Van Houtcn's
Cacao
Kecla jzcl e Eeilclite ra_
Uit Stad en Provincie.
Kerk en School.
Laiidbouwberichten.
Talrijk zijn de openlijke en bedekte aanvallen, waar
aan dit goede fabrikaat, waarvan men de concurrentie
vreest, blootstaat. In weerwil daarvan worden dagelijks
talrijker de gebruikers die de goede eigenschappen
er van op prijs stellen.
Zuiver en oplosbaar vol vetgehalte heerlijke
krachtige cacaosmaak licht verteerbaar. Uiterst
goedkoop, want men heeft veel minder noodig voor
de bereiding.
Vooral in Servië heerscht een oorlogszuch
tige stemming. Zooals men weet, wil de
Turksche regeering geen oorlogsmateriaal voor
Servië doorlaten en nu heeft de Servische ge
zant bij de Porte den eisch gesteld, binnen 48
uur den doorvoer toe te staan dit beschouwt
Turkije als een ultimatum. Men heeft den
gezant laten weten, dat men zoo spoedig geen
antwoord kon geven.
Ook Griekenland heeft zijn oude veeten en
verlangt naar het oogenblik, dat het met an
dere Balkan-Staten met Turkije kan afrekenen.
Alleen kan het dit niet doen, daarom sloot
het zich bij de andere Staten aan.
Het kleine Montenegro volmaakt het quar
tet. De Koning heeft last gegeven tot alge-
meene mobiliseering en sedert eergisteren
rukken de troepen naar de grenzen, onge
twijfeld met het vurig verlangen, deze hoe
eer hoe liever te kunuen overtrekken.
Wat nu Rumenië betreft, wordt thans weer
gemeld, dat het niet buitengesloten is, dat het
zich onzijdig zal houden en op grond van be
loften aan Rusland het klinkt anders dan
gisteren noch de eene, noch de andere
partij zelfs, niet indirect zal ondersteunen.
Rijkspostspaarbank.
In de maand September werd op dit kantoor
en de daaronder behoorende hulppostkantoren
ingelegd f 16467.57, terugbetaald f 17325.72.
Het laatst uitgegeven boekje w^s no. 9197.
Bij het examen voor vaandrig slaagde
de sergeant van het reservekader de heer
K. Dees, zoon van den wethouder D. J. Dees.
In de vergadering van het comité ter
bevordering van de stichting eener muziektent
alhier, bleek uit de voorloopige optelling van
de bedragen der inteekenlijsten, (lat thans tot
een bedrag van f776,13 door de ingezetenen
is geteekend, terwijl nog enkelen door de com
missieleden mdeten bezocht worden.
De commissie was zeer voldaan over dit
volgens hare meening bevredigend resultaat.
Voorts werd besloten om thans aan den
Raad eer. verzoek te richten om van gemeente
wege te willen overgaan tot het stichten van
eene voor de bestaande behoeften voldoende
muziektent, in de kosten waarvan het comité
dan met het door haar bijeengebracht bedrag
wil tegemoet komen.
Woensdagmorgen om ongeveer half 7 ure
is schipper J. de Lege met zijn klipperaak de
haven alhier willende verlaten, op den weste
lijken havendam omhoog geloopen en bij vallend
water blijven zitten.
De Prov. boot, om 10 uur van Hoedekens-
kerke komende, moest daardoor naar het
nieuwe kanaal doorvaren, om vandaar om
kwart voor elf naar Vlissingen te vertrekken.
Bij het hoogwatergetij in den namiddag is
het vaartuig, dat ledig was, zonder averij te
hebben beloopen, zonder assistentie vlot ge
komen en heeft de reis naar Breskens vervolgd.
Sluiskil. Door den heer A. Scheffelaar Klots
onderwijzer en zijne vrouw M. H. Tauber,
onderwijzeres aan school D alhier, is eervol
ontslag aangevraagd én gekregen tegen 15
Januari 1913, wijl beiden dan gepensioneerd
worden. Met het oog op het getal kinderen
aan die school zal waarschijnlijk dan één
vacature vervallen.
