Biimenlandsch Nieuws.
Buitenlandsch Overzicht.
Korte Berichten.
Uit Stad en Provincie.
Kerk en S c h o o 1.
Gemengd Nieuws.
meer slachtoffers maakte, terwijl ook het
sterftepercentage is toegenomen. Over gebrek
aan activiteit en zorg bij de ambtenaren valt
z.i. niet te klagen. Evenwel betreurt spr., dat
men de rattenverdelging heeft opgegeven.
Naast rattenverdelging dient dan nog woning
verbetering ter hand genomen en streng po
litietoezicht uitgeoefend te worden. Ook dient
men voort te gaan met evacuatie en vaccinatie.
Uit niets blijkt, dat herhaalde vaccinatie be
proefd is.
Dat zoo weinig Nederlandsclie jonge genees-
heeren zich voor de pestbestrijding hebben
aangemeld, betreurt spr. Hij vraagt oprichting
van een school voor inlandsche artsen ook op
Midden-Java en op de buitenbezittingen.
Spr. geeft aan, hoe men medewerking van
de zijde der bevolking moet verkrijgen. Hij
wil ook, dat men zal werken volgens een vast
plan en onder leiding van een bepaald daar
voor aangewezen persoon, en verlangt voor
zorgsmaatregelen tegen het overslaan van de
epidemie naar de buitenbezittingen.
Spr. stelt in verband met zijn betoog aan
den minister een aantal vragen.
De minister van koloniën wijst op
verkeerde voorstellingen van de pestbestrijding
op Java bij het publiek en op verkeerde slot
sommen van verschillende doctoren uit hun
studie ten aanzien van de pestbestrijding. Na
een historisch overzicht gaat de minister na,
wat in Indië is geschied. Hij deelt daarbij
mede, dat tusschen de Straits en de Ned.-
Indische regeering een conferentie ter be
strijding van pest, cholera, gele koortsen andere
tropische ziekten in voorbereiding is.
Spr. komt dan meer in bijzonder tot het
optreden van de zóekte in Oost-Java en de
maatregelen ter bestrijding in de afdeeling
Malang. Hij zegt o.a., dat de toeneming van
de ziekte geen verband houdt met de staking
van de verdelging der veldratten, aangezien
toch de huisratten gebleken waren de baccillen-
dragers te zijn. De evacuatie zal minder lang
behoeven te duren in verband met de uit-
zwa veling van de woningen volgens de methode-
Pflüg.
Het serum kan slechts gedurende eenige
maanden immunieteit geven en een stelsel
matig doorgevoerde vaccinatie van de bevolking
is vrijwel ondoenlijk. Toch ziet de regeering
het belang van de serum-therapie in.
Spr. roert nog verschillende punten aan,
o. a. de woningverbetering en de moeilijk;
heden, bij de bestrijding ondervonden. Hij
zegt ook, dat als hij binnen onze grenzen niet
meer medici zou kunnen ^vinden om uit te
zenden naar de peststreken', hij zijn toevlucht
zou moeten nemen tot medici uit den vreemde.
De heer De Muralt (U.-L., Oostburg)
betoogt, dat reeds in 1899 de Indische regee
ring wist, dat de pest in aantocht was.
Spr. bepleit hooger salarieering voor de uit
te zenden doctoren.
De heer F o c k (U.-L., Haarlem) dringt aan
op handhaving van de scherpe quarantaine
maatregelen.
Zitting van Donderdag 30 April.
De beraadslaging over de i n t e r p e 11 a-
t i e-Van D e v e n t er in zake de p e s t b e-
strijding op Java wordt voortgezet.
De heer Bogaard t (R.-K., Breda) stelt
vertrouwen in de Indische regeering, en is
overtuigd, dat ook den medischen dienst geen
blaam treft. Hij komt nog eens op het ver
loop van de pest terug.
Spr. pleit dan voor woningverbetering en
een ordonnantie voor geheel Indië in den
geest van de Nederlandsclie Woningwet. De
evacuatie duurt z. i te lang.
Dat het gebrek aan artsen te wijten zou
zijn aan lage salarissen, ontkent spr. Hij is
tégen de benoeming van een regeeringscom-
missaris.
