1
Antirevolutionair
ttoor
nieuws- en Hdoertentiebiad
Zeeland.
Herstemming voor
G e in e e ii 16 r a tl e n.
JOHs DEKKER.
DIRK SCHEELE Az.
R. SCHEELE Dz.
FEUILLETON.
Langs eigen Spoor.
No. 1032.
Woensdag 9 Juli 1913.
lle Jaargang.
voor A x e 1
de heer P. BUIJZE Jzn.,
voor Z a a m s 1 a g
de heer J. DE PUTTER Cz.
voor Hoek
Voor Ter Neuzen
Herijk van Maten en Gewichten.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op F. estdagei»,
bi) den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az, te TER NEUZEN.
ADVERTENTIEN;
Van 1—4 regels ƒ0,40 Voor eiken regei meer ƒ0,10
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naai plaatsruimte berekend.
Bij de herstemming op VRIJDAG
ii Juli worden door ons aanbevolen
(aftr. lid).
Bij de herstemming op DINSDAG
15 Juli bevelen wij aan
het aftredend lid, den heer
de heeren P. DE BAKKER,
W. BEDET,
en
(aftr. lid).
In een courant had ze een advertentie ge
lezen en direct was haar besluit genomen,
't Was in een naburig dorpje bij een smid;
ze ging er op uit, en ze slaagde.
Kostte liet haar geen strijd de plaats te
verlaten, en zóó te verlaten, waar een lief
hebbend moederharte voor baar klopte waar
een broeder om haar weg zijn leed, waar een
vertoornd en onverzoend vader baar verliet
Zou ze niet meer dan ongevoelig moeten
zijn geweest, indien het vertrekken baar licht
ware gevallen Maar de ijdele trots, de
stugheid van niet te willen buigen, de dubbele
slagboom van gekrenkten hoogmoed en ge
krenkte liefde sloten den weg van terugkeer
naar het ouderlijke huis af.
En nu was ze in B.
Wat verschil, deze dorpskalmte en het stads
rumoer. In 'teerst was het haar uitermate
vreemd gevallen en had ze gedacht het hier
wel nooit te zullen wennen. Maar al spoedig
veranderde dit en hinderde haar het gemis
van de stadsdrukte niet meer.
Trouwens, mocht liet dorp al tot de rustigste
gerekend worden, Kaatje vond ruimschoots
V Theologische Schooldag.
J. 1. Woensdag werd te Kampen dejaarlijk-
sclie „Theologische Schooldag gehouden. Aan
het verslag, dat de „Ned." daarvan had is het
volgende ontleend
Woensdagmorgen vergaderden de vrienden
uit alle oorden van het land in de Burgwal-
kerk, die tegen ruim half tien goed bezet was.
Prof. Bouwman sprak na het gebed zijn
openingswoord. Spr. memoreerde kort de
lotgevallen der School in het afgeloopen jaar.
Het aantal studenten is klein. Toch deden
in dit jaar een achttal examen, die nu reeds
de kerken dienen, terwijl weer enkele gereed
zijn om 't examen af te leggen. Spreker wees
op het feit, dat het getal studenten steeds
afneemt; vooral uit de hoogere standen gevoelt
bijna niemand lust tot het predikambt. Dat
stemt tot ernst en dringt tot gebed. De
financiëele toestand der school baart geen
zorg, boewei de offervaardigheid niet moet
verflauwen.
Nu nam Prof. Noordtzij van Utrecht het
woord en sprak over De strijd om de Heilige
haar arbeid. 'tWas bij den smid druk genoeg,
want een gezin van vader en moeder en zes
kinderen vraagt niet naar leêge handen.
't Waren bedaarde menschen, baas Harder
en zijn vrouw, maar hun levenslust herleefde
in hun kroost en Kaatje wist wel, wat ze te
doen had. Ijverig van aard als ze was, \«flst
ze spoedig vertrouwen te winnen, waarbij
kwam, dat de kinderen, van den driejarigen
Truus tot den veertienjarigeji Hein, alle even
veel van haar hielden. Zoo was ze in korten
tijd geheel ingeburgerd.
