Binnenlandsch Nieuws.
Buitenlandsch Overzicht.
Korte Berichten.
Uit Stad en Provincie.
„Zullen wij (dezen Christelijken onderwijzer)
nu, maar raden zich bij het Gouvernement
aan te bieden
Het verheugt mij, dat deze vraag gesteld
wordt, en niet onmiddellijk op theoretische
gronden, met neen beantwoord wordt. U
vraagt om antwoordmag ik U mijn ant
woord geven
Indië heeft behoefte aan zendelingen,
maar daarnaast evenzeer aan Christenen
in de Europeesche maatschappijwaar veler
lei Christelijke arbeid ongedaan blijft, omdat
de weinigen, die tijd en krachten daarvoor
hebben, reeds de handen vol hebben. De
publieke opinie, de pers, het onderwijs, (met
uitzondering van 5 Europeesche Christelijke
scholen) zijn in handen van ongeloovigen
of Roomschen. En de versterking van het
Christelijk element gaat zeer langzaam, man
voor man. Deze nood wordt gevoeld, ook
in Nederland, getuige de actie van het
„Christelijk Comité vóór Indië. Het gou
vernement in Indië heeft gebrek aan onder
wijzers jaarlijks worden eenige tientallen
te weinig uitgezonden. Het christelijk on
derwijs in Nederland heeft overvloed van
onderwijzers eenige tientallen kunnen jaar
lijks gaan.
Mogen wij dan deze schoone gelegenheid,
voorbij laten gaan Rome heeft den stand
van zaken reeds ingezien en naast de loge
zal Rome in den kring der gouvernements-
onderwijzers een macht worden. Waarlijk,
het zou een zegen zijn voor Indië, indien
van de Christelijke onderwijzers in de (laat
ik zeggen) eerstkomende 5 jaren een 100-tal
in Gouvernementsdienst uitkwam. De Re
geering zou niets liever willen en veler be
langen zouden er mee gebaat zijn. Ook de
belangen der onderwijzers zeiven, want de
positie van onderwijzer in Indië is mooi,
niet alleen finantiëel, maar ook wat betreft
sociale positie en invloed in de maatschappij.
Of er geen bezwaren zijn Zeker, maar
geen onoverkomelijke. Het Christelijk on
derwijs in Indië zal er niet onder lijden,
maar er door gebaat zijn, wanneer het zijn
leerkrachten ook hier van het Openbaar
onderwijs kan betrekken (de salarissen enz.
zijn hetzelfde), zooals nu reeds een enkele
maal is geschied, en niet meer altijd einde
loos naar Holland pioet schrijven om per
soneel.
De onderwijzers zeiven zullen niet zoo
vrij van den godsdienst kunnen spreken,
als op de Christelijke school, het is waar,
maar toch zal het geen groot verschil zijn,
of een Christelijk onderwijzer van de Her
vorming vertelt, over de natuur, over God
spreekt of dat een ongeloovige dit doet, ook
al wordt door beiden de neutraliteit betracht
Trouwens, de wet eischt niet, dat een on
derwijzer ten deze tegen zijn geweten ingaat,
indien hij slechts niets doet, „wat strijdig
is met den eerbied verschuldigd aan de
godsdienstige begrippen van andersdenken
den." Met die eerbiediging, kan uiteen
zetting van eigen standpunt, mits thetisch,
niet polemisch, zeer wel samengaan.
De onderwijzers zullen gebonden zijn met
zelfopoffering en zelfverloochening, misschien
zelfs in een Anti-Christelijke omgeving in
het gareel moeten loopen, maar moeten wij
dat niet allen in meerder of minder mate?
Zeker ieder, die in Gouvernementsdienst
is, en even zeker die in particuliere betrek
kingen onder een Anti-Christelijken chef of,
in ongeloovige omgeving werkzaam is, zal
dit ondervinden. Willen wij dit vermijden,
dan moeten wij „uij de wereld gaan".