Gisterenmorgen zijn van Hulst naar Mid
delburg ter voorgeleiding voor den officier van
justitie gebracht E. de V. en J. B. J. de M.
verdacht van diefstal met geweldpleging. Na
gehoord te zijn, werden zij overgebracht naar
het huis van bewaring.
Koewacht. In deze gemeente zijn een paar
jonge paarden ziek geworden na liet gebruik
van geschoten haver. Men zij dus voorzichtig
met de voedering van haver, die langen tijd
buiten in het nat gestaan heeft.
Er zijn verscheidene partijen aardappelen,
van hier geleverd te Axel, nauwkeurig onder
zocht of er geen geheel of gedeeltelijk rotte
in voorkwamen. Enkele partijen werden ge
weigerd. Deze maatregel was noodzakelijk,
omdat de vorige week verschillende wagons
aardappelen werden teruggezonden tot groote
schade der verzenders.
IJzendijke. Het huis met tuin door de ge
meente van dokter Temmerman aangekocht
voor onderwijzerswoning en nieuw te bouwen
school is Maandag publiek verhuurd aan den
heer P. H. Antheuuis alhier tot 3 Mei 1913
voor den prijs van f 140, een onverwacht
buitenkansje voor de gemeentekas.
De kortelings gepasporteerde korporaal
van het Ned. Ind. leger P. van Houte te IJzen
dijke, had Woensdag het ongeluk beklemd te
raken tusschen de buffers van 2 spoorwagens.
Erg gekwetst aan den onderarm, moest da
delijk geneeskundige hulp ingeroepen worden.
Schoondijke. De hofstede onder Eede, in den
laatsten tijd zoo druk besproken, is thans
opnieuw alhier onder den hamer gebracht.
De hoogste inschrijving bedroeg f 18005, waarop
geen enkel bod werd gedaan. De vorige maal
werd zij toegewezen aan den heer Jan Riemens
te Zaamslag voor 31000, die echter om ver
schillende reden weigerde den koop te aan
vaarden. De toewijzing heeft over acht dagen
plaats.
Een hofstede aan den nieuwen Vlissing-
schen weg te Koudekerke ('t Zand) nabij Mid
delburg is gisteren met annexen in diverse
perceelen verkocht door notaris II. R. Struve
voor f 10778,25.
Vrederust. Woensdag is aanbesteed het
bouwen van twee paviljoenen elk voor 58
bedden en een blok van 4 woningen. Minste
inschrijver was de heer J. Machielse van
Haarlem f 104.425 voor de paviljoenen en
f 10.540 voor do woningen.
Gereformeerde Kerken.
Tweetal te StaphorstA. Dekkers te Zeven
huizen en G. Groot Nibbeling te Haulerwijk.
Beroepen te Zierikzee E. Bosman te Doe-
tinchem.
Aangenomen naar Kruiningen door W. S.
Pontier, cand. te Rotterdam.
Ned. Hervormde Kerk.
Beroepente Hiliegom F. J. Hospers te
Workumte Borculo: D. van Peursum te
Eindhoven.
Bedanktvoor Loon op Zand door A. Dek
ker te Gameren (Geld)voor Andijk (toez.)
door T. A. v. d. Vlies te Poortugaal.
Ds. J. J. Homburg, Pred. de&Ned. Herv.
Kerk te Goes, heeft bedankt voor de benoe
ming tot reizend evangelist van een nieuw op
te richten afdeeling der Rhijnsche Zending.
Te Delfshaven bestaan er plannen voor
het stichten van een derde kerkgebouw der
Geref. Kerk.
Dr. B. Wielenga, pred. bij de Geref. kerk
te Amsterdam, heeft ten slotte bedankt voor
het hoogleeraarsambt aan de Theol. School te
Kampen. De buitengewone Synode moet nu
weer bijeenkomen voor de benoeming van een
vijfden hoogleeraar.
Zeker is er wel eenige verandering gekomen
in vele landbouwbedrijven sommige gewassen,
waarvan vroeger weinig of geen sprake was,
hebben andere verdrongen, maar niettegen
staande alle veranderingen, hebben de ver
schillende granen, als tarwe, gerst en rogge
toch nog zulk een gewichtige plaats blijven
innemen, dat men in de meeste streken
spreekt van dat de oogst goed binnen is en niet
tegenvalt, dan is de zaak gezond, dan is het
jaar niet slecht meer.
