Hntirmlutionair
mt
nieuws- en Hdoenentieblad
Zeeland.
Gem eenter a a d.
FEUILLETON.
In den Levensstrijd.
No. 982
Woensdag 8 Januari 1913.
10e Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen. Ter Neuzen ƒ1,
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars,
teuren en Brievengaarders.
INGEZONDEN STUKKEN TE
Franc©
Postdirec-
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITT0OIJ Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIËN:
Van 1—4 regels 0,40. Voor eiken regel meer 0^10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing deczcifde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
inzending van advertentiën vóór aren op den dag der uitgave. Grootere letters worden naar plaatsruimte bereUafl.
-^^rh-N HP. PRDACT1E: ABONNEMENTEN EN ~ADVERTBNTlfej TE BBZQROEN BU DEN UITGEVER.
*5»
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der uitgave.
De Burgemeester der gemeente TER NEUZEN
maakt bekend; dat eene Openbare Verga
dering van den Gemeenteraad zal worden ge
houden op Donderdag den 9 Januari 1913, des
voormiddags te 10 ure.
Ter Neuzen, den 7 Jan. 1918.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
V Wat is beter?
De liberalen hebben in 1848 van het koning
schap een decoratieve instelling gemaakt
zei mr. Troelstra in zijn Kerstrede.
En terechtde uitdrukkingen „vliegwiel
„ornament", enz. ter aanduiding van de ko
ninklijke macht gebezigd door liberale^schnj-
vers bewijzen, dat de spreker gelijk bad.
Om de Staatsmachine over het doode punt
heen te brengen, bijv. wanneer na een 4-jarige
periode de Kamer hernieuwd wordt en er toch
iemand moet zijn, die een stootje geeft
kan de koning goed gebruikt worden.
Ook vonden ze het niet onaardig, dat bij
plechtige gelegenheden, de Koning in het
midden der Volksvertegenwoordigers ver
scheen, om voor te lezen, wat de ministers
in de komende periode van plan waren te
doen. Dat stond wat meer gekleed, dan
wanneer de minister het zelf deed. En als
zulk een ornament wilden de mannen van
1848 bij deze en dergelijke gelegenheden nog
wel een koning dulden.
Maar persoonlijken invloed op den gang
van 's Lands zaken mocht lirj overigens niet
uitoefenen.
Of om met mr. Troelstra te spreken „zij
hebben er eene overigens ongevaarlijke in
stelling van gemaakt."
De anti-revolutionairen hebben zich tegen
een dergelijke opvatting van het koningschap
altijd verzet. Volgens hen is niet het volk
souverein, doch behoort de koning het te
wezen.
Als dan ook de Grondwet in hunnen geest
wordt gewijzigd, zal de positie der Koningin
tegenover die van de volksvertegenwoordiging
versterkt worden.
Mr. Troelstra noemt dit reactie en hij vindt
het als van zelf sprekend, dat de liberalen
door dit voornemen der rechtsche partijen zich
in concentratie vereenigen en hun onderlinge
88)
„'t Is daar immers zoo mooi, en daar is je
moeder ook. Ik zou zeker veel van haar houden."
„Hoor eens Em," zegt Greet, „je moet terug
gaan hoor, want Kee zal ongerust zijn en niet
weten, waar je zit. Ben je allang weg?"
„Al een heelen tijd, want ik was zoo moe
en 't was zoo warm tussclien 't duin en ik
ben eerst een beetje gaan zitten en ik heb
gedroomd ook."
„Gedroomd, hier in de duinen
„Ja heusch, op zoo'n mooi, stil plekje. En
toen ik wakker werd, ben ik hierheen gekomen."
„Nu," zegt Greet, dan zal Kee wel heel onge
rust over je wezen en je moe en pa misschien
ook wel. Kom, laat ik je maar gauw terug
brengen hé
„Hé nee," en de teleurstelling is heel duidelijk
op het lieve gezichtje te lezen„eerst nog
even vertellen hé Gree Toe héél even maar
„Goed dan," beslist Gree, „maar even hoor.
