Binnenlandsch Nieuws.
Korte Berichten.
Uit Stad en Provincie.
Kerk en School.
De (r.-k.) Gelderlander:
„41 zetels van Rechts, 12 voor Links en 47
herstemmingen.
De uitslag is voor ons ongunstig. Wel
moeten we bij den rechtschen stand nog op
tellen Bergen op Zoom, waar twee katho
lieken in herstemming komen en Ommen, dat
wellicht den dissident Biclion weer gaat af
vaardigden, die dan toch meestal rechts stemt;
maar met dat al is er toch maar een heel
klein kansje dat de herstemmingen ons een
rechtsche meerderheid zullen brengen.
Districten als Amersfoort, Apeldoorn, Bever
wijk, Kampen, Ridderkerk en Zwolle, die men
tot nu toe onder de vast rechtsche meende
te mogen rekenen, staan wankel, al vertrouwen
we wel enkele er van bij alle inspanning voor
Rechts te kunnen behouden.
In Amsterdam hebben we niets meer te
verwachten, ook Rotterdam zal zijn laat6ten
rechtschen afgevaardigde wel uitwerpen.
Gorkum is wellicht verloren, ook Utrecht
II en Haarlem staat zwak.
Voor ons katholieken is er een lichtpunt,
van onze 26 zetels houden we er minstens
25. Alleen, zooals we reeds zeiden, in Bever
wijk loopt Pastoors gevaar."
Het (r.-k.) Huisgezin:
„Niemand kan en niemand zal het 'verbloe
men, dat de uitslag der eerste stemming een
groote teleurstelling is geweest voor de rech
terzijde.
Zij is in haar geheel en in al haar deelen
getroffen.
De katholieken uiteraard het minst. Dat
het sterk aangevochten Hontenisse behouden
bleef, is een reden tot verblijden, dat Eist
en Wijk bij Duurstede stand zouden houden
ondanks de felle en venijnige anti-papistische
campagne, werd verwacht. Diep teleurstel
lend is het intusschen, dat het ondanks alle
inspanning niet is mogen gelukken Beverwijk
bij eerste stemming te behouden en de wak
kere Passtoors zich aan de ongewisse kans
eener herstemming zal moeten onderwerpen."
De (c.-h.) Nederlander geeft in haar
artikelen van een steeds stijgend optimisme
blijk
„Rustige kracht
Ziedaar de eerste, de voornaamste indruk
die de rechterzijde gisteren bij de stemming
heeft gemaakt.
Na eene bijna jaarlange campagne van on-
noembaren laster en leugen, door geweten
loosheid en geldmacht tegen ons gevoerd,
doet het Nederlandsche volk uitspraak.
En het begint met reeds aanstonds 43
mannen, die onze beginselen zijn toegedaan,
het hun toevertrouwde mandaat te hernieuwen.
Het geeft met eene meerderheid van
stemmen, die slechts door eene ongelukkige
districtsverdeeling niet tot normale uiting
komen kan, aan de tegenwoordige meerder
heid zijn vertrouwen terug.
Het is waar, dat de districtsverdeeling in
ons land de allergrootste krachtsin
spanning zal vorderen, om de meerderheid
onder de kiezers ook te doen weerspiegelen
in eene meerderheid onder de kamerleden.
Doch de kansen daartoe staan allerminst
ongunstigen mocht zelfs, onverhoopt, deze
meerderheid niet behouden kunnen blijven,
dan kan dit alléén geschieden ten
koste van het leven der part ij en-
groep, die den aanval op die meer
derheid geopend en geleid heeft:
de Concentratie:
„Als de partij, welke deze „rustige kracht"
wel in hoogste mate te aanschouwen heeft
gegeven, mag zeker de Christelijk-Historische
Unie worden beschouwd.
