Mr. P. üieleman.
Binnenlandse!! Nieuws.
Buitenlandse!] Overzicht.
Korte Berichten.
Uit Stad en Provincie.
z.
het hoekje, waar vroeger de minderheden zich
koest moesten houden.
Erger, niet waar
Ge kent immers het beruchte vrijzinnige
woord „De minderheden moeten dan maar
onderdrukt morden, mant die zijn de doode
vlieg, die de zalf des apothekers stinken doet."
Dat is nu de practijk van die vrijheid
lievende vrijzinnigen.
En daarom, in naam van de vrijheid, in
Juni gesteund ons christelijk ministerie, dat
de vrijheid wèl aandurft.
En gestemd op onzen candidaat
De centrale antirev. kiesvereeniging Ne
derland en Oranje te Dordrecht heeft, naar
de D. Ct. meldt, Vrijdagavond met algemeene
stemmen ds. H. C. Hogerzeil te Vlissingen,
candidaat gesteld, die de candidatuur heeft
aanvaard.
De chr. hist, kiesvereeniging te Dordrecht
heeft, naar aan de Ned. wordt gemeld, be
sloten de candidatuur van ds. Hogerzeil alleen
op deze voorwaarde over te nemen, dat van
antirev. zijde aan het hoofdbestuur blijk wordt
gegeven, dat in een ander te betwisten district
een christ-hist. man als candidaat wordt ge
steund.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer zal in den loop der vol
gende week bijeenkomen ter behandeling der
radenwet en der invaliditeitswet. Inmiddels
wordt het voorloopig verslag der ziektewet
verwacht.
S. D. A. P. en S. D. P.
In een vergadering Zondag in „Plancius"
te Amsterdam gehouden waar mr. P. J. Troel
stra optrad met een rede over „Het interna
tionalisme als bedreiging voor de beschaving
en volkswelvaart", leidde het debat van dr.
H. Gorter of lieverde repliek daarop aan
mr. Troelstra tot zulk een tumult dat deze
zich niet meer verstaanbaar kon maken, en
de vergadering gesloten moest worden. Het
scheelde weinig of het was op een vechtpartij
uitgeloopen.
De heer Bichon v. IJsselmonde, het
Kamerlid van Ommen, was volgens de Neder
lander in de Kamer moeilijk verstaanbaar.
Thans heeft hij zijn rede als advertentie ge
plaatst. Dat Kamerlid heeft er wel wat voor
over om gehoord of gelezen te worden.
Turkije en de Mogendheden.
In de laatste dagen zegt de N. R. C. komt
duidelijk aan het licht dat de nederlaag, die
Turkije van de Balkanstaten geleden heeft nog
maar een voorbereiding van een nederlaag is,
die, al zal er geen bloed voor hoeven te vloeien,
nog veel noodlottiger voor het Ottomansche
rijk zal zijn. De oorlog met de Balkanstaten
heeft tot de verdeeling van Europeesch Turkije
geleid en nu zijn de mogendheden aan liet
werk om iets voor te bereiden wat op den
duur op de verdeeling van Aziatisch Turkije
zal uitloopen. De mogendheden willen Turkije
helpen, zoo heet het in den mond van de
staatslieden en in de taal van de officieuze
pers, om na den oorlog tot oeconomischen
bloei te komen. Zij zullen Turkije geld leenen
dus. Maar de tijd is voorbij, dat, gelijk in den
eersten tijd na de omwenteling, enkel de hand-
teekening van den Turkschen minister van
financiën voldoende waarborg was om het
Ottomansche rijk geld te verstrekken. Andere
waarborgen verlangen de mogendheden nu.