De heer Van Deventer (V.-D., Assen)
is niet geheel voldaan. Hij blijft zijn meening
handhaven omtrent de noodzakelijkheid van
een hooger dan het gewone gezag ter plaatse.
De vereeniging van de leiding van den ge
neeskundigen dienst en die van de pest
bestrijding in den persoon \an dr. De Vogel,
acht spr. ongewenscht, Woningverbetering is
z. i. slechts een palliatief. Verdelging van de
huisratten is hoofdzaak.
Spr. gelooft niet, dat het uitloven van meer
geld voor artsen veel zal geven.
Den algemeenen indruk samenvattende,
zegt spr., dat het bij allen wel vast zal staan,
dat een groote ramp over Java gekomen is
en dat die ramp ons niet vaardig heeft ge
vonden.
Krachtige maatregelen zijn thans volgens
spr. noodig.
De heer De Muralt (U.-L., Oostburg)
repliceert en komt terug op de zaak van de
pest-etablissementen van de Karimon Dwaja-
eilanden. De dokters moeten z. i. meer be
taald worden.
De minister van koloniën dupliceert
en komt op verschillende punten terug, o. a.
het salaris der doctoren en de woningver
betering.
Over de knevelarijen en knoerijen zullen in
lichtingen aan den gouverneur-generaal worden
gevraagd.
De minister wijst dan nogmaals op wat
reeds gedaan is ter bestrijding van de ziekte.
Spr. komt tot de woningverbetering en
rattenverdelging. Tot benoeming van een
regeeringscommissaris zou misschien kunnen
worden overgegaan, maar deze vraag is nog
niet behoorlijk overwogen.
Na den minister van koloniën repliceert de
heer Schaper (S. D. A. P., Appingedam),
nog, die de beschuldiging van schrielheid, ten
luste van de regeering volhoudt en overigens
hoopt, dat de interpellatie aansporing mag
zijn tot grooteren ijver.
Daarna wordt de behandeling over het
ontwer p-inkom stenbelasting voort
gezet met de verdediging van het amendement
op art. 33 tot verhooging van het tarief voor
groote inkomens door den heer Marchant
(V.-D., Deventer).
Verjaardag van Prinses Juliana.
De vijfde verjaardag van Prinses Juliana is
gevierd door het uitsteken van de vlag aan
de openbare gebouwen en in tal van straten,
vooral in de middenstad van 's Gravenliage.
Ook de vreemde legatiën hadden de vlag
der door hun vertegenwoordigde rijken uit
gestoken.
Als gewoonlijk was er groote toeloop van
autoriteiten, leden der Volksvertegenwoordi
ging enz. naar het paleis in het Noordeinde
om de felicitatieregisters te teekenen.
De brigade grenadiers en jagers heeft, met
de muziekkorpsen aan het hoofd, een marsch
door de stad gemaakt, en des ochtends waren
de escadrons van het 3de regiment huzaren,
met de stafmuziek en den standaard uitgerukt
naar de vlakte van Waalsdorp, van waar de
cavalerie langs het Huis ten Bosch naar de
kazerne terugkeerde.
Ter eere van het Prinsesje hebben de Ko
ningin en de Prins in de manege der Konink
lijke stallen een kinderfeest gegeven, waarbij
een 30-tal jongens ,en meisjes, ongeveer in den
leeftijd van de Prinses, kinderen van leden
der hofhouding en familiën in de hofstad, ge-
noodigd waren met nog andere dames en
heeren van Hr. Ms. Huis.
Voor de jeugd trad een specialiteitengezel
schap op. De voorstelling is ook bijgewoond
door de Koningin, de Koningin-Moederenden
Prins. Het mandoline-gezelschap Kunst naar
Kracht, gevormd uit het personeel van het
Koninklijk staldepartement, heeft eveneens
verschillende nummers gegeven.
STEEN WIJK. Woensdag is tot lid van de
Provinciale Staten van Oveiijsel (vac.-Besier,
lib.) gekozen mr. J. van Gilse (vrijz.) met
1586 stemmen.
Op den heer L. ten Wolde (a.-r.) waren
1535 stemmen uitgebracht. (N.R. C.)
De spoorwegramp op Java.
Omtrent het ontzettende spoorwegongeluk,
dat 2 April bij Kali Mati in de buurt van
Antjol plaats greep en waarbij 14 personen
gedood en 50 gewond werden, ontleend de
N. R. C. aan het Bat. Nbld. nog de volgende
bijzonderheden
De trein, die om 6.12 van Mr. Cornelis en
6.34 van Kemajoran naar Priok vertrok, is
door een kleine oorzaak verongelukt.
Ruim 20 M. vóór do brug over de Kali
Mati stak plotseling een karbouw, die aan de
zijde op den berm graasde, de rails over. De
machinist had geen tijd meer om te stoppen
wel is waar remde hij uit alle macht, doch
zonder resultaat en de machine derailleerde,
waarna de trein met pen vaart van pl.m. 30
K.M. tegen de brug optornde. Daar het geen
vaste brug is, gleed door den schok het
voorstuk uit en zakte in de kali.
De machine had zich iutusschen geheel
omgekeerd, doch bleef wild stoomend en
draaiend met de wielen in 't mulle zand recht
overeind staan. Natuurlijk brak de koppeling,
waardoor de eerste wagen onderstboven viel
en in de half droge kali terecht kwam. Daar
door werd de vaart der andere rijtuigen
gestuit. De tweede wagen kwam dwars vlak
vóór de brug tot staan, waarna het derde
rijtuig er geheel inschoof en den wagen voor
een groot deel verbrijzelde. Gok de volgende
wagen derailleerde en kwam eveneens dwars
op den derden neer. De rest van den trein,
die uit een groot aantal wagens bestond, bleef
op de rails.
Onmiddellijk zag men 't ontzettende van de
ramp in en voort snelden eenige lieden langs
de baan naar 't station Kemajoran om hulp
te requireeren. De telefoon werkte, en van
alle zijden werden doktoren opgeroepen om
hulp te bieden.
Toen wij hedenochtend tegen acht uur op
het terrein van de ramp aankwamen, wisten
we werkelijk niet wat we zagen. Zoo ont
zettend hadden we ons het ongeluk niet
voorgesteld.
Gelijk een harmonica waren de wagens op
elkander ingeschoven, 't Was een chaos van
belang. Stukken verbogen rails staken van
onder uit de rijtuigen, massa's hout en ge
broken glas lagen langs de baan verspreid,
balken dreven op het water.
Ontzettend was het gekerm der gewonden,
die bij tientallen werden weggedragen. Ge
lukkig waren dadelijk verscheidene doktoren
ter plaatse.
Vier dooden waren dadelijk gevonden en ter
zijde van de kali gebracht. Ónder de gewonden
waren er die ontzettend verminkt waren, hier
een man met de schedel gespleten, iets verder
een koelie wien de beide beenen waren af
gereden. Die menschen leefden nog en
schreeuwden om hulp die men hen niet kon
verleenen.
Ook onder de rijtuigen lagen nog vele ge
wonden aan wie geen hulp kon worden ge
bracht. Een brigade van de genie deed wat
ze kon, maar had niet voldoende materieel
om de wagens te lichten en verbandmiddelen,
die in den trein hadden moeten zijn, waren
er niet en moesten uit Batavia worden gehaald.
Onder de lijken vond men nog dat van een
Europeaan, die waarschijnlijk naar de machine
is gesneld en de stoomkleppen heeft geopend,
waardoor een verder groot onheil is voor
komen. Deze menschlievende daad heeft hij
dan met den dood moeten bekoopen.
De karbouw was uit een kudde van 50, die
langs den weg geleid werd, ontsnapt.
Mexico en de Vereenigde Staten.
Nu beide partijen in beginsel bemiddeling
hebben aanvaard, zijn de regeeringen van
Argentinië, Brazilië en Chili, aldus de N. R. C.,
begonnen met een wapenstilstand voor te
stellen. De Vereenigde Staten hebben daarin
reeds toegestemd en Huerta zal er ook wel
geen bezwaar tegen hebben.
Volgens een telegram uit Washington aan
de Daily Mail, hebben de Zuid-Amerikaansche
republieken hun voorstel tot een regeling der
verwikkelingen in Mexico al klaar. Het zou
in het geheel niet reppen van het incident
te Tampico en uitsluitend betrekking hebben
op de binnenlandsche onlusten in Mexico.
Dat komt dan vrijwel overeen met het in ons
vorig Avondblad weergegeven bericht aan de
Kölnische Zeitung. Het blijft intusschen
zonderling, dat de „bemiddeling" zoo eenzijdig
zou zijn. Amerikaansche bladen melden, dat
Huerta reeds bij voorbaat heeft verzekerd,
niet te zullen aftred_en.
Het nieuws uit Mexico is overigens schaarsch
en tegenstrijdig.
Naar 't schijnt, heeft Villa aan de Ver. Staten
voorgesteld, zijn leger van ca. 20,000 man
over Amerikaansch grondgebied naar Galveston
te vervoeren en het van daar met Amer.
schepen naar Vera Cruz te doen transpor
teeren. Hij, Villa, ziet dan wel kans om in
twee weken in Mexico te zijn en daar „zoodra
hij zal zijn aangekomen, te doen, al wat
noodig is."
Het is natuurlijk ondenkbaar, dat de Unie
in dit voorstel zal treden. Met een man van
Villa's verleden als paardendief en moordenaar,
kan zij natuurlijk niet samenwerken.
De Mexicaansche regeeringstroepen te Guay-
mas, 4000 man sterk, zouden den opstande
lingenleider Obregon hun overgave hebben
aangeboden.
Zaterdagavond, zoo melden de Loharinghsche
bladen, zaten drie Lotharingers in een bier
huis met elkaar te praten, toen een Luitenant
vlieger Weidsel van het 98ste regiment infan
terie binnenkwam- De drie gingen met hun
gesprek voort, zonder op den luitenant bij
diens binnenkomen te letten, Daarop begon
de luitenant hen uit te schelden. O. m. zeide
hij„ dat,, de Lotharingers in het geheel geen
vólk maar de laagste klasse van het menschdom"
waren; „een troep Wackes, die Duitschland
zich moest schamen in 1870 overwonnen te
hebben." Toen de drie mannen, en nu in het
bijzonder een hunner, zekere Ernmann, ver
ontwaardigd opstond, kwam de officier met
niewe scheldwoorden op hem af en trok zijn
sabel halverwege uit de scheede. De kastelein
moest tusschen beide komen en den officier
naar een andere zaal meetroonen.
Ernmann heeft den officier een brief geschre
ven, waarin hij verlangt, dat deze zich jegens
hem verontschuldigen zal. Anders zal hij de
justitie in de zaak mengen.
TER NEUZEN, I Mei 1914.
Heden werd door de Electrische Centrale
alhier de 400ste aansluiting gemaakt. Met
Januari j.l. was dit cijfer 350, dus in 4 maan
den tijds 50 aansluitingen er bij. De vlag
waait op de centrale en hedenavond zal in
gekleurde lampjes het cijfer 400 schitteren.
Voorwaar een flink getal.
Gisteren is in onze veste de jaardag van
onze Prinses herdacht door het uitsteken van
vele vlaggen en des avonds een uitvoering te
geven in de muziektent op de markt. Jammer
dat het weder veranderd is, want het was
te koud om op jde markt te staan luisteren.
Tot voorzitter van het Prov. kerkbestuur
van Zeeland is benoemd de welEerw. heer
A. Timmerman, Ned. Herv. pred. alhier. Hij
treedt als plaatsvervanger van Ds. J. A.
Schouten, pred. te Noordgouwe op, die wegens
voortdurende ongesteldheid het voorzitterschap
heeft neergelegd.
IJzendijke. Zooals gewoonlijk gaf het muziek
gezelschap „Geduld Overwint" Donderdag een
uitvoering op de muziekkiosk bij gelegenheid
van den jaardag van Prinses Juliana.
Ditmaal was er aan verbonden het officieel
in gebruik nemen van de electrische straat
verlichting, die algemeen geroemd wordt.
Met een paar honderd lampjes had de firma
Gebr. Polak de muziektent schitterend mooi
doen verlichten gedurende den tijd, dat er
muziek gegeven werd.
Middelburg. Dinsdag is het hier eindelijk
de dag der onafhankelijkheidsfeesten. Dat
zulks hier nu eerst is komt doordat Walcheren
nog 6 maanden zuchtte onder het Fransche
juk, toen bijna geheel Nederland daarvan reeds
verlost was. Dit eiland was een der laatste
bolwerken van de Fransche heerschappij. De
bloeiende handel in deze stad was toen zeer
aan het kwijnen. Het aantal inwoners van
Middelburg dat in 1785 ongeveer 25000 be
droeg, was tot op de helft gedaald. Zoolang
ze niet waren ingelijfd bij Frankrijk, werd de
smokkelhandel nog met succes gedreven. Het
programma geeft hiervan een uitvoerige his
torische beschrijving, die het lezen waard is.
Volgens dat programma begint het feest
met het houden van een reveille. Daarna
kerkelijke herdenking in de Ned. Herv. kerk,
Geref. kerk, R. K. kerk en de Ned. Israël,
gemeente, gevolgd door klokgelui van den
Abdijtoren en kerken.
Daarop het zingen van volksliederen onder
begeleiding van een muziekcorps. Des middags
heeft de groote optocht plaats, die 's avonds
herhaald wordt. Het feest zal eindigen met
het afsteken van vuurwerk en het geven van
een concert door het stedelijk muziekcorps.
Waterlandkerkje. De heer Ph. J. van Dix-
hoorn te Axel heeft vergunning gevraagd tot
tiet leggen van spoorstaven tot den aanleg
van een tramlijn van den provinciale straat
weg Schoondijke-^IJzendijke naar de gemeente
Waterlandkerkje.
Loop der bevolking van Ter Neuzen.
Laatste helft van April.
Gevestigd zijn
P. H. Janse, schipper, Tholenstraat 12, uit Bres-
kens. J. Buijze, koeherder, P 103, uit Hoek, S. Smit
zonder beroep, Noordstraat 48, uit Oud-Beijerlaud.
J. van Cadsand, landbouwerskn., O 138, uit Axel.
J. de Bruijne, landbouwerskn., P 66, uit Hoek.
J. J. Kampman, dienstbode, Noordstraat 79, uit
Middelburg. M. Verschelling, naaister, Donze Vis
serstraat 23, uit Amsterdam. E- Deraedt, stoker Q
84, uit Brugge. J. L. Erauw, weger, O 193b, uit
Willebroeck. S. R. de Pauw, dienstbode, Noord
straat 23, uit Amsterdam. M. Kempe, landbouwers
knecht, O 191, uit Axel. J. O. Baijens, capusijner,
Q 183, uit Terheijden. R. Vermeulen, zonder be
roep, Grenulaan 2, uit Wemeldinge. J. J. M. Bru-
ning, zonder beroep, Nieuwstraat 10, uit Huijbergen,
P. de Feijter, zonder beroep, N 15, uit Hontenisse.
L, M. Verheul, loods, Westkolkstraat 14, uit Vlis-
singen. M. L. Robijn, dienstbode, Nieuwstraat 9,
uit Biervliet.
Vertrokken zijn
J. A. Rijnberg, zonder beroep, D. Visserstraat 97
naar Amsterdam. L. A. Schalk, bloemist, Noord
straat 52 naar Amsterdam. H. Remerij, baanwach
ter, O 222 naar Hulst. Ch. de Rijke, werkman,
Dekkerstraat 22 naar Hoorn. C. Klaassen, veldarb.,
E 97 naar Axel. J. C. Vinke, landbouwersknecht:,
Kerkhoflaan 34 naar Axel. A. C. de Rooij, zonder
beroep, Nieuwstraat 13 naar Hulst. L. A. de Bree,
zonder beroep. 2e Kortestraat 2 naar Eecloo. J. P.
de Kousemaker, komm. b.d. bel., 2e Verbindingstr.
