Biimenlandsch Nieuws.
Gemengd Nieuws.
Telegrafische Berichten.
Kerk en School.
Uit Stad en Provincie.
Landbotiwberichten.
Haidelsberichten.
tegen de christelijke partijen, als tegen de
socialisten.
Tegen zwart en tegen rood tegelijk
Schoot niet het heele bondgenootschap van
vrij-liberaal tot vrijzinnig-democraat uit zijn
slof om die beschuldiging te ontzenuwen
Ja, gewis.
Bij monde van Mr. Goeman Borgesius.
En welke verpletterende argumenten voerde
hij aan
Ze waren even kort als krachtig.
Hij vatte ze samen in één woord.
En noemde Schapers beweringOnzin
Schaper was er niet door bekeerd van zijn
dwaling.
Hij handhaafde zijn vonnis.
En ging voor dat groote woord niet op zij
hoe zou hij ook, hij de socialist
En Schaper had gelijk.
Meer dan hij zelf vermoedde.
Want het is bij de liberalen, niet slechts
een opbieden tegen de socialisten (dat óók
het is meer.
Het is de zuigkracht der beginselen.
Liberaal en socialist zijn het in den grond
der zaak ééns.
Als het maar gaat tegen het Christelijk
kabinet, tegen de rechtsche meerderheid
tegen de handhaving van Gods ordinantiën.
Zij stoelen op denzelfden wortel.
Ze leyen uit één beginseldat der Revolutie.
Dat is reeds zoo vaak met de stukken be
wezen, dat het geen verder betoog thans meer
behoeft.
Dat zal in 1913 weer zonneklaar blijken.
De algemeene stormloop op ons Christelijk
Kabinet vindt Borgestus naast Schaper in
't geweer.
Door de zuigkracht van het beginsel.
Z.
De Katholieken en het onderwijs.
De commissie, benoemd door het bestuur
van den Algem. Bond van R.-K. Kiesvereeni-
gingen in Nederland, om rapport uit te brengen
over de vraag hoe te komen tot gelijke be
handeling vanwege de overheid van het open
baar en het bijzonder lager onderwijs, ook in
verband met de a. s. Grondwetsherziening is
met haar arbeid gereed gekomen.
Het rapport komt tot de volgende conclusie
le. Uit Grondwet en wet worde alles ver
wijderd, wat zou aanduiden, dat in beginsel
het geven van onderwijs is een^eel der staats
zaak.
2e. De ouders behooren de kosten te dragen
van het onderwijs hunner kinderen. Teneinde
ongewenschte toestanden te voorkomen, heeft
de Staat een evenredig schoolgeld, in dier
voege, dat bedeelden worden vrijgesteld, min
vermogenden reeds een deel opbrengen en
voor meergegoeden het verschuldigde der
kosten per leerling niet overschrijden.
3e. De Staat betale aan de bijzondere school
besturen terug, wat deze aan de onderwijzers
betalen, vermeerderd met een som per leerling
voor de algemeene exploitatiekosten eener
gewone lagere school.
4e. De Staat betale ditzelfde uit aan de
gemeentebesturen en verbiede gelden uit de
gemeentekas aan het openbaar onderwijs ten
koste te leggen.
5e. De wet treffende een regeling, waarbij
de verschillende schoolbesturen voor de dooi-
hen te maken kosten voor localiteit schadeloos
worden gesteld.
6e. De wet stelle de eischen vast waaraan
de verschillende soorten van lager onderwijs
moeten voldoen en eische waarborgen, dat
deugdelijk onderwijs worde gegeven.
7e. De wet steile de salarissen en verdere
tegemoetkomingen voor de onderwijzers vast.
8e. Er kome een regeling der wachtgelden,
die meer waarborg biedt voor de openbare
onderwijzers dan de tegenwoordige.
De commissie bestond uit de heerenA.W.
Bos, A. F. Diepen, D. A. P. N. Kooien, F. A.
Moerel, P. van Nispen tot Sevenaer.
(Zei.)
het daarbij zéér ontgelden en de haarlokken
werden haar uit het hoofd getrokken. De
gemeentepolitie was in een ander stadsge
deelte, toen de rijkspolitie een drietal van
Sluiskil, onder hevig verzet, waarbij de blanke
sabel getrokken moest worden, geboeid naar
het bureau voerde.
