Biimenlaudsch Nieuws.
Buitenlandsch Overzicht.
Korte Berichten.
Uit Stad en Provincie.
Eenige wijzigingen werden aangebracht in
het Burgerlijk Wetboek ter bevordering van
de Zondagsrust ten bureele van den Burger
lijken Stand en ter vereenvoudiging van de
vormvereischten voor het huwelijk.
Ter verzekering van de handhaving der
Loterijwet 1905 zijn eenige wijzigingen in deze
wet aangebracht.
Omtrent de jaarwedden van de leden der
militair-rechterlijke macht is in verband met
de tot stand gekomen herziening van de
Regtsplegingen bij de Zee- en Landmagt, eene
nadere wettelijke regeling getroffen.
De wetten regelende de uitoefening der
artsenijbereidkunst, die regelende de voor
waarden tot verkrijging der bevoegdheid van
arts, tandmeester, apotheker, vroedvrouw en
apothekersbediende en die houdende regeling
van de voorwaarden tot verkrijging der af
zonderlijke bevoegdheid tot uitoefening der
-tandheelkunst en van de beoefening dier kunst
werden nader gewijzigd.
Een voorstel tot het verleenen van tegemoet
komingen aan onderwijzers bij het lager ouder
wijs mocht Uwe goedkeuring verwerven.
De Muntwet 1901 werd gewijzigd en aan
gevuld terwijl 's Rijks Munt werd aangewezen
als Staatsbedrijf.
De voorschriften inzake de Grootboeken der
Nationale Schuld werden door andere ver
vangen.
Regelen werden vastgesteld voor het toe
kennen van pensioen aan de leeraren van bij
zondere gymnasia en van bijzondere hoogere
burgerscholen alsmede aan gemeente-ambte
naren en hunne weduwen en weezen.
De wetsontwerpen tot regeling van de ver
plichtingen ten aanzien van den Landstorm,
tot instelling van een fonds ter verbetering
van de kustverdediging en tot wijziging van
de Regtspleging bij de Landmagt en van
die bij de Zeemagt, alsmede van de Provisi-
oneele Instructie voor het Hoog Militair Ge
rechtshof mochten Uwe goedkeuring ver
werven.
Ten behoeve van belangrijke openbare
•werken, waaronder de verbetering van de af
watering van de provincie Friesland en het
maken van een brug over de Waal bij Nij
megen, werden de noodige gelden beschikbaar
gesteld.
Machtiging werd verleend tot het aangaan
van eene overeenkomt met de Nederlandsche
Centraal Spoorwegmaatschappij betreffende
pensioenregeling voor haar personeel.
Met Uwe medewerking werden in het belang
van de ontwikkeling der telefonie de gelden
toegestaan voor uitbreiding van de locale
Rijkstelefonie door overneming van de 19
plaatselijke telefoonnetten van de Nederland
sche Bell Telefoon-maatschappij.
Bepalingen werden vastgesteld tot bescher
ming van in het wild levende vogels en tot
wering en bestrijding van den Amerikaanschen
Kruisbessenmeeldauw.
De Schepenwet werd gewijzigd,
liet Staatsmijn veld werd opnieuw uitgebreid.
De arbeiders-ziekteverzekering alsmede de
verzekering van arbeiders tegen geldelijke
gevolgen van invaliditeit en ouderdom werden
wettelijk geregeld.
Voor het verleenen van medewerking bij de
uitvoering van wettelijke regelingen betref
fende de arbeidersverzekering werden Raden
van Arbeid in het leven geroepen.
Een wet, houdende nadere regeling van het
Nederlandsch-Indische Muntwezen kwam tot
stand.
Ten behoeve van maatregelen ter voorbe
reiding eener reorganisatie van het bestuurs-
wezen in Nederlandsch Indië en tot lotsver
betering van inlandsche ambtenaren op Java
en Madoera werden golden beschikbaar ge
steld eveneens ten behoeve van den aanleg
van een spoorweg van Cheribon naar Kroja.
De wet, houdende vaststelling van de bij
drage aan het weduwen- en weezenfonds van
burgerlijke ambtenaren in Nederlandsch-Indië
werd gewijzigd, teneinde door de vrouwelijke
ambtenaren een lager percentage aan bij
dragen voor het fonds te doen betalen dan
door de mannelijke ambtenaren.
Een wet tot bekrachtiging eener overeen
komst met de Nederlandsch-Indische spoor
wegmaatschappij tot aankoop van den spoor
weg Batavia—Buitenzorg door Nederlandsch-
Indië mocht uwe goedkeuring verwerven.