Sferen van invloed voor den handel. Als
Klein-Azië eenmaal in zulke sferen is verdeeld,
zal bij het minste voorval of bij het uitbreken
van troebelen, elke mogendheid zich haasten
om de noodige maatregelen te nemen zijn be
langen in zijn sfeer te waarborgen en op een
goeden dag zal Klein-Azië in evenveel pro
tectoraten zijn verdeeld, in afwachting van
een nog volkomener verdeeling. Aldus zou
men op grond van de berichten van de laatste
dagen zeggen, dat het in Klein-Azië gaan zal.
En de Turken schijnen dat zelf in te zien.
Het regeeringsorgaan Taswar-i-Efkiar ten
minste zegt naar aanleiding van de klachten
der Armeniërs, waarover wij hebben gemeld,
dat het van weinig vaderlandsliefde getuigt
om op het huidig oogenblik in het openbaar
met zoodanige klachten aan te komen. De
Armeniërs, Koerden, Arabieren en Syriërs,
zegt het blad, moesten zich eens spiegelen aan
de Albaneezen, wier land thans door Oosten
rijk-Hongarije en Italië zal worden uitgezogen.
Een steek blijkbaar op Rusland en Engeland,
welks gezanten de Armeensche leiders tct jde
protest betooging hebben aangespoord.
De Duitsche pers was verdeeld in haar
opvatting over de kwestie of het verdrag
tnsschen Engeland en Turkije voor Duitsch-
land al dan niet voordeelig was, al had de
officieuse Berlijnsche correspondent van de
Kölnische Zeitung in een kort bericht het
laatste gemeld. Nu neemt de officieuze Nord-
deutsche Allgemeine Zeitung zelf het woord.
De onderhandelingen tusschen Engeland en
Turkije, zoo begint zij, die reeds twee jaar
geleden zijn begonnen, zijn in de laatste weken
een resultaat nabij gekomen. De Duitsche
belangen, welke daarbij zijn betrokken, bestaan
voornamelijk in het aandeel van Duitschland
m den Bagdad-spoorweg. De Duitsche groep,
die de onderneming leidt, heeft, voorzoover
de belangen en rechten van de Bagdad-spoor-
wegmaatschappij daarbij in aanmerking komen,
in Maart 1911, bij het sluiten van het finan-
ciëel verdrag over het doortrekken van den
spoorweg tot Bagdad en het verleenen van
een concessie voor een zijlijn naar Alexan-
drette en de haven van Alexandrette, voor
een overeenkomst tusschen Engeland en Turkije
den weg gebaand en dat wel met het juiste
inzicht, dat een overeenkomst tusschen Enge
land en Turkije, over de reeds tientallen van
jaren hangende kwesties van de Perzische
Golf, en in aansluiting daarmee van een over
eenkomst tusschen Duitschland en Engeland
over de kwesties nopens den Bagdad-spoorweg,
een groote hinderpaal voor dit beschavings
werk uit den weg zouden ruimen en het
groote oeconomische doel, dat van Duitschen
kant alleen van den beginne met deze onder
neming is nagestreefd, in hooge mate zouden
dienen. De Duitsche groep heeft toen in
beginsel goed gevonden, dat de rechten van
den Bagdad-spoorweg, uit de concessie voort
vloeiende, voor zoover deze betrekking hebben
op de lijn Zuidelijk van Bagdad, geheel of
gedeeltelijk zouden overgaan op een nieuw
op te richten Turksche maatschappij met
internationaal kapitaal. De voorwaarden van
deze overdracht en de regeling van alle bizon-'
derheden werden uitdrukkelijk voorbehouden
aan nadere overeenkomsten te treffen tüsschen
de Turksche regeering en de Bagdad-spoorweg-
maatschappij.
Voor zoover de overeenkomst tusschen
Engeland en Turkije, die in bovengenoemde
verklaring wortelt, de belangen en rechten
van den Bagdadspoorweg raakt, kan zij slechts
met toestemming van die maatschappij en in
verband met de groote oeconomische betee-
kenis van die onderneming, slechts door de
goedkeuring van de Duitsche regeering haar
beslag krijgen. Van den loop der onderhan
delingen tusschen Engeland en Turkije wordt
zoowel de Duitsche regeering als de Bagdad-
spoorwegmaatschappij op de hoogte gehouden.