Dinsdagavond had de laatste Prov. boot,
die hier aankomt, veel oponthoud. Dwars in
de haven lag een schip met beeten, dat wegens
het spuien voor anker was gekomen, en wegens
het ruwe weder niet meer naar buiten kon.
De boot probeerde tweemaal er langs te varen,
doch zulks ging niet. Daarop ging men naar
het nieuwe kanaal en ontscheepte aldaar de
ongeveer 150 passagiers.
Een sleepboot haalde de tjalk weg uit de
haven, waarna de Prov. boot terugkwam om
de goederen te lossen. Dit alles veroorzaakte
veel oponthoud en onaangenaamheid met het
ongunstige weder.
Eenige jongens hebben alhier bij enkele
winkeliers de toonbanklade gelicht. De schoen
handelaar Salomé deed aangifte bij de politie,
die twee hunner arresteerden.
Aan de nieuwe Sluis alhier zijn van een
bewoner 6 kippen en een haan gestolen. De
haan is teruggevonden. Bekenden moesten
deze diefstal gepleegd hebben.
De klerk der post, en tel. le kl. J. H.
Kohn van Valkenburg is verplaatst naar Ter
Neuzen.
Hoek. Dinsdag werd alhier aanbesteed door
de vereeniging „Doelmatige Samenwerking"
210,800 kg. Superphosphaat, 64,500 kg. Chiïi-
"alpeter en 9300 kg. Kaïniet.
Laagste inschrijver was voor Superphosphaat
levering Mauntsfort 96,200 kg. D. Scheele Az
Ter Neuzen voor f2,12. Levering Ter Neuzen
114,100 kg. dezelfde voor f2,10
Voor Chilisalpeter (Mauritsfort) 36,900 kg
voor f19'34' Levering Ter Neuzen
27,b00 kg. dezelfde voor f 13,32.
Voor Kaïniet, levering Ter Neuzen 9300 kg
A. Wieland, Ter Neuzen voor f2,14.
Deze leveringen werden gegund.
De St. Ct. van Woensdag bevat de ken
nisgeving van de namen van hen die bij de
wetten van den 12den en 13den dezer (St.-
bladen 368—431) genaturaliseerd zijn.
Wij vinden daaronder Pieternella Maria
Elizabeth van Pienbroek, weduwe van Ludwig
Heinrich Schalk, zonder beroep, te Ter Neuzen.
Op de weegbruggen der Z. V. T. M. zijn
gedurende de laatste campagne ruim 18 mil.
K.G. suikerbieten gewogen. Te weten IJzen-
dijke 10V, milj., Oranjedijk 61/, milj. en Veld
zicht een groot miljoen.
Nog enkele honderdtallen wagonladingen
hggen op den grond. (M. Ct.)
De bodeloop Oostburg— Zuidzande—Cad-
zand zal met ingang van 16 Januari 1918 ver
vallen van af dat tijdstip heeft het postver
voer plaats per tram.
lot waterbouwkundige van de calami-
teuze Hoofdplaat- en Thomaespolders is Maan
dag met 15 van de 20 stemmen benoemd de
heer A. Mooldijk te Oudshoorn.
(M. Ct.)
POSTER IJ EN.
Nieuwjaar.
Om in het binnenlandsch verkeer voor 1
cent te kunnen worden verzonden, mag op
prentkaarten, behalve het adres, niet anders
worden geschreven dan de naam, de woon
plaats en het beroep van den afzender en de
dag der afzending. Op visitekaartjes mag
alleen door enkele letters de reden van de
toezending worden aangeduid, als: m. g.,p.f
en dergelijke.
nog zoo ouderwetsch, dat ze meenen, dat het
gras en de klaver der weiden geen voedsel
noodig heeft. Vooral in de zandstreken van
ons vaderland is het een vaste gewoonte om
jaarlijks de weiden in den laten herfst of in
den winter kaïniet en slakkenmeel te geven.
In de klei geeft men vaak in het voorjaar zoo
vroeg mogelijk superphosphaat op de weiden.
Verder wordt door velen in het voorjaar een
matige chilisalpeterbemesting gegeven. Maar
ook op de klei hebben de weiden behoefte aan
kali. Kali op kleigronden, het is in den laat-
sten tijd overtuigend bewezen door tal van
proeven, dat het hoog noodig is, dat het in
elk geval rendeert. Grassen en klavers, vooral
de laatste, gebruiken heel wat kali en waar
nu voor tal van landbouwgewassen gebleken
is, dat kali ook op betere gronden in vele
streken noodzakelijk is, is er geen enkele
reden, om de kali op de wei uit te schakelen.
