if Hntirmlutionair nieuws- en üdvertentieblad ooor Avtiauu. Onze Schooldag. FEUILLETON. In den Levensstrijd. No. 985 Zaterdag 18 Januari 1913. 10e Jaargang. ABONNEMENT: Per drie maanden binnen Ter Neuzen Trance per post: voor Nederland ƒ1,10. Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec teuren en Brievengaarders. Dit blad verschijnt Dinsdag en Vrijdagavond, uitgezonderd op Feestdagen, bij den Uitgever D. H. LITT00IJ Az. te TER NEUZEN. ADVERTENTIËN: Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend. INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN - Advertentiën voor dit blad worden aangenomen tot 's namiddags I UUR op den dag der uitgave. Zooveel valt er althans van onzen eersten schooldag reeds te zeggen, dat 't wel niet de laatste zal geweest zijn in 't Land van Axel. Wij twijfelen geen oogenblik, of de proef zal zoo goed bevallen zijn bij allen, die de ver gaderingen bijwoonden, dat ze gaarne eene herhaling te gemoet zien. Het Comité heeft eer van zijn werk en onder de uitnemende leiding van den heer J. C. de Koning ging alles zoo goed, als men 't maar wenschen kon. In de namiddag-vergadering hadden we de opkomst gaarne wat grooter gezien de avond vergadering was flink bezocht. Nadat te twee ure gezongen was Ps. 75 1 en 4 en de Voorzitter Ps. 20 had voorgelezen, werd de le vergadering door hem met gebed geopend. Daarna sprak de Voorzitter een kort ope ningswoord ter toelichting van het doel dezer vergaderingen. Onze eerste Schooldag moet ons herinneren aan Gods weldaden op het gebied van ons onderwijs. Onze roeping in den strijd voor de Ohr. school behoort ons helder voor oogen te staan. Van die roeping zullen we in deze vergadering meer hooren, waar de heer Brants, aan wien de voorzitter tnans het woord verleent, zal spreken over den tegenwoordigen Stand van het Onderwijsvraagstuk. De heer Brants heeft met bljjdschap de uit- noodiging, om in deze vergadering te spreken aangenomen, omdat het Christelijk Onderwijs de liefde van zijn hart heeft. Die liefde be hoort er te zijn, wil men met vrucht arbeiden in dat onderwijs. Alleen zij, die Petrus woord verstaan „Heere, Gij weet, dat ik |U liefheb kunnen kinderen opvoeden. Onder het Kruis van Golgotha is het goed wezen voor alle kinderen onzes volks. We zijn echter nog zoover bij lange na nietf: De zaak van 't onderwijs in ons land is nog eene onderwijsquestie. Dat is ook goed. Wie man van karakter is, zal in de eene of andere questie zitten. Het leven is zoo ingewikkeld en er zijn tal van questies. Wie óp een stoel met ongelijke pooten zit, mag het voor een oogenblik aangenaam vinden, eens te kunnen wiegelen, die positie bevalt toch niet op den duur. Men verlangt rustig en veilig te zitten. Zoo is ook de positie van 41) ons onderwijs. We verlangen naar afdoende regeling. We hadden gehoopt, dat dr. lvuijper ons die geven zou hij was er de man voor helaas van hem mogen wij ze niet meer hopen. Mr. Heemskerk voelt zich op dit gebied niet volkomen vertrouwd. Grondwetsherziening is daarvoor noodig. Wijziging van art. 3 der Onderwijswet zou al veel kunnen doen. Maar er moet een princi- piëele oplossing komen. Geen peuterwerk meer bij stukjes en beetjes. Verschillende kopstukken der liberalen heb ben mede [pogingen gedaan tot pacificatie en er is goede hoop, dat we eindelijk zullen komen tot volkomen gelijkstelling tusschen de Open bare school (waaronder we verstaan de Over- heidsschool) en de Bijzondere school, d. i. de school van vereenigingen, ook al geeft men er onderwijs in den geest van de tegenwoordige Openbare school. Ook neutrale vrije scholen verwezenlijken een ideaal, dat door de Overheidsschool niet kan bereikt worden. Ook de Bijz. kweek school in Den Haag leidt reeds kweekelingen op in vrijzinnig religieuzen zin. De vrije school breekt baan ook in vrij zinnige kringen. Holwerda vroeg reedsKun nen wij ook anders worden Het'oude ideaal: één algemeene neutrale school voor heel 't volk is reeds lang opge geven. Maar er is nog geen vrede! Het onderwijs wordt in de Grondwet be sproken in Hoofdstuk X tegelijk met de Armen- Z0W' j Het onderwijs is een special^ zorg van de overheid (volgens de Grondwet.) Dat sluit het subsidieeren van bijz. scholen niet uit. Maar voor de toepassing van het gewijzigd Unie-rapport moet de Grondwet ge wijzigd. Men zou verwacht hebben, dat die gelijk stelling met enthousiasme zou ontvangen wor den, ook aan de linkerzijde. Neen, zeggen sommigen, want 't openbaar onderwijs moet de norm aangeven. Is dit zoo? Men had vroeger aan de