Geen partij is in de afgeloopen periode
feller, venijniger, ignobeler aangetast. Aan
getast in haar beginselen. Aangetast in haar
practische politiek. Aangetast in haar partij
formatie. Aangetast in het karakter, in de
goede trouw van hare leiders
Aangetast helaasvooral door de
genen, die natuurlijkerwijze waren aan
gewezen om haar te steunen, en in haar we-
derkeerig den grooten, natuurlijkensteun
van hunne geestelijke en maat-
sc h appel ij k e idealen te vinden!
En wat is nu de uitkomst
DezeVan haar twaalf zittende leden, is
reeds aan 8 geldt het te Ommen ten slotte
niet een rixa amantium? aanstonds
het vertrouwen der kiezer? vernieuwd.
Van de overige 4 komen er 3 met goede
kansen in herstemmingen staat inderdaad
een onzer zetels, de Amsterdamsche, beden
kelijk kantelig, Rotterdam geeft ons daaren
tegen een nieuwe kans, die, onder zekere
voorwaarden door goede kenners van het dis
trict allerminst gering wordt geacht."
Het blad schrijft dan nog het volgende
„Uiteraard wachten wij, voor de bij de her
stemmingen te volgen tactiek, het advies af
van het hoofdbestuur der Unie.
Toch kunnen wij reeds nu met nadruk de
aandacht vesttigen op het belangrijke feit, dat
bij de herstemmingen het lot der
Vrijzinnigen ditmaal geheel in
onze hand gegeven is. Hun sterkte
in de Kamer is meer dan ooit van onze genade
afhankelijk.
In niet minder dan tien districten toch komt
een man der concentratie in herstemming met
den sociaal democraat en in niet minder
dan 8 dezer districten overtreft
het socialistische stemmencijfer
dat der liberalen, soms zelfs ih
zeer aanzienlijke mate.
En dit beteekent dus, dat de rechtsche
partijen het in haar hand hebben niet zoo
als het Handelsblad van hedenmorgen reeds
insinueert door steun aan de socialisten te
verleenen, maar eenvoudig door zich van
stemmen te onthouden, de politieke at
mosfeer te zuiveren, en de ware
partijverhouding: namelijk de absolute afhan
kelijkheid der concentratie van de sociaal
democraten eenerzijdsen van ons, aan
te toonen.
Dit feit dat de sociaal-democraten in zóó
tal van districten den vrijzinnigen boven 't
hoofd gewassen zijn, maakt eene ingrijpende
wijziging in de herstemmingstactiek mogelijk.
Tot nu toe toch was onze vrijwel vaste
gewoonte, bij eene herstemming tusschen
liberaal en socialist den eersten steun te
verleenen, terwijl omgekeerd de liberalen den
socialisten en de socialisten den liberalen bijna
zonder uitzondering tegenover den „kerkelijke"
bijsprongen.
Wij volgden deze tactiek, die den liberalen
een aanzienlijk voordeel bracht, waarvoor zij
nimmer wederdienst praesteerden, wijl het
eene vaste overtuiging in onze kringen was,
dat de idealen, welke wij nastreven, van de
liberalen nog minder gevaar te duchten had
den dan van de sociaal-democratie.
De |(a. r.) S t a nd a a r d schrijft
„Schreven we in 1905, na den teleurstel
lenden uitslag der eerste stemming, dat we
er Rechts niet zonder kleerscheuren waren
afgekomen, thans moet meer beleden, en moet
zonder omwegen erkend, dat de mogelijkheid
om alsnog de meerderheid te halen, voor
Rechts zoo goed als is uitgesloten."
„Vier jaren zijn we nu in de meerderheid
geweest, en was de gelegenheid schoon, om
den zegen van onze beginselen ook door het
Bewind te doen werken, maar van d i t oogen-
blik af zijn we nu weer oppositie. Tegen
welk bewind, staat nog te bezien. Maar
vast staat het, dat 't Bewind omgaat.
Zich te vleien met een uitkomst van de
vele herstemmingen, alsof, zoo al niet zeker,
dan toch misschien, de meerderheid nog
Rechts zou kunnen komen, zou een ijdele
dróóm zijn."