De granen spelen dus nog eèn gewichtige rol
in elk landbouwbedrijfgeen wonder, dat elke
landbouwer dan ook dit gewas in de eerste
plaats goed bemest. En het is vooral in de
zandstreken, dat men voor de rogge allen
stalmest bewaart, tenminste een groot ge
deelte. In de kleistreken kan men de tarwe
en de gerst niet meer dan stalmest geven,
omdat de suikerbieten en de karwij daarvan
het leeuwendeel eischen. Maar zandstreek of
kleistreek, genoeg stalmest of te weinig, er
heeft zich uit alle verschillende proeven, die
in de laatste jaren genomen zijn, voor de
wintergranen een manier van bemesten op
den voorgrond gedrongen, die alle andere ver
dringt, een manier, die bewezen heeft, voor
eerst de beste te zijn. Het is de half stal-
lialf kunstmest bemesting. Wanneer men de
resultaten van de verschillende proefvelden
nagaat, in de Rijkslandbouwverslagen, dan is
het meestal deze bemesting, die de grootste
opbrengsten en de hoogste winsten geeft.
Wat verstaan we door half stal-, half kunst
mest bemesting? Wanneer een landbouwer
in het geheel geen kunstmest gebruikt, dus
enkel stalmest, dan kunnen we als gewone
hoeveelheid stalmest per Hectare rekenen 100
kar, elk van 300 K.G. Daar het in de meeste
bedrijven nu wel totaal onmogelijk zal zijn, op
alle met wintergranen te bezaaien gronden,
deze hoeveelheid stalmest te geven, heeft men
er aan gedacht een gedeelte van dezen stal
mest te vervangen door kunstmest. Door
welken kunstmest? Het spreekt van zelf,
dat daar, waar we een volledigen mest, na
melijk den stalmest vervangen, we dit ook
moeten doen door een anderen volledigen
mest. En om dien volledigen mest te krijgen,
hebben wij drie scheikundige meststoffen
noodig. Ten eerste chilisalpeter, ik weet het,
dat het vroeger de gewoonte was het chili
salpeter alleen in het voorjaar bij wijze van
overbemesting aan de granen te geven. Doch
in den laatsten tijd heeft de meening veld
gewonnen, dat een gedeelte van het salpeter
nog in het najaar gegeven moet worden,
zoodra het graan, hetzij rogge, tarwe of gerst
boven den grond staat. Ik reken daarvoor
50100 K.G. per Hectare al naar den bodem
behoefte aan stikstof en in verhouding tot de
hoeveelheid stalmest, die men gebruikt heeft.
Ook moet men daarbij wel eenigszins reke
ning houden met den toestand van den mest.
Als deze laatste nog lang en versch is en
gewoonlijk is de stalmest voor de winter
granen zoo dan werkt hij niet zoo snel en
is de straks genoemde hoeveelheid chilisal
peter gebiedende eisch. Het is toch nood
zakelijk er naar te streven de graanplantjes
vóór den winter zooveel mogelijk te ontwik-
ielen, opdat stengels en wortels reeds zóó
krachtig zijn, dat ze zonder gevaar ook een
strengen winter kunnen doorkomen en in het
voorjaar weder zoo spoedig mogelijk den groei
hervatten.
Verder hoort tot dezen volledigen mest kali
en phosphorzuur. Is het chilisalpeter noodig
om de planten te ontwikkelen, te doen groeien.
De beide laatstgenoemde kunstmeststoffen
zullen bet stroo krachtig en sterk maken,
zullen beletten, dat het bij hevige windvlagen
omver waait, m.a.w. legert.
En wat is nu goedkooper, heel stalmest of
een bemesting als boven beschreven Stellen
we, dat we per Hectare 600 K.G. kainiet, (of
150 K.G. chloorkalium) geven 400 K.G. tho-
mansphosphaat (of 300 K.G. superphosphaat)
en 300 K.G. chilisalpeter (waarvan 100 K.G.
in het najaar) dan kost deze kunstmest on-
géveer f50 a f60. Daarmede sparen we uit
minstens 50 kar stalmest, die we op f2 re
kenen en dus f100 kost. De half stal- half
kunstmest bemesting is dus goedkooper.