Voor aankoop van de ontginningen c.a. van
de Steenkolenmaatschappij „Poeloe Laoet"
werden de noodige gelden toegestaan.
De Koningin heeft mij opgedragen aan u,
mijne heeren, Haren dank te betuigen voor
uwen ijver en voor uwe toewijding aan 's lauds
belang.
In naam der Koningin en daartoe dooi Haar
gemachtigd, verklaar ik deze zitting der Staten-
Generaal te zijn gesloten.
De minister wordt door de commissie uit
geleid en nadat deze in de vergaderzaal is
teruggekeerd, sluit de Voorzitter de ver-
eenigde vergadering.
Het aantal zittingen der Tweede Kamer
was in 191213, 110.
1911—12, 107.
1903-04, 104.
Dit was het Kuijper-ministerie.
1886-87, 123.
Dit was het jaar der grondwetsherziening.
Het Koninklijk Bezoek.
II. M. de Koningin heeft gistermorgen half
negen nogmaals een bezoek gebracht aan de
Entos. H. M. had den wensch te kennen ge
geven geen ruchtbaarheid aan haar bezoek te
geven. De Koningin was vergezeld van de
grootmeesteresse baronnesse Melvil van Lyn-
den, baron Sirtema van Grovestine, groot
meester en den adjudant jhr. Hooft Graafland,
benevens de burgemeester.
Bezichtigd werd de afdeeling voor de scheeps
bouw. Met zeer veel belangstelling bezichtigde
II. M. onder meer de groote stalen schroefas,
welke door de firma Kam te Rotterdam wordt
ten toon gesteld. Daarna bezocht men de
afdeeling Eerste Hulp bij ongelukken aanboord,
in de hygiënische afdeeling en de afdeeling
voor scheepsonderwijs.
In de afdeeling scheepsbouw hebben de
heeren Van Konijnenburg en Benthem rond
geleid. Ook de afdeelingen visscherij, kanalen
en vaart- en baggerwerktuigen werden bezocht.
In de laatste afdeeling werd onder meer be
zichtigd het model der zoogenaamde Cutter,
een soort zandzuiger, welke door de firma
Smit te Rotterdam was ingezonden.
Bij het vertrek zeide de voorzitter van het
centraal bestuur II. M. dank voor de herhaalde
blijken van belangstelling in de E.N.T.O.S.
Namens II.M. werd door jhr. Hooft Graafland
aan den heer Verschure een gift ter hand
gesteld om te worden uitgereikt aan het op-
zichterspersoneel der E.N.T.O.S.
Z. K. H. de Prins, die Woensdag naar
Gent gaat voor een bezoek aan de intern,
tentoonstelling, wordt Vrijdag op Het Loo
terugverwacht.
H. M. de Koningin heeft bij haar vertrek
uit de hoofdstad aan de burgemeester een
bedrag van f 2000 ter hand gesteld voor de
behoeftige ingezetenen dezer gemeente en
f50 voor het onderling diamantslijpers wedu
wen- en weezenfonds alhier.
De Koningin en den Prins hebben Zon
dagmorgen te Amsterdam den dienst bijge
woond in de Nieuwe Kerk. Dr. G. Oorthuijs
leidde de godsdienstoefening en hield een
preek naar aanleiding van Jesaja 47 vers 4.
Zooals gewoonlijk toonde een deel van het
aanwezige publiek in deze godsdienstoefening
meer een tooneelvoorstelling of iets dergelijks
te zien, schrijft de M. C.
De „kijklustige eendagsvliegen ter kerkgang"
zooals de „Maandag Crt." ze niet onaardig
betitelt, toonden hun nieuwsgierigheid nog al
hinderlijk, iets wat ze wel nooit zullen af
loeren.
De ontevredenen in de Christ.
Hist, p a r t ij te Zwolle.
In de gisteren gehouden vergadering te
Zwolle, aldus de M. C., die door ds. van
Koetsveld en den heer Bichon van IJselmonde
was bijeengeroepen en die door een 40-tal
personen word bijgewoond, zette ds. van
Koetsveld doel en aanleiding tot de vergade
ring uiteen. Spr. keurt de fusie van vrij-
anti-rev., chr.-historischen en Friesch-chr. hi-
storischen af, doch wat de maat deed over-
loopen was het samengaan met de anti-revo-
lutionnaire partij.
Spreker hoopte, dat deze vergadering tot
een ontbinding van de fusie mocht leiden.
Dan zou een bond van de drie christ. histo
rische partijen kunnen worden opgericht,
waarin echter ieder zijn onafhankelijkheid
moet behouden.
Na do redevoering van ds. van Koetsveld
werd de openbaarheid der vergadering opge
heven.
D. D. en m r. T r o e 1 s t r a.
De N. Ct. schrijft
De jongste mail uit Indië bracht hier het
nummer van het Bat. Hbl. waarin een telegram
van 13 Augustus uit Bandoeng voorkomt,
melding makende van een telegram van mr.
P. J. Troelstra aan het hoofd der Indische
partij. Mr. Troelstra zou geseind hebben,
dat zjjn partij niet zou gedoogen dat de maat
regel van interneering op Douwes Dekker zou
worden toegepast.
De tijding, dat de leider der S.-D.A.-P. een
dergelijke verzekering zou hebben gegeven,
kwam ons niet waarschijnlijk voor. Thans
blijkt ons evenwel, dat het blad van Douwes
Dekker zelf den zakelijken inhoud van het be
richt in uitdrukkelijke bewoordingen beves
tigt. In het nummer van 13 Aug. van de
Expres leest men
„Wij hebben de verzekering van den leider
van deze partij (de S.-D.A.-P.), dat zijn partij
niet gedogen zal, dat een dergelijke straf op
E. F. E. Douwes Dekker zal worden toegepast."
Vermoedelijk is dus terstond na de opening
der Kamerzitting een Ipoging van de sociaal
democratische fractie te verwachten om de
regeering te bewegen tot het doen intrekken
van het interneeringsbesluit. Een anderen zin
kunnen wij aan de „verzekering" welke D. D.
zegt van mr. Troelstra ontvangen te hebben,
niet hechten.
Eindelijk heeft Alblasserdam weer een
wethouder. De heer A. G. Rijkse verklaarde
nadat drie heeren bedankt hadden evenals hij
zelf, zich, ten slotte bereid de benoeming aan
te nemen. Voor deze benoeming waren echter
nog 7 stemmingen noodig geweest. In de
vorige raadzitting waarover wij in ons vorig
nummer een uitvoerig stuk opnamen, was 24
maal gestemd, zonder resultaat.
Beëediging leden Eersteen
Tweede Kamer.
De beëediging van de nieuw-benoemde leden
van de Eerste en de Tweede Kamer zal heden
niet door H. M. de Koningin in persoon ten
Paleize geschieden.
Daartoe door II. M. gemachtigd, zullen do
voorzitter der Eerste Kamer en de tijdelijke
president der Tweede Kamer (de heer Lief-
tinck, als oudste lid in jaren) na in handen
der Koningin de eeden te hebben afgelegd,
de toegelaten leden in een der eerste vergade
ringen van de Kamers de vereischte eeden of
beloften afnemen.
De leden van de Tweede Kamer, be-
ïoorende tot de partijen der vrijzinnige con
centratie, zullen, naar het Vad. meldt heden
avond een vergadering houden.
Een nieuwe par t ij.
Onder het bericht van de Limb. Koer. over
de laatste oorzaak van de scheuring in de
Christelijk-Historisclie partij schrijft De Banier,
orgaan ter verbreiding van christelijk-histo-
rische beginselen
Wij meenen, dat dit bericht niet volkomen
juist is, althans niet de hoofdzaak. Waarheid
is, dat, zooals wij van den aanvang af ge
waarschuwd hebben, de ontstemming is ont
staan door de onafwijsbare eischen van antirev.
zijde, waardoor de gegroeide Chr.-hist. partij
(teruggedrongen op tien zetels) tot betrekke
lijke machteloosheid werd verwezen. Dat de
meerderheid van het hoofdbestuur hierin
(contre-coeur) bewilligde tot behoud der coalitie
was de grief en bleef deze ook na de aan
neming van het electoraal accoord.
E x-m inister Col ij n naar China.
De afgetreden minister van oorlog en van
marine a. i., de heer Colijn heeft zijn reis naar
China aangevangen. In de wachtkamer van
het station der Holl. Spoor, te 's-Gravenhag<#,
kwamen vele personen uit de regeerings- en
ambtelijke en militaire kringen den vertrek-
kenden voormaligen bewindsman hun afscheids
groet brengen.
In het verre Oosten.
De op Japansche onderdanen te Nanking
gepleegde moord heeft, schrijft de Nederlander,
een langen nasleep. De opwinding houdt vooral
in Tokio aan. Nu hier en dan daar in de
stad worden betoogingen gehouden, waarin
uiting wordt gegeven aan de vijandelijke ge
voelens jegens China en de regeering tot een
krachtig optreden wordt opgewekt. Een paar
dagen geleden werd er een vergadering in een
der schouwburgen gehouden, die door duizen
den personen werd bijgewoond; daar werd
de eisch gesteld, dat de regeering troepen
naar China zou zenden of dat het ministerie
zou aftreden. En eergisteren trachtte een
persoon op het ministerie van Binnenlandsche
Zaken zelfmoord te plegen, om daardoor zijn
verstoordheid over de politiek van den Minister
tegenover China te kennen te geven.
Waar nu de groote menigte het liefst naar
de wapenen zou grijpen, om zich op China te
wreken over de gepleegde moorden op land-
genooten, daar bewandelt de regeering den
diplomatieken weg en wil zij de gerezen moei
lijkheden bij voorkeur zonder oorlog zien op
gelost. Zij eischt van China een aanzienlijke
schadevergoeding voor de achtergebleven be
trekkingen der vermoorden, afstraffing der
schuldigen en bestraffing van den verantwoor
delijken Chineeschen officiervoorts het aan
bieden van verontschuldigen door de regeering
aan de Japansche regeering en de persoonlijke
verontschuldiging van generaal Sjangsjoen, en
ten slotte wordt de eisch gesteld, dat deze
generaal met. zijn troepen het consulaat te
Nanking zal voorbijtrekken.
Deze eischen zijn gematigd, wat men aan
den invloed van Engeland toeschrijft. Wat
nu de eischen ten aanzien van genoemden
generaal betreft, wordt de twijfel uitgesproken
of hij ze zal inwilligen. En ook zijn i egeering,
die over de eischen heeft beraadslaagd, is nog
niet zoo dadelijk tot toegeven bereid. Vele
Ministers hebben vooral bezwaar tegen de
uitvoering van den eisch aan den generaal
gesteld. De regeering heeft dan ook in dien
zin geantwoord aan de regeering te Tokio en
daarbij er op gewezen, dat zij reeds haar
leedwezen heeft uitgesproken en bereid is de
overige eischen in te willigen.
De eischen hadden trouwens, met uitzon
dering van dien éénon, betreffende het voorbij
trekken van het Japansche consulaat te
Nanking, door de troepen van generaal Shaugs-
joeu, te Peking, een gunstigen indruk gemaakt.
Al eischt nu Japan geen territoriale waarborgen
en al dreigt het niet met een militaire be
tooging, toch brengt de inwilliging van Japan's
eischen een schok toe aan het gezag van
President Joeansjikai.
Aangenomen mag worden, dat de regeering
te Tokio al haar eischen zal handhaven.
Voldoet China er niet aan, dan, zoo wordt uit
Tokio geseind, is Japan voornemens om tot
krachtige maatregelen over te gaan, hoewel
veldmaarschalk Jam^gata van oordeel is, dat
voor het zenden van troepen naar China de
tijd nog niet gekomen is.
Thans zijn te Nanking Japansche zeesoldaten
ontscheept om de Japansche handelshuizen
aldaar te beschermen.
BELGIE.
Nu de wet tot hervorming van het leger
is aangenomen, houdt men zich naar gemeld
wordt, in regeeringskringen zeer ernstig bezig
met het ontwerpen van plannen voor de vor
ming van een oorlogsvloot, waarvoor Koning
Albert groote belangstelling moet betoonen.
Wel heeft men sedert kort eon Minister van
Marine, maar onder diens departement res
sorteert uitsluitend de koopvaardijvloot. Als
oorlogshaven voor de toekomstige vloot wordt
Zeebrugge genoemd.
Naar aanleiding van deze plannen wordt
er op gewezen, dat België een koloniale mo
gendheid is geworden en het derhalve een
onhoudbaren toestand is, dat het moeilijk is,
dat het moederland niet over de middelen
beschikt, om eventueel de verbinding met de
kolonie te kunnen verzekeren. Maar tevens
heeft België een kustgrens, die verdedigd
moet kunnen worden. Sedert Nederland het
plan heeft opgevat de Vlissingsche kust te
versterken, werd er bij onze Zuidelijke buren
herhaaldelijk op gewezen, dat een strategische
organisatie tot stand moet komen, welke in
staat zou zijn ook liet prestige van België op
de Schelde te verzekeren. Men moet, zoo
wordt opgemerkt, meester kunnen blijven van
den waterweg naar Antwerpen.
Het Panamakanaal.