3 naar Amsterdam. J. C. de Baan, opz. R. W.,
Westkolkstraat 14 naar Rotterdam. M. L. Lauret,
zonder beroep, Noordstraat 7 naar Antwerpen, M.
Herrebout, dienstbode, Kazernestraat 12 naar Bres-
kens. W. Stute. zonder beroep, van Bovenstraat 9
naar Nijmegen. J. C. M. van Rompu, arts, Hee
rengracht IC naar Rotterdam. F. L. Hamelink,
bakkerskn., L Kerkstraat 38a naar Domburg. A.
H. Bonte en E. J. Bonte, zonder beroep O 122 naar
Rotterdam. M. P. v. d. Velde, dienstbode, O 172
naar Bergen op Zoom, Joh. Gort, dienstbode, Ver
bindingstraat 15 naar Devonshire. M. van Wijck,
zonder beroep, O 195 naar Koudekerke. L. de
Visser, werkman, Q 136a naar Groede. J. van
Hoorn, zonder beroep, Q 136a naar Groede.
Geref. Kerken.
Tweetal: te Ouderkerk a. d. IJsel A. Mid
delkoop, te Nijkerk o- d. Veluwe en H. van
der Zanden, te Andel.
Beroepen te Duurswoude (Fr.) C. J. Gos-
linga, cand. te Schiedam; te Grijpskerk A.S.
Schaafsma, te Ten Boer.
Aangenomen: naar Zwammerdam, V. K.
Kuijvenhoven, te Oosterbierum naar Amster
dam, H. Mulder te Harderwijk.
Bedanktvoor Vorden, G. M. van Rennes,
te Dussen (N. B.).
Ned. Herv. Kerk.
Drietal: te Rotterdam (vac.-Lamers), G. Ver
does Kleyn, te Wageningen J. van Duy ven
boden, te Vlaardingen J. W. Groot Enzerink,
te Leeuwarden.
Beroepente St. Maartensdijk (Z.) J. A.
Broekers, te Krimpen a. d. Lek te Sliedrecht
J. II. C. Kater, te Oudshoorn te Bennebroek
P. J. F. van Voorst Vader, te Nederhemert
(toez.).
Geref. Gem.
Bedanktvoor Gouda, H. Roelofsen, te Zeist.
Staking te Zaandam.
Een verslaggever van het Hdbl. is te
Zaandam geweest en schrijft o. m.
Langs den weg was het vrij rumoerig.
Tegen den avond kwam ik voortdurend groepen
stakers tegen, die werkwilligen meestal
kantoorbedienden of reizigers, die op de fabrie
ken het allernoodzakelijkste werk afdoen
naar huis brachten, „met het gebruikelijke
betoon".
Dat gaat zoo: naast de(n) werkwillige(n)
loopt op een handbreed afstand één staker,
die niets anders doet dan de menschen vlak
in het gezicht turen. Daarachter loopen op
een meter afstand de stakers. Voortdurend
hooren de werkwilligen scheldwoorden, maar
de man naast hen doet niets.
Talrijke klachten zijn reeds bij de politie
ingekomen doch de commissaris van politie
verzekerde mij, dat het op straat rustig is,'
dat het 's winters bij werkloosheid op straat
ook druk kan zijn en dat niet vaststaat wat
eigenlijk hinderlijk volgen is.
De mededeeling, mij door het stakingscomité
gedaan, als zou de politie geen extra-dienst
behoeven te doen, bleek niet juist. De laatste
dagen moest herhaaldelijk versterking uit een
andere ploeg worden gerequireerd.
Een rare rijwieldief.
Men meldt uit Amsterdam aan het Vad.
Toen Dinsdagmiddag iemand, die zijn rijwiel
voor een perceel op de Prinsengracht had
geplaatst, na eenige oogenblikken weer buiten
kwam, zag hij een als heer gekleed persoon
met zijn rijwiel wegrijden. De eigenaar liep
den dief achterna, „houdt den dief" roepende.
Het gevolg was, dat de man door eenige per
sonen gegrepen werd en overgebracht naar
het bureau aan de Stadhouderskade. Aldaar