En dan breng ik je weg."
Nauwelijks is dat afgesproken, of Em Barends
zet zich op eon laag bankje aan Greets voeten
geschillen een oogenblik vergeten.
En even natuurlijk vindt hij het, dat de
socialisten daarbij de bondgenooten der libe
ralen worden.
Immers volgens hen is eene versterking
van de koninklijke macht een aanslag op de
volksvrijheid.
Is dit zoo?
Wij zouden het durven betwisten.
In het stelsel der volkssouvereiniteit berust
de regeermacht bij de helft plus één van de
leden der Tweede Kamer.
De geschiedenis der vorige eeuw heeft be
wezen, dat dit stelsel leidt tot onduldbaren
gewetensdwang.
Onder dit stelsel is het mogelijk, dat een
vader in zijn duurste rechten als natuurlijk
verzorger en opvoeder zijner kinderen wordt
gekrenkt. Het is niet noodig, dit voor onze
lezers nader uit te werken.
En nu is het evenzeer bekend, dat koning
Willem III, toen in 1878 het Volkspetitione-
ment om bescherming van dat onbetwistbare,
doch bedreigde ouderrecht vroeg, aan den
wensch van het grootste deel zijner onder
danen zou voldaan hebben, indien zijne macht
als constitutioneel vorst grooter was geweest.
Doch hij kon niethij had er de macht
niet toe;'zijn koningschap was slechts een
ornament, meer niet.
Maar al het water van de zee kan het histo
risch feit niet uitwisschen, dat in 1878 het
constitutioneele koningschap optrad als ver
dediger der volksvrijheden tegenover den
tyrannieken dwang van de helft plus één.
En wat er van de persoonlijke vrjjheid der
Nederlanders zou overblijven, als de socialisten
in bond met de liberalen liet heft in handen
kregen, leert 011s de geschiedenis der werk
staking wel. Niet gij zelf beslist over uw
eigen persoon dat doen anderen voor u.
En ge hebt u te onderwerpen, of uw leven
is zelfs niet veilig meer, als 't een beetje heet
loopt.
Wat is betereene versterking van het
Koningschap in het huis van Oranje met zijne
eeuwenoude traditie als handhaver en ver
dediger der volksvrijheden, of eene verster
king van het parlementarisme, waarin de
domme kracht van de stemmenmeerderheid
de beslissing geeft
Let wel met het oog op de volksvrij
heden.
Voor ons is het antwoord op die vraag met
twijfelachtig.
Wij voor ons, voelen ons veiliger onder de
hoede van eene koningin, die werkelijk ko
ningin is, dan onder de leiding van een meer
derheid, die blijkens de geschiedenis nog niet
het eerste abc kent van de ware vrijheid.
en wacht roet een hoog ernstig gezichtje, de
handen op den schoot gevouwen en de oogen
onafgewend naar Greet gericht. Emmy Harm-
sma neemt naast haar plaats en legt vertrou
welijk haar arm om haar nichtjes hals.
En Greet moet vertellen.
Ze doet liet zoo eenvoudig ze het kan.
Ze vertelt van het dochtertje van Jaïrus.
Onafgebroken staart Emmy haar aan.
't Is inderdaad een lieflijk tooneeltje op dit
stille plekje.
De eenvoudige vertelster, en aan haar voeten
twee meisjes, 't eene zeer sober, zelfs armoedig
gekleed, 't andere rijk, weelderigmaar heel
vertrouwelijk tegen elkaar geleund.
Greet heeft haar volle aandacht bij die twee.
En de kleinen hebben nergens oog of oor
voor, dan voor Greets vertelling.
„Toen kwam er," vertelde Greet verder,
„een man tussclien al het volk door naar
Jaïrus. Hij zei stilletjes tegen hem, dat liij
maar niet meer vragen moest of de Heere Jezus
mee wou gaan om zijn docliterje te genezen,
want dat het meisje al dood was
„Em 1" klinkt opeens een harde stem.
't Is Em, of ze in eens in een andere wereld
wordt verplaatst.
Alle drie wenden ze 't hoofd om naar den
kant, waar de stem gehoord wordt.
Daar staat, op eenigen afstand met vertoornd
V In de leer.
De liberalen zijn tegenwoordig in de leer.
Bij de socialisten.
Zooals men weet, munten deze heeren uit
in het gebruiken van een eigenaardig Ne-
derlandsch.
Op een groot aantal krachttermen hebben
zij beslag gelegd.
Die hebben ze speciaal ten eigen behoeve
gereserveerd.
Onze lezers kunnen de schitterendste proe
ven van hun welsprekendheid vinden in bijna
elke „redevoering", als waarop b.v. de be
roemde Duys de Kamer trakteert.
Vooral in het sarren en tarten van den
tegenstander leggen de socialisten een onmis
kenbaar genie aan den dag.
Langzamerhand nemen sommige liberale
persorganen deze slechte gewoonten over.
Ook in dit opzicht moeten ze immers tegen
de socialisten kunnen opbieden.
„Het Handelsblad" gaf pas geleden daarvan
een frappant staaltje.
In de Eerste Kamer had onze minister De
Waal Malefijt krachtig en beslist de houding
der regeering verdedigd inzake de zending.
Op zulk een wijze, dat zelfs bij den tegen
stander zijn optreden waardeering vond.
„Het Handelsblad" sprak echter, in plaats
van, van Z.Exc. den Minister van Koloniën
steeds heel kleineerend van „het Regeerings-
Wat dunkt u, leeren ze al niet aardig aan
En de christen-zendelingen werden met den
liefelijken naam bestempeld vanchristen-hadji's.
Al weer een nieuwe proeve van bekwaam
heid in het schelden.
Men weet, dat ieder Mohammedaan volgens
den Koran verplicht is, zich minstens eenmaal
in zijn leven ter bedevaart naar Mekka te be
geven.
Ze noemen dezen tocht den hadj.
Dat beteekent zooveel als „ten hoogtijde op
gaan."
Degenen, die den hadj hebben meegemaakt,
heeten voortaan hadji's.
Deze hadji's zijn zeer fanatiek, en werken
de christelijke zending zooveel mogelijk, met
geoorloofde en ongeoorloofde middelen tegen.
Met ,deze dweepzieke, fanatieke personen
worden nu de christen-zendelingen op één lijn
gezet.
Welk een waardeering spreekt voor de
christelijke religie, die immers in de dagen
van de witte das alleen bij de [liberalen veilig
heet, blijkt zonneklaar.
Inderdaad, de liberalen [zijn |tegenwoordig
werkelijk in de leer.
En ze maken ontegenzeggelijk groote vor
deringen. Z.
gezicht, mijnheer Barends.
Dreigend kijken zijn oogen Emmy, en dan
weer Greet aan. 4
„Kom hier Em, dadelijk 1" en hij stampt vol
ergernis met den voet op den grond.
Hij kan 't niet verdragen, dat zijn kind, zijn
dochtertje zich bevindt in 't gezelschap van
dat schooiersvolk. Zijn trots wordt er door
gekwetst. Werd hij niet door dien Steven
beleedigd Had ze hem niet hooghartig den
aalmoes teruggestuurd, dien hij hun had ge
schonken
Zeker, hij was blij, dat hij Em terugzag. Hij
had er lang genoeg naar gezochtmaar dat
hij ze in dit gezelschap aantrof, was hem meer
dan ergerlijk.
„Kom Em, kom dan
Zijn stem klinkt lang niet vriendelijk zijn
trots en boosheid en ergernis maken ze on
aangenaam.
„O pa," roept Em, „hier is nu eindelijk Greet!
Ik heb ze gevonden. En ze vertelt juist zoo
mooi, Pa, mag ik nog éven
„Zul-je komen, oogenblikkelijk en er is
zulk een dreigende klank in zijn stem, dat Em
er van beeft.
„Laat dat kind los, laat ze los, daar hóór-je
niet. Kom hier
„Gauw, Em, ga maar gauw," zegt Greet met
gesmoorde stem. Ze voelt de beleediging, die
V Onze Schooldag.