„We zijn thans oppositie, en het Be
wind dat thans komende is, zal als zoodanig
met ons te rekenen hebben.
Laat ons daarom terstond onze lanspunten
vijlen en ons zwaard scherpen, en van meet
af met ongekreukten moed, in vastberaden
plichtbesef, en moge 't zijn met warme geest
drift, deze nieuwe taak als oppositie aan
vaarden, en daarom zonder verwijl verstaan,
dat we aan het nu komend Kabinet, als op
positie, reeds aanstonds zijn samenstelling
zoo moeilijk mogelijk hebben te maken.
Bij de herstemming gaan we uit dien hoofde
een tweede worsteling tegen, niet om onze
schade in te halen, iets wat toch niet kan,
maar wel om nu reeds toe te zien, dat het
straks komend Bewind, dank zij onze energie,
ons niet overrompele, maar van meet af zoo
zwak mogelijk sta.
Stond liet sterk, dan zou 't ramp na ramp
over ons land kunnen brengen, maar houden
we 't zwak, dan zal veel van deze schade
alsnog van ons volk zijn af te weren.
Daartoe roept onze plicht ons thans op.
Men verstaat in wat zin en met wat be
doeling.
Voor land en volk het gevaarlijkst zou't zijn,
indien de drie partijen van de Concentratie
het voor haar eigen candidaten tot een ver
overing van 51 zetels brachten.
Dan ware de ellende, die ons te wachten
stond, niet te overzien.
Nu staat het op dit oogenblik zóó, dat ge
kozen zijn 25 Roomsch-Katholieken 10 Anti
revolutionairen en 6 Christelijk-Historischen,
en dat de herstemmingen ons ten minste nog
een viertal zetels leveren kunnen.
We overdrijven niet. We nemen het geval
zoo nuchter mogelijk.
Komt dit zoo uit, dan zal Rechts met 45
leden in oppositie komen te staan, en zal men
Links over niet meer dan 55 zetels beschikken
kunnen.
Ware dit nu zóó verdeeld, dat de Sociaal
democraten er ten minste tien van innamen,
dan blijven er voor de Concentratie slechts 45
zetels overdan krijgen we het schip zon
der vlag; en zal van eene Liberale over-
heersching geen sprake kunnen zjjn.
Maar daarom is 't dan ook plicht en roe
ping, jwat er ook gebeure, te zorgen, dat ons
bij de herstemmingen deze vier zetels nog
toevallen.
f40.000 voor verkiezingen.
Graaf Van Limburg Stirum heeft f 40.000
beschikbaar gesteld, opdat alle Noord wijksche
visschers den 17en Juni aan de stemming zou
den deelnemen. Diegenen, die uit waren,
zouden de visscherij afbreken mi zorgen dat
zij dien datum binnen waren.
Dit groote bedrag is dienende, om zoowel
reeders als visschers toch de gemiddelde be
somming te garandeeren.
De Staten van Overijssel.
Het vrijzinnige comité in het district En
schede geeft aan alle kiezers, aldus de Midd.
Crt die hun stem links willen uitbrengen den
raad te stemmen op 2 van de drie socialisten,
die in herstemming komen en 1 vrijzinnige,
mr. Lasonder, daar dit het eenige middel is
om het aftredende a. r. lid Elhorst te wippen.
Het centraal Comité van Antirev. Kies-
vereen, adviseert de aangesloten kiesvereen.
zich bij de herstemmingen tusschen twee
linksche candidaten te onthouden.
Te Dordreeht zijn twee Rijnschepen te
water gelaten. Op de werf hadden ze de
namen gekregen van Coalitie en Concentratie.
LUXEMBURG, 18 Juni. Drie werkplaatsen
in de kruitfabriek zijn door een ontploffing
vernield. Er zijn geen slachtoffers.
BRUSSEL, 18 Juni. Een benzinefabriek te
Evere is door brand verwoest. De schade is
groot. 175,000 liter benzine zijn verbrand en
15 arbeiderswoningen staan in lichte laaie.