Mijn brief wordt te lang en nog gaf ik
geen antwoord op Uw vraag. In het alge
meen bid ik den Christelijken onderwijzers
in Nederland„Komt over en helpt ons.
Het speciale geval van Uwen vriend kan ik
niet beoordeelen. Het aantal besliste Chris
tenen onder de Openbare onderwijzers is
tot dusver gering en daarom kan het voor
den eersten nog een moeilijken strijd geven.
Maar staat hij vast in het geloof, dan zou
ik zeggen, laat hem komen.
Mocht U van dit schrijven, zoo ge wilt
met mijnen naam gebruik willen maken, zoo
heb ik daartegen geen bezwaar.
Met broedergroete en heilbede,
Uw Dw. Dn.
A. A. L. RUTGERS.
Dr. van Es voegt er nog een paar practische
opmerkingen aan toe
Vooreerst, dat het voor ons in het Moeder
land niet gemakkelijk is over deze dingen te
oordeelen, omdat we ons bij ons oordeel al
licht laten beïnvloeden door toestanden, als
waarin wij hier in Nederland leven, en deze
van die in onze Indië geheel verschillend kun
nen zijn.
En vervolgens, dat men in het „belijden"
bij het openbaar onderwijs in Indië niet zoo
gebonden schijnt te zijn als bij ons.
(De Rotterdammer.)
kamerverkiezingen.
In een Zaterdag te Arnhem gehoude.n ver
gadering is door alle vrijzinnige partijen tot
samenwerking besloten en tot candidaat ge
steld het aftredend lid generaal K. Eland.
De heer J. C. Wirtz te Groningen is door
de anti-rev. kiesvereeniging te Hoogezand in
dat district voor de a.s. Kamerverkiezingen
candidaat gesteld.
De meening, die zich onder den invloed van
't optimisme der Bulgaren gevormd had, dat
Adrianopel het uit gebrek aan voedsel niet
lang meer zou kunnen houden, wordt van ver
schillende zijden onjuist genoemd. In de eerste
plaats door de vluchtelingen, die de stad ver
laten en daarin door het garnizoen niet erg
bemoeilijkt worden. Meer monden te voeden
dan noódig is, is trouwens een ondankbaar
werk.
De correspondent van de Kölnische Zeitung
te Dede Agatsj heeft een onderzoek ingesteld
naar de voorraden die in Adrianopel aanwezig
waren op het oogenblik dat de stad werd
ingesloten. De cijfers die hij geeft zijn inder
daad groot en betreffen nog alleen de hoeveel
heden, die sedert 11 Augustus in de stad zijn
gebracht in verband met de mogelijkheid van
een beleg. Zij volgen hier 41,200 K.G. koffie,
278,875 K.G. rijst^660 K.G. thee, 2370 K.G.
peper, 25,880 K.G. olieën, 7370 K.G. sardines,
6000 K.G. boonen, 20,500 K.G. alcohol, 25,850
K.G. suiker, 73,000 K.G. rozijnen, 47,900K.G.
petroleum.
Men moet deze voorraden natuurlijk opvatten
als aanvullingen.
De Daily Telegraph heeft vernomen dat
Sjukri pasja, de bevelhebber der stad, den
Armenischen bisschop Sendeiclian heeft laten
ophangen, omdat deze de bevolking aanspoorde
tegen het garnizoen op te staan.
De gevechten op Gallipoli worden in nadere
berichten zeer hevig genoemd. Volgens de
Lokal Anzeiger hebben de Turken 15,000 man
aan dooden verloren en 10,000 soldaten zouden
door de Bulgaren gevangen genomen zijn.
Engelsche bladen schatten de Turksche ver
liezen veel geringer, nl. op 5 of 6000 man.
