mr. P. Dieleman
mr.P.Dieleman.
Aan de Rechtsche Kiezers
Uit de Pers.
Binnenlandsch Nieuws.
Kerk e 11 School.
Uit Stad en Provincie.
Gemengd Nieuws.
Evangelie te planten en dat de Regeering
minstens de zending geen belemmeringen op J
den weg mag leggen, stemt ieder Christen toe.
Lees nu echter de rede van den liberalen
heer Van Deventer. Deze aarzelt niet het
een nationale ramp te noemen, indien b.v.
Atjeh en Soerakata, waar de Islam, het Mo
hammedanisme heerscht, opengesteld werden
voor de zending.
Wie zulks goed indenkt beseft, dat, wie de
handhaving der Chr. grondslagen in de samen
leving verlangt, onmogelijk ook maar eenigs-
zins zijn vertrouwen kan geven aan mannen,
die alzoo spreken.
V VERZEKERINGSWETTEN.
De grondgedachte, zegt spr., van de ver
plichte verzekering, aarzel ik niet te noemen
het christelijk rechtsbesef.
Wij willen geven den arbeider recht op
pensioen.
Het concentratie-program spreekt van „be-
hoeftigen.". Dat 'is, wat men er ook tegen
aanvoere, armenzorg. Het Staatspensioen is
een premie op de zorgeloosheid, zooals ook de
ervaring in Denemarken leert.
Ge zijt, zeg 65 jaar, of 70.
Stel nu, dat er staatspensioen wordt gegeven.
Dat krijgt dan de „behoeftige'-.
Neem nu aan, dat er twee personen zijn
met evenveel kinderen, evenveel verdiensten,
in éen woord volkomen gelijke huisgezinnen.
De een heeft gespaard door zuinig overleg
en heeft zoodoende het zoover gebracht, dat
hij op zijn ouden dag zich een inkomen heeft
verzekerd van f 2.per week.
De" ander heeft, ofschoon de omstandig
heden volkomen gelijk zijn geweest, alles op
geleefd.
Nu komt de staat, onderzoekt of beide „be
hoeftig" zijn. De slotsom isbeide.
Maar nu de uitkeeringde een, die zuinig
is geweest, krijgt bij zijn eigen verdiend in
komen van f 2 er van den staat f 1. bij, om
zoo te komen tot (laten we tenminste aan
nemen dat het nog f 3 wordt), drie gulden.
En no. 2, die niet heeft gespaard, krijgt de
volle drie gulden van den staat.
Wat wordt dat dus in de pracktijk De
zin voor< zuinigheid en sparen slijt uit het
volk uit, <jf, er heersht het scliromelijkste
onrecht.
En dan vergeten de vrijzinnige concentratie
man geheel de invaliditeits-uitkeering.
Een invalide krijgt van de concentratie niets.
Legt daarnaast minister Talma's wetten.
En ge stemt toe, dat ook in liet belang der
arbeiders, ons ministerie moet blijven.
V ONDERWIJS.
Spr. kan hierover kort zijn.
Wij vragen geen bevoorrechten, maar rechts
gelijkheid.
Wie eenig gevoel heeft voor recht, beseft
het rechtmatige van onzen eisch. En wie nu
het. volk, wil wijsmaken, dat we liet open
baar onderwijs willen afbreken, spreekt beslist
onwaarheid. Vrijheid en gelijkheid voor ieder
En is die er eenmaal welnu, den zal het
moeten blijken, welk onderwijs de natie, zon
der eenige oneerlijke concurrentie en uit ge
heel vrije beweging, de voorkeur schenkt.
Ted slotte wekt spr. zijn hoorders op met
alle kracht te ijveren voor de verkiezing van
den coalitie-candidaat
z.
V OPEN BRIEF.
>z.
MAARTEN VAN UTRECHT.
Een vrijzinnig oordeel over het
staatsgevaarlijke der neutrale
school in onze Koloniën.
De neutrale school, zoo heeft de heer
advocaat Van Deventer geleeraard, en zoo
kwettert een heirleger- even onkundige vrij
zinnige journalisten hem na, is in onze koloniën
de eenig mogel ij ke. Omdat zij de eenige
is, die de godsdienstige gevoelens
der bevolking onaangetast laat.
Omdat zij alléén bovendien waarborg geeft
voor goed en voldoend onderwijs in „deWes-
tersche kennis", welke naar rationalistische
denkwijze het fundament van allen maat-
schappelijken vooruitgang vormt.