Gemeenteraad van Axel.
In de Dinsdag gehouden zitting van den
gemeenteraad werd een verzoekschrift van
de vereeniging van Nederlandsche schoolartsen,
om eene verordening vast te stellen, teneinde
eene betere regeling te verkrijgen van het
Geneeskundig Staatstoezicht op de besmette
lijke ziekten, met het oog op den toestand in
de openbare en bizondere lagere scholen, voor
kennisgeving aangenomen.
Werd besloten adhaesie te verleunen door
het aanbieden van een adres aan den Min.
van Financiën op een verzoek van den A. N.
W. B. om eene betere regeling tusschen Oost
en West-Vlaanderen (Zeeland.)
Op een verzoekschrift van G. W. Hottinga,
A. P. Freeckenhorst en A. Yzebaart, om vrij
gasverbruik, benevens gedurende de maanden
October tot en met Maart een II. L. cokes
per week, werd afwijzend beschikt.
Op advies van de Gezondheidscommissie
werden met algemèene stemmen onbewoon
baar verklaard de woningen bewoond door
Jan Raman, Wed. Meertens en Karei van
ürongelen.
Met algemeene stemmen werd goedgekeurd
een nieuw reglement van orde voor de ver
gaderingen van B. en W. Het oude dag-
teekende van het jaar 1853.
Tot lid van het Burgerlijk Armbestuur werd
herbenoemd de heer J. J. de Feyter Kz.
De premies voor de a.s. jaarmarkt werden
als het vorige jaar behouden. Toegevoegd
werden 2 prijzen, een eerste a f 2.50 en een
tweede a f 1, voor de beste ter markt ge
brachte geiten.
Tot keurmeesters voor de a.s. jaarmarkt
werden benoemd M. W. Koster, P. de Feyter
Lz. en J.- J. Machielsen.
Aan M. S. de Kok en A. M. L. Verbeke
werd voor 8 maanden ontheffing verleend van
hunne aanslagen in den Hoofd. Omslag, wegens
betaling van dien aanslag in andere gemeenten.
Aan G. van den Berge te Beveren (Waes)
werd wegens vertrek ontheffing verleend voor
9 maanden.
De begrooting van het Alg. Burg. Arm
bestuur voor 1913 wer£ vastgesteld met een
bedrag in ontvangst en uitgaaf van f 4728,
en de gemeentebegrooting op f 52451.68.
Bij het vaststellen der begrooting van de
gemeentelijke gasfabriek voor 1913 ontspon
zich o. m. de volgende discussie.
Na geheele voorlezing daarvan wordt over
gegaan tot de artikelsgewijze behandeling.
De heer Oggel vraagt of bij het ramen van
de benoodigde hoeveelheid steenkolen rekening
is gehouden met de geraamde hoeveelheid te
leveren gas.
De Voorzitter antwoordt bevestigend. De
directeur denkt echter met de hoeveelheid gas
wel tot een hooger cijfer te komen.
De heer Oggel wijst er op dat f 500 wordt
geraamd voor aankoop van fittings en maar
f 600 onder de ontvangsten voor fittingswerken,
terwijl de fitter ook voor een salaris van f 500
te boek staat. Hij acht het verschil tusschen
de ontvangsten en de inkomsten te gering en
zou willen dat, wat de fitter voor particulieren
verricht, ook behoorlijk aan de gemeente terug
betaald werd.
De Voorzitter geeft te kennen hierover ook
met den directeur te hebben gesproken en
deze heeft hem gezegd, dat daaraan weinig
te doen is. Hij gaf te kennen dat er hier
weinig voor particulieren te doen is, maar dat
nu «enmaal bij een gasfabriek een fitter be
hoort. Desgevraagd gaf de directeur als zijne
meening te kennen dat voor de werkzaam
heden ten behoeve van particulieren wel niet
meer dan een f 50 zou worden ontvangen.
Het salaris van den fitter terug verhalen van
de werkzaamheden bij particulