Binnenlandse]] Nieuws.
Biiiteiilandsch Overzicht.
Korte Berichten.
Uit Stad en Provincie.
echtbreuk-scènes, schunnige kluchten, en half
naakte vrouwen.
„Is het variété theater beter, waar men van
80 meter hoogte tracht dood te vallen, waar
men 10 minuten onder water blijft, waar met
jonge kinderen wordt gesmeten alsof delede-
maten van gummi zijn, waar arme oude
leeuwen, tijgers en honden suf geslagen worden,
en dierentemmers voortdurend de menschen
rillingen op het lijf jagen als ze met eenige
moeite onder de kiauwen en tanden van het
getergde roofdier vandaan komen
„Zijn de bladen beter, die uitvoerige be
schrijvingen geven van de misdaden en onge
lukken
,,Als op „Entos" een arme stakker voor
enkele tientallen guldens in een voortdurend
gevaar verkeert zijn nek te breken, door met
een fiets levensgevaarlijke luchtsprongen te
maken als waardigheid-bekleeders Olieslagers
trachten te bewegen om met gevaar van zijn
leven en dat der honderden kijkers nuttelooze
kunstjes uit te voeren, dan is dat alles eervol
en aanbevelenswaardig, doch als de kinema
de natuurgetrouwe vertooning geeft, hoe in
Spanje een toreador een stier doodt, dan is
dat weerzinwekkend."
Zulke bioscoophouders zeggen dus Wij zijn
niet erger dan al die andere dingen. De
bioscoop ligt dus met al die dingen op één
lijn.
In de Enschedesche Kerkbode kon men
dezer dagen lezen„De gemeenteraad te
Almelo besloot met 5 stemmen voor en 4
tegen, om voor jongelieden beneden 16 jaar
den toegang tot de bioccoop te verbieden."
Maar dan die boven de 16 jaar? Die kunnen
toch ook maar niet alles verdragen.
In geheelonthouding ligt ook hier het
minste gevaar.
Temeer waar men nu pas in de bladen kon
lezen dat gedurende de donkerheid (wanneer
de lichten uitgedaan worden) schunnige sujetten
hun slag slaan om zelfs met knapen onzede
lijke handelingen te plegen.
Ouders waakt 1 Zoo voegt Ds. Elzenga hier
terecht bi] in de Kamper Kerkbode.
En ook wij dringen met ernst bij allen er
op aan het gevaar van de bioscoop goed onder
de oogen te zien.
In „de Nederlander" wordt er op gewezen,
dat de Familie-bioscoop een film vertoont,
die een deel der Kerstgeschiedenis geeft,
waarmede de „Nederlander" echter geen vrede
kon hebben.
Natuurlijk
Het heerlijk Evangelie der genade in Christus,
het woord der engelen tot de herders, mis
schien welhet kindeke in de Kribbe
vertoond in de BioscoopStraks gevolgd,
als de lijdensweken er ziju, door een vertooning
van Christus aan het Kruis! Waarom niet?
Dat ligt immers op dezelfde lijnIs het niet
ergerlijk in de hoogste mate
En dan misschien onmiddellijk daarop weer
een film, waarvan zelfs een voorstander
spottend vraagtIs dat nu niet 'n ideale
volksopvoeding?
Ouders WAAKT! Houdt uwe kinderen
verre van zulke plaatsen
'sGrav. Kerkbode.
v. d. L.
Nota Bene.
Zooals wij in ons hoofdartikel opmerkten,
zullen wij ons voorloopig verder onthouden
van het jveerspreken van al de_ Indische
fabeltjes, die zekere pers ook thans nog, met
wonderlijke vruchtbaarheid voortgaat te pro-
duceeren. Onze lezers weten nu wel, waar,
ten behoeve van dit anticoalitie-gerecht, de
vrijzinnige Abraham zijn mosterd haalt.
Wij moeten echter nog één uitzondering
maken voor een fabeltje, waarbij de reputatie
van een verdienstelijk jong ambtenaar wordt
aangetast.