Vaak bekroop haar de lust, terug te keeren.
Hoe kon ze verlangen naar haar moeder,
naar Frans. Maar dan zette het beeld van
den stuggen vader zich tusschen haar ver
langen en de vervulling er van. E11 naast
vaders beeld dat van Bekkers.
P^n ze bleef.
Reeds dikwijls was liet baar opgevallen
hoezeer juffrouw Harder geleek op haar moeder.
Soms kon ze haar zoo in stilte zitten gadeslaan
en verbeeldde ze zich de geliefde trekken één
voor een te herkennen. Maar immers, dat
wat slechts toevallig. En zeker moesten
juffrouw Harder en Kaatjes moeder minstens
een kleine twintig jaar met elkaar verschillen.
Neen, dat was slechts inbeelding.
'tWas nu in liet begin van
Tamelijk vroeg was het
den herfst,
weêr omgeslagen.
Schrift. Spr. had met vreugde de uitnoodiging
der commissie om op dezen dag hier te komen
spieken, opgevolgd, vooral waar het zoo'n
belangrijk onderwerp geldt. De strijd om de
H. S. dringt door tot alle kringen, 't Is geen
strijd van de laatste tien jaren, maar die strijd
dagteekent reeds van veel vroeger. Ezechiël
werd niet als kauoniek erkend, ook 't boek
der Spreuken niet.
Die strijd was dubbel strijd 't ging om twee
zaken. In de eerste plaats over Je vraag, op
welke wijze de Oud- en Nieuw-Testamentische
geschriften zijn geworden en ontwikkeld. In
de tweede plaats over de historische waarde
der boeken. Over 'teerste was er nooit strijd
bij 't Jodendom; zij namen steeds aan, dat elk
toch ook werkelijk was geschreven, door
dengeue, wiens naam liet droeg. De Christenen
nainen die meening over, zij stelden b v. vast
dat Deuteronomium door Mozes was geschre
ven, ook al behelsde 't laatste hoofdstuk de
geschiedenis van Mozes' dood.
Langzamerhand ontstond er verschil van
meening. De Pentateuch was niet van Mozes
en ook de andere boeken werden aangevallen.
Het grootst was de strijd in de vorige eeuw,
toen liet geloof verflauwd was. Steeds meer
critisch sprak men over de H. S. In 1870
verscheen er zelfs een boek, waarin verklaard
werd, dat geen der O. T. boeken geschreven
waren door hen, wier namen ze droegen. Nog
heftiger werd de strijd, toen men ook begon
te tornen aan den inhoud der Schrift. Beweerde
men eerst dat er wel eeuwen lagen tusschen
de feiten, in de boeken des O. T. vermeld en
hunne schrijvers, nu beweerde men, dat de
inhoud niet waar kon zijn, omdat de beschrij
ving niet aansloot bij de oud-oostersche wereld.
Hoe kon b.v. Genesis waarheid wezen. Men
spotte met liet feit, dat de slaaf, Jozef, onder
koning van Egypte zou zijn geweest, dat Farao
zich door een herder als Jakob liet zegenen
en hem aan zijn hof ontbood. En zoo ging
men verder. Wat moesten de geloovigen, die
vasthielden aan de Schrift daartegen antwoor
den Bevatten die aanvallen waarheid, dan
was onze kennis onjuist. Dau was de Penta
teuch niet van Mozes, maar dagteekende 12 a
13 eeuwen voor Christus. Dan waren de
profetieën van Jesaja niet van dien Godsman,
maar eene samenvoeging van godspraken van
verschillende mannen. Dan was 't Spreuken-
boek niet van Salomo, maar bevatte het
Grieksche wijsheid.
De aanhangers der Schrift bepaalden zich
alleen tot verdediging. Meer konden ze niet,
daar de kennis van 't Oud-Oostersche leven
gering was. Maar juist, toen de strijd het
hevigst was, heeft God op ongedachte wijze
De hitte, dien zomer vaak afmattend fel, bad
plaats gemaakt voor wisselvallig, ongestadig,
koud weder.