ETAMPES. 18 Juni. De militaire vlieger
Wever is met zijn vliegtuig in het militaire
aerodrom van 50 meter hoogte gevallen en
gedood.
TER NEUZEN 20 Juni 1913.
A.s. Woensdagavond zal in de Bewaarschool
(Zandstraat) alhier wederom voor de kiezers der
rechtsche partijen gelegenheid zijn door middel
van de telegrammen voor dit blad, de uitslagen
van de herstemmingen van de Tweede Kamer
te vernemen.
Vrijdagavond 27 dezer is die gelegenheid
ook opengesteld voor het vernemen van de
uitslagen der herstemmingen van de Prov.
Staten-verkiezing.
Dinsdagavond was het op vele plaatsen
in Nederland groote drukte, teneindo de uit
slagen van de Tweede Kamer-verkiezingen te
vernemen. In onze stad was er ook zeer veel
volk voor op de been. In de Bewaarschool
kwamen de aanhangers van de rechtsche
partijen in grooten getale bijeen, en vernamen
aldaar spoedig de uitslagen die daar op dui
delijke wijze ter kennis van de vele opgeko-
menen, ook van buiten onze stad, werden
gebracht. Bij den uitgever van ons blad stonden
ook zeer vele nieuwsgierigen.
Om half een ure des nachts hadden
we onze laatste telegrammen binnen en wisten
we alles. Des morgens om half 7 ure kregon
onze stads-abonnés (onze buiten-abonnés iets
later) onze courant met den volledigen uitslag
van ons district en van het geheele land.
Aangezien het overstelpend druk was op de
telegraaflijnen, ging het geregeld, hoewel
sommige telegrammen wat lang onderweg
bleven. Op het postkantoor hielp men ons
goed.
Morgen, Zaterdagmiddag, om 4 uur zal
alhier Crombez per monoplane uit Gent aan
komen. Na eenige vliegdemonstratie's nabij
de groote nieuwe sluis gehouden te hebben,
zal hij weer naar Gent vertrekken.
Voor de rechtbank te Middelburg werd
Dinsdag f30 boete subs. 10 dagen hecht, ge-
eischt tegen den beurtschipper vau Ter Neuzen
op Rotterdam, C. M. K., oud 62 j., die be
schuldigd werd van overtreding der ongevallen
wet, omdat hij geen loonlijst bijhield. Hij
was door den kantonrechter tot die straf ver
oordeeld en kwam nu in appèl, zichzelf ver
dedigende. De officier vroeg bevestiging van
het vonnis.
Driewegen. In de bocht van den provinci
alen weg werd hier de vorige week een wiel-
rijdster aangereden door eene motorfiets met
het gevolg, dat zij lichamelijk letsel bekwam
en tevens belangrijke schade opliep aan rijwiel
en kleeding. Van dit ongeluk werd aangifte
gedaan bij de politie, die wel zal opsporen
aan welke zijde de schuld is.
Expresselijk maakten wij hiervan geen mel
ding in het vorig nummer, om niet vooruit
te loopen op de kennisgeving aan de bevoegde
macht. Vroeger hebben wij herhaaldelijk in
dit blad berichten gepubliceerd van fietsou-
gelukken en gewezen op het groote gevaar,
waarin wielrijders en voetgangers, maar vooral
kinderen, verkeeren.
Het zijn vooral de auto's van buitenlanders
en meer nog de motorrijwielen, die met groote
snelheid, soms zelfs in razende vaart, de ge
vaarlijke bocht passeeren tot grooten schrik
van de bewoners. Gelukkig hebben wij thans
de zekerheid, dat er pogingen zullen worden
gedaan om aan het onbesuisd rijden paal en
perk te stellen.
Het plaatsen van waarschuwingsborden kan
reeds eene goede uitwerking hebben, ofschoon
het vaststellen van eene maximum-snelheid
in de politie-verordening alleen afdoende hel
pen zal.