Ook de weide heeft een volledige bemesting
noodig, ook op de klei. Als kalibemesting op
de klei kan met vrucht gebruikt worden het
40% kalizout, dat in 't begin van den winter
tot een hoeveelheid van 200 a 300 K.G. per
Hectare kan uitgestrooid worden. Het gras
en de klaver begint reeds vroeg in het voor
jaar te werken. De wortels moeten tot vor
ming van stengels reeds vroeg, b.v. omstreeks
Februari het noodige voedsel in den bodera
gereed vinden. Vandaar, dat het kalizout op
zijn laatst in Januari moet uitgezaaid worden.
Op het zand, waar men van 500 K.G. tot 1000
K.G. kaïniet geeft, wordt dit gewoonlijk reeds
zeer vroeg, zelfs in December uitgezaaid. Het
is merkwaardig, hoeveel een goed bemeste
weide kan opleveren, hoeveel meer dan een
niet of niet-volledig bemeste. En de boer,
die zich de moeite zou willen getroosten, te
berekenen, wat zulk een wei meer oplevert,
zou zien, dat het aan de wei bestede geld
veelvoudig terugkomt. En wanneer zulk een
weide later gescheurd wordt, levert zij in alle
opzichten een pracht van bouwgrond op.
Middewinters of Kersthoorns.
Men schrijft uit Twenthe aan de N. R. Ct.
Als eeu herinnering aan een in deze streek
vrij algemeen gebruik van vroeger jaren hoor
den we dezer dagen nog het eigenaardig jode
lend geluid van den middewinters- of Kerst
hoorn over de velden klinken. Een flinke
boerenzoon stond bij den waterput vóór zijn
woning, en blies een aardig jodeldeuntje. Het
instrument, waarop hij blaasde een erfstuk
van zijn voorvaderen was vervaardigd uit
twee stukken gekuipt wilgenhout, door een
viertal houten banden tot een soort hoorn ter
lengte van ruim één meter samengevoegd.
Het mondstnk werd gevormd door een een
handbreed Jangen uitgeholden vliertak, waarin
een opening van een duim dikte. De hoorn
was eenigszins gebogen en had aan 't andere
eind een opening van ongeveer U/a d.M. mid
dellijn. Van vier weken vóór Kerstmis (lsten
Zondag van den Advfent) tot 6 Januari (Drie
koningen) zoo vertelde ons de kloeke Twent-
sche jongen, besteedde hij dagelijks een of
meer van zijn vrije uren aan het blazen op
den middewintershoorn ter aankondiging van
of ter herinnering aan het Kerstfeestkoude
noch ruw weer konden hem hiervan terug
houden.
Dit gebruik, dat voor een jaar of twintig
nog vrij algemeen in zwang was in Twenthe,
is thans zoo goed als uitgestorven. Geen
wonder dan ook, dat men deze hoorns reeds
aantreft onder de verzamelingen van de Oud
heidskamers te Enschede en Oldenzaal.
Hoek 9 en 2 uur, Ds. H. v. d. Wal.
Kloosterzande
Hervormde Kerk.
Ter Neuzen 9'/i en 2 uur, Ds. A. Timmerman.
Sluiskil 2 uur Dhr. H. J. v. d. Ouden.
Alel en 2 uur, Ds. J. B. T. Hugenholtz.
Zaamslag 9 en 2 uur, I)s. G. van Dis,
Hoek 9 en 2 uur, Ds. E. Raams.
Hulst 9 uur, Ds. Den Boer.
Sas van Gent 9 uur, Ds. H. Akersloot v. Houten
Roos.
Chr. Qeref. Kerk.
Zaamslag 9 en 2 uur. Leeskerk.
Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat.)
Ter Neuzen 9, 2 en B'/a uur, Ds. J. Fraanje.
Oud-Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen 9, 2 en B1/, uur, Leeskerk.
Lokaal „Eben-Haëzer" (Kerkhoflaan).
Ter Neuzen ö'/i uur Evangelisatie.
DINSDAG 31 DECEMBER 1912.
(Oudejaar.)
Gereformeerde Kerken.
