door alle schrijvers
voor Duitschland's rechtvaardigen oorlog wordt
opgekomen.
Dr. Ludwig Quessel schrijft een opstel over
Het lot van ons volkwaarin wij o.a. lezen
„Een schrikkelijk lot dreigt de natieVan
Oosten, Westen' en Noorden stormen de vijan
den aan om haar neer te werpen. Het volk,
dat in het rijk des geestes de heerlijkste bouw
werken heeft gesticht, uit welks geweldige
zedelijke kracht het socialisme is geboren, zal
thans ten buit van andere volkeren worden.
Wat de, vijanden vau Duitschland beramen, is
zonde tegen de cultuur, zonde tegen de mensch
heid in haar geheel, die nooit zoo hoog had
kunnen stijgen, wanneer Duitsche geestesar
beid haar niet den weg gebaand had.''
In denzelfden geest Dr. Bloch die zijn op
stel eindigt met de woorden „In den grootsten
oorlog der wereldhistorie, die nu begonnen is,
heeft de Duitsche natie den wil tot zegevieren.
Zij mag dien hebben, omdat zij voor een
waarachtig rechtvaardige zaak strijdt. Daar
om zal zij zegevieren".
Zoo ook Bernstein, zoo de eene aanhanger
van de Internationale na den anderen
En daartegenover in Het Volk een artikel
zoo fel anti-Duitsch. als er weinige in deze
crisis zijn geschreven
Waarlijk er bestaat reden om het socialis
tisch „weten" te toetsen aan de ervaring.
Vanzelf zal dan aan de orde komen een vraag,
die het socialistisch geweten moet schrijnen
Zouden als de vredestichter hij uitnemend
heid mogen worden geprezen de predikers
van den klassenstrijd, die de levenswet van
alle ontwikkeling zien in de toespitsing der
klassentegenstellingen
(De Rotterdammer.)
BERLIJN, 4 September. (Wolff) Officieel
wordt het volgende meegedeeld
De Belgische regcering heeft officieel een
verkeerde voorstelling doen verbreiden van
de voorvallen, waaraan de stad Leuven ten
offer is gevallen. Het heet dat de Duitsche
troepen door een uitval uit Antwerpen waren
teruggeworpen en toen door de Duitsche be
zetting van Leuven bij vergissing beschoten
werden. Daardoor zou dan een gevecht in
Leuven zijn ontstaan. De gebeurtenissen be
wijzen echter dat de Duitschers den Belgischen
uitval hebben verijdeld. Gedurende dit ge
vecht voor Antwerpen is in Leuven op ver
schillende plaatsen een zonder twijfel georga
niseerde overval op de achtergebleven Duitsche
troepen gedaan, nadat gedurende meer dan
een etmaal een schijnbaar vriendschappelijk
verkeer tusschen de Duitsche troepen en de
bewoners der stad was ontstaan. De overval
trof aanvankelijk hoofdzakelijk een landstorm-
bataljon, dus oudere kalme menschen, zelfs
huisvaders, voorts het achtergebleven deel
van den staf van een generaal-commando,
zoomede eenige colonnes. De Duitschers
hadden tal van gewonden en dooden. Zij
kregen intusschen de overhand door de hulp
van nieuwe, per spoor aangekomen troepen,
die bij het binnenrijden en op het stations
plein met schoten werden ontvangen.
Een onderzoek naar de bizonderheden is
gaande. De uitslag zal worden openbaar ge
maakt.
De waarheid van het hiervoven meegedeelde
staat buiten twjjfel.
Het raadhuis is voor de vlammen beveiligd.
Verdere pogingen om te blusschen zijn vruchte
loos gebleven.
ANTWERPEN, 5 Sept. (Officieel Havas).
De Duitsche troepen hebben Dendermonde
weer ontruimd, na er enkele gebouwen in
brand te hebben gestoken. Voorts hebben zij
de noordelijke brug over de Schelde in de
lucht laten springen, 'tgeen er op wijst dat
zij voorloopig niet van plan zijn in het land
van Waes door te dringen.
De Duitschers hebben vervolgens een aan
val gedaan op het zuidwestelijk gedeelte der
stelling van Antwerpen. Ze zijn daarbij mot
groote verliezen teruggeslagen*
Het Duitsche vliegtuig dat twee bommen
in Gent heeft geworpen is bij Sottighem ge
daald. De beide officieren die er in zaten
waren gewond en zijn naar Antwerpen over
gebracht.
LONDEN, 5 Sept. (N. R. C.) De Ameri-
kaansche journalist Will Irwin, die bij de
verwoesting van Leuven tegenwoordig is ge
weest, heeft daaromtrent aan de Westminster
Gazette verteld, dat de 2000 Duitsche soldaten
die de vernieling hebben aangericht, „dronken
van bloeddorst waren". Hij gelooft niet dat
zij beschonken waren, daarvoor zijn zij te
stelselmatig te werk gegaan.
Irvvin vergeleek het optreden der Duitschers
bij dat der Amerikanen te Vera Cruz. Ook
daar is door enkele burgers geschoten op de
Amerikaaiisclic troepenals die hadden ge
handeld als de Duitschers, zou Vera Cruz
thans niet meer bestaan.
Uit TER NEUZEN seint men aan de N. R. C.
dd. 5 Sept. Te Gent zijn Zaterdagmorgen van
uit een vliegtuig, die over de stad kwam, twee
hommen geworpen, een in de Weldadigheid-
straat en een in de Kortrijksche poort. De
materieele schade was niet beteekenend.
Vrijdag passeerde over Eecloo een vliegtuig,
waaruit een bom werd geworpen, die op een
straatweg neerkwam en niet ontplofte. Een
wielrijder was op enkele meters afstand.
Het aantal vluchtelingen, dat te Ter Neuzen
aankwam, was hijzonder groot, terwijl een nog
talrijker deel aan de eerste stations in Zeeuwsch-
Vlaanderen is afgestapt. Aanleiding daartoe
was liet gerucht, dat de Duitschers noordelijk
kwamen in de richting van St. Nicolaas. Vele
daar wonenden en daar vortoevenden zochten
een veilig heenkomen op Nederlandsch grond
gebied.
Gisteren trachtte een Duitsche legerafdeeling
hij Dendermonde over de Schelde te komen,
wat hun door de Belgen werd belet. Een
brug heeft men door dynamiet doen springen.
De maatregelen om ook de andere brug op
te blazen faalden, waarom de Belgische bevel
hebber die deed in brand steken. De Belgen
hebben de poging der Duitschers, om over de
rivier te komen, weten te verhinderen. Men
verwacht, dat hun doel werkelijk is, in de
richting St. Nicolaas door te dringen, daar zij
dan de nog eenige spoorwegverbinding tus
schen Antwerpen, Gent on Oostende kunnen
bezetten.
De laatste dagen varen tal van sleepbooten
met vele personen aan boord de Wester-Sclieldo
af, vermoedelijk alle met vluchtelingen uit
Antwerpen.
Uit Gent vertrokken gisteren vele gegoeden
met het voornemen, zich via Oostende naar
Engeland te begeven.
BERLIJN, 4 Sept. (Wolff.) Uit liet groote
hoofdkwartier wordt officieel gemeld
Reims is zonder tegenstand
door de Duitsche troepen bezet.
De buit, door de Duitsche legers behaald,
begint eerstvlangzamerhand hekend te worden,
daar de troepen zich bij hun snellen opmarsch
daarom maar weinig kunnen bekommeren.
Vermeesterde kanonnen en voertuigen zijn in
het vrije veld achtergelaten, de troepen die
do verbindingslijnen bewaken moeten ze ge
leidelijk verzamelen.
Tot nu toe heeft slechts het leger van
veldmaarschalk Von Bülow daaromtrent opgave
gedaan. Tot einde Augustus heeft dat leger
zes vaandels, 283 zware kanonnen, 116 veld
kanonnen, 79 machinegeweren en 1GG voer
tuigen vermeesterd en 12,934 krijgsgevangenen
gemaakt.
w. g. VON STEIN,
kwartiermeester-generaal.
BERLIJN, 6 September. (Part. Wolff.) De
groote generale staf meldt
De Keizer heeft gisteren de aanvallen op
de stellingen van Nancy bijgewoond.
Van Maubeuge zijn twee forten en de daar-
tusschen gelegen versterking gevallen. Het
artillerievuur kon nu op de stad gericht
worden. Deze brandt reeds van verschillende
kanten.
Uit papieren, die ons in handen zijn ge
vallen, blijkt dat de vijand door liet optreden
der legers van von Kluck en von Bülow ten
Noorden van de Belgische Maas volkomen is
verrast. Nog op 17 Augustus meende hij,
dat zich daar alleen Duitsche cavalerie be
vond. De onder bevel van generaal von Mar-
witz staande cavalerie heeft dus de legerbe-
wegingen op uitnemende wijze verborgen.
Toch zouden zij den vijand niet onbekend zijn
gebleven, wanneer niet bij het begin van den
opmarsch de veldpostzendingen der militairen
waren achtergehouden. Door de betrokken
families is dit als een zware last gevoeld en
men heeft de schuld gegeven aan de veldpost.
In het belang van de arbeidzame, plichtge
trouwe ambtenaren van de veldpost acht ik
mij verplicht hierover opheldering te geven.
(w. g.) VON STEIN,
kwartiermeester-generaal
LONDEN, 6 September. (Reuter.) Een offi
cieel communiqué geeft een beschrijving van
de gevechten in de afgeloopen week gedu
rende den strategischen terugtocht van de
bondgenooten. (Enkele van de navolgende
bewegingen van Duitsche troepen zijn reeds
van Fransche zijde gemeld. Red.)
Het Engelsche leger staat ten Zuiden* van
de Marne in dezelfde linie met de Fransche
strijdkrachten, die zich zoowel op zijn linker
als op zijn rechtervleugel bevinden. Volgens
de laatste inlichtingen laat de vijand Parijs
liggen en rukt hij in Zuidoostelijke richting
naar de Marne en naar den linkervleugel en
het centrum van liet Fransche front.
Men meldt, dat liet eerste Duitsche leger
La Ferte sous Jouarre (tusschen Parijs en
Reims) en Essises Voffort binnengerukt is.
Het tweede Duitsche leger is, na Reims ge
nomen te hebben, voortgerukt tot Chateau
Thierry en de streek ten O. van deze plaats.
Het vierde Duitsche leger trekt ten W. van
Argomie tusschen Suippe en Villo sur Tonrbe
naar het Zuiden.
De Duitschers hebben al deze plaatsen den
3den September bereikt.
Het zevende leger werd hij Deinviller
door Fransche legercorpsen teruggedreven.
Aldus schijnen de Duitschers de omtrek
kende beweging aan den Engelsch-Franschen
linkervleugel te hebben opgegeven, hetzij
omdat liet niet meer doenlijk was aan de
troepen van een zoo groote uitbreiding te
geven, hetzij omdat men de voorkeur geeft
aan een reciitstreeksclien aanval op het front
van de bondgenooten. De loop der gebeurte
nissen zal uitwijzen, of de wijziging in liet
plan uit eigen beweging is geschied, dan wel
de vijand er toe gedwongen werd door strate
gische eischen en de groote macht van de
bondgenooten. (N R. C.)
Brussel.
Aan een op 1 dezer te Brussel geschreven
brief is liet volgende ontleend
Nu is heel onze wijk weer vol met
Duilscli paardenvolk. Het schijnen soldaten
te zijn uit een slag, geleverd op de grenzen
van Frankrijk. De Brouwerij ligt vol en al
de velden achter ons zijn bedekt met paarden
en manschappen. Ze kwamen erg gehavend
terug, de meesten zonder geweer, en velen
voerden losse paarden, die gediend hadden
voor kanonnen en in der haast losgemaakt
waren, met zich. Verschillende mannen zijn
kreupel en anderen hobben dikke voeten. Het
geheele convooi levensmiddelen, dat Zondag
nacht hier voorbij ging, is weer teruggekomen.
De Duitschers schijnen erg uitgehongerd te
zijn en op den weg van hier tot Luik en
van hier tot Charleroi en Namen is liet ge
heele land verwoest.
Wij hebben ook geen grooten voorraad meer
en trachten overal op te koopen, om de
menschen, Belgen en Duitschers, te helpen
zoo hebben wij ook 300 kilo reuzel gekocht,
dat dienen moet om op het brood der soldaten
Franco
Inzending van advertentlSn vóór uren op den dag der uitgave.
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der uitgave.
De verwoesting van Leuven.
Dendermonde ontruimd.
De Duitschers in België.
Reims bezet.
De Duitschers in Frankrijk.
