nieuws- en jMuertentiebiad
Zeeland.
Hntirevolutionair
noor
De eerste indruk.
DIELEMAN
IJ S E B A E R T.
Uit de Pers.
No. 1027.
Zaterdag 21 Juni 1913.
lle Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen f\,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOAIJ Az. te TER NELZEN.
Inzending van advertentlën vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIËN:
Van 1 4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naai plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE
DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Advertentiën voor dit blad worden-
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der uitgave.
Wij leden op nieuw de nederlaag in Oost
burg.
En 't ging niet op 't kantje af t was een
verpletterende nederlaag.
Ofschoon we vooruitgingen in stemmental,
was het verschil tusschen onzen candidaat en
den tegenstander nog veel grooter dan den
vorigen keer. >-
We werden zóó verslagen en in de minder
heid gebracht, dat menigeen vraagtzou er
ooit weer de kans op overwinning komen
En wat 't merkwaardigste is we werden
verslagen niet met argumenten, maar met
scheldwoorden leugen en laster deed opgeld
als nooit te voren.
Onze boeren waren bang voor de Tariefwet
en hare gevolgen 't is voor ben te hopen, dat
Troelstra, als hij straks aan 't roer komt, er
een beetje rekening mee houdt en ze niet al
te veel knijpt.
Onze arbeiders gaven de voorkeur aan een
zak vol beloften boven hetgeen Talma's sociale
wetten hen nu reeds geven. Gelukkig voor
ben, dat het ministerie-Heemskerk het den
liberalen zeer moeilijk gemaakt heeft, die
sociale wetten weer in te trekken, gelijk ze
gedreigd hebben.
Quasi-orthodoxe predikanten werkten in
stilte voor den kerkvoogd, ,.die vroeger diaken
was" is het wonder, dat een eenvoudig
boertje in onze naaste omgeving na den uitslag
zei„'t is toch gelukkig weer een spruite van
onze Ned. Herv. kerk
Dat heet volgens de Nederlandsclie vrijzin
nigheid de kerk buiten de politiek houden
Vergissen we ons niet, dan zal de Ncd.
Herv. kerk er geen plezier van beleven, dat men
liaar zóó in bescherming heeft genomen. We
schorten echter ons oprdeel op tot na de
herstemmingen.
Dit is echter al vast gebleken de liberalen
mogen ons hebben verslagen, zelf krijgen ze
de keus, met de roode neefjes mee te loopen,
of van het politieke tooneel te verdwijnen.
Elke verkiezing brengt hen nader tot hun
smadelijk einde.
Wat ons betreft, we herhalen wat we reeds
meermalen ook na eene nederlaag zeiden
vrienden, en desespereert niet! We hebben
wel andere nederlagen beleefd.
Wie 40 jaar terug ziet en mee heeft beleefd,
hoe we toen in den put zaten, oogenschijnlijk
om er nooit uit te komen, staat verbaasd over
onzen groei ondanks den feilen haat onzer
tegenstanders.
Onze zaak is rechtze zal eindelijk zege
vieren.
Daartoe zullen onze tegenstanders zelf mede
helpen.
Niet wij moeten de openbare school afbreken,
dat doen de heeren, die er aan arbeiden,
zelf reeds.
Laat vrij" de vijand lasteren, dat de anti
revolutionairen het toeleggen op den onder
gang der Ned. Herv. kerk, als straks het
socialisme baas is in 't land en daarheen
stuurt de vrijzinnigheid met volle zeilen
zal wel blijken, wie haar afbreekt en belaagt.
En wat onze eigen partij aangaat, ze heeft
'tsoms noodig in den druk te komen. Het
zal ons leeren, elkaar te verstaan en te waar
deeren. Als de druk komt, hebben we den
tijd niet, om over allerlei kleinigheden een
boom op te zetten, alsof er 't land aan hing.
God regeert Hij alléén wij behoeven
't gelukkig niet te doen.
En juist, omdat wij dit zoo vast gelooven,
wanhopen we nooit, zelfs niet na een neder
laag zoo verpletterend, als we er thans eene
ondervonden.
Ook na den grootsten tegenslag blijft ons
devies
LUCT0R ET EMERGO!
V De herstemming in Hulst.
