J „laak fcrwdfc-
ecla ion. e
e r I c
Oh fut wndrinyrv'
dot VanHOUTEN'S
B ui te li 1 andsch Overzicht.
Uit Stad en Provincie.
Kerk en School.
e
Deze beantwoordt eersteen opmerking van
den heer Van Wijnbergen en zegt voorts, dat
de sociale plannen van de regeering voor de
kostbare maatregelen ter verbetering van het
onderwijs dienen te gaan. De verbetering
van het rijksschooltoezicht zou 2 ton kosten
en praematuur zijn.
Spr. behandelt verschillende grieven, o. a.
het slechte schoolbezoek in sommige visscherij-
plaatsen.
De minister erkent naar aanleiding van de
klacht betreffende het voorbijgaan van een
Israëliet bij een onderwijsbenoeming, dat de
politieke en godsdienstige overtuiging van den
sollicitant invloed kan uitoefenen, b.v. bijeen
burgemeestersbenoeming.
Gaarne wil spr. de statistiek verbeteren.
De minister deelt vervolgens mede, dat mis
bruik van subsidie aan de bijzondere school
weinig voorkomt. Spr. erkent, dat men bij
verhooging van salarissen zal te beschikken
hebben over een ruimer beurs onder de can-
didaten. Spr. gaat niet mede met den heer
Ter Laan, die meent, dat de resultaten van
het onderwijs niet goed kunnen zijn, zoolang
het volk arm is. De heer Ter Laan verwacht
alleen redding van het socialisme. Spr. deelt
die meening niet, doch verwacht veel van een
gestadigen opbouw.
De heer Ketelaar (V.-D.) repliceert.
De heer Troelstra (S.Ü.A.P.) verklaart,
dat de rede van den minister ook op hem
een zeer teleurstellenden indruk heeft ge
maakt. Spr. acht den minister niet conse
quent, omdat voor (andere hoofdstukken der
begrooting wel geld voor verhooging beschik
baar is.
Spr. en zijn partijgenooten willen deze re-
geering gaarne steunen, doch ze zullen met
behulp van amendement of initiatief hun
plicht weten te doen.
De heer De Jong (U.-L.) repliceert en
beantwoordt den heer Van Wijnbergen.
Zitting van Donderdag, 5 Februari.
De beraadslaging over de afd. lager on
derwijs van de begrooting van bin
nenlandse he zaken wordt voortgezet
bij art. 166 (bijdragen aan de gemeenten).
De heer Van Kaalte (U.-L.) licht een
amendement toe tot inlassching van een
memoriepost voor een toelage aan de ge
meenten, als gevolg van een voorloopige wet
telijke regeling tot verhooging van de jaar
wedden. Spr. acht het gewenscht, dat, als
eerste stap.de onderwijzers-aanvangssalarissen
met f 100 worden vermeerderd, om geleidelijk
het geheele niveau der salarisregeling te ver-
lioogen. Ook geeft hij in de plaats daarvan
in overweging 4-jaarlijksche verhoogingen voor
de bestaande 5-jaarlijksche te doen intreden.
Als derde mogelijkheid doet spr. aan de
hand de minima voor bepaalde gemeenten te
verhoogen.
De heer Ter Laan (Den Haag S. D. A. P.
meent, dat de salarisverhoogingen niet kunnen
wachten. Spr. is echter bereid met de re
geering alsnog te beraadslagen, wat er is te
doen. Hij dient zijn motie in, volgens welke
het minimum salaris dient te worden gebracht
op ten minste f 600.
De heer De Geer (C.-H.) bestrijdt het
amendement-Van Raalte, dat z. i. ingrijpt op
het gebied van de uitvoerende macht en dat
hij even ongewenscht acht als het amende
ment-Patijn van de vorige week.
Spr. waarschuwt ernstig tegen de methode,
om de begrooting op deze wijze te veranderen.
De heer Ketelaar (V.D.) verwacht van
een beroep op de Kroon tot verhooging van
de minima niet veel, omdat ze slechts betreft
het openbaar onderwijs. Het amendement-
Van Raalte is in zijn oogen een sympathieke
poging. Aan de motie-Ter Laan wil spr
gaarne zijn steun verleenen.
Spr. hoopt binnenkort gebruik te maken
van het parlementair initiatief tot het in het
leven roepen van een noodmaatregel.
De heer Oosterbaan (A.-R.) bestrijdt
het amendement-Van Raalte. Tegenover de
motie-Ter Laan staan z. i. groote materieele
bezwaren.
De heer Tydeman (V. L.) verklaart zich
tegen amendement en motie. De onderwijzers
zullen z. i. ook weinig voordeel van het ver
hoogde minimum hebben.
De heer Van Wijnbergen sluit zich
daarbij aan en ontraadt eveneens aanneming
van motie en amendement.
Spr. stelt nog de vraag, of men zich nu
reeds aan een bepaalden vorm van verbetering
moet binden.
De minister van binnenland
se h e zaken ondersteunt de formeele be
zwaren van den heer De Geer. Hij geeft in
overweging het amendement-Van Raalte in
te trekken, waarvan hij de kosten op een
hoog bedrag becijfert.
Spr. valt den heer Tydeman bij en bestrijdt
de verdediging van den heer Ter Laan.
De heer Ter Laan wijzigt zijn motie
zoodanig, dat de wensch wordt uitgesproken
van de verhooging van de minima met ten
minste f 100.
Daarentegen dient de heer Van Raalte
een nieuwe motie in, luidende
De Kamer is van oordeel, dat als nood
maatregel de minima der onderwijzerssalarissen
behooren te worden verhoogd met f 100, onder
de noodige waarborgen, dat de verhoogingen
zullen strekken ten bate van de ouderwijzers.
De heeren De Savornin Lohman
(C.-H.) en Van W ij n b e r g e n (R.-K.) moti-
veeren hun stem tegen de moties.
De heer T r o e 1 s t r a (S. D. A. P.) houdt
een warm pleidooi voor de motie-Ter Laan
onder interrupties en heftig rumoer.
Stakende onderwijzers.
Londen, 3 Februari.
Sinds gisteren is een staking van onder
wijzers in Herefordshire do „onrust in de
arbeiderswereld", waarover ik reeds enkele
weken geleden moest schrijven, bericht de
Londensche correspondent van de N. R. Crt.,
komen vermeerderen. En 's middags staakten
ook nog de kinderen.
De onderwijzers in het graafschap Here
fordshire worden slecht betaald. Al jaren
onderhandelen zij, door tusschenkomst van
den Nationalen 'Onderwijzersbond, met den
graafschapsraad om een betere salarisregeling
te verkrijgen. Zij wenschen een regelmatige
opklimming van een minimum tot een maxi
mum en dat niet hooger dan wat elders in
Engeland wordt gegeven. (Voor hoofden van
scholen van minima naar gelang van het aantal
leerlingen afwisselend van 120 tot 160 p. st.
tot maxima afwisselend van 160 tot 220 p. st.,
voor vrouwen minder voor klasse-onderwijzers
van 90 tot 150, voor onderwijzeressen van
80 tot 130 p. st.) De raad begon eerst iets
toe te geven, toen met een staking werd ge
dreigd, maar wat hij bood, was nog zeer on
voldoende. Ten slotte zag de Nationale On
derwijzersbond geen andere oplossing dan
staking230 onderwijzers namen ontslag op
een termijn, die niet voor allen gelijk is. Voor
de meesten ging de rust gisteren in. Meer
dan 50 scholen zijn gesloten.
Het is al dadelijk een spannende dag ge
weest en er zijn tooneelen voorgevallen, die
den stempel van echtheid op de staking druk
ken. Van Hereford uit bezochten de verte
genwoordigers van den Bond de dorpen in
auto's en vonden bijna overal de scholen ge
sloten. Toen is het Onderwijscomité van den
graafschapsraad erin geslaagd hier en daar
nieuwe onderwijzers aan te werven. In een
paar plaatsen gaven predikanten les, ofschoon
over 't geheel de geestelijkheid de staking
welgezind is. Wanordelijkheden zijn voorge
vallen te Ledbury. De hoofdonderwijzeres, die
daar voor de meisjesschool was aangeworven,
had heel den ochtend last met haar nieuwe
leerlingen. Gebrom, gefluit, getrappel. Ge
schriften op de muren en borden. Wie zal
zeggen, hoeveel echte sympathie met de sta
kende leermeesteressen en hoeveel belustheid
op een pretje en op vrijaf het wasMaar
's middags maakten de meisjes een volledig
komplot, beletten „de nieuwe juffrouw" het
binnengaan, ontroofden haar de sleutels van
het schoolgebouw en gaven onder hoerageroep
voor de staaksters hun voornemen te kennen
om niet op school te komen, vóór het oude
personeel terug was. „Onderkruipster joelden
zij de arme dame na, toen zij eindelijk de
wijk nam. Die kinderen krijgen dan ook
aanschouwelijk onderwijs in stakingstermen
en gebruiken. Voor de jongensschool in dat
zelfde Ledbury wordt geposthet hoofd en
zijn dochter weigeren aan de staking deel te
nemen, mear de andere leerkrachten staken.
Zoo hebben de kinderen van Herefordshire
vacantie. En het kan lang duren De Natio
nale Bond verzekert, dat de kas toereikt om
de stakers vijf jaar lang op hun volK tracte-
menten te houden. Vijf jaren! Wat een
kleine wildemannetjes kunnen er dan in dat
rustige graafschap in het Westen zijn gegroeid
De graafschapsraad schijnt tot toegeven weinig
gezind. De belasting zou met vier stuivers
in het pond verhoogd moeten worden, aldus
de heeren, wanneer wij aan de onderwijzers
hun zin gaven- Niettemin heeft hun optreden
een slechte pers. De sympathie is duidelijk
voor de onderwijzers. Maar men behoeft mis
schien niet te kiezen tusschen die twee par
tijen. Er is een derde in het spelde staat.
Wanneer een zeker niet rijk gewest als Here
fordshire werkelijk niet bij machte is, zijn
onderwijzers beter te bezoldigen, ligt het dan
niet op den weg van den staat om tegemoet
te komen? Het departement van onderwijs
heeft bemiddeld. Verder strekt zijn macht
niet. Het kan den raad niet dwingen, het
kan zelf niet bijspringen. Het is niet onwaar
schijnlijk, dat het tot het Parlement zal komen
om tot het een of ander volmacht te ont
vangen.
TER NEUZEN, 6 Febr. 1914.
Woensdag had in het Hotel Centraal alhier
de aangekondigde Openbare Vergadering plaats
vanwege de Groente- en Fruitveilingsvereeni-
ging. Spreker was de heer Camman, Rijks-
tuinbouwleeraar voor Zeeland.
Wegens defect aan den lantaarn kon de
opluistering van sommige artikelen met licht
beelden niet plaats hebben. Spreker wees
zijn hoorders op de wijze waarop groenten
moeten worden geteeld enz.
Hij besprak verder verschillende groenten
welke hier met vrucht kunnen worden geteeld
met het oog op de verzending. Hij ried aan
eenheid te brengen in de cultuur, en welke
artikelen alsdan geteeld moeten worden.
De vergadering was matig bezocht.
De navolgende personen zijn aangesloten
aan het Rijks locaal telefoonnet alhier
76. F. L. Rijnberg, Grenulaan.
77. P. Platteeuw, Stationsweg.
78. E. Scheele, Noordstraat.
Zooals we reeds melden is de vorige
week alhier eene vergadering gehouden en
een comité gevormd voor het volkspetitione-
ment inzake plaatselijke keuze.
Als spreker trad toen op de heer P. Loof
van Middelburg. Spreker wees in hoofdzaak
op de macht van den drank, vooral in onze
dagen. De vergadering was zéér matig be
zocht.