In zijne redevoering van 13 November j.l.
sprak de heer Tydeman, in de Tweede Kamer,
het volgende
Nu vind ik in De Nieuwe Courant
van 25 October gesproken van een circulaire
van den heer Van Helsdingen, over de"
mogelijkheid om de regenten nota bene tot
het Christendom te bekeeren. Als er iets
is, dat aanstoot moet geven, dan zal het
wel zijn een circulaire om de regenten tot
het Christendom te bekeeren. In De
Nieuwe Courant wordt deze circulaire
een „onwijs" geschrift genoemd. Of het
een woord is van den heer Rinkes, den ad
viseur van binnenlandsche zaken, ik weet
het niet, maar het komt mij voor, dat dit
geschrift te recht als een onwijs geschrift
is bestempeld. Intusschen, ofschoon een
onwijs geschrift, schijnt het toch de wereld
ingezonden en zooals wordt medegedeeld is
het later moeten worden ingetrokken.
Wij kunnen den heer Tydeman verzekeren,
dat zijn argwaan, of de door de N. Cr t. aan
dr. Rinkes toegeschreven beleedigende term
wel door dien ambtenaar gebruikt is, niet on
gegrond was. Dit woord is door den heer
Rinkes niet gebruikt.
Maar ook van eene circulaire des heeren
Helsdingen over de mogelijkheid om de re
genten nota bene, tot het Christendom te
bekeeren, (wat in de N. R. C t. nota bene
werd„hoe" de regenten te bekeeren), is,
nota bene, geen woord waar.
Zulk een circulaire is nooit door den heer
Helsdingen geschreven.
De zaak is heel eenvoudig.
Mr. Helsdingen is verbonden aan de oplei
dingsschool voor inlandsche rechtskundigen.
In die positie, als leeraar, was hij natuurlijk
vaak in aanraking gekomen, met het moeilijke
punt van de verhouding der regenten tot
den Islam.
De regenten zijn, zooals men weet, min of
meer officieele hoofden van den Islam. Kan
nu een regent Christen zijn
Het is, zooals men ziet, een zuiver theo
retische vraag. Maar een vraag van zeer
groot gewicht |in de koloniën van een land,
waar het als een der eerste beginselen geldt,
dat niemand, om zijn godsdienst, van de be
kleeding van eenig ambt mag worden uitge
sloten. Een vraag, die meermalen ook van
practische beteekenis is gebleken, o. a. toen,
voor vele jaren, de regent van Tjiandjoer zijn
wensch om Christen jte worden, niet durfde
vervullen, uit angst voor de bedreiging, dat
hij in het geval zijn ambt zou verliezen.
Over deze vraag zijn dan ook al heel wat
dikke nota's - zonder veel resultaat, vol
geschreven.
De heer Helsdingen nu, zich voor zijn vak
interesseerend, kwam op de gedachte, eens
het recht uit het rechtsgevoel af te leiden,
en de regenten zelf naar hun oordeel te vragen.
Die wetenschappelijke vraagof, naar het
oordeel der regenten, een christen, casu qfiö,
regent zou mogen worden of blijven, legde
de heer Helsdingen niet vermoedend dat
ook weer uit deze zaak venijn zou worden
gezogen den regenten voor.
De christelijke regeering, scherp op haar
hoede, en begrijpend, dat ook dit eenvoudige
feit zou worden verdraaid, gelastte echter de
intrekking. Veiligheidshalve.
Zooals men ziet. treft den heer Helsdingen
geenerlei blaam.
En nog véél meer kan het, zooals de heer
Tydeman deed, als een „bewijs" voor de
kersteningspolitiek der Regeering wor
den aangemerkt.
Integendeel, indien er uit het geval iets
moet worden afgeleid, is het slechts
le. Hoe buitengewoon angstvallig de
„Christelijke" regeering gewaakt heeft om
zelfs den schijn van gedwongen kerstening te
vermijden.
2e. Hoe buitengewoon lichtzinnig
vrijzinnige couranten en vrijzinnige redenaars
met de reputatie van verdienstelijke ambte
naren plegen om te springen, wanneer het
geldt de poging om aan de malle en onhoud
bare kersteningsfabeltjos een glimp van waar
schijnlijkheid te verleenen.
Nota bene 1
(De Nederlander).
II o f n i e u w s.
Op het Vrijdag gehouden cour van geluk-
wensching verschenen II. M. de Koningin en
de Prins met het Prinsesje te midden van
de autoriteiten en dames en heeren in de
ontvangstzaal vereenigd.
De gala-raoüt ten liove heeft Vrijdagavond,
in verband met het overlijden van de Konin
gin-Moeder van Zweden niet het feestelijk ka
rakter van anders gehad.
H. M. de Koningin en Prins Hendrik hielden
na 9 uur wel het cercle van gelukwensching
voor de vreemde gezanten met hun dames en
leden van hun legatiepersoneel, maar deden
ditmaal niet de ceremonieele intrede in de
balzaal, voorafgegaan en gevolgd door hof
dames, grootofficieren, kamerheeren, adjudan
ten en andere officieren van het militaire Huis.