LONDEN, 15 Sept. De Times verneemt
uit Panama, dat in den Culebra doorsteek
opnieuw op twee punten een aardschuiving
heeft plaats gevonden. Er zijn ettelijke mil-
boenen kub. meters afgeschoven, die den
doorsteek versperren en dus verwijderd dienen
te worden.
Dit kan de openstelling van het kanaal voor
de scheepvaart opnieuw vertragen, t
De werkzaamheden aan het Panama
kanaal zijn thans zoover gevorderd, dat kan
worden overgegaan tot terugzending op groote
schaal van overtollige werkkrachten. Geduren
de October worden 10,000 werklieden naar
huis gezonden, de meesten naar Barbadoe.
De kiesrechtvrouwen.
LONDEN, 13 September. Het station van
Kenton in Northumberland is afgebrand. Men
heeft een valies gevonden, waarop stond
„Asquith is aansprakelijk voor ons verzet,
weqdt u tot hem voor de schadevergoeding."
De schade wordt op 1000 p. st. geschat.
Grieken en Bulgaren.
SOFIA, 14 September. Stroemitsa is dooi
de Bulgaarsche troepen bezet. De Grieksche
commandant weigerde het protocol te teekenen,
waarin de verwoesting van de kazernes; de
openbare gebouwen en een groot gedeelte van
de stad stond opgeteekend.
T u r k ij e en B u 1 g a r ij e.
LONDEN, 15 'September. De Konstantino-
politaansche correspondent van de Times
meldt, dat de vredesconferentie van Zaterdag
geen bevredigend verloop heeft gehad. De
instructies uit Sofia schijnen generaal Sawof
aanleiding te zijn geweest om zijn verzoenende
houding te laten varen, waarop de Turken
van hun kant hun eischen verzwaarden.
KONSTANTINOPEL, 15 September. Volgens
berichten uit bizondere Turksche bron te
Adrianopel, aldus de N. R. C. hebben de Bul
garen op een Turksch vliegtuig geschoten,
dat boven de Bulgaarsche grens een verken
ning deed. Het .toestel werd niet getroffen.
De Gumuldzjineezen hebben Bulgaarsche
soldaten aangevallen, die in de nabijheid van
de stad een positie hadden bezet. De soldaten
sloegen hun aanval af.
TER NEUZEN, 16 Sept. 1913.
Sluiskil. De cocesfabrieken mogen uit een
technisch oogpunt, aldus Zelandia, geheel naar
de laatste eischen des tijds zijn ingericht, dit
echter kan van de inrichting niet gezegd worden
wat betreft de zorgen voor de gezondheid der
werklieden.
In de fabriek, waar ongeveer 350 man werk
zaam is, zijn in het geheel geen privaten en
ook is er volstrekt geen ander drinkwater te
verkrijgen dan dat met een vaatje wordt aan
gevoerd, zoodat de behoefte daaraan bij de
groote liitte, welke in de fabriek heerscht,
zich zeer ernstig doet gevoelen.
Ook ontbreekt er voor de werklieden die
er dikwijls als een moriaan uitzien, elke ge
legenheid zich te wasschen en zich te reinigen.
Zondagnacht circa half twaalf brak er,
waarschijnlijk door het ontploffen van een
nachtlampje, brand ifit in de slaapkamer van
den schilder J. H. te Boschkapelle, die met zijn
echtgenoote door het knetteren werd gewekt.
Door het zeer spoedig aanwezig zijn der
brandspuit bleef het vuur tot dit vertrek
beperkthet brandde geheel uit.
Hun kind van circa drie maanden bekwam
zulke hevige brandwonden aan hel hoofdje,
en de schilder aan den eenen arm, dat ter
stond geneeskundige hulp moest worden
ingeroepenmen vreest voor het leven van
den kleine. (M. C.)
IJzendijke. Bij den landbouwer G. W. Bruijn-
zeel was men Zaterdag met de dorschmachine
aan 't werk. Een der drijvers kwam daarbij
in aanraking met de riem, waardoor hij een
der vingers verloor en andere kwetsuren -aan
hand en knie opliep.
Na een voorloopig verband ter plaatse werd
ten spoedigste doktcrshulp gehaald en de ge
wonde naar zijn woonplaats Aardenburg ver
voerd.
IJzendijke. Tengevolge van het raadsbesluit,
om een nader onderzoek in te stellen naar
den bouw van de Electrische Centrale zijn
door B. en YV. twee deskundigen benoemd,
de heeren IJzerman en van den Berk, opzich
ters bij den bouw van den nieuwen kerktoren,