Maandagavond vergaderde de Kamer van
Koophandel en Fabrieken alhier.
Omtrent het gewijzigd voorontwerp Stuwa
doorswet, werd een discussie gevoerd en even
zoo over de handelswarenwet. Een geruimen
tijd ging de vergadering in geheime zitting
over.
Aan de agenda van de Tweede Kamer
werd Woensdag toegevoegd het wetsontwerp
tot onteigening voor uitbreiding der haven
werken te Ter Neuzen.
Wij ontvingen het verslag van de Ge
zondheidscommissie te Ter Neuzen.
Daaraan is het volgende ontleend
De Commissie hield in het geheel 13 ver
gaderingen, waarvan die op 11 Februari 1913
een openbare was, ter behandeling en vast-
stelling van het jaarverslag over 1912.
De Voorzitter en het lid A. J. Klaassen
woonden alle vergaderingen bijde leden D.
Buyze, J. C. Bom en A. E. C. Kruijsse, resp.
10, 7 en 9.
De vergadering van 8 Mei werd bijgewoond
door den Inspecteur der Volksgezondheid, den
heer M. L. Q. van Ledden Hulsebosch.
De gewone vergaderingen werden gehouden
ten bureele van den Secretaris, de openbare
vergadering werd weder gehouden in het
Hotel Centraal.
De Commissie bezocht de gemeenten Sas
van Gent, Philippine, Westdorpe, Overslag,
Zuiddorpe, Axel en Neuzen (stad en buurt
Sluiskil). Bovendien werden door den Voor
zitter of den Secretaris, of door beiden, ver
schillende malen woningen bezocht, in verband
met ingediende verzoeken om vergunning tot
afwijking van de bepalingen der plaatselijke
bouwverordening bij voorgenomen verbouw,
of wel tot onderzoek in loco van ingekomen
klachten enz.
Op het buitgewone congres voor openbare
Gezondheidsregeling, op 8 Maart te Utrecht
gehouden, was onze Commissie niet vertegen
woordigd, evenmin als op het jaarlijksch con
gres, op 6 September te Scheveningen ge
houden.
De sub-Commissie, in de vergadering van
28 Januari benoemd tot nazien van het archief,
vond dit in goeden staat.
In de vergadering van 6 Maart legde de
Secretaris over de rekening en verantwoording
van de ontvangsten en uitgaven over 1912,
welke werd goedgekeurd en vastgesteldin
ontvang op f2105,536, in uitgaaf op f 1364,295,
sluitende alzoo met een goed slot van f 741,24.
De raming voor 1914 werd in de vergadering
van 3 April 1913 vastgesteld op eene som
van f2148,416 in ontvang en in uitgaaf. De
gemeenteraden trokken op de begrooting een
bedrag conform de raming uit.
In de vergadering van de vereeniging
„Ter Neuzensch Belang" gehouden op Woens
dag 4 Febr. is met algemeene stemmen be
sloten tot het houden van een muziekfeest op
15 Augustus a. s.
Aan de uitnoodiging voor het vormen eener
commissie, belast met de uitvoering, was van
een 10-tal personen bericht ingekomen dat zij
zich beschikbaar stelden.
De heer P. A. Vroegop, adjunct-commies
ter secretarie alhier, is benoemd tot eersten
ambtenaar ter secretarie te Nijkerk, waar hij
tevens als no. 1 geplaatst is op de aanbeveling
voor dienstdoend ambtenaar van den burger
lijken stand.
Hedenmorgen om ongeveer 8 uur had
op de cocos-ovens te Sluiskil eene gasont
ploffing plaats waardoor brand ontstond. Per
soonlijke ongelukken hadden niet plaats. Er
bestaat geen direct gevaar. Verdere bijzonder
heden ontbreken voor als nog.
Zaamslag. Namens de gebroeders W. en
F. V., kooplieden alhier, gedetineerd in de
gevangenis te Middelburg, is hooger beroep
aangeteekend tegen het vonnis van de Middel-
burgsche rechtbank van 23 Januari jl., waarbij
zij ter zake van frauduleus bankroet veroor
deeld ieder tot 9 maanden gevangenisstraf,
met aftrek van het voor-arrest.