Donderdag 16 Januari belooft voor de voor
standers van ons Christelijk onderwijs en onze
omgeving een goede dag te worden.
Op dien datum wordt gehouden een Schooldag,
bijeenkomsten, waarop door twee sprekers
zal worden geredevoerd over onderwerpen,
die ons allen zeer ter harte gaan.
De vergaderingen worden gehouden in Ter
Neuzen, in de Gereformeerde Kerk.
Ze zijn georganiseerd door een Comité, waarin
bijna alle Christelijke schoolbesturen vertegen
woordigd zijn, benevens de afd. „Land v, Axel,"
van de Vereeniging van Chr. Ond. en On-
derw.(essen) in Ned. en O. I.
De eerste vergadering heeft plaats 's nam.
2 uur.
Dan spreekt de Heer K. Brants, distr.-
schoolopziener in Goes, tot voor kort hoofd
eener cnr. school te Rotterdam.
Het onderwerp zijner rede is„De tegen
woordige stand van het onderwijs-vraagstuk."
Voorwaar, een hoogst belangrijk onderwerp.
Waarin de eminente spreker thuis is, als
weinig anderen de heer Brants heeft immers
ook deel uitgemaakt van de sub-commissie
voor het lager onderwijs van het Ineenscha-
kelings-rapport.
's Avonds half zes treedt op Ds. Petersen,
van Veendam.
Deze spreekt overTruffel en Geweer."
We verwachten veel belangstelling.
Niemand zal zich beklagen, dezen Schooldag,
die voor alle voorstanders van het chr. on
derwijs toegankelijk is, te hebben bijgewoond.
z.
V Aangifte ter Inschrijving voor
de Militie.
Wij herinneren de in 1894 geboren manne
lijke personen er aan, dat zij zich tusschen
1 en 31 Januari a. s. hebben aan te geven
ter Secretarie hunner gemeente ter inschrijving
voor de Militie.
Voor Ter Neuzen kan men dit doen op
eiken werkdag van 9 tot 4 uur. Des Zaterdags
tot 2 uur.
De bijzondere aandacht wordt er op geves
tigd, dat bij de aangifte ter inschrijving ge
legenheid bestaat om op te geven de reden
van vrijstelling, die de in te schrijven persoon
vermoedelijk zal kunnen doen gelden.
Voorts is het noodig, dat door of voor hen,
die elders geboren zijn, bij het doen van de
aangifte ter inschrijving wordt overgelegd een
uittreksel uit het geboorteregister, welk uit
treksel op aanvrage kosteloos wordt verstrekt.
Men wordt dringend verzocht, zich zoo
er in dit dringend roepen ligt, zeer wel.
Emmy's gezichtje is heel bleek geworden.
Een paar dikke tranen springen haar uit de
oogen.
Werktuiglijk gaat ze op haar vader toe.
Deze doet geen stap dichter bij, maar als
Em bij hem gekomen is, grijpt hij haar heftig
bij den arm en eenigszins ruw haar vasthoudend
verwijdert hij zich haastig met zijn kind, zonder
Greet of haar zusje zelfs met een blik te ver
waardigen.
Greet ziet ze verdwijnen en ze heeft ziels
veel medelijden met de arme Em. Ze kent
haar zacht karakter, haar licht ontvankelijk
gemoed. En tegelijk voelt ze den angst der
laatdunkende vernedering steken.
Emmy Harmsma zit nog steeds op 't zelfde
plekje Verschrikt kijkt ze Greet aan.
Ze begrijpt niets van dit alles.
„Wat gaat die booze man met Emmy doen
zegt ze.
„'t Was haar vader, EmHij kwam haar
halen. Hjj was zeker boos dat Emmy zoo
lang was weggebleven."
Em is maar half tevreden.
Ze kijkt Greet heel ongeloovig aan.
„'t Is tóch een booze" man zegt ze, en zoekt
dan haar oude pop van den grond, met wie
ze een heel gesprek gaat voeren over het ge-
DOOR ZELANDIA.
I