De correspondent van de Matin blijft be
weren dat de Turken op het schiereiland op
gesloten zitten, maar voegt er aan toe dat
het de vraag is of de Bulgaren zullen pogen
de hoofdstelling bij Buelair, die zeer sterk is
en gemakkelijk te verdedigen daar het schier-i
eiland daar maar 8 K.M. breed is en de
Turksche vloot de verdediging krachtig kan
ondersteunen, te bestormen.
Het verdient aandacht dat de expeditie van
Hoursjid pasja en Enver bei naar Rodosto
uitgesteld heet. Hun strijdmacht, die den
naam „tiende legercorps" heeft gekregen, heeft
zich nu naar Gallipoli ingescheept, waarschijn
lijk om de Bulgaren in den rug te vallen,
liezen kunnen dan een zwaren dobber krijgen.
Van de Tsjataldzja-linie is weinig nieuws
te melden. liet Berliner Tageblatt zegt, dat
de Turken een uitval bij het dorp Erzetin
hebben beproefd, maar met zware verliezen
zijn teruggeslagen.
In de Times vinden wij een overzicht om
trent de positie van de Turksche vloot. De
Messoedié opereert'bij Derkos en heeft van
daar de Bulgaarsche stellingen voor de Tsja
taldzja-linie beschoten de Assar-iTewfik ligt
met twee torpedojagers voor anker bij Kadi-
keuide Hamidié is, na het kanaal van Suez
verlaten te hebben, naar Djeddah gestoomd
en zou van daar naar de Egeïsche Zee terug-
keeren, de Torgoet-Reit bewaakt de kust bij
Rodosto.
Er loopen, zegt de Nederlander, wederom
geruchten omtrent vredesonderhandelingen
tusschen Turkije en de Balkan-Staten. Men
weet, dat er sprake van was, dat de Porte
bereid zou zijn directe onderhandelingen aan
te knoopen en thans wordt gemeld, dat een
dezer dagen te Iladenskoj een bijeenkomst
tusschen den grootvizier en een Bulgaarsch
gedelegeerde zal plaats hebben. De Porte zou
nl. van plan zijn in het geheim vrede te sluiten
en het land dus, evenals na den oorlog in
Tripoli is geschied, voor een fait accompli te
plaatsen. Met het oog op dit een en ander
gelooft men in welingelichte kringen te Berlijn,
dat de vijandelijkheden weldra zullen eindigen.
Hierbij komen ook nog bemoedigende be
richten omtrent de vriendschappelijke ver
houding der mogendhedendeze moet tot
op dit oogenblik ongeschokt zijn gebleven,
terwijl het streven der mogendheden nog altijd
hierop is gericht, om den huidigen veldtocht
te beperken en te verkorten en alles te doen
om spoedig tot het sluiten van den vrede te
komen.
Bovêndien beoordeelt men in diplomatieke
kringen den algemeenen politieken toestand
gunstig. Dit vindt zijn grond vooral in de
hoop, dat Duitscftland en Engeland weldra tot
een overeenkomst ten aanzien van hun onder
scheidene 'vlootpramma's zouden komen (zie
hieronder) en op de waarschijnlijkheid van een
toenadering tusschen Oostenrijk en Rusland,
waarvan de briefwisseling tusschen Keizer
Frans Jozef en den Czaar het voorspel zou zijn.
Onder dit alles gaat de gezanten-conferentie
te Londen kalm voort met de bespreking der
verschillende onderwerpen, die in nauw ver
band staan met den tegenwoordigen oorlog,
en naar het zich laat aanzien zullen de bespre
kingen tot een gunstig resultaat leiden. De
indruk is, dat er onder de verschillende diplo
maten eenstemmigheid heerscht.
Naast de bemoedigende vredesgeruchten
zijn er heden ook weer verschillende berichten
van het oorlogsterrein, -waarvan wij de belang
rijkste wenschen mede te deelen.
Wij beginnen met den strijd bij Gallipoli.