Noch in de groote, noch in de kleine dans
zaal was een orkest.
H. M. de Koningin zoowel als Z. K. H. de
Prins lieten zich in de groote zaal velen uit
de dames en heeren gasten voorstellen of be
gaven zich naar andere salons, waar de Vor
stelijke personen zich eveneens met bezoekers
onderhielden.
Er waren ongeveer 1000 uitnoodigingen tot
bijwoning van deze avondontvangst uitgegaan.
De partij was ten 11 Va uur afgeloopen,
vroeger dan de gewone hofbals eindigen.
H. M. de Koningin heeft een belangrijk
bedrag geschonken voor het schoolwerk der
Broedergemeente in Suriname aan de. maat
schappij ter bevordering van het godsdienstig
onderwijs onder de inlandsche bevolking in de
kolonie Suriname zoomede aan eenige Nedec-
landsche weldadigheidsvereenigingen in het
buitenland.
Onder w ij zersovervloed.
Vanwege het Ned. Onderwijzers-Genootschap
wordt, naar men aan de „Maasb." meldt, een
onderzoek ingesteld naar het aantal onder
wijzers en onderwijzeressen, die nog zonder
betrekking zijn en wat voor deze jongelui kan
gedaan worden.
Op de 1.1. Maandag gehouden jaarvergade
ring van onderwijzers aan Kweek- en Nor
maalscholen in Noord-Brabant, waar dit punt
ter sprake kwam, deelde een Directeur eener
Rijksnormaalles mede, dat van de dertien
leerlingen zijner inrichting, die in April slaag
den pas twee een vaste betrekking hadden
bij het onderwijs. Geen aanmoedigend ver
schijnsel voor de betrokkenen.
De p o r t e f e u i 11 e k w e s t i e en de
S. D. A. P.
Naar het Volk van gisteravond meldt, heeft
het partijbestuur der S. D. A. P. Zaterdag
te Amsterdam vergaderd. Besloten werd tot
instelling van een commissie ter voorbereiding
van de behandeling der portefeuillekwestie
op het aanstaande verkiezingscongres. [Tot
leden der commissie werden benoemd de
heeren Duys, Dijkgraaf, van der Goes, Jefs,
Mendels, Oudegeest, de Roode, van den Tempel,
Troelstra, Schaper, Vliegen en Wibaut.
Als secretaris werd de heer Matthijsen aan
de commissie toegevoegd.
Naar aanleiding van een brief van 3 partij-
genooten, die krachtens hun functie gewoonlijk
deelnemen aan de partij conferenties, was de
vraag ingekomen, om een dergelijken conferentie
te beleggen, ten einde den inwendigen toestand
te bespreken. De conclusie van het partij
bestuur was, dat er voor een dergelijke con
ferentie geen aanleiding is.
De inwendige toestand der partij is over
het algemeen goed. En voor zoover er door
het groote meeningsverschil over ne porte
feuille-kwestie iets aan hapert, is er dooreen
partijconferentie toch niets aan te doen.
In het hoofdbestuur der Chr. Sociale
Partij hebben thans zitting Dr. C. D. Cramer,
te UtrechtA. van Dijk te IJsselsteinJ.
Eouma te 's Graveuhage Ds. J. C. B. Eijkman
te Sittard A. de Geus, te Gendringen J. van
der Heeg, te Groningen Dr. E. A. Keuchenius
te Scheveningen Mr. A. R. van de Laar, te
Gendringen.
Zabern.
STRAATSBURG, 5 Januari. De krijgsraad
van de 30ste divisie behandelt sedert van
ochtend in openbare zitting het proces tegen
kolonel von Reuter van het 99ste regiment
infanterie wegens vrijheidsberooving, het be
werken van vrijheidsberooving en uitoefening
van dwang.v De beklaagde zou zich de uit
voerende macht te Zabern wederrechtelijk
toegeëigend hebben. Tegelijkertijd staat te
recht luitenant Schadt, beklaagd wegens het
uitoefenen van dwang, vrijheidsberoovingen
mishandeling en huisvredebreuk. Er zijn 115
getuigen gedagvaard. In de zaal zijn tal van
journalisten uit binnen- en buitenland aan
wezig.
