Antirevolutionair
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Lectuur.
FEUILLETON.
Langs eigen Spoor.
Uit de Pers.
No. 1040.
Woensdag 6 Augustus 1913.
lle Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen. Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az. te TER NEUZEN.
ïnzendlng van advertentlSn vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIËN:
Van 14 regels 0,40 Voor eiken regel meer ƒ0,10
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIE?! TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der uitgave.
De macht van goede lectuur kan niet licht
overschat worden.
Ook niet die van goede politieke lectuur.
De laatste verkiezingen hebben liet weer
eens tastbaar aangetoond, dat lectuur van vér-
reikcnden invloed is.
Wie nu echter meent, dat volstaan kan
worden, met tegen en tijdens den verkiezings
tijd den menschen wat couranten en vlug
schriften thuis te sturen, heeft bij dezelfde
gelegenheid eveneens kunnen zien, dat deze
meening niet meer is dan een ijdele waan.
In de verkiezingsdagen wordt olk kiezer
overstroomd met lectuur.
Van links en van rechts.
Hoe komt het toch, dat het gros dan veel
eerder het oor leent aan de pamfletten van
links, dan aan de geschriften van rechts
Dat de zotste bewering en dwaaste conclusie
nog eer ingang vindt hij velen, dan een gezond,
gedocumenteerd betoog
Waar ligt de oorzaak, dat men zich op de
grofste wijze laat misleiden
Dat men 't werkelijk gelooft, als een strooi
biljet vertelt, dat de Hervormde Kerk wordt
gesloopt, dat de openbare school wordt lieer-
gemokerd, dat de oude arbeider f5 per week
heele maal gratis zal ontvangen, dat de pro-
testantsche kinderen naar roomsche scholen
zullen moeten, dat liet spek zoo ontzettend
duur zal worden, dat de Rotterdamsche en
Amsterdamsche havens in de toekomst zonder
schepen zullen zijn en voor eendenvijvertjes
zullen geëxploiteerd worden
We konden voortgaan en ieder kan zelf
aanvullen.
Welnu, we vragen nogmaals, waaraan is die
lichtgelooviglicid bij een deel der kiezers toe
t& schrijven
We zeggenbij een deel der kiezers.
Immers, we kunnen wel stellen, dat van de
100 er een 70 zijn, op wie de verschillende
lectuurzendingen weinig of geen invloed uit
oefenen ter bepaling van hun stem.
Menschen, die onvoorwaardelijk rechts öf
links staan.
Maar de rest, de middenstof.
Waarom laat die zich het meest beïnvloeden
ten bate van links
En dan zouden we, ofschoon we gaarne
toestemmen, dat ook vele andere factoren
meewerken, op een tweetal oorzaken den
nadruk willen leggen.
Ten eerstede „neutrale" krant.
25)
Hij had zich niet bedrogen.
Daar zat, met den rug naar hem toege
keerd, maar toch zóó. dat Frans zich niet kon
vergissen „mijnheer Bekkers."
Zijn kleeding was er, sinds do laatste ont
moeting niet op vooruitgegaan. Alles duidde
aan, dat de ongelukkige hartstocht, die den
dwazen jongeling had aangegrepen, hem hoe
langer hoe dieper deden zinken.
Een spel kaarten, dat hij in de hand hield,
en waarmee hij eenige der tegenover hem
zittende boeren trachtte te verlokken tot spe
len, deed Frans dadelijk begrijpen, dat Emile
Bekkers al was afgedwaald tot den rang van
kwartjes-vinder of valsche speler.
Sjofel zag hij er uit. Zijn lrnnen was niet
helder, zijn kleeding gerafeld.
Spoedig was het hem gelukt medespelers
te vinden en verdiepte hij zich in zijn spel.
Dé oogen glinsterden met een vreemden,
koortsigen gloed.
Niemand, die meeleeft, zal zijn hersens er
mee pijnigen om het schijnbaar moeilijke
probleem op te lossen, hoe een neutraal blad
den invloed onzer beginselen kan breken.