Hoe denkt op dit punt nu echter de w e r-
k e 1 ij k e koloniaal-politicus
Luisteren wij eens naar het woord van den
heer E. Moresco, vroeger leeraar aan de
Indische Bestuursacademie, thans
le gouvernements-secretaris, wel een vrij
zinnige, maar een vrijzinnige die boven di e n
ook nog deskundig is.
In zijn opstel over „Het congres voor zede
lijke opvoeding" (pag. 821) zegt deze kundige
Nederlandsche specialiteit op het gebied van
vergel ij kende koloniale wetgeving het
volgende
„Britsch-Indië en Indo-China leveren voor
beelden van de nadeelige gevolgen,
die Westersch onderwijs van enkel in-
tellectueele waarde" (zooals dus ons
neutrale onderwijs) „voor de ontwikkeling der
maatschappij kan hebben. En min ol meer
kan men hetzelfde in elke kolonie zien. Niets
natuurlijker trouwens. De onder de Inland-
sche bevolking tevoren heerschende moraal
moge al of niet in werkelijkheid op den gods
dienst berusten, in hare eigen voor
stelling zijn beide gewoonl ij k on
afscheidelijk verbonden.
Dit verband wordt door de enkele aanwe
zigheid der Europeesche heerschers aangetast
en hoe verdraagzaam zij ook mogen
zijn, zij kunnen niet lalaten aan
het gezag der inheemsche moraal
de ernstigste schokken toe te
brengen. Het o n d e r w ij s in Wes
ter s c h e kennis is (in de Indische sa
menleving) een der v e r n ie lend e krach-
te n
Dat klinkt anders dan de loftuigingen op
de alleenzaligmakende neutraliteit van den
concentratie-politicus Van Deventer. Zou deze
adviseur niet goed doen met nog eens bij een
deskundige ter schole te gaan
Op dit oogenblik bestaat de Tweede
Kamer uit 27 Katholieken, 20 Anti revoluti
onairen, 13 ChristeJijk-Ilistorischen, 4 Vrij
liberalen, 21 Unie-liberalen, 8 Vrijzinnig-De
mocraten en 7 Socialisten.
Evenals bij de opening der Kamer in 1909
bestaat thans de Rechterzijde vveer uit 60
leden tegeu 40 leden der Linkerzijde.
8 uur trad de heer J. R. Snoek Henkemans,
lid der 2e Kamer te 's Gravenhage, voor de
Axelsclie Kiezers op ter verdediging van de
candidatuur van Mr. P. Dieleman. Zijn leer
rijke rede die ook in Zaamslag werd uitge
sproken werd met onverdeelde aandacht aan
gehoord.
Voor het debat gaf zich op de heer J. v. d.
Peijl, openbaar onderwijzer van Ter Neuzen,
die zijn blijdschap uitsprak over het feit, dat
nu eens debat verleend werd. Hij bestreed
de voorstellen van dit Ministerie inzake het
onderwijs en besprak in het bijzonder de hou
ding der Christolijk-Historischen ten opzichte
van Regeering en Coalitie.
Ook door Ds. Bruins van Axel werden en
kele vragen gesteld.
Op afdoende wijze beantwoordde spr. den
debater en verdedigde het Ministerie tegen de
aanvallen terwijl de vragen van Ds. Bruins
eveneens beantwoord werden.
Spr. eindigde met een dringende aanbeveling
van den Antirev. candidaat, Mr. P. Dieleman.
De verg. werd geleid door den voorz. der
Centrale Christelijk-Historische Iviesver., de
heer H. J. v. d. Ouden van Ter Neuzen, die
roet gebed opende, terwijl Ds. Bruins met
dankzegging eindigde.
De opkomst was goed.
Axel. In do Zaterdagmiddag alhier gehouden
vergadering van de afdeeling Axel*van de
Zeeuwsche landbouwmaatschappij werd be
sloten f 5 contributie te verleenen aan de
geitenvereeniging te Axel als bijdrage in de
I kosten voor de op 24 Juni a.s. te houden
tentoonstelling. Medegedeeld werd, dat de
expres-boot van Ter Neuzen naar Zierikzee
niet zal varen, wegens gebrek aan deelname.
Het bezoek was niet groot2 nieuwe Iedeu
werden aangenomen.