Ter Neuzen 5'/j uur, Ds. J. F. van Hulsteijn.
Axel A 5</j unr) Ds. J. H. Lammertsma.
Axel B 61/, uur, Ds Chr. Bruins,
aamslag 2 uur, Ds. J. H. Lammertsma van
Axel.
Hoek 5Va uur, Ds H. v. d. Wal.
Hervormde Kerk.
i,er. geuzen 5'/i uur. Ds. A. Timmerman,
bluiskil Geen dienst.
Axel 6uur, Ds. J. B. T. Hugenholtz.
Zaamslag 5>/2 uur, Ds. G. van Dis.
Hoek 5'/, uur, Ds. E. Raams.
Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen 6'/i uur, Ds. J. Fraanje.
WOENSDAG 1 JANUARI 1913.
(Nieuwjaar).
Gereformeerde Kerk.
Ter Neuzen 9 uur, Ds. J. F. van Hulsteijn.
Axel A 9 uur, Ds. J. H. Lammertsma.
Axel B 9 uur, Ds. Chr. Bruins.
Zaamslag Geen dienst.
Hoek 9 uur, Ds. H. v. d. Wal.
Kloosterzande Geen dienst.
Hervormde Kerk.
Tei Aouzen 9'/j nur, Ds. A. Timmerman.
Sluiskil Geen dienst.
Ax0! 9'/i uur, Ds. J. B. T. Hugenholtz.
Zaamslag 9 uur, Ds. G. van Dis.
Hoek 9 uur, Ds. E. Raams.
Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen 9 uur, Ds. J. Fraanje.
TER NEUZEN 28 December 1912.
Het Kerstfeest behoort weer tot het ver
leden-
Donderdagavond had het Kerstfeest van de
Geref. Zondagsschoolvereeniging „Jachin" in
de Geref. kerk alhier plaats. Met aandacht
werden de verhalen door de kinderen aange
hoord en de hen aangeboden versnaperingen
werden gretig gebruikt. Een mooie verzame
ling kerstboekjes werd wederom uitgereikt.
Vrijdagavond vierde in dat zelfde kerkgebouw
de Zondagsschool „Samuel" haar Kerstfeest
met hare 450 leerlingen ongeveer.
Donderdagavond hield de Chr. Jongel.-Ver
eeniging. „Bidt en Werkt", eene „openbare
vergadering met een electrisch verlichte Kerst
boom in het lokaal „Bethel", alhier.
Vrijdagavond had ook nog Kerstfeestvierin;
plaats in „Belhel" van de Herv. Zondagsschoo
Dinsdag 31 December a. s. is het markt
dag alhier, inplaats van Woensdag, met het
oog op Nieuwjaar.
Gedurende de beide Kerstdagen was er
in de herbergen wederom dansmuziek. Woens
dagavond hadden reeds vechtpartijen plaats.
Doch Donderdagavond was het erger. Een
ernstige vechtpartij had op de Bijkstraat
plaats. Het gelaat van eene vrouw moest
Gereformeerde Kerken.
Beroepen te BaambruggeB. Fleurke te
Ter Aar.
Bedanktvoor Alkmaar H. Meijerte Kollum.
Ned. Hervormde Kerk.
Beroepen te Midwold (toez.)C. J. P. Hop-
ster te Anna Paulowna,
Aangenomen naar Koudekerke Fr. Postma,
te Ilijkersmildenaar Zwijndrecht J. C. c!
Trillaart te Hendrik-Ido-Ambachtnaar Eest
rum J. H. Ellerecht, cand. te Grijskerk.
Bedanktvoor HouwerzijlJ. A. Berghuis
te Oosterend (Fr.)voor Oiid(e-Tonge B. v. d.
Wal te Hoevelaken
Volgens het Handboek der Geref. Kerken
voor 1913, zijn er in ons land 694 kerken met
554 dienstdoende predikanten en 445,127 doop
leden. Er zijn 171 vacatures, waarvan de
provincie Friesland er het grootste aantal heeft,
n.l. 22. In 1912 werden in een viertal kerken
de ambten ingesteld en wel te Kommerzijl,
Wijk bij Duurstede, Koog-Zaandijk en Drim-
melen. Ds. L. Neijens te Amsterdam is de
oudste dienstdoende predikant. In 1912 stier
ven een 10-tal Geref. predikanten. Het aantal
predikanten voor de Buitenkerken en Zendings-
posten bedraagt 18.