Het zou ons niet verwonderen, indien men
gezien wat er voor de Tweede Kamer ge,
schiedde, ging wanhopen aan den uitslag der
herstemming voor de Prov. Staten.
Toch is daarvoor naar onze meening niet
de minste reden.
Als al onze vrienden op hun post zijn en
hun plicht doen, zal 't den tegenstanders niet
gelukken, de heeren Dieleman en Ysebaert
te verdrijven uit het Provinciaal .bestuur.
Maar dan is aller medewerking dringend
noodig.
Laat er heel de week, die ons nog rest,
gewerkt worden, gewerkt niet slechts met den
mond, maar met de daad
Er op uit, mannen broeders
Maakt het de lauwen en minkundigen, die
zich zoo licht laten verschalken, duidelijk,
wat er op 't spel staat.
Willen we er niet geheel onder gaan in deze
provincie, dan hebben wij voor ons deel te
zorgen, dat de meerderheid in de Staten aan
de rechterzijde blijft.
Er valt, vooral ditmaal, niet mee te spelen.
Beide onze candidaten moeten er komen,
of 't gaat misloopen. Ook in andere districten
is er gevaar.
Een vloedgolf van haat, leugen en laster
dreigt ons ten val te brengen.
Is 't Gods wil, dat we tijdelijk in de minder
heid komen, we hopen 't met geduld te dragen.
Doch niemand onzer hebhe dat te wijten
aan eigon schuld. Geen eerlijk middel mag
onbeproefd blijven, om onzen mannen de over
winning te bezorgen.
Laat het vooral ditmaal hij ieder vast staan
we moeten beide onze candidaten kiezen en
geen enkele stem geven aan onze tegenstanders.
Wij kiezen de heeren
en
De uitslag van de stemming.
Het (lib.) A 1 g. Handelsblad schrijft
„Ons volk heeft de coalitie doen weten, dat
het geen coalitieregeering meer wenscht, dat
het er ruim genoeg van heeft.
Indien alle kiezers, die nu hebben getoond
de politieke zuivering het eerste noodige te
achten, blijven volharden dan brengen de
herstemmingen ons een belangrijke linksche
meerderheid.
Een concentratie-meerderheid krijgen wij,
helaas niet. Die kans is thans reeds volkomen
uitgesloten. Want, dit zal de analyse van
den uitslag, die wij geven zullen, duidelijk
toonen, de grootste winst in aantal uitge
brachte stemmen is voor de sociaal-democraten
geweest.
„Van de linkerzijde zijn bij eerste stemming,
behalve de gekozen socialist, slechts 11 libe
ralen gekozen. Doch in 10 districten is er
herstemming tusschen een liberaal en een
sociaal-democraat.
Wij hebben de cijfers eenigszins nagegaan
en meenen dat in vier van deze districten
in Amsterdam V. Groningen. Den Helder en
Winschoten de verkiezing van den liberaal
waarschijnlijk is in zes ;districten Hoogezand,
Leeuwarden, Schoterland, Veendam, West-
stellingwerf en Zaandam is de uitslag twijfel
achtig en zullen de liberalen hun uiterste
kracht moeten inspannen.
Dat maakt echter te zamen reeds 12 en 10
is 22 zetels die zeker tot de linkerzijde be
lmoren.
In 24 plaatsen is er herstemming tusschen
een kerkelijke en een liberaal. Weer eens de
waarschijnlijkheid nagaande en overwegende,
dat de heer Troelstra in bepaalde gevallen bij
herstemmingen den sociaal-democraat den raad
heeft gegeven er den concentratie-candidaat
te stemmen, komen wij tot de conclusie dat
.in 18 van deze 24 gevallen de liberalen zeer
waarscliijnlijk de meerderheid behalen. Wij
bedoelen daarmede Amsterdam I, Amsterdam
VII, Alkmaar, Gorinchem, Gouda, Den Haag
II, Haarlem, Hoorn, Locliem, Rotterdam IV,
Utrecht I, Zuidhorn en Zutfen.
Daarmede bedoelen wij allerminst te zeggen,
dat in de overige zes districten de liberalen
niet nog eens zeer goede kans zouden hebben.
In Middelburg hebben de liberalen uitmun
tend gewerkt, en kunnen zij het zeer goed
halen.