Door den inspecteur van politie alhier
is proces-verbaal opgemaakt tegen den land
bouwer M. C. P. te Philippine, ter zake dat
deze 2 personen onder belofte van hen f 30
uit te betalen had overgehaald om een aan
hem toebehoorend verzekerd paard om het
leveu te brengen en nadat dit geschied was
trachtte de verzekerde som van de maatschappij
te ontvangen.
Tegen de 2 personen die het paard ver
worgden, zekere J. v. d. L., klompenmaker
alhier, en C. B. V.. varkenskoopman, wonende
in de buurt Spui, gemeente Axel, is eveneens
proces-verbaal opgemaakt.
Gereformeerde Kerken.
Tweetalte Kappelle-Biezelinge L. A. Smilde
te Ommen en H. R. Nieborg te Bleiswijk.
Ned. Hervormde Kerk.
Bedankt: Voor Brielle door W. Groeneweg
te Enter.
Oud Geref. Gem.
Tweetalte LeidenJ. R. van Oordt te
Middelburg en A. Janse te Barneveld.
TER NEUZEN 10 Juni 1913.
In de op a. s. Donderdag te houden open
bare vergadering van den gemeenteraad alhier,
komen de volgende punten in behandeling
Notulen.
Ingekomen stukken.
Voorstel in zake het adres van I'. C. Stan-
daert e. a. omtrent waterafvoer in de Lange
Kerkstraat.
Voorstel tot schenking aan het rijk van
eenig terrein, ten behoeve van het stichten
daarop van een kantongerechtsgebouw.
Vaststelling verordening regelende het aantal
en de jaarwedden der leeraren aan de ge
meente hoogere burgerschool.
Ontheffing belastingen.
Wij maken onze lezers opmerkzaam op de
advertentie aangaande de lezing van Baron
Van Wijnbergen op morgen Woensdagavond,
en sporen hen aan, deze begaafden spreker
te gaan hooreu.
Naar Zelandia uit goede bron meldt heeft
het bestuur der Liberale kiesvereeniging te
Ter Neuzen de heeren E. Buyze en H. Kramer
uitgenoodigd zich te verklaren bij welke partij
zij zich zullen aansluiten in de Staten Rechts
of Links, als zij gekozen zouden worden.
De heer Buyze moet verklaard hebben dat
hij beslist zich zal aansluiten bij de Linkerzijde.
Of en wat de heer Kramer heeft geantwoord,
kon onze zegsman niet te weten komen.
Hoek. Het voornemen bestaat om het tradi-
tioneele wielrijdersfeest dat de laatste jaren
op 29 Juni gehouden werd, ditmaal te vieren
op 8 September. In verband met de her
denking van Nederlands onafhankelijkheid
worden plannen overwogen om daaraan meer
deren luister bij te zetten.
De extradiensten, door den prov. stoom-
böotdienst op Neuzen georganiseerd met het
oog op de Gentsciie tentoonstelling welke diens
ten in de maanden Juli, Aug, eu sept, a. s. zou
den plaats hebben, zullen vervallen aangezien
de spoorwegmaatschappij Gent-Terneuzen zich
niet aan het plan kan houden om des Woens
dags ten 7,20 een extra trein uit Gent te laten
vertrokken en ook de zekerheid niet kan geven,
dat die trein des Zondags op tijd uit Gent
kan vertrekken, waardoor de correspondentie
te Vlissingen op de tram naar Middélburg in
te 1 gevaar zoude komen.
Axel. Op Vrijdag 6 Juni jl. 's avonds om
De Geref. Jongelingsvereeniging „Onze hulpe
zij in den naam des Heeren" vergadert a. s.
Zondagavond om 8 uur in de consistorie
kamer der Geref. Kerk in de Nieuwstraat
alhier.