Hierbij valt het in het oog, dat de laatste
berichten allen uit Konstantinopel komener
is niet één bericht van Bulgaaarsche of andere
zijde. De ingekomen berichten nu, die natuurlijk
eenzijdig zijn, spreken er van, dat onder hevige
de Turksche troepen voorwaarts rukken, al
werden zij dan ook hier en daar in hun be
wegingen door Grieksche benden gehinderd.^
De Turken gaan voort met hun troepen in
dit deel van het oorlogsterrein te versterken.
Toch gelooft men, dat het Enver-bey, die hier
de leiding heeft, niet gelukken zal, (je uitvoering
van het groote plan der Bulgaren, om de
Grieksche vloot in de gelegenheid te stellen
door de Dardanellen te stoomen en Konstan
tinopel te bereiken, te verhinderen wel wordt
aangenomen, dat hij in elk geval het Bulgaar
sche plan groote moeilijkheden in Sen weg
kan leggen.
Ook aan de Tschataldscha-linie wordt de
stijd, hoewel minder hevig, voortgezet. Toch
wordt er melding gemaakt van een ernstig ee-
vecht, waai bij een Turksch regiment meteen
sectie machinegeweren en een batterij berg-
geschut, door de Bulgaren met de bajonet werd
aangevallen en op de vlucht ging, met achter
lating van talrijke dooden en gewonden. In
dien men overigens de verschillende berichten
leest, is men geneigd te gelooven, dat eigenlijk
geen van de beide partijen aan de Tschatald
scha-linie belangrijke voordeelen behaalt.
Het bombardement van Adrianopel wordt
sinds eenige dagen dag en nacht voortgezet,
en naar gemeld wordt zou een dezer dagen
een algemcene stormaanval op de vesting
ondernomen worden. Men vermoedt, dat zij
den strijd niet lang meer zal kunnen volhou
den de berichten over den toestand der stad
luiden hopeloosde bevolking zou in paniek
naar de bomvrije versterkingen vluchten om
daar bescherming tegen de granaten te zoe\en.
De consuls hebben een krachtig protestTin-
gediend bij de ambassadeurs te Konstantinopel
tegen het bombardement der stad, dat in strijd
wordt uitgevoerd. De consuls' verlangen, dat
de belegeraars genoopt zullen worden een on
zijdige wijk af te palen, waar de vreemdelingen
buiten jhet bombardement blijven, of hun toe
te staan, Adrianopel te verlaten.
In de laatste dagen schijnt bij Scutari het
voordeel te zijn aan de zijde der Montenegrij-
nen, die thans hulp hebben gekregen van de
Serviërs. Een stormloop tegen den berg Tara-
besj werd met succes bekroond de beleger
aars naderden tot op een paar honderd meters
de verschansingen de Turken zouden over de
geheele linie geslagen en hun geschut tot zwij
gen gebracht zijn. Het bericht, dat de com
mandant der stad gedood is, wordt bevestigd.
Er moet, volgens Turksche gevangenen, gebrek
aan levensmiddelen in de stad zijn, evenwel
niet aan munitie.
TEHERAN, 8 Febr. Overvloedig gevallen
sneeuw heeft groote storing gebracht in den
postdienst. Teheran zal wel 14 dagen geen
verbinding met Europa hebben. De sneeuw
ligt ongeveer vier meter l^oog.
Te New-York zijn drie hooge politie
beambten afgezet in verband met het onderzoek
naar de corruptie, wat, begrijpelijkerwijze, veel
opzien gebaard heeft. Een politie-kapitein
heeft reeds een bekentenis afgelegd.
De Fransche minister van marine wil
de schepelingen aan hoord van oorlogsschepen
op sardines vergasten. Niet als lekkernij
evenwel, maar om den slechten gang van zaken
in 't eens zoo bloeiende sardines-bedrijf te
verbeteren,
Over de euveldaad, vermoedelijk door
stemrechtvrouwen bedreven, het vernielen van
ruiten en iplanten in de orchideënkassen van
den botanischen tuin te Kew, seint de corres
pondent te "Londen nog: De politie gelooft dat
de daderessen zich den geheelen nacht in den
tuin verscholen hebben gehouden, om des
morgens in de vroegte haar vernielingswerk
te volvoeren.