Na de voorlezing van de akte van beschul
diging verklaarde von Reuter bij voorbaat
uitdrukkelijk, dat alles wat zijn ondergeschik
ten gedaan hadden alleenlijk op zijn bevel en
door zijn toedoen was geschied. Hij alleen
nam de verantwoordelijkheid ervoor op zich,
Von Reuter beschrijft dan de verhoudingtus-
schen militairen en burgers te Zabern. Eerst
is die zeer goed geweestnaderhand schreef
de Zaberner Anzeiger op onbehoorlijke wijze
over zekere voorvallen in de kazerne. Dien
tengevolge weigerden zijn manschappen de
stad in te gaan, om niet aan plagerijen en
vechtpartijen bloot te staan. Hij instrueerde
daarop zijn onderofficieren en manschappen,
hoe zij, als daar rechtmatige reden voor be
stond, krachtdadig en zoo noodig met gebruik
making van de wapens moesten optreden. Bij
de eerste gebeurtenissen heeft hij dadelijk den
bijstand van het kreits- en gemeentebestuur
ingeroepen.
Kolonel v. Reuter beschrijft uitvoerig de
gebeurtenissen. Hij verklaart met nadruk,
dat er niets verheimelijkt of verbloemd is.
Op 8 November zond hij een eerste-luitenant
naar de politie, met het verzoek om zorg te
dragen dat er tijdig maatregelen tegen buiten
sporigheden genomen en de officieren be
schermd werden. Er was echter maar een
man aanwezig. Den 9den November ontving
een majoor van den gendarme ten antwoord
Wij zullen niet tusschenbeide komen en hebben
daar geen bevel toe.
Van Reuter verklaart, dat hij na den lOden
aantal brieven met beleedigenden, gemcenen in
houd heeft ontvangen. Hij nam waar, dat
de postambtenaren merkwaardigerwijze stuk
ken achterhielden, waarin de houding van de
officieren goedgekeurd en geprezen werd,
maar beleedigende briefkaarten lieten be
stellen.
Om een uur werd de behandeling, nadat
de kreitsdirecteur Magl als eerste getuige ge
hoord was, tot vanmiddag vier uur verdaagd.
Er zijn in het geheel 70 journalisten uit
allerlei landen tegenwoordig.
De behandeling- van de zaal zal denkelijk
drie dagen duren, het vonnis wordt Donderdag
verwacht.
De krijgsraad bestaat uit een generaal en
drie kolonels aldus de N. R. Crt.
De prins van Wied.
PARIJS, 3 Januari. Een redacteur van het
Journal heeft te Alt-Wied met den prins van
Wied, toekomstig vorst van Albanië, een pers-
gesprek gevoerd. De prins had als voor
waarde voor het onderhoud gesteld, dat hij
enkel van te voren schriftelijk ingeleverde
vragen zou beantwoorden. De prins volgde
die vragen op den voet en zoo kwam het
onderhoud neer op de volgende antwoorden
Ik vertrek 3 Januari naar Potsdam, waar
de delegatie der plaatselijke besturen van
Albanië zich aan mij voor kan stellen. Ik
denk 20 Januari naar Albanië te gaan. Mijn
hoofdstad zal Durazzo zijn. Ik zal niet den
titel van Koning, maar van souverein vorst
van Albanië aannemen. Ik denk niet, dat ik
een nieuwe ridderorde zal instellen. Indien
ik het wel noodig acht, zal ik beginnen met
de witte ster van Skanderbeg. Ik bestudeer
op het oogenblik inderdaad de Albaneesche
taal in zijn twee voornaamste dialecten. De
drie godsdiensten, de Mohammedaansche, de
katholieke en orthodoxe, zullen nauwgezet
worden geërbiedigd. Ge kunt alle geruchten
over opstand tegenspreken. Het vorstendom
is arm. Een leening is toegestaan. Gedu
rende 2 jaren zal de internationale commissie
er het toezicht over houden. Ik heb geen
enkele politieke verklaring omtrent het nieuwe
Albanië af te leggen.
De verslaggever meldt verder op grond van
inlichtingen uit de omgeving van den prins
De prins van Wied heeft ongeveer 759,000
frank persoonlijk inkomen. De jaarlijksche
toelage der mogendheden zal 250,000 frank
zijn. Het regeeringsstelsel van Albanië zal
aanvankelijk berusten op een grondwet. Er
zal een parlement en er zullen provinciale
staten zijn. De belastingen worden centraal
bestuurd. Er zal een leger worden gevormd.