De officier van justitie, die 1 jaar en 6
maanden gevorderd had, komt mede in hooger
beroep.
Axel. In de Woensdagavond alhier gehou
den 17e jaarvergadering van de vereeniging
„Steunt Elkander" werden met groote meer
derheid herkozen als voorzitter de heer J. M.
Oggelals 2e penningmeester de heer M.
Wolfert en als 'commissarissen de heeren F.
Dekker Fz., W. Dieleman Pz., C. P. Gast en
J. Wieland. In plaats van den heer H. Smies
Hz., die niet meer in aanmerking wenschte te
komen, werd gekozen de heer C. Smies Hz.
Als lid van de commissie van toezicht werd,
in de plaats van den heer A. den Hamer,
overleden, bij herstemming gekozen de heer
C. Martin met 48 van de 83 uitgebrachte
geldige stemmen de lieer J. Simons verkreeg
35 stemmen.
De ontvangsten over het afgeloopen ver-
eenigingsjaar bedroegen f 1679.43, waaronder
f 1391.45 contributie van gewone en f 182.75
contributie van buitengewone leden en f 101.86
rente van het kapitaal der vereeniging. De
uitgaven bedroegen f 1479.38. waaronder f 1453
ziektegelden. Het goed slot bedroeg f2795.205,
zoodat er op dit oogenblik in kas is f2995.256.
De vereeniging telt 262 gewone en 76
buitengewone leden. De vergadering werd
bijgewoond door 87 gewone en 14 buitenge
wone leden. (M. Crt.).
Sas van Gent. De phosphaatfabriek nadert
de voltooiing. Men gaat thans het tweede
luchtspoor aanleggen dat niet minder dan 4
K. M. lang is.
Groede. Een minderjarige jongen van 14
jaar, is zijn ouders alhier ontvlucht. Hij is
door bemiddeling van een particulier uit
Hoedekenskerke die hem in den trein aantrof,
in het bezit van een kaartje naar Harderwijk,
voor den burgemeester der gemeente Krabben-
dijke gebracht, die voor terugzending naar
zijn ouders heeft zorg gedragen. M. Crt.
Breskens. Alhier is een ijsclub opgericht.
De ijsbaan ligt tusschen Breskens en Groede.
Hoedekenskerke. Woensdagnacht is de land-
bouwschuur, behoorende aan J. Bliek, wonende
in Frankrijk, tot den grond toe afgebrand.
Aan kwaadwilligheid wordt gedacht.
De brandweer is hier zoo in disorde, dat
hoewel de spuit er vlak bij gestationeerd is,
geen water kon geven voor de schuur reeds
tot den grond toe brandde.
Vlissingen. Woensdag is het lijk van den
verongelukten werkman Kramer, die met de
onderzeeër in de diepte van het dok op de
werf de Schelde, jammerlijk verdronk, onder
zeer groote belangstelling ter aarde besteld.
Vele autoriteiten waren er bij tegenwoordig.
Zierikzee. De bevolking gaat hier zeer ver
minderen. Er zijn thans 75 personen minder
dan het vorige jaar. Het totaal der bevolking
is thans 6756.
Geref. Kerken.
Drietalte Dokkum (A.)J. Koppe te
Franeker, S. W. Bos te Westergeest en B.
van der Werff te Harlingen.
Tweetal: Te Winsum-Obergum (Gr.): C. J.
Bos te Spijk en W Bouwman te Hallum.
Beroepen: te Vianen G. Verrij, te Waarder.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepente RotterdamA. C. G. den
Hertog te Alblasserdam te Nieuw-Dordrecht
F. Coolsma te Schoonoordte Hoogeveen
N. v. d. Snoek te Vlaardingen.
Bedanktvoor Veenendaal door C. J. Leen-
mans tc Utrecht.
RONA Cacao