De loop, die de onderhandelingen tot nog toe
hebben genomen, geeft grond om aan te nemen,
dat het resultaat een ook voor Duitschland
bevredigende oplossing zal zijn.
Niettemin zal, vóór de Duitsche belang
hebbenden en de Duitsche regeering hun
toestemming tot de overeenkomst kunnen
geven, de gedachtenwisseling moeten worden
voortgezet, opdat de Duitsche belangen veilig
worden gewaarborgd en mogelijke inwilligingen
van Duitschen kant met gelijkwaardige ver
goedingen door de andere partij worden be
antwoord.
Meer kan op dit oogenblik, zonder de onder
handelingen te storen, over de zaak niet wor
den gezegd en meer is ook niet door de re
geeringen, die rechtstreeks bij de onderhan
delingen zijn betrokken, gezegd. De mede-
deelingen, die tot nog toe over deze zaak in
de pers zijn verschenen, zijn deels onvolledig,
deels onjuist, dus niet geschikt om als grond
slag voor een beoordeeling der overeenkomsten
te dienen.
VERVIERS, 17 Mei. Door het weigeren
van de rem is een tramrgtuig in volle vaart
de rue de la Concorde afgeloopen, ontspoord
en tegen een huis verpletterd. Er zijn negen
gewonden.
Aan den bruidsluier van Prinses Victoria
Louise, die dezer dagen te Berlijn is afgele
verd, hebben van af half Maart ongeveer
honderd vrouwen te Herschil in het Reuzen
gebergte gewerkt.
Twee wagens van den zoogenaamden
scenic railway op de Gentsche tentoonstelling
vielen Donderdag van een hoogte van 30
meter naar beneden. Een Engelsche conduc
teur werd gedood en vijf personen ernstig
gewond.
Te Triest is brand uitgebroken in het
stoomschip Saxonian, waarop zich 400 land
verhuizers naar Amerika bevonden. Na acht
uur blusschen is men er in geslaagd het vuur
te bedwingen. De schade is zeer groot en
wordt geschat op 300.000 kronen.
De kiesrechtfuries in Engeland.
Nadat de kiesrechtfuries de St. Pauls hadden
uitgekozen tot offer van haar wraakzucht,
deden zij dezer dagen een aanval op de National
Gallery. Niets schijnt haar heilig, geen kerken,
geen bloemen, geen musea,latuur noch kunst.
Een opzichter vond in het museum een bom
met ontplofbare stoffen.
Gaynor, de burgemeester van New York
heeft zijn meening ten beste gegeven over de
strijdlustige Engelsche kiesrechtvrouwen. Hij
vindt dat men die dames niet moet gevangen
zetten, hongerkuren en dwangvoeding laten
ondergaan. „Geef ze elk een man" zegt lig
„en ze worden dadelijk zoo vreedzaam mo
gelijk. Als ze in New York waren zou ik
mijn best doen ze aan een echtvriend te hel
pen."
PRESBURG, 17 Mei. Een geweldige brand
is vanmiddag in het centrum dec stad uitge
broken. 8000 menschen zijn zonder onderdak.
Er zijn veel gewonden een kind is gedood.
PRESBORG, 17 Mei. Men is den brand*
meester. Een brandweerman is omgekomen.
Er zijn verscheiden menschen gewond.
Deze brand brak Zaterdag om 2 uur 's na
middags door onbekende oorzaak uit in de
Petofigasse, een slop in het vroegere Ghetto
van Pressburg, dat nog tot op het midden van
de vorige eeuw met een ketting was afge
sloten. Hier zijn vele merkwaardige oude
huizen. De wijk, die terrasvormig is gebouwd
en een wirwar van nauwe eri bochtige stegen
vormt, wordt voornamelijk door arbeiders be
woond. Om half vier waren reeds 90 huizen
verbrand. 1500 voor het meerendeel behoef
tige families zijn zonder onderdak. Er heerschte
tijdens den brand een onbeschrijfelijke paniek.
Het geheele garnizoen was opgecommandeerd.
PRESBURG, 19 Mei. Bij den grooten brand
die Zaterdag uitbrak, werden 300 menschen
gewond, van wie 38 zwaar. De oorzaak is
nog steeds onbekend, maar vermoedelijk is de
brand ontstaan, doordat kinderen met lucifers
speelden. Een onderzoek hiernaar is ingesteld.
Hoewel de brand een grooten omvang had,
bedraagt de schade niet meer dan 2 millioen.
De vernietigde woningen behoorden voorna
melijk aan arme menschen.
TER NEUZEN 20 Mei 1913.
Hedenmorgen had een inwoner onzer stad
zijn fiets neergezet bij de Prov. boot. Terwijl
hij met iemand stond te praten, wilde juist
een persoon met dat rijwiel er vandoor gaan,
toen de eigenaar het nog bijtijds zag en natuur
lijk zijn eigendom in bescherming nam.
Men zij dus op zijn hoede
Hedenmorgen vertrok met de Prov. boot
van hier een wereldreiziger. Deze Italiaan
maakt zooveel mogelijk een reis door de we
reld. Hier was hij per sleepboot uit Hans-
weert aangekomen. Aangezien hij geen mid
delen van bestaan had, was, hem door een
ingezetene alhier, reisgeld verschaft om naar
Vlissingen te gaan. Met geheel zijn bezitting
op zijn rug, dekens voor zijn op te slaan nacht
verblijf, kooktoestelletje enz. vertrok hij, voor
zien van schoenen die vol met ijzers en
spijkers zaten. Van Vlissingen zou hij Rotter
dam zien te bereiken.
Alhier is opgericht een boerenleenbank.
Het voorloopig comité bestaat uit de heeren
Joh. de Feijter te Zaamslag, C. Ie Nobel, Ter
Neuzen, M. de Jonge te Hoek en L. C. Wabeke,
Ter Neuzen.
Een 20-tal personen traden direct toe.
De heer Joh. de Feijter zette doel en
strekking eener boerenleenbank uiteen.
Vrijdagnamiddag kwam den inspecteur
van politie alhier ter oore dat achter de sluis-
ineesterswoning der middensluis een vreemde
ling blijkbaar had zitten teekenen, met het
uitzicht op de kustbatterij alhier.
Dit kwam den inspecteur verdacht voor, die
op onderzoek uittoog en den vreemdeling, wiens
uiterlijk hem was beschreven, in de Dijkstraat
aantrof. Hij was op gang om den weg naar
het station te nemen. Bij onderzoek bleek de
verdachte een zakboekje bij zich te hebben,
waarin een zeer juiste schets was gemaakt
van de kustbatterij en alle onderdeelen, (van
sommige stukken geschut was zelfs het kaliber
vermeld) en ook eene schets van de havens
en het voor de batterij gelegen strand.
De aangehoudene verklaarde voor eigen lief
hebberij die schets te hebben gemaakt en voor
nemens te zijn die later, als hij thuis kwam,
geheel en nauwkeurig te willen uitwerken.
Volgens opgaaf woont hij te St. Nicolaas, is
electricien en rijwielmaker van beroep, oud
43 jaar. Hij heet Louis van Hecke en is ge
boren te Lokeren.
Tot Zondagavond werd hij in arrest gehouden
en is, nadat van een en ander proces-verbaal
was opgemaakt, over de grens geleid.
(T. CrtJ
In de Vrijdag alhier gehouden vergade
ring van de liberale kiesvereeniging werd op
voorstel van het bestuur besloten bij de a.s.
verkiezing voor vier leden van de Provinciale
Staten in het district Hulst van wege de
vrijzinnige partij slechts 2 candidaten te stellen.
