nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Antirevolutionair
voor
Uit de Pers.
FEUILLETON.
liTIet g*ed.a,c2vt.
Biimenlandsch Nieuws.
No. 1112.
11" Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnea Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders,
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTÜOU Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentlBn vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIËN:
Van 1 4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Qrootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTlfel TE BEZORGEN BDEN UITGEVER.
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags 1 UUR op
den dag der uitgave.
VERGADERING van Aandeelhouders
der Naamlooze Vennoot
schap „LUCTOR ET EMERGO" te Ter
Neuzen, D. V. te houden op
Zaterdag 25 April 1914,
des namiddags ten 2 ure, ten kantore van den
lieer J. A. Klaassen te TER NEUZEN.
Ter Neuzen, April 1914.
De w/n Voorzitter,
J. A. KLAASSEN.
Politieke rede van mr. De Meester.
Voor de vrijzinnige kiesvereeniging Voor
uitgang te Amsterdam is Vrijdagavond als
spreker opgetreden de oud-minister van finan
ciën mr. Th. de Meester, met het onderwerp
De politieke toestand, in het b ij-
zonder in verband met den toe
stand van 's lands financiën.
Wij nemen uit het verslag dezer rede in de
N. B. Courant het volgende over dat handelt
over de beëindiging der schoolstrijd.
Spr. herinnerde eraan, dat minister Cort
van der Linden als hoofdpunten op het werk
program van het ministerie noemde de her
ziening van de kiesrechtregeling, om te komen
tot algemeen kiesrecht en de ouderdomsrente.
En daar dit ook de hoofdpunten waren van
het concentratie-manifest, was die mededeeling
voor de vrijzinnigen hoogst verblijdend en
verdient het nieuwe kabinet reeds daarom
aller steun.
Naast die twee hoofdpunten stond een derde,
waarbij de regeering, volgens eigen verklaring,
de eigenaardige rol vervulde van den eerlijken
makelaar.
Het cement, dat de verschillende groepen
der rechterzijde bijeenhoudt, is de gemeen
schappelijke strijd voor de bijzondere school,
thans gevoerd onder de leusrechtsgelijkheid
voor liet bijzondere en het openbare onderwijs.
Zoowel aan de rechter- als aan de linkerzijde
zjjn er velen, die den strijd hartelijk moede,
naar een eervolle beëindiging verlangen, vooral
in het belang van het onderwijs zelf, welks
ontwikkeling en vooruitgang moeten lijden
onder den strijd. Spr. zegt te belmoren tot
lien, die betreuren, dat het aan de groote
8)
EEN VERTELLING
(Voor Kinderen.)
Kijk eens, daar ligt-ie. Het kunstenmakers
pakje heeft men hem uitgetrokken, 't mocht
immers eens bederven. Een oud, vuil pak.
veel te groot voor hem, dekt z'n leden. Wat
'n treurig gezicht. Zelfs Hein, de nachtwaker
is er door getroffen en veegt zich met de
natte, grove mouw even in de oogen.
Ondertusschen is de dokter bij het niet
zeer heldere licht van den lantaarn naast den
ongelukkigen knaap neergeknield. Voorzichtig
onderzoekt hij het rechterbeen. Even boven
de knie is het gebroken. De dominé en Hein
volgen vol belangstelling al 's dokters be
wegingen terwijl „Schele Leo" iets in zich
zelf gromt en onrustig heen en weer stapt.
„'n Schande, 't kind zóo te laten liggen,"
meent de dokter, terwijl hij nogmaals de breuk
onderzoekt.