Te New-York werd een dievenbende
ontdekt, die er in 't bijzonder werk van
maakte, automobielen te stelen. Sinds 1 Jan.
1913 werden 206 auto's ontvreemd54 ver
dwenen zonder er een spoor van te vinden
was; de andere werden door een heeler naar
Zuid Amerika gezonden.
Een waanzinnige.
PARIJS, 5 Jan. Een ernstig voorval heeft
gistermiddag in een tramwagen, die op een
der buitenboulevards reed, plaats gehad. Een
22-jarig passagier werd plotseling waanzinnig,
en bedreigde met zijn revolver alle mede
reizigers. Een paniek ontstond, waarbij ieder
een naar de uitgangen drong. Plotseling wierp
de waanzinnige zich op een jongen man, dien
hij op den grond smeet. Het slachtoffer werd
zoodanig door den waanzinnige getrapt, dat
hij zwaar gewond en bewusteloos naar het
ziekenhuis moest worden overgebracht. In
de algemeene verwarring wist de waanzinnige
dader te ontkomen.
BRUSSEL, 5 Jan. In de Rue Ansbach
heeft gistermiddag een geweldige brand ge
woed. Urenlang was de brandweer bezig om
den brand te blusschen. Een tweetal per
sonen werden overreden. Een overleed, de
andere werd zwaar gewond.
TER NEUZEN, 6 Jan. 1914.
In de op a.s. Donderdag des voormiddags
ten 10 ure te houden openbare vergadering
van den gemeenteraad alhier komen de vol
gende punten in behandeling
Notulen.
Ingekomen stukken.
Benoeming commissarissen der brandweer.
Aanbevolen worden A. J. Tazelaar (aftr.) en
J. J. Verjaal en S. van Rees (aftr.) en G. J.
Balkenstein Jr.
Benoeming secretarissen der brandweer.
Aanbevolen worden voor le secretaris L. J.
de Vries (aftr.) en M. C. van Sprang; voor
2e secretaris J. Risseeuw (aftr.) en A. Kooman.
Verplaatsing straatlantaarns.
Wijziging raadsbesluit, waarbij de datum
van indiensttreding van den onderwijzer C.
Bakker wordt bepaald.
Regeling jaarwedden onderwijzend personeel
school B.
Vaststelling 3e suppl. kohier hoofd, omslag
suppl. kohier schoolgeld lager onderwijs 1913
suppl. kohier schoolgeld m.u.l.o. 1913; kohie
ren schoolgeld m.u.l.o. en m. o. no. 1 voor 1914.
Bij Kon. besluit is benoemd tot Lector
in de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte
aan de Rijks-Universiteit te Leiden (vacature
Prof. Mr. Heeres, lid der 2e Kamer) Dr. E.
C. Godée Molsbergen, tevens lector aan de
gemeentelijke universiteit te Amsterdam.
De loop der bevolking in de gemeente
Ter Neuzen over 1913 was als volgt
mann. vr. totaal
Geboren139 122 261
Gevestigd338 303 641
Overleden
Vertrokken
54
317
902
50 104
332 649
753
Bevolking op 31 Dec. 1913 4622 4766 9388
„.31 1912 4516 4724 9239
Alzoo vermeerderd met 106 43 149
Er werden voltrokken 66 huwelijken.
Levenloos werden aangegeven 5 kinderen.
Hoek. De loop der bevolking in deze ge
meente over 1913 was als volgt
Geboren 31 m., 40 vr., totaal 71.
Gevestigd 64 m., 64 vr., totaal 128.
Overleden 14 m., 14 vr., totaal 28.
Vertrokken 58 m., 51 vr., totaal 109.
m. vr. totaal.
Bevolking op 31 Dec. 1912 1317 1315 2632
31 1913 1340 1354 2694
alzoo vermeerderd met 62 personen.
Voltrokken huwelijken 21.
Levenloos aangegeven 1 vr.
Eene echtscheiding.
Zaamslag. De loop der bevolking in deze
gemeente over 1913 was als volgt
Geboren 52 m., 52 vr., totaal 104.
Gevestigd 73 m., 69 vr., totaal 142.
Overleden 23 m., 19 vr., totaal 42.
Vertrokken 123 m., 100 vr., totaal 223.
m. vr. totaal.
Bevolking op 31 Dec. 1912 1680 1743 3423
31 1913 1659 1745 4404
alzoo verminderd met 19 personen.
Voltrokken huwelijken 27.
Levenloos aangegeven 4 m. en 2 vr.