De door het bestuur voorgedragen candi
daten, de heeren Ph. J. van Dixhoorn, voor
zitter van de afd. Axel der Zeeuwsche land-
bouwmaatschappij, en de heer F. Kaan, rijwiel
fabrikant en wethouder te Hoek, werden met
algemeene stemmen tot candidaten verkozen.
Genoemde heeren hadden zich bereid ver
klaard de candidatuur te aanvaarden.
Verder kwam in bespreking de houding aan
te nemen bij de a.s. verkiezing voor den ge
meenteraad. Met overgroote meerderheid werd
besloten voor de vier zetels die wegens perio
dieke aftreding vacant komen slechts 3 can
didaten te stellen, met de bodoeling den zetel
van den heer R. Scheele onbestreden te laten.
Sluiskil. Eenige dagen geleden had een
Belgisch bijker eenige kisten bijen in den
nieuwen polder alhier gebracht. In plaats ze
op het koolzaadveld te zetten, had hij deze
geplaatst op een aangrenzend stuk land. Voor
lui, die op aanpalende landen moesten werken
of voor hen, die het koolzaadveld langs den
openbaren weg voorbijgingen, waren die bijen
zeer lastig, zelfs zoo erg, dat mensch en dier
er de pijnlijke gevolgen van ondervonden.
Het paard van den landbouwer A. de V. werd
door die diertjes aangevallen en zoo gestoken,
dat de veearts er bij te pas is moeten komen.
De knecht moest zijn paard in den steek
laten.
Een ander, zekere V. was in de buurt van
de bijen aan 't zout strooien. Hij ook werd
door de bijen aangevallen en moest met een
zak over 't hoofd zijn heil in de vlucht zoeken.
Kortom die bijen veroorzaakten zooveel last,
dat de bijker thans aangezegd is zijne bijen
zoo spoedig mogelijk op te ruimen.
(T. Crt.)
Hoek. In de gemeenteraadsvergadering van
16 Mei j.l. waren alle leden aanwezig.
Ingekomen was een adres van M. J. Riemens
waarin deze te kennen (geeft dat hij gaarne
den gang gelegen tusschen zijn huis en het
magazijn van de Gebr. Kaan, ter grootte van
15 c.A. zou willen koopen. Later heeft Riemens
volgens mededeeling van den Voorzitter zijn
verzoek aldus gewijzigd, dat hij dien gang wil
koopen samen met Gebr. Kaan. Burg. en
Weth. hebben ingevolge het verzoek gepubli
ceerd dat het voornemen bestaat den gang
aan den pnblieken dienst te onttrekken.
De heer Kaan geeft te kennen dat hij er
nog nader met den heer Riemens over ge
sproken heeft, maar in verband met de bij
sommigen bestaande bezwaren willen zij van
het aankoopen maar afzien, en afwachten
welke plaatselijke wijziging door het leggen
van de tram zal ontstaan. De heer Riemens
neemt er dus genoegen mede dat op zijn ver
zoek niet verder wordt ingegaan.
Met algemeene stemmen wordt alsnu het
verzoek van de hand gewezen.
De Voorzitter stelt namens het Dag. Best.
voor over te gaan tot het sluiten eener geld-
leening groot f 4600, rentende ten hoogste 4
pCt., tot dekking der kosten van het verhar
den van den weg over den Binnendijk en het
verbouwen dér openbare school. De aflossing
zal aanvangen in 1923 en dan in hoogstens
10 jaar geschieden. In dat jaar zal van de
tegenwoordig in omloop zijnde leeningen zoo
veel zijn afgelost, dat zonder te groote be
zwaring van de begrooting jaarlijks f 460 kan
worden afgelost.
Dit voorstel wordt aangenomen met alge
meene stemmen.