De schade heet gering, maar zal toch wel
eenige duizenden ponden sterling bedragen,
omdat er onder de vernielde orchideën zeer
zeldzame planten zijn. Men weet niet precies
wat er vernield is, omdat de bordjes, waarop
de namen der soorten staan, verdwenen zijn.
Verscheiden kiesrechtvrouwen zijn eer
gisteren te Londen wegens het inslaan van
ruiten veroordeeld tot drie maanden gevange
nisstraf. Een, die er al eens voor veroordeeld,
kreeg vijf maanden. Een andere, de moeder
van zeven kinderen, werd op vrije voeten ge
laten, op haar belofte, dat zij zich een jaar
kalm zou houden. Ik hoop, dat wij tegen dien
tijd allen bij zinnen zijn gekomen, zeide zij.
De jongedochter, die in den Tower een glazen
uitstalkast van ridderorden had beschadigd,
werd om een eigenaardige reden vrijgesproken.
De schade werd in de beschuldigiug op onge
veer p. st. 7 aangegeven, maar de beschuldigde
liet een vakman getuigen, dat hij voor minder
dan p. st. 5 de schade nog met winst kon
herstellen. De jury, die moest uitmaken wat
de schade was, kon het niet eens worden, en
daarop volgde de vrijspraak. Was de schade
geen p. st. 5 dan viel zij niet onder de recht
spraak van deze rechtbank.
Uit Wirges in het Westerwald wordt
een ergerlijk voorval gemeld. Daar verscheen
op een gemaskerd bal in een koffiehuis waar
bij voorkeur sociaal democraten komen, een
vrouw, die zich verkleed had, om op Jezus in
zijn lijdenstijd te gelijken. Zij droeg een langeu
róoden mantel, een doornenkroon, loshangende
haren en een langen baard. Op haar rug hing
een uit planken getimmerd, bijna 2 M. hoog
kruis. Daarop stond in roode letters te lezen
De eerste sociaal democraat.
Een gendarme maakte aan de stuitende ver
tooning een einde. Tegen de vrouw is een
aanklacht wegens godslastering ingediend.
In de op Donderdag a. s. des voormiddags
te 10 ure te houden openbare vergadering van
den gemeenteraad alhier, komen de volgende
punten in behandeling
Notulen.
Ingekomen stukken.
Vaststelling van den tekst van de verorde
ningen op de heffing en invordering van de
schoolgelden voor het m. u. 1. o. en de hoogere
burgerschool.
Benoeming van 6 leden van de Commissie
tot wering van schoolverzuim te Ter Neuzen.
Op de aanbeveling staan S. van Rees, D. van
den Ouden, L. J. de Vries, P. M. Geelhoedt,
F. Elve, J. T. van Aerde, allen aftredenden,
alsmede de heeren J. de Smidt, A. Tholens,
J. van der Peijl, P. J. Scheele, P. A. de Bruine
Iz. en J. Galle.
Benoeming van 2 leden van de commissie
tot wering van schoolverzuim te Sluiskil. Op
de aanbeveling staan de heeren J. Risseeuw,
N. J. Imandt, beiden aftredenden, alsmede
A. Dieleman en A. J. Faas.
Voorstel inzake de opruiming van den muur
aan de Markt en den Smidswal.
Voorstel tot onttrekking aan den openbaren
dienst en tot verkoop van een strook gemeente
grond gelegen aan de Markt en langs de
gedempte haven. -s
Voorstel tot regeling van de jaarwedde van
den directeur van de hoogere burgerschool.
Voorstel tot regeling van de jaarwedde van
het hoofd van de nieuwe m. u. 1. o. school.