We weten allen, waar die neutraliteit zich
alras in ontpopt.
En hoe, door inkleeding van berichtjes,
door éénzijdige belichting van kwesties, door
het openstellen van de advertentiekolommen
voor vaak misleidende advertentiën, door
opname van wat links zegt en doet, en ver
zwijgen van wat rechts tot stand brengt, door
de vrijgevigheid der redacties vaaplaatsruim
te voor „ingezonden" stukken, door zoogenaamd
onpartijdige verslagen van vergaderingen
enz. enz., hoe door dit alles de geest van het
lezend publiek wordt bewerkt.
Zóó wordt reeds maandgn te voren, in naam
der neutraliteit, stemming gemaakt tegen rechts.
En zoo vindt straks velerlei leugen en mis
leiding of 'scheeve voorstelling vruchtbaren
bodem.
Een tweede oorzaak is, dunkt ons, gelegen,
in het feit, dat van een vaste, systematische,
geregelde bearbeiding onzerzijds door middel
van geschikte lectuur nog slechts zeer spora
disch kan worden gesproken.
En toch is deze broodnoodig.
Negatief, om den invloed van heel of half
neutrale lectuur tegen te staan.
Positief om eigen beginsel te propageeren.
't Is reeds vele jaren geleden, dat „De
Standaard" een artikel bevatte met het op
schrift Leemte.
Die leemte is nog niet gevuld, maar wordt
terdege, ook nu nog, door wie meeleeft, gevoeld.
Wat noodig blijkt om de kracht van een
stormloop, als nu van links weer werd onder
nomen, voor minstens 9/10 van zijn kracht te
berooven, is; liet brengen van gezor.de poli
tieke lectuur, geregeld en voortdurend, in huis.
De eigen pers gesteund.
Op allerlei wijze.
Men brengt in verkiezingsdagen soms groote
sommen voor de propaganda bijeen.
Uitnemend.
Doch verstaat men niet, dat de stille, ruste-
looze vóór-propaganda nog veel en veel meer
noodig is? Ja, dat zonder deze de waaide
van gene uiteraard belangrijk moet ver
minderen
Schrijf de uitnemendste verkiezings artikelen
en biljetten, liet baat u weinig, jals dat de
eenige spijs is, die ge den kiezer voorzet.
Daarom, naast de noodzakelijke propaganda-
lectuur in verkiezingsdagen, de stelselmatige,
rustelooze bearbeiding des volks, geregeld
door.
Daarvoor is geld noodig.
HOOFDSTUK XII.
Vervolg.
De trein snorde voort.
De spelers verdiepten zich hoe langer hoe
meer in hun spel.
Emile Bekkers had nergens anders oog of
oor voor.
In dezelfde coupé waren ook een paar hoeren
in druk gesprek.
Tevergeefs had Bekkers getracht hen tot
meespelen te bewegen.
Slechts van terzijde keken zij af en toe
naar de spelers, zonder zich verder er mee
in te laten. Van zijn zijde leende hij hun ge
sprek evenmin het oor.
Tot eensklaps een naam, luide uitgesproken,
hem schichtig deed opzien.
„Bekkers," had hij hooren zeggen.
De aandacht voor zijn spel was wegonder
liet spelen door trachtte hij op te vangen, wat
in verhand met dien naam werd meegedeeld.
„Notaris Bekkers", klonk het weer.
Én nog opmerkzamer wendde hg het lioofd
naar den spreker.
„Stel-je er belang in vroeg een der boeren.
„Je bent zeker niet bekend in deze streek,
maar in dat geval, hoe kan-je er dan veel
aan gelegen liggen
,,'k Heb er van liooren praten," zei Emile.
En dit geld zal ongetwijfeld rijke rente
kunnen opleveren.
Laten onze kiesvereenigingen deze gedachten
eens overwogen.
De zaak bespreken.
En ten uitvoer brengen. Z.
Achter de coulissen.