Bij de rondvraag komt de heer Kaan nog
eens terug op een vroeger besproken kwestie,
om nl. eene wijziging te maken in de heffing
van havengeld, ten behoeve van de schippers
die in de gemeente thuis hooren en de haven
alleen als ligplaats gebruiken, dat zij alsdan
niet het volle havengeld behoeven te betalen.
Geheel gratis zou hij de gelegenheid niet
willen openstellen, maar dat er een kleinigheid
voor betaald wordt.
Volgens informaties elders is hem gebleken
dat er op verschillende plaatsen een lager
tarief daarvoor wordt berekend.
Na eenige discussie waarbg blijkt dat een
der door den leden bedoelde belanghebbenden,
die een ligplaats voor zijn schip noodig heeft
wegegs te vervullen militieplichten, tegen het
tegenwoordig tarief (6 cent per ton) f7,20
havengeld moet betalen als hg binnen komt,
stelt de heer Kaan voor ledige schepen voor
taan te berekenen 2 cent per ton.
Het voorstel van den heer Kaan wordt aan
genomen met 6 tegen 1 stem, die van den
heer Van Drongelen, die voor ledige schepen
geen havengeld zou willen berekenen.
De heer Dekker vraagt hoe het slaat met
het brandbluschmaterieel.
De Voorzitter verklaart dat dit naar het
beste weten van Burg. en Weth. in orde is.
De gemeente bezit 2 oude spuiten, maar daar
mede kan een meter of 10 hoog het water
worden opgevoerd. Dit is wel voldoende te
achten, daar de schuren op de hofsteden (niet
booger zijn. Bovendien, wat eenmaal aan het
branden is, is toch niet meer te blusschen en
de hulp der spuit is dan ook meer noodig om
het geen nog niet brand te beveiligen.
De heer Dekker stelde de vraag, omdat
men tegenwoordig nog al eens van brand
hoort. Hij vraagt of er geen mogelijkheid zou
zijn om ook een spuit te plaatsen op de Knol
of op het Boerengat. Als er in die omgeving
brand komt, is alles verbrand eer er uit het
dorp hulp aanwezig is.
De Voorzitter meent dat het moeilijk zou
gaan om in andere buurten spuiten te plaatsen.
Dit zou wel gaan als de geheele gemeente als
kom kon worden aangerekend, maar dat zal
weer wel andere bezwaren met zich brengen.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Zaamslag. Bij de alhier op j.l. Vrijdag door
Burg. en Weth. gehouden aanbesteding van
het bouwen eener spreekcel en een slaap
kamer aan de woning van den telefoonhouder
waren de laagste inschrijvers
Voor het metselwerk W. Galle voor f118.
Voor het timmerwerk A. D. Kaijser voor
f236.
Gegund aan de laagste inschrijvers.
Twee bijzonderheden uit het dierenleven
meldt men uit Ierseke aan de M. C.
Deze week stierf hier een moederkonijn, 8
jongen onverzorgd achterlatend. Doch zie, een
kat, die zelf nog één jong te voeden had, ont
fermde zich over de konijntjes en zoogt ze tot
heden, alsof het haar eigen kleinen waren.
Een duif legde, wat bijna nooit gebeurt,
achter elkaar drie eieren en broedde die uit.
Men weet, dat het gewone getal twee is.
Wij kunnen er nog een derde bijvoegen
Zaterdag toonde men ons te Zaamslagsche
Veer een eende-kuiken met vier geheel nor
maal gevormde pootjes. Het diertje was echter
gestorven dadelijk na het uitkomen.
Oostburg. Mr. P. J. van Bortel, advocaat
en procureur alhier, werd door de Antirev.
kiesvereeniging candidaat gesteld voor de Prov.
Staten.
Schoondijke. Dezer dagen had alhier de
verkooping plaats van den landbouwersinspan
van de wed. Modde Trammen. 18 paarden
brachten f 11710,— op. Eén hunner werd
verkocht zonder de opgelden voor ƒ1120,