„Schande, zeker," zegt Hein, terwijl hij
„Schelen Leo" alles behalve vriendelijke blik-
liberale partij niet is gelukt de openbare,
neutrale schooi algemeen ingang te doen vinden
bij alle groepen der bevolking, de samenhoorig-
heid van de onderscheidene groepen zou zeer
gebaat zijn als die poging gelukt was. Maar
liet is mi eenmaal een feit, dat tienduizenden
onzer medeburgers in gemoede overtuigd zijn,
dat voor hun kroost de openbare school niet
deugt en zij hun kinderen confessioneel on
derwijs moeten doen genieten. Daar dit zoo
is, zijn de vrijzinnigen, die volle gewetens
vrijheid willen, verplicht 1111 tiet huidige
kabinet de gelegenheid heeft geopend tot
ernstig onderzoek van de vraag, of niet een
weg tot publicatie te vinden ware, van
geheelen harte zich daarvoor beschikbaar te
stellen. Maar de vrijzinnigen moeten blijven
vasthouden aan tweeërlei eisch1°. dat de
millioenen uit de staatskas gesteld ter be
schikking van de bijzondere school, ook uit
sluitend voor goed onderwijs worden besteed
2°. dat ouders steeds voor hunne kinderen
onderwijs kunnen genieten, dat geregeld is
onder eerbiediging van iedere godsdienstige
overtuiging.
Een groote verdienste is liet van mr. Cort
van der Linden te hebben gevoeld, dat het
psychologisch oogenblik daar is, om te trachten
den strijd tot oplossing te brengen Zijn op
treden, ten deze vond dan ook warme sym
pathie bij zeer velen in den lande.
Vervolgens zette spr. uiteen, dat, en waarom
de minister weigerde in te gaan op den eisch
van samenkoppeling in de voorstellen van de
regeering tot Grondwetsherziening van liet
kiesrecht en liet onderwijs-vraagstuk, doch
dat daarnaast verklaard werd, dat de regee
ring, kwam de Staatscommissie, welke zij
wenschte te benoemen, tot een pacificatie en
deed zij een voorstel tot wijziging van art.
192 dei' Grondwet, jegens dit voorstel sym
pathiek zou gezind zijn. Intussclien zou de
regeering haar gang gaan, en zou zij die
aan eene andere Staatscommissie de lastige
vraag der evenredige vertegenwoordiging ten
onderzoek had opgedragen hare grondwets
voorstellen indienen, zoodra deze gereed zouden
zijn.
Na eenige aarzeling en na verdere uiteenzet
ting door den minister van zijn standpunt en
van de bedoelingen der regeering, verklaarden
de drie groepen der rechterzijde zich bereid
tot de Staatscommissie voor liet onderwijs
toe te treden. Als lid der commissie heeft
spr. zich te onthouden van mededeelingen
omtrent den stand der zaken, doch hij behoeft
niet te verzwijgen, dat bij hem de indruk
bestaat, dat een streven om tot elkaar te
naderen bij allen merkbaar is. Spr. wil hieraan
toevoegen, dat "naar het schijnt, in sommige vrij
ken toewerpt. Deze wordt steeds onrustiger
en stapt wat gauwer heen en weer.
„Wel, dokter?" zegt dominé.
„Het kind kan hier niet blijven," antwoordt
de aangesprokene, 't Moet eerst voorzichtig
naar liet dorp vervoerd worden eer kan ik
liet niet helpen. We zullen een soort baar
moeten maken en het daarop leggen."
„'t Zal niet gemakkelijk gaan", brengt Hein
in 't midden.
,,'t Moet," zegt dr. Helpman.
„Wacht," herneemt Hein, „hier ligt een
tamelijk breede plank, die wel voor baar kan
dienen. Ik zal m'11 jas uittrekken, dan kun
nen we den jongen er in rollen en hem zoo
naar het dorp dragen, 't Is gelukkig niet
ver En terwijl hij liet zegt, heeft-ie de dikke
jas al uitgetrokken en hem op den grond uit
gespreid. Voorzichtig willen de dokter en de
dominé den armen jongen er in wikkelen,
maar
„Dat gaat zoo niet!" bijt Leo hun toe. „Af
blijven! Die jongen is van mij. Laat 'm hier.
'k Zal er zelf wel voor zorgen."
Nu wordt Hein toch driftig. Zoo'n schaap
daar zóó te laten liggen en dan nog te willen
verhinderen, dat het wordt geholpen. Ook
dominé en dokter maken zich boos op Leo.