Kali op de wei.
Dat de weide bemest moet worden weet nu
zoowat iedereen. En weinig landbouwers zijn
Brand in een bioscope.
In een bioscoop-theater te Menin in de
nabijheid van de Fransche grens brak tijdens
een voorstelling brand uit. De vlammen ver
spreidden zich met ijzingwekkende snelheid
over het geheele gebouw. Onder de aanwe
zigen ontstond een ontzettende paniek. In
het gedrang werden 12 personen gedood en
een 50-tal sewond, waarbij enkele zeer ernstig.
Zoo luidde een telegram uit Brussel. Latere
berichten melden nog hel volgende
Tijdens de voorstelling raakte een film in
brand. Ofschoon het gelukte den brand on
middellijk te blusschen, was het pnbliek door
schrik bevangen naar den uitgang der zaal
gevlogen. Van de galerij sprongen een aantal
mannen en vrouwen, die niet geloofden bijtijds
den uitgang te kunnen bereiken in de zaal,
hetgeen de verwarring nog deed toenemen.
Een ontzettend gedrang, waaronder tal van
kinderen luid schreeuwden, ontstond. Twaalf
personen werden dood gedrukt of dood getrapt
onder deze twaalf verongelukten zijn 5 kinderen
van 6, 7 of 8 jaren, alsmede ern oude vrouw-
van 69 jaar. Bovendien werden 20 personen
meer of minder ernstig gekwetst. Dat alles
speelde zich in enkele minuten af, daar de
zaal in donker was en slechts één uitgang
had.
PREDIKBEURTEN.
ZONDAG 29 DEC. 1912.
Gereformeerde Kerk.
Ter Neuzen 9 en 2 uur. Ds. J. F. van Hulsteijn.
Axel A 9 uur Ds. Chr. Bruins en 2 uur, Ds.
J. H. Lammertsma.
Axel B 9 uur, Ds. J. H. Lammertsma en 2
uur, Ds. Chr. Bruins.
Zaamslag 9 en 2 uur, Dr. J, Jansen van Wom-
mels.
Den Haag. H. M. de Koningin zal zich bij
de begrafenis van den gepensioneerden vice-
admiraal Sweers de Landas Wijborgh doen
vertegenwoordigen door den luitenant ter zee
le klasse Jhr. van Muhlen. Z. K. H. de Prins
zal ook tegenwoordig zijn.
Den Haag. De le Kamer hervatte heden de
werkzaamheden om morgen de Indische be
grooting te behandelen.
Den Haag. Blijkens een aan het Departe
ment van Koloniën van den Gouverneur-gene
raal ontvangen telegram uit Borneo, had bij
het landschap Landak tweemaal een treffen
plaats met Dajakkers, waarbij onzerzijds 1
officier sneuvelde en 1 officier en 5 man ge
wond werden.
Breda. Heden overleed in den ouderdom
van 52 jaar overste J. A. de Voije, eerste
officier van de Kon. Militaire Academie.
Amsterdam. Heden had de begrafenip plaats
van den heer H. Seret, oud-lid der 2e Kamer.
Tegenwoordig waren Minister Heemskerk,
Generaal Fabius, Jhr. Mr. de Savornin Lohman'
Op het graf werd op verzoek niet gesproken.
Op verzoek van Mevr. Seret, sprak Prof. Gee-
sink een afscheidswoord. Na het zingen van
een psalm, dankte een zoon van den over
ledene voor de laatste eer zijn vader bewezen.
Almelo. De correspondent van het Handels
blad seint dat alhier 4 huizeu in den asch zijn
gelegd. De inboedels zijn verbrand. Verzeke
ring dekt de schade.
Slttard. Wegens een defect aan de hoofd
gasleiding, heerschte aan den avond van den
tweeden Kerstdag, in de huizen en op de
straten volkomen duisternis.
MIDDELBURG, 27 Dec.
Ter graanmarkt van heden was de aanvoer
zeer gering. Prijzen onveranderd. Stemming
flauw.
Noteering van boter en eieren.
Boter f 0.76 a 0,82 voor particulieren f 0,84
per Va kilo.
Eieren f 5.60, voor particulieren ƒ6.— per
100 stuks.
Noteering van de Veilingsvereeniging
Walcheren alhier.
Eieren f5,20 a f6.