De tweede phase der Kabinetscrisis is thans
voorbijde derde staat aan te vangen.
Vóór wij ons tot beschouwingen over de
nieuwe phase zetten, wenschen wij eerst een
enkel woord te zeggen, over de ware oorzaak
van de dwaze verwikkelingen, waarin ons
parlementaire leven thans gekomen is.
Deze oorzaak ligt, bijkans uitsluitend, in de
hoosrst unfaire houding door de vrij-liberalen
vóór, tijdens en na de verkiezingen aangenomen.
Het komt ons noodig voor, thans deze hou
ding nog eens duidelijk aan het licht te stellen.
Wat was het doel der vrij-liberalen
Voornamelijk ditde regeering te doen
vallen wegens de Tariefwet en de sociale her
vormingen Ook de, naar het schijnt, eiken
„vrijzinnige" ingeschapen afkeer tegen geeste
lijke vrijheid, zich openbarend in een fana-
tieken strijd tegen de vrijheid van zending
en onderwijs speelde een rol, maar deze was
toch van ganscli secundaire heteektnis. Voorop
stond de angst van de lastgevers der Auti-
Tarief-wet propagandisten voor materiëele be
nadeeling door moeilijker biunenlandsche con
currentie, en de afkeer van de sociale wet
geving bij de grootfabrikanten.
Daarom moest de regeering weg.
Nu kon men dit uitteraard niet open zeggen.
Ware men tot de hervormingsgezinden van
allerlei richting gegaan, met de mededeeling:
wij willen onze groepsbelangen doen praedo-
mineeren boven die des volks dan ware
men, ook bij de sociaal democraten, van eene
koude kermis thuis gekomen.
Dus moest een andere weg worden gezocht.
De weg der misleiding.
Dus joegen zij, naast het Tarief-spook, liet
Rome- en het Kuyper-spook op.
Weliswaar ging deze vermenging van gods
dienst en politiek tegen de liberale beginselen
in, maar kan men wel met beginselen re
kenen, wanneer men in herstemming komen
wil
Nu was men echter dan toch in herstem
ming. En om gekozen te worden was er
maar één middelde steun der sociaal-demo-
tie, die door Ret geheele land een storm van
verbazing en verontwaardiging deed gaan.
„Van menschen, die nog in de familie waren,"
voegde hij er aarzelend aan toe. „Maar 't rechte
weet ik er niet van. Wat was het voor een
man, die notaris Bekkers
Hoe kwam deze vraag in zijn binnenste op
hoe kwam hij er toe, ze te 'stellen aan een
vreemde
Reeds vaak had hij gemerkt, dat over den
dood zijns vaders een geheimzinnig waas lag,
voor 't welk zijn moeder zorgvuldig zich
wachtte, liet weg te schuiven. Ook over de
oorzaak, waardoor een notarisweduwe en haar
zoon feitelijk fatsoenlijke armoede leden, had
hij nooit eenige opheldering kunnen krijgen.
En nu opende zich de gelegenheid onverwacht
en ongedacht. Wel hield hij zich, alsof slechts
bloote nieuwsgierigheid hem dreef, maar zijn
gloeiend oog en kloppend harte getuigden van
Heel wat anders. Vermoedde hij misschien,
dat dit zorgvuldig zwijgen zijner moeder zijn
oorzaak vond in zaken, die zij niet dan zeer
noode voor het oor van haar kind zou open
baren En toch, hoe was het dan te rijmen
met de onverholen eerbied en liefde, waar
mede zij steeds op zag naar het portret, dat
zijns vaders beeltenis was?
Deze en dergelijke gedachten, die reeds
meermalen zijn hoofd vervuld hadden, kruisten
elkaar weder in het korte oogenblik, dat hij
zijn vraag tot den spreker richtte.
Want, nietwaar, iedereen wist, dat de
vrijliberale onderteekenaars der sociaal demo
cratische steinbuseischen, tot voor kort tegen
standers waren der zaken, waarvan ze
zich nu voorstanders verklaarden.