Gelukkig, dat Hein erbij was, anders hadden
ze den knaap misschien nog niet eens kunnen
zinnige kringen zekere ongerustheid heerscht
dat er zijn, die vreezen voor te groote mee
gaandheid onzerzijds; hij hoopt echter te
mogen vertrouwen, dat het aan de vrijzinnige
leden der commissie door hun eigen geest
verwanten niet moeilijk zal worden gemaakt,
in den geest van toenadering rustig werkzaam
te blijven. Aan het beginselhet openbaar
onderwijs geen stiefkind zou geen dier leden
getornd willen zien.
Een pacificatie op de ontvouwde grond
slagen zou nieuwe offers van de openbare
kassen vragen, maar als daarmede de vrede
op onderwijsgebied kon worden gekocht, met
behoud van de openbare, neutrale school,
overal waar een deel der bevolking deze blijkt
te wenschen, dan zou die prijs niet te hoog
zijn. De achterstand op onderwijsgebied zou
eerst dan kunnen worden ingehaald wellicht
zouden ook betere partijverhoudingen ontstaan.
Godsdienst privaatzaak.
Kort maar veelzeggend is liet volgende, dat
spreekt over
s o c i a a 1 d e m 0 c r a t i e en
godsdienst.
De sociaal-democratische partij van liet kies
district Imola heeft besloten op het aanstaande
te Ancona te houden 1 andscongres, lietvoprstcl
in stemming te brengen om het lidmaatschap
der partij onvereenigbaar te verklaren met
liet behooren tot eenige godsdienstige belijdenis.
Ook andere secties hebben met dit voorstel
haar instemming betuigd.
Waar blijft 1111 het „godsdienst is privaat
zaak" (Ge Nederlander).
Na een verblijf van drie maanden in liet
Taunis-gebergte is Z. K. II. do Prins Zaterdag
ochtend omstreeks half twaalf in de residentie
teruggekeerd.
II. M. de Koningin, vergezeld van het Prin
sesje, begroette hem bij aankomst aan het
Staatsspoorstation, waar ook de burgemeester,
de gouverneur der residentie, en de Duitsclie
gezant ter verwelkoming aanwezig waren.
Op liet perron v'óór de Koninklijke wachtzaal
bemerkte de Prins den onder-voorzitter van
het Nederlandsche Roode Kruis, generaal De
Waal, naar wicn hij zich dadelijk begaf. Ook
de Koningin en liét Prinsesje kwamen naar
generaal De Waal en H. M. heeft zich enkele
oogenblikken met liern onderhouden.
Onder gejuich van een vrij talrijke menigte
werd in open automobielen naar liet Huis ten
Bosch gereden.
helpen. Maar Hein hoort bij de politie en
vooral met „Schelen Leo." dien hij toch niet
zetten kan, zal hij korte metten maken. Hij
treedt driftig op Leo toe.
„Afblijven? zegt-ie. „Afblijven?? En 't
wurm hier laten sterven? De dokter zegt,
dat-ie mee mot. Daarmee uit. De jongen
gaat mee. En ik zou je raden, je koest te
lioucn, anders zal ik je eens bij den burge
meester brengen, om je te verantwoorden
over je handelwijs met dit kind
Zie zoo, Hein heeft 't 'm nu gezegd. En
ferm ook. „Schele Leo" is wat achteruitgegaan.
Ilij begrijpt, dat het zaak voor hein is, maar
toe te geven. Want met de politie in aan
raking te komen, is hem om verschillende
redenon onaangenaam. Hij bromt nog wel
wat tusschen de tanden en zeker wenscht hij
dokter, dominé noch nachtwaker veel goeds,
maar hij laat ze toch begaan. Ze leggen den
kleinen koorddanser voorzichtig op de baar.
De dokter vat het eene, Hein liet andere eind
aan en maken zich gereed met hun treurige
.vracht naar het dorp to gaan.
„Als dominé nu den lantaarn eens dragen
wou, om bij te lichten," vraagt Hein.
„Al klaar', hoor," zegtdominé, „vooruit maar!"
Daar gaan ze. Hein vindt 't wel wat koud,
nu hij z'n jas niet meer aanheeft, maar dat
heeft hij er wel voor over. Leo blijft mop-
Z. K. II. de Prins is Zaterdag, kort na zijn
aankomst in Den Haag, H. M. de Koningin-
Moeder te haren paleize gaan begroeten.