Op zekeren avond was bij de familie Harder
visite. Eenige vrienden uit den meer ihtiemen
kring waren ter gelegenheid van den ver
jaardag van den heer des huizes genoodigd,
en thans, nu de blinden gesloten waren en
de groote lamp haar vriendelijk licht spreidde
over de vriendelijk aangerichte tafel, heerschte
een prettige levendigheid en huiselijke ge
zelligheid in de kamer. De kinderen waren,
op de twee oudsten na, ter ruste.
Kaatje had in de keuken genoeg te doen
om het gezelschap van het noodige te voorzien,
terwijlze door haar vriendelijke meesteres
telkens werd uitgenoodigd, zich ook eens in
den gezelligen kring neer te zetten. Want
hoog waren de Harders heelemaal niet en ze
deden steeds al hun best, om Kaatje zich
geheel en al op haar gemak te doen gevoelen.
Maar Kaatje was te bescheiden, om zich te
willen opdringen en hield zich, onder voor
wendsel van haar zaken in de keuken te
moeten beredderen, meestentijds daar op"
Terwijl ze weer de kamer binnentrad, om
zich een oogeublik, zij liet dan ook in een
hoekje van liet vertrek neer te zetten, ving
haar oor een gedeelte van een gesprek op,
dat haar dadelijk uitermate interesseerde, dat
haar van kleur deed verschieten.
hulp verschaft en die hulp was do toenemende
kennis van het Oud-Oostersche leven. Wel
wist men, dat in Egypte, Babel en Assur
oude monumenten werden gevonden, maar
wat de opschriften behelsden, bleef verborgen.
In 1797 werd bij 't graven van een schans in
de Nijldelten door een Ftansch officier een
steen gevonden, die drieëerlei schrift bevatte
daardoor kreeg men veel kennis van Oud-
Egypte. Verdere opgravingen hebben veel aan
't licht gebracht, hoewel ook veel dingen nog
duister zijn.
Maar niet alleen van Egypte, ook van West-
Azië heeft men door opgravingen kennis ver
kregen. Maar nu stuitte men op een bezwaar
de opschriften, die men vond bij de opgra
vingen in Babel enz., waren in het zoogenaam
de spijkerschrift en dat kon men niet lezen.
Eindelijk gelukte 't in 't begin der 19e eeuw
het spijkerschrift vastte stellen. Door verdere
opgravingen en onderzoekingen is de kennis
der Oud-Oostersche wereld zeer toegenomen.
Alleen de wereld der Ilothieten ook dikwijls
in 't O. T. genoemd is nog gesloten daarvan
weet men nog niets. Maar wat is nu het
resultaat van die onderzoekingen? Het Oos-
tersche leven is nu meer bekend geworden,
men kan de uitkomsten vergelijken met de
uitspraken der Schrift. Ook werpen deze
onderzoekingen licht op de wording der Bijbel
boeken. De Westerling schrijft op een heel
andere manier een bock dan een Oosterling.
De Westerling leest verschillende boeken,
neemt uit elk boek een gedeelte, verwerkt liet
en zoo ontstaat een boek. De Oosterling bestu
deert ook bronnen, maar werkt het niet door
elkaar, hij schrijft het na elkaar. Zoo komt
het, dat we soms herhalingen krijgen. Ook
merkt men verschil in taal en stijlsommige
gedeelten in kanselarijstijl, andere weer in de
volkstaal. Prof. Noordtzij drong zeer aan op
de bestudeering van 't Oud Oostersche leven
en ook van de dritiek der tegenstanders. Hij
drong aan op gebed voor hen, die zich aan
dat werk wijdden, want het gevaar voor hen
was zoo groot, om ook af te wijken.
Met groote aandacht werd de begaafde Spr.
gevolgd. Er onstond nog een zeer geanimeerde
discussie over dit onderwerp. Prof. Hoekstra
sloot daarop do morgenvergadering na 't zingen
van Ps. 103 vs. 1 en 2.