Iedereen wist, dat in geschrifte de heer
De Beaufort zich allesbehalve een voorstander
van algemeen kiesrecht getoond had iedereen
wist, dat de heer Ter Spill zich, in ge
schrifte, over het staatspensioen als een uiterst
gevaarlijke proefneming had uitgelaten.
De zwakkelingenzeide het publiek met
opgekrulde lipde zwakkelingen, die voor
zetelwinst hunne beginselen en hunne mee-
ningeu veil hebben
Helaas, zelfs deze meening bleek, in de
thans afgeloopen tweede phase der Kabinets
crisis, eene nóg te gunstige.
De vrij-liberalen toonen zich thans niet
slechts zwakkelingen... maar iets erger s.
Want natuurlijk, de onderteekening der so
ciaal-democratische stembuseischen beteekende
tevens, dat men zijnerzijds al het mogelijke
zou doen, oin deze eischen in vervulling te
doen gaan.
Hebben de vrij-liberalen dit nu beproefd
Geenszins.
Zij hebben er alleen den scli ij n van aan
genomen.
In w e r k e 1 ij k h e i d echter moest deze
scli ij n-poging slechts dienen, om de vervul
ling dier, door hen onderteekende eischen,
des te zekerder te verijdelen, en zich
bovendien, tegenover het volk, een s c h ij n-
bare verontschuldiging voor de trouwbreuk
te verschaffen.
De aanbieding van de portefeuilles aan de
sociaal-democraten is een truc geweest.
Eene speculatie op de door ons afge
keurde maar aan de vrij-liberalen van te
voren bekende valsche positie der sociaal
democratie als half-revolutionaire, half-parle-
mentaire partij.
En zelfs wanneer, onverhoopt, tot aanvaar
ding der portefeuilles door de sociaal-demo
cratie in principe zou zijn besloten, was
zooals wij reeds vroeger in ons entrefilet
Dubbel Spel aantoonden, de hinderlaag
in gereedheid gebracht, welke ten slotte de
aanneming dier portefeuilles voor de sociaal
democraten onmogelijk maken moestde In
dische vlootplannen.
Zoodra was niet het portefeuille-aanbod ge
daan, of de gansche linksche pers stond vol
artikelen van huichelachtigen schijn, er op
aandringend, dat de sociaal-democraten aan
de „hoogst urgente" hervormingen (die
men van plan was te verijdelen) toch geen
stroobreed in den weg zouden leggen.
De Grondwetsherziening in „vooruitstreven-
„Och, als ik je er een plezier mee kan doen,"
luidde het bescheid; ,,'tis anders van alge-
meene bekendheid in dezen omtrekmaar
dat is waar ook, 't is al een twintig jaar ge
leden en zoo lang heug-je niet, denk ik."
„Nee, en bovendien ben ik geheel vreemd
hier."
„Nu, indertijd is er over dien notaris Bekkers
heel wat te doen geweest in B."
„In B., zegt u
„Ja, verwondert je dat
„O nee, 'k verstond niet te best," was Emiles
bescheid, die inderdaad, bij het hoóren van
dien naam zich herinnerde, uit de gesprekken
met zijn moeder, dat B. de plaats was, waar
indertijd zijn ouders hadden gewoond.
„In B., zooals ik zei. Hij was getrouwd
met een meisje, dat al vroeg weeze was en
nog aardig duiten had, ik meen, dat ze Elise
heettejuist nu ben ik er, Elise Schaafstra,
ik heb er nog mee school gegaan, 't Was
altijd een stil, degelijk meisje en niemand had
ooit gedacht, dat die twee een paar zouden
zijn geworden, want ze verschilden nog al wat
in opvatting."
„Hoe zoo
„Wel, zij was uit eer. heel godsdienstige
familie, erg fijn, anders beste lui, daar niet
van en hij, nu hij leefde eigenlijk voor zich
zelf en voor zijn geld." (Wordt vervolgd.)
11
DOOR ZELANDIA.