De Prins en de Koningin hebben Zondag
het middagmaal bij II. M. de Koningin-Moeder
gebruikt en waren des avonds weer hg Hun
moeder aan tafel.
H. M. de Koningin en Z K. H. de Prins
hebben gisterennamiddag te 1 uur in het paleis
ten Bosch, bij gelegenheid van den verjaardag
van den Prins, een audiëntie van gelukwen-
selling verleend aan het civiele en militaire
huis van de leden der vorstelijke familie, aan
de ministers, departementshoofden, den vice-
president van den Raad van State, den com
missaris der Koningin in Zuid-Holland, den
burgemeester van Den Haag, den directeur
van Hr. Ms. kabinet en aan den gouverneur
der residentie.
Prinses Juliana verscheen met hare ouders
in de ontvangstzaal.
H. M. de Koningin en Z. K. II. Prins
Hendrik maakten Zondag op 's Prinsen ver
jaardag met het prinsesje een rijtoer in een
open rijtuig, waarbij verschillende volkswijken
werden bezocht, waar zij hartelijk werden
toegejuicht.
De „Avondster" meldt, dat de lieer
Adriaan Juten te Bergen op Zoom zijn mandaat
als raadslid en daarmede zijn wethouderschap
neerlegt en zulks in verband met de verkiezing
vnn den lieer Verlinden tot lid van den
gemeenteraad omdat men van die verkiezing,
zoo zegt hot blad, wat men noeme „lollige
vergaderingen" zal gaan krijgen. De lieer
Juten wenscht zijn persoon daartoe niet be
schikbaar te stellen en voegt er aan toe, dat
hij zich, ook in de toekomst, in geen geval
meer wenscht candidaat te stellen.
Blijkens uit Mexico ontvangen berichten
is de Hollandsche kolonie bij de jongste ge
beurtenissen aldaar ongedeerd gebleven en
leden haar goederen geen schade.
De Provinciale Staten* van Gelderland
zullen 5 Mei voorzien in de Eerste Kamer-
vacature wijlen baron Schimmelpeiiniiick van
der Oye van Hoevelaken.
De minister van binncnlandsclie zaken,
mr. Cort van der Linden, heeft gisteren zijne
werkzaamheden hervat.
Predikanten-Geheel-Onthouders-Vereeniging.
Gislaravond heeft volgens de N. R. C., te
Utrecht onder leiding van ds. F. M. Mullor,
van Krabbendijke, de Predikanten-Geil. Ontli.
Vereeniging vergaderd.
Uit het jaarverslag van den secretaris bleek,
dat het ledental gestegen was van 245 tot
perend en vloekend staan. Maar de wind
neemt z'n woorden mee. Er is voorloopig
niets aan te doen, denkt hij, en zoekt dan
ook z'n woonwagen weer op.
Daar gaan zedokter, dominé en nacht
waker, met de baar, waarop de kleine koord
danser ligt met gebroken been.
Vreemde optocht!
VII.
In den morgen.
't Is morgenEen wintermorgen.
't Heeft wat gevroren. De nattige sneeuw
van den vorigen avond is stijf en hard ge
worden. Wie 1111 liet eerst de Dorpstaat door
moet, vindt geen gemakkelijk pad. 't Is glad
en hobbelig.
De melkboer op z'11 witgeschuurde klompen
moet al z'11 beleid en overleg gebruiken 0111
z'n schommelende emmers in evenwicht te
houden en niet uit te glijden. Straks zal er
een man komen, om wat zand of koolasch te
strooien, maar op 't oogenblik is 't nog op
passen.
Nu, oppassen doet Jaap wel, want 't zou
toch jammer zijn van die heerlijke melk, (geen
water bij, hoorals ze op de straat terecht
kwam. Zie zoo daar is hij bij dominé's huis.
De emmers neergezet. Aangebeld
(Wordt vervolgd.)
II^UUlUV>lu>
DOOR ZELANDIA.