Tot de reizen, die* president Poincaré
dezen zomer in Frankrijk zal doen, behoort
ook een bezoek aan Limousin. De voornaam
ste stad uit het gebied, Limoges, zal ook het
genoegen en het voordeel hebben den
president te zien. Hij zal er echter niet als
hoofd der republiek op het stadhuis ontvangen
worden, dat wilden de socialisten niet hebben,
hoewel het socialistische gemeentebestuur
reeds eenstemmig had uitgemaakt dat dit
wel zou gebeuren. De afddfeliug te Limoges
van de socialistische partij was echter over
dat besluit zoo boos, dat de socialistische
burgemeester op de beslissing is moeten te
rugkomen. Men vroeg zich af, nu het een
maal zoover gekomen was, dat de socialisten
te Limoges aan het cocialistische gemeente
bestuur eenvoudig verboden hadden om den
President te ontvangen welke houding deze
tegenover die wonderlijke manifestatie zou
aannemen. President Poincaré, waarschijnlijk
bedenkend, dat er in Limoges nog andere
menschen zijn dan socialisten en dat in een
stad het gemeentebestuur, zelfs al is het
socialistisch, niet alles is, heeft aan de men
schen uit Limousin, die hem kwamen vragen
een bezoek aan hun provincie te willen brengen,
geantwoord, dat hij ook te Limoges zou komen.
Niemand, zeide Poincaré, heelt het in zijn
macht mij buiten Limoges te houden, want er
is geen stad in Frankrijk waar de President
niet mag komen. Ik zal naar Limoges gaan
ik ga zonder iemand uit te willen tarten, maar
ook zonder eenige aarzeling, in de overtuiging,
dat de socialisten zich wel eens zullen beden
ken, dat ik buiten en boven den partij strijd
sta en daar denk te blijven.
Nauwe damesrokken.
De leden der Chicago Medical Society zijn
bijeen geweest, om hun meening te zeggen
over de nauwe damesrokken van tegenwoordig.
De dokters waren daar best over te spreken.
Dr. Maurice Wolff en dr. Norman Curry achtten
het een groot voordeel, dat de nauwe rékken
zooveel minder straatstof, en dus zooveel
minder microben opjagen, in de lucht brengen
en meesleepen dan de lange wijde japonnen
van vroeger jaren.
Een andere dokter, Arthur Reynolds, ziet
in de nauwe rokjes het groote voordeel, dat
Verschenen is de Open Brief-van den heer H. Koel-
mans aan Jonkheer De Muralt.
Het zal onnoodig zfjh, tot lezing op te wekken.
Als soms iemand nog naar de redenen zoekt,
waarom van onze zijde niet wordt gedebatteerd,
dan kan hij één van die redenen vinden in het
„Woord vooraf."
Men leze na eens onbevooroordeeld dit kloek
protest tegen Jonkheer De Muralts optreden.
We twijfelen er niet aan. of deze Open Brief zal
goed werk doen.
„De licht-schnwe" „oud-debater" komt. u nu in
uw woning opzoeken.
Luistert aandachtig naar hem.
En we maken ons sterk, dat ge na lezing instemt
met den raad aan het slot, en op 17 Juni een
drachtig uwe stem uitbrengt op
DOOR
De Tariefwet is het schrikbeeld,
Spookt in briefkaart en in kranten
„Ach, ze drukt de kleine luiden",
Klagen groote fabrikanten.
Ambachtslieden, neringdoenden,
Hier geen reden om te zuchten,
Want de handel in zijn omvang
Heeft tarieven niet te duchten.
Winkelieren krijgen koopers
Méér dan vroeger en bij hoopen,
Wijl méér meDSchen zullen werken.
Méér verdienen en dus koopen.
't Voedsel zal niet duurder worden,
Is voor 't zelfde geld te krijgen,
Want door beetren handelstoestand
Moet de koopkracht immers stijgen.
Veel te weinig is ontwikkeld
Overgroot getal bedrijven
't Zonlicht missend der bescherming
Moeten zij van kou verstijven.
Bij gemis van die bescherming
Kan onze Industrie niet groeien,
De Tariefwet moet haar helpen
De Industrie zal hooger bloeien.
Scheepvaart eveneens de scheepsbouw
Zal zich door 't ta rief verheffen,
Nederlands volprezen landbouw
Dien van Saksen overtreffen.
Vrije handel deed den landbouw
Van het Iersche volk vervallen,
Joeg de boeren van hun erfgrond
Over zee bij duizendtallen.
Niet meer zullen tal van mannen
Uit ons land naar Duitschland stoomen,
Maar voortaan in eigen landstreek
Volop werk en brood bekomen.
Vreemdelingen zullen bouwen
In ons landje hun fabrieken
Door Tariefwet invoer, uitvoer,
Nijverheid krijgt breeder wieken.