Middelburg. Op de jaarlijksche paardenmarkt
alhier was gisteren de aanvoer zeer bevredi
gend en waren meer paarden aangevoerd dan
in 1912. Vele kooplieden, waaronder van
buiten, waren ter markt aanwezig.
De prijzen waren voor de veulens f 160
200, ljarige paarden f300—350, 2jarige
f350400, 3jarige f500.
De aanvoer bedroeg 323 paarden.
Blijkens de stukken voor de zomerver
gadering der Provinciale Staten van Zeeland
wordt door Gedep. Staten voorgesteld in te
richten een stoombootdienst Ter Neuzen
Hoedekenskerke—Hansweert, die zij, al zal
deze offers van de gemeente vergen, in het
belang van het verkeer achten. Gedep. Staten
achten dezen dienst van groot belang, daar al
het verkeer te water in exploitatie bij de
provincie is.
Daar de raderboot Zeeuwsch-Vlaanderen,
die thans als reserveboot gebruikt wordt op
de verschillende lijnen, welke de provincie
exploiteert, de gebreken van den ouderdom
begint te vertoonen, stellen Ged. Staten voor,
deze boot te verkoopen en aan te schaffen
een niet te groote en te mooi ingerichte
schroefboot, welke dan als reserveboot zal
dienst doen. De boot, die anders daarvoor
in aanmerking zou komen, de Zuid-Beveland,
zal een groote reparatie ondergaan en dan
nog jaren met de Wester-Schelde en de Zee
land in den dienst Vlissingen Breskens en
Vlissingen-Ter Neuzen kunnen voorzien.
De verbinding tusschen Noord- en Zuid-
Beveland willen Ged. Staten in het vervolg
per motorboot in plaats van per zeil- of roei
boot doen plaats hebben.
Gedep. Staten stellen vo'or, adressen van
het personeel van den provincialen stoomboot-
dienst op de Westerschelde, om wijziging van
de jaarwedden en beter geregolde rusttijden,
voor kennisgeving aan te nemen.
Verder stellen zij voor, een renteloos voor
schot van f 78,750 te geven aan de vereeni-
ging tot Christelijke Verzorging in Zeeland,
ten behoeve van de uitbreiding van het ge
neeskundig gesticht Vrederust.
Voorts wordt voorgesteld, in het vervolg
geen provinciale veeartsen meer aan te stellen,
doch indien door een gemeente of meer ge
meenten te zamen aan een gediplomeerd vee
arts een bezoldiging wordt verleend, Gedep.
Staten te machtigen, aan dien veearts uit de
rovinciale kas een jaarlijksche toelage toe te
enuen tot ten hoogste een gelijk bedrag,
doch niet hooger dan f 400.
Gedep. Staten stellen verder voor, in 1914
te heffen 39 opcenten op de hoofdsom der
grondbelasting van de ongebouwde eigen
dommen en 25 op de personeele belasting.
(Tem. Crt.)
Gereformeerde Kerken.
Tweetalte Berkel en Rodenrijs 1). Fleurke
te Ter Aar en G. M. vau Rennes te Dussen.
Beroepente NunspeetA. van Dijk te
Oudewater.
Ned. Herv. Kerken.
Beroepente Jelsum (toez.) P. v. d. Wal
cand. te 's Gravenhage te Oosterwolde W.
Bieshaar te Zetten te Rotterdam (vac. Mo
quette) W. Bieshaar te Zetten.
Bedankt: voor Krommeniedijk door P. v.
d. Wal, cand. te 's Gravenhage.
Gemeenteraad van Ter Neuzen.
Zitting van Donderdag 19 Juni 1913.
Voorzitter de heer J. Huizinga, Burgemeester.
Voorts aanwezig de heeren Visser, Dees, Moggré,
De Jager, Scheele, Lensen, De Feijter, De Bruijne,
Donze, Eijke en Van Borssum Waalkes. Afwezig
de heeren Wieland en Drost.
Na opening der vergadering deelt de Voorzitter
mede, dat de notulen der vorige vergadering nog
niet vastgesteld kunnen worden, daar deze nog
niet gereed zijn. Voorts, dat de heer Drost wegens
uitstediglieid de vergadering niet kan bijwonen.