openbare school betere opleiding, betere salariëering, Interen ruimer leermiddelen. Zoo is de toestand niet meer. Het bijzonder onderwijs is in 15 jaar met reuzenschreden vooruitgegaan. De bijzondere school heeft grooter aan passingsvermogen dan de overheidsschool. De prikkel van de overheidsschool is niet meer noodig. Veel grooter groep van tegenstanders vormen de „frontmakers." Deze hebben niets'geleerd, verstaan niets van onzen strijd en willen de absoluut neutrale school. Em is wakker geworden, Em Harmsma. Ze steekt het kopje tusschen de bedgordijnen uit en kijkt schuw Barends aan. Ze herkent hem. En als ze ziet, dat Greet zich gereed maakt, met dien man mee te gaan, wenkt ze haar naar zich toe en zegt fluisterend, maar toch zóó, dat Barends het verneemt„je gaat toch niet mee met dien boozen man en ze houdt angstig Greet vast bij den arm. „Ja" zegt deze, „want ik moet naar dat kleine meisje, die ook Em heet, en bij ons was, weet-je weldie is zoo erg ziek en ze roept al door om me. Ik mag toch wel naar d'r toe, hé Em knikt toestemmend, maar haar oogen blijven met een uitdrukking van schrik op Barends rusten, alsof diens aanwezigheid een beletsel is, om haar geheel met Greets voor nemen te verzoenen. Barends merkt het. En voor het eerst van zijn leven hindert het hem, door een kind van zijn zuster voor een vreemde te worden gehouden. Maar de angst voor zijn kind brengt alle andere gevoelens thans tot zwijgen. Greet is klaar. Ze legt haar zusje terug in het bed en weet haar met eenige zoete woordjes te paaien. Dan gaat ze naar den ouden Harmsma. „U is er toch niet boos om zegt ze vriendelijk. Er komen tranen in de oude oogen. „Hoe zou ik," zegt hij teer, en drukt haar een kus op het voorhoofd. Zijn drift heeft weder een beschamende les ontvangen. „God zegen je, mijn kind 1" Greet en haar oom verwijderen zich. De toon, waarop Harmsma Barends groet beantwoordde, was gansch 'anders, dan dien bij den komst van den reeder. In duizend gedachten verdiept bleef hij achter. Het was reeds laat, eer hij de lamp doofde. En de donkere nacht vond hem op de knieën. HOOFDSTUK XXIII. Duisternis en Licht. „Lig-je zóó gemakkelijk Een dankbare blik is het antwoord. Ja, zóó ligt Steven gemakkelijk half opge richt, door kussens ondersteund. De gordijnen van zijn bed zijn geheel open en de Septemberzon, die nu aan het dalenis, giet haar vriendelijke stralen door het halfge- Er zijn voorts nog onverbeterlijke idealisten volgens hen vereenigt de ééne openbare school de natiede bijzondere school verdeelt. 't Is echter een ijdele poging de geschie denis heeft 't geleerd om op schoolgebied de natie tot eenheid te dwingen. De tijd, toen dit mogelijk was, misschien, is onverbiddelijk voorbij. Dit type is aan het woord in de Nieuwjaars- meditatie van Het Schoolblad. Doch er is veel optimisme voor noodig om dit standpunt te blijven innemen. De verkiezingen geven ook nog blijk, dat van links geen gelijkstelling te wachten is, al gelooft spreker niet, dat de besten onder de liberalen terugzetting van de Chr. school verlangen. Hoe staat onzerzijds het vraagstuk Het gewijzigd Unie-Rapport wilde vrije school regel, de Overheidsschool aanvulling. Daarbij is de dubbeltjes-questie niet onbe langrijk Het Rapport wilde zaak van het onderwijs overgebracht van de gemeente naar het Rijk. Hoe moet volgens dit Rapport de Overheids school zijn Dat moeten dan de Commissie's uit de ouders weten. De Staat heeft te zorgen, dat niets strijdigs met de wetten des lands wordt ge leerd, toe te zien op de bekwaamheid van onderwijzers en dat niets gedaan wordt tegen de goede zeden. Doch overigens geheel vrij. Vooral wat de religieuse zijde betreft. Volgens de Chr. Historischen heeft de Staat op religieus gebied ook een positieve taak. Dit is in theorie mooi, doch in de practijk doen zich onoverkomelijke moeilijkheden voor, behalve misschien in de groote steden. Thans komt spreker op de inrichting onzer scholenHier kunnen wij samenwerken met velen ook aan den overkant, als eerst de gelijkstelling er is ofschoon bij lange na niet met allen. Ellen Key is met haar benaming van de 20e eeuw als de Eeuw van het kind bijzonder gelukkig geweest die naam is direct inge slagen. Dat is opmerkelijk na de 19e eeuw, de eeuw van groote uitvindingen. We hebben van alles gevonden, maar het kind ver loren 1 In onze eeuw gaat men vragen kennen wij het kind wel Hoe groot is het aantal uit spraken uit de laatste 100 jaar, die onwaar zijn gebleken. De taak der school is zwaar. De vader kan in vele gezinnen