Kiezer aan de Juni-stembus,
Wilt uw keuze goed bedenken
Linksche heeren, links regeeren,
Veel beloven, weinig schenken
Staatspensioen werd hunne leuze,
't Volksbedrog der Socialen
Toch wil niemand hunner zeggen,
Waar men 'tgeld vandaan moet halen.
Het program der Concentratie,
Saamgeilanst door spijt en wrevel,
Is mislukte speculatie:
'n Roode vaan in mist en nevel
Linksche politiek is treurig,
En die heele Concentratie,
't Is gebleken in de Kamers,
Blijft een schandvlek voor de natie.
Bij de militaire wetten,
Met den Sociaal verlegen.
Stemden Unie-Liberalen
Op een man na allen tegen.
Landsverdediging is noodig,
Landverraders, die 't beletten
Komt de Liberaal op 't kussen,
Stemt hij toch weer voor die wetten.
Blijft het Rechtsche Ministerie,
Kunnen later onze kinderen
In de Maatschappij iets worden,
Wat de Linkschen links verhindren.
Want zij blijven vette baantjes
Met en onder hen verdeelen
Afkeer jegens Clericalen
Kunnen zij niet meer verheelen.
Troetelkind der Liberalen
Is de school, maar „de Openbare''
Koper dus voor onze scholen,
Goud voor haar, want da's je ware 1
Vrijheid, broederschap, gelijkheid
Ideaal der idealen,
Maar zij laten voor hun scholen
Andren dokken, duur betalen.
Wij nu eischen rechtsgelijkheid
Ook voor de Bijzondre Scholen
Veel te lang zijn onze beurzen
Door het onrecht grof bestolen.
Links kan sociale wetten
Door obstructie remmen, temmen;
Hier is eenheid tegen Reclitschen
Eenheid in het tegenstemmen.
Maar de obstructie is ontmaskerd
Rechtschen mogen niet regeeren,
Want hun sociale wetten
Zouden Links te veel geneeren.
Links gaf jarenlang beloften,
Wie kan van beloften leven
Talma wil nu aan onze oudjes
Niets beloven, liever geven.
Houdt dus Rechts het roer in handen
Kiezers wilt het goed onthouden
'n Flinke boterham in specie
Ligt daar klaar voor tal van ouden.
Talma bleek de stoere werker,
Hield van voortgang, niet van talmen,
En zijn naam als echte volksvriend
Moet door heel Europa galmen.
Zijne sociale wetten
Gelden groote volksbelangen,
Links zou graag die mooie wetten
In den wind te drogen hangen.
Denk er aan, o Rechtsche kiezers:
Met het Linksche Ministerie,
Op den rug der Socialen,
Komt het land weer in miserie.
Invaliden en onze oudjes
Kunnen dan beloften pachten,
Middenstand krijgt ook beloften.
Maar moet vijftig jaren wachten.
„Winnen Linkschen bazelt Troelstra
Komt een kabinet van zaken"
[Dat niet druk zich hoeft te maken
En den tijd heeft om te schaken].
Maar om middenstof te lokken
Strooide Troelstra rond dat praatje
Waarheid is: de Concentratie
Wil gaan zitten aan het laatje.
En dan zitten invaliden
En die ouderen van dagen
Met een wagen vol beloften
En met hongerige magen.
Vast aaneen o, Coalitie!
Ook ten spijt van Tidemannen,
Die alomme tweedracht zaaiend
Tegen Rechtschen samenspannen.
En De Nieuwe Rotterdammer
Zucht zoo droevig „Het is jammer
Van die Coalitie-vastheid",
En wordt tammer, maar ook grammer.
En zij wilde een laatsten splijtbout
In 't accoord der Rechtschen drijven,
Bij die laagheid moet onze eenheid
Hooger rijzen, sterker stijven.
Rechts regeert, Links doet den aanval,
Plicht van Rechts dus zich te weren,
Af te werken ons programma
En den vijand te trotseeren
Eerste stemming, beste stemming
Alle kans op zegepralen,
Wacht men op de tweede stembus,
Wie zal dan 'tgelag betalen?
O, dan zal de Concentratie
Met de Rooien het wel plooien.
Zing dan hoog: „Oranje boven!''
Na het hooien met de Rooien.
Hand in hand dus Rechtsche kiezers,
Ook 't Oranjehuis ten zegen
Houdt u sterk door Coalitie
Mooier zonlicht straalt na regen
Men verzocht ons het bovenstaande op
nemen.