Het Hand. wijst dan o.m. nog op de winst
in stemmental en in stemmenverhoudingen
voor de vrijzinnigen op vele plaatsen.
De (v.-l.) Nieuwe C t.
„Een geduchte slag is reeds bij het eerste
treffen aan de rechterzijde toegebracht.
Bezette zij in 1909 op den dag der stemming
reeds aanstonds 55 zetels, thans heeft zij er
niet meer dan 41 (of Bergen-op-Zoom, waar
tusschen twee Roomsclien moet herstemd
worden, meegerekend, 42) kunnen behouden.
Geen enkelen zetel veroverden zij al ver
loor zij er dan ook gisteren nog evenmin een."
„De roomsch-katholieken keeren met 25
man in de Kamer terugde zetel van hun
26sten man den heer Passtoors, Beverwijk,
wordt ernstig bedreigd door den vrijzinnig-
democraat mr. Roodenhurg, dien de sociaal
democraten er daar wel in zullen helpen.
Amsterdam I en Hoorn, waar zij met unie-
liberalen in herstemming komen, bieden voor
hen geen ernstige kansen.
Van de 20 anti revolutionairen zijn 10 hij
eerste stemming gekozen. Zij komen in 23
districten in herstemming, waarvan zeker niet
in 10 met lierstemmingskansen men kan dus
vast voorspellen dat zij gevoelige verliezen
zullen lijden. Wij achten zelfs de mogelijk
heid niet uitgesloten dat zij ternaüwernood
een paar zetels bij de herstemmingen behou
den en dus (met 1909 vergeleken Ommen
ging er sinds dien reeds af) gehalveerd in de
Kamer terugkeeren.
De cliristelijklhstorische Kamergroep telt
12 man, van wie er 7 direct herkozen zijn.
Wij rekenen nu Ede mee, hoewel daar jlir.
Schimmelpennink herkozen is in flagranten
strijd met het „electoraal accoord" en dus als
lid der coalitie is afgesneden. Zij brengen
candidaten in herstemming in 10 districten
zoo dr. De Visser in Ommen tegen mr. Bichon,
met goede kans voor dezen laatste voorts in
gunstige conditie voor hen eigenlijk alleen in
Apeldoorn (een herstemming in dit district is
anders graaf Van Bylandt nog nooit over
komen I) en in Zwolle hoewel de vrijzin
nigen daar met hun uitnemenden candidaat
Knobel ook niet geheel behoeven te wanho-
pen.
Kortom, wij houden het voor mogelijk dat
de rechtsclie meerderheid, die thans 59^ leden
leden telt, bij de herstemmingen tot 45 a 46
zal worden teruggebracht. En dat zij hoven
de 50 zal blijven, achten wij reeds nu in
hooge mate onwaarschijnlijk. Men weet het
de rechterzijde moet hét van den eersten slag
hebben. Bij de herstemmingen legt zij altijd
het loodje. Vaarwel dus, tarief- en „christe
lijke" grondwetsherziening1"
Het (u.-l.) Vaderland:
„De uitslag der verkiezingen is, dat aan de
coalitie een geduchte slag is toegebracht, en
dat zij waarschijnlijk in de minderheid zal
komen."
Het blad gaat dan de sterkteverhoudingen
der partijen in verschillende districten na,
om als volgt te besluiten
„Op grond van de stemmencijfers bij deze
verkiezingen uitgebracht, en behoudens onver
wachte complicaties die zich hij de herstem
ming nog kunnen voordoen, gelooven wij dus
als waarschijnlijk te mogen aannemen, dat de
samenstelling der nieuwe Kamer niet ver zal
afwijken van de hier volgende, nl.
Coalitie 44 (Ede en Ommen meegerekend).
Concentratie 43.
S. D. A. P. 13."
De Telegraaf zegt o. m.
„Voor Rechts is de dag van gisteren een
débacle, want, gezien de cijfers, staan hun
kansen hopeloos in Beverwijk, in de drie
Amsterdamsche districten, in Enschedé, Gorin
chem, Haarlem, Leiden, Middelburg, Ridder
kerk, Rotterdam IV en Utrecht II, terwijl
zelfs vastp burchten als Apeldoorn, Amers
foort, Kampen en Zwolle wankelen.