zich weinig met de opvoeding inlaten. De moeder mist dikwijls daarvoor de be kwaamheid. opende raam. Juffrouw Verwaal is een uitmuntend ver pleegster en Steven heeft haar liefgekregen als een moeder. „Zullen we het raam maar niet sluiten „O." zegt Steven, „'t hindert me anders heele- maal niet, juffrouw. Ik vind het wel heerlijk, die frissche lucht." „Zeker," stemt juffrouw Verwaal toe, „maar we moeten voorzichtig zijn met je. We hebben nu zooveel gewonnen, en dienen nu op te pas sen, weer niet alles te verliezen," en meteen gaat ze naar het raam toe en sluit het. Dan schuift ze de gordijnen dicht: „Probeer nu nog wat te slapen," noodigt ze. Steven tracht die raad te volgen. 't Lukt echter maar half. Zijn hoofd is vervuld met velerlei gedachten. En geen wonder 1 Veel is er voor hem te denken, want er is den laatstcn tijd o, zooveel gebeurd. Wekenlang had hij gezweefd tusschen leven en dood. De geneesheer had er machteloos bij gestaan. Hier was ander medicijn noodig dan hij kon geven. Eindelijk was de crisis gekoriien. En daarop volgde een tijdperk van doode- lijke zwakte. Daardoor wordt de opvoeding hoe lauger hoe meer op de school geschoven. Dat de afstand tusschen ouders en school zoo gfoot is en de weinige invloed der ouders op die school, is vooral het gebrek der open bare. De vrije school sluit zich gemakkelijker aan bij het gezin. Straks zal het Bijz. onderwijs de norm aan geven zal zij dan hebben de mannen on vrouwen, die de beste onderwijzers zijn Om goed opvoeder te zijn kan men niet buiten de Christelijke beginselen, anders heeft men voor de moraal geen standpunt. Er is een nieuwe wetenschap aan 't groeien de paedologie-kennis van het kind. Stanley Hall in zijn „Adolescence" en anderen als Prof. Winkler, Prof. Gunning in ons land leeren ons het kind in zijn ontwikkeling waarnemen. Al wie met de opvoeding in eenige betrek king staat, dient van deze studie kennis te nemen. Van belang hiervoor is het te houden Congres voor Kinderstudie in Den Haag ouder leiding van prof. Winkler. 't Is te hopen, dat de arbeid van de Ineen- schakelingscommissie niet verloren ga. Vele vragen eischen hierbij een oplossing. Onnoemelijk veel wacht op regeling. Er is dus haast bij. Zoo bijv. het Bewaarschool- onderwijs. Het M. U. L. O. moet vóór 1914 geregeld zijn. Dat is de school voor den middenstander. De verhouding tusschen Hoofd en Onderwijzers eischt regeling. De school aan de ouders en de school geheel voor het kind, moet de leus zijn in waarlijk Christelijk-nati- onalen geest. Vele andere vraagstukken komen hierbjj ter sprake. We hebben in dit opzicht veel verwachting van 't eerste Chr. Nationaal Schoolcongres, dat dit jaar zal gehouden worden onder leiding van Dr. Woltjer en Dr. De Visser. Spreker wekt op tot bezoek aan dit Congres. Een geleerd Duitsch prof. vindt dit do twee grootste vraagstukken de uitvinding van ge schikte motoren voor vliegwerktuigen en het onderwijsvraagstuk. Met een opwekkend woord besluit de heer Brants zijn schoone rede, die naar we reeds vernamen met groot genoegen werd aange hoord en in onze onderwijskringen ongetwijfeld nog menigmaal een punt van bespreking zal zijn. De spreker heeft veel genoemd, dat aan leiding kan geven tot een vruchtbare beraad slaging tot heil onzer scholen. Het was waarlijk een genot, deze ook uit Toen eenige betering intrad en het lichaam zich herstelde, bleef niettemin de geest onrustig en verslagen. Want de dagen van stil nederliggen hadden hem tot zich zelf gebracht. Zijn zonden, die hij tot heden, gedeeltelijk vergoelijkt en gedeeltelijk als onvergeeflijk had geacht, kwamen hem nu in het rechte licht te staan. 't Werd een zware strijd in zijn binnenste. Wat moest hij doeu. Ze bekennen of ze verbergen Hij durfde geen van beide. Kón hij ze belijden Maar dat hield immers zijn veroordeeling in voor de vierschaar Gods 1 En nog altijd leefde in zijn binnenste de ge dachte, zich zelf te redden. Kón hij ze ver bergen O, hij voelde, hij voelde het, zijn hei- melijkste zonden stelde God in het licht van Zijn aanschijn. 't Werd hem ontzettend benauwd. Overal ontmoetten zijn gedachten de gerechtigheid Gods, Zijn vergeldende wrake. Hier was geen onvluchten mogelijk, geen uitweg stond hier open. Zóó gingen dagen voorbij. Verwaal en zijn vrouw bemerkten wel, wat worsteling in die ziel plaats had. Maar wat vermochten zij hierin Eejis, terwijl juffrouw Verwaal, met haar Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave. DOOK ZELANDIA.

Krantenbank Zeeland

Luctor et Emergo | 1913 | | pagina 1