Aan de orde wordt gesteld
1. Ingekomen stukken.
a. Een schrijven van den heer E. C. Godee Mols-
bergen, waarin deze zijn dank betuigt voor de
benoeming als Directeur der H. B. S. en bericht
dat hij de benoeming aanvaardt. Voor kennisgeving
aangenomen.
b. Een missive van Ged. Staten, berichtende
dat zij aan H. M. de Koningin bericht gezonden
hebben, dat de Baad niet tegemoet gekomen is aan
hun bezwaar betreffende de bepaling dat alle leer
lingen van het middelbaar onderwijs, die elders
wonen het maximum schoolgeld bptalen moeten.
Zij adviseeren de verordening niet goed te keuren.
Van de Min. van Binnenl. Zaken was daarbij een
schrijven gevoegd, waarin Z.Exc. voorstelde, dat
het bezwaar van Ged. Staten: „het hoogste school
geld te heffen voor buitenleerlingen'', kon onder
vangen worden wanneer er aan toegevoegd werd,-
dat met de gemeenten van buiten een overeenkomst
gesloten werd inzake de subsidie die dezen wilden
verleenen.
De Voorzitter stelt voor de volgende zin toe te
voegen aan art. 3 „Deze bepaling geldt niet, indien
er tusschen de gemeente Ter Neuzen en de gemeente
tot wier bevolking de vader of moeder, of zijn
deze overleden, die leerlingen zelf behoorec, een
overeenkomst bestaat, omtrent de toelating van
leerlingen uit die gemeente op de gemeente-H. B. S."
De heer Lensen heeft daartegen geen bezwaar,
wanneer het bedrag der subsidie dan overeenkomt
met het meerdere dat voor een buitenleerling ge
vraagd wordt.
De Voorzitter zegt dat aldus de bedoeling is.
Bij ons zat de meening voor om van een buiten
leerling meer te vragen dan van iemand uit de
kom en nu zegt de Ministerdat gaat niet. Der
halve kunnen we nu door de toevoeging van die
alinea, betreffende een overeenkomst te sluiten
inzake een subsidie, de verordening goedgekeurd
krijgen.
Aldus wordt besloten.
De heer Moggré vestigt er de aandacht op, dat
het hem gebleken is dat er nog vele menschen zijn
die in den waan verkeeren dat de H. B. S- eigenlijk
voor wat minderbedeelden te duur is. De laagste
prijs die gegeven wordt is toch maar 80 gld., dus
dit bedrag is toch niet zoo vreeselijk hoog. Spreker
vraagt of het niet mogelijk is, dat die verkeerde
voorstelling verdwijne.
De Voorzitter zegt dat wanneer die waan bepaald
in het nadeel mocht werken van de school, het
wel goed is dat de heer Moggré met zoo'n wenk
kwam, dan kan ieder in het raadsverslag dit lezen
en alzoo publiciteit worden gegeven aan het feit,
dat de prijzen waarlijk toch niet zoo verschrikkelijk
hoog zijn als werkelijk gedacht wordt. De Voor
zitter voegt hieraan toe, dat indertijd aan een 200
ouders een circulaire met de schoolgeldregeling is
toegezonden, en dat hierdoor dus niet ieder bereikt
is. Door dit in de pers op te nemen verdwijnt
wellicht die waan.
3. Benoeming van een hoofd van de te openen
M. U. L. O. school.
Op de voordracht zijn geplaatst de heeren W.
Wieberdink, Ede C. D. Colpa, Winkel en C. Kel-
mink, Culemborg.
Uit de gehouden stemming blijkt, dat benoemd
"is de heer W. Wieberdink met 9 stemmen. 1 stem
was uitgebracht op den heer Colpa en 1 stem in
blanco.
De Voorzitter deelt mede dat de Indiensttreding
ingaat 1 September a. s.
4. Benoeming van oen lid stembureau in het