De namiddag vergadering werd om twee
uur geopend door Ds. Vogelaar van Groningen.
Deze bracht de groeten en de beste wenschen
voor de school over en Ds. I. B'os van Dokkum,
die door ongesteldheid verhinderd was tegen
woordig te zijn. Nu kreeg Ds. Bouwman van
Hallum liet woord, die het dalen van liet
studentental besprak. Ds. Bosch van Steen-
meer gaat, werden door een
eenige oude dorpshistories
met mevrouw Bek-
Zooals het wel
der aanwezigen
opgehaald.
„Hoe zou het toch gaan
keis?" vroeg er een.
Natuurlijk, dat deze naam Kaatje dadelijk
nieuwsgierig maakte.
„Mevrouw Bekkers?"
„Och, daar weet jullie zoo niet van", was
't antwoord van den spreker julli bent daar
nog te jong voor, maar mij heugt het nog
zeer goed, hoe ze daar bleef zitten, toen haar
man.... nu ja, ik lioef het niette herhalen,"
en een veelboteekenend hoofdschudden besloot
den zin.
„0, U bedoelt notaris Bekkers, die in „de
villa" heeft gewoond," bracht een der jongeren
in bet midden, daar heb ik tenminste vader
wel eens over gehoord. Die heeft zich immers
voor 't hoofd geschoten
„En er waren er maar weinigen, die er
mee te doen hadden," vervolgde de eerste
spreker, „want 't kwam al spoedig uit, wat
de oorzaak wasde geldzaken waren deerlijk
in de war en verscheidene menschen, ook hier
in 't dorp hebben er schade door geleden, ook
onder den kleineren burgerstand want notaris
Bekkers had een onbegrensd vertrouwen en
ging door voor heel betrouwbaar en secuur.
Maar de uitkomst heeft wel anders bewezen."
(Wordt vervolgd.)
Inzending van advertentiSn vóór uren op den dag der uitgave.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIÈCJ TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der uitgave.
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN
maken bij deze bekend
a. dat dit jaar voor den herijk der maten en
gewichten zitting zal worden gehouden in het
lokaal bij school C op Java te TER NEUZEN op
7, 8, 9, 10, 11, 12 en 14 Juli a. s. en wel als volgt
Voor hen wier familienaam begint met de letters
21) door ZELANDIA.
A of B Maandag 7 Juli van 1 tot 5 uur;
C, D, E of FDinsdag 8 Juli van 9 tot
G-, H, I, J ofK: Woensdag 9 Juli 12 en
L, M, N, O of P Donderdag 10 Juli l 1 tot 4
Q, R, 8 of T Vrijdag il Juli uur;
U, V, W, X, Y of ZZaterdag ia Juli van
8 tot ia uur.
Voor Sluiskil: Maandag 14 Ju" van 11 tot 12
uur en van I tot 5 uur.
b. dat de maten en gewichten schoon, droog
en roestvrij moeten worden aangeboden om onder
zocht te kunnen worden
c. dat betaald moet worden voor het justeeren
van gewichten en wel ten bate van 's Rijks schat
kist
d. dat de maten en gewichten, die gestempeld
worden met het af keuringsmerk niet in winkels
enz. teruggebracht mogen worden
e. dat de maten en gewichten voor het einde
van het jaar 1913 gestempeld moeten zijn met de
letter T en dat er, bij verzuim of verhindering
om van de onder a genoemde zitting gebruik te
maken nog gelegenheid bestaat maten en gewichten
te laten herijken aan het ijkkantoor te Middelburg
op 24 en 25 Juli, 14 en 15 Augustus van 9 tot 12
en 1 tot 4 uur, en na 30 Augustus eiken Donderdag
en Vrijdag van 9 tot 1 uur
f. dat de milligramgewichten niet op delierijk-
zitting, maar alleen aan de ijkkantoren herijkt
kunnen worden. (Opzending per post franco).
Ter Neuzen, den 4 J-fili 1913.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. IIUIZINGrA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.