Hoe het ook zij: dit staat als een
paal boven water, dat er voor de
tariefwet geen meerderheid zal
zijn
Komt er thans een vrijzinnig kabinet met
mr. Patijn als premier? Een zakenkabinet,
dat de tienduizend^en-ééii achterstallige zaken
op elk gebied afdoet .en de zaken zakelijk
behandelt, zonder inmenging van al te veel
politiek En daarbij steunt een links-demo-
eratischen vleugel Indien dat de vrucht van
deze verkiezingen zou zijn wij zouden land
en volk geluk kunnen wenscben.
De wassende stroom der sociaal democraten
aan de eene zijde de débacle der coalitie
aan den anderen kant, dit zullen de groote
feiten zijn en blijven van liet verkiezingsfeest
in 1913.
Exit Theo Heemskerk en zijn joligheid
De (a.-r.) Rotterdammer had voor een
buitengewoon débacle van de rechterzijde
gevreesd, zoodat het resultaat in haar oogen
meevalt. Nadat liet blad gezegd heeft, dat
25 Juni eerst de eindbeslissing zal brengen,
vervolgt het
„Toch zijn reeds enkele conclusies te trekken.
In de eerste plaats deze dat, gezien de
niets-sparende actie door de linkerzijde ge
voerd, waarhij anti-fariefwet-mannen en nieu
wer wetsche „protestanten" een ovcrheerschen-
de rol speelden, de afloop voor de Christelijke
partijen alleszins bevredigend is te noemen.
Wie acht sloeg op de ontzettende macht,
die onze tegenstanders ontwikkelden, staat
verbaasd en is innig dankbaar dat deze afloop
verkregen werd.
Dat we verliezen zouden lijden, stond vast.
Echter werd bij dezen eersten slag nog geen
enkel district verloren. Over Gorkum gingen
in lret begin van den avond booze geruchten,
maar later bleek dat toch ook bier de heer
Briët niet aanstonds afviel."
De (r.-k) Residentiebode verheelt
liaar teleurstelling niet:
„Dit resultaat heeft ons niet al te zeer ver
wonderd. Wij begrepen zeer goed, dat rechts
niet zonder kleerscheuren, althans niet zonder
ernstig bedreigd te worden met verlies, uit
den strijd zou komen en niet, zooals in 1909,
reeds bij eerste stemming 4 boven het doode
punt zou halen.
Wij begrepen dit te meer, om het vreeselijk
kabaal en de perfide bestrijding van linkS,
zoowel gedurende de laatste jaren der parle
mentaire periode, als tijdens de verkiezings
campagne.
Wij begrepen bovendien, dat liet oogjes
knippen tegen de sociaal-democratie, waaraan
links zich voortdurend heeft schuldig gemaakt,
zoowel als het vragen en bieden naar wat
bereikbaar of onbereikbaar was, waarmede
de sociaal-democratie propaganda maakt, aan
die partij kans op grooten voorsprong ver
zekeren.
Van de sociaal-democraten is 1 candidaat
gekozen en 21 andere komen in herstemming
voor 11 zetels met een man van rechts. Wat
den lande dus te wachten staat valt te be
grijpen. Volgt links zijn oude taktiek, dan
wórden 12 groene zetels rood gestoffeerd.
Dit alles in aanmerking genomen verwachten
wij een tegenslag.
Wij mogen echter niet verhelen, dat die
harder aankwam, dan wij vermoedden."
„De cijfers, die behaald zijn, zullen natuur
lijk een aanwijzing voor den uitslag op 25
Juni geven. De tijd, dien wij tot onze be
schikking hebben, is te kort om het gewicht
dier cijfers te schatten. Genoeg zij het te
zeggen, dat in Amsterdam onze zetels ernstig
bedreigd zijn evenals in Rotterdam IV. Dat
Apeldoorn in herstemming komt, is iets nieuws
onder de zon en ook Ridderkerk rekenden
wij tot de vaste districten. Dat ook Middel
burg in herstemming komt en wij naar Oost
burg geen gooi deden, stelde ons mede te leur.
Aan herstemmingen in Enschede is men ge
wend geraakt. Maar Beverwijk viel ons
tegen."