Voorstel tot wijziging begrooting voor 1912.
Idem tot wijziging begrooting voor 1913.
Voorstel tot vaststelling van het kohier van
het schoolgeld over het le kwartaal 1913.
Voorstel in zake het bouwen van huizen
voor rekening der gemeente.
Voorstel op ingekomen aanvragen om ont
heffingen van plaatselijke belastingen.
Reclames hoofdelijken omslag.
De kommandant van het garnizoen alhier,
de kapitein H. J. Verhulst, wordt van de
vesting-artillerie overgeplaatst bij de veld
artillerie.
De heer C. Kramer, monteur bij de
electrische centrale alhier, is met ingang van
1 Maart a.s. benoemd tot chef-machinist bij
den Provincialen Decauville-tramdienst Hans-
weert—Vlake.
14 Februari a. s. hoopt de heer D. van
Wijck gelijk met het 40-jarig bestaan der Chr.
school te De Lier, zijn 40-jarig jubileum als
hoofd dier school te gedenken. Vroeger was
de heer Van Wijck te Ter Neuzen als onder
wijzer werkzaam.
Sluiskil. Eenige inwoners vergaderden om
een feestviering van Neerlands vrijheid te
bespreken. De opkomst van belangstellenden
was zeer gering. De bijeenkomst werd ge
opend door den burgemeester van Ter Neuzen,
die deze vergadering verder ook leidde.
Besloten werd den 14 Augustus het feest te
vieren. Er werd daartoe een commissie ge
vormd, bestaande uit de heeren Dochaine uit
Charleroi, Belg, als eerevoorzitter, de Coster,
uit Axel, Belg, als eerelid, Lammens, voor
zitter, Risseeuw, secretaris, Coumou, penning
meester, Van de Bilt, Fermont, Cooman en
Etiènne uit Antwerpen, ook Belg.
Sluiskil. Men is begonnen de vuren op de
cokes-fabriek te stoken, wat gedurende een
paar maanden moet geschieden. En daarna
zal de fabriek beginnen te werken. Van heinde
en ver komen werklieden reeds om er werk
te vinden en dat ook krijgen.
Hoek. Naar het huis van bewaring te Middel
burg is overgebracht J. P., 43 jaren, commis
sionnair. Tegen genoemden P. was doo* de
rechtbank een bevel tot inhechtenisneming
bevolen, ter zake van poging tot oplichting,
gepleegd te Zaamslag.
Zaamslag. Ds. H. P. M. de Walle van Den
Helder hoopt 16 Maart bij de Geref. kerk
alhier zijn intrede te doen. Ds. G. de Jager
van Woïfaartsdijk hoopt als bevestiger op te
treden.
Axel. In de laatst gehouden classisvergade-
ring der Geref. kerken werd door de kerken
A en B te Axel besloten tot ineensmelting
over te gaan.
Axel. Zaterdagmiddag werd op de Raadzaal
alhjer een vergadering gehouden van de on
derwijzers bij de Rijks-normaallessen. Na
afloop hiervan werd de heer C. Hagers, di
recteur dezer inrichting, die wegens vertrek
naar Indië voor de laatste maal deze verga
dering presideerde, toegesproken door den heer
A. de Volder, die hem, ook namens zijn mede
onderwijzers een fraaie teekening in lijst aan
bood.
De a.-r. kiesvereeniging „Luctor et Emer-
go" te Oostburg stelde in haar vergadering van
Vrijdag den heer mr. P. Dieleman, van Mid
delburg, met algemeene stemmen tot candidaat
voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
(„De Z.")
Borssele. Ds. G. H. Kersten van Ierseke
hield alhier eene lezing voor het Chr. Onder
wijs. Thans worden plannen beraamd hier
een Chr. school te krijgen.
Van het oorlogstooneel.
Vredesgeruchten en oorlogsberichten.
Sneeuw in Perzië.
TER NEUZEN II Februari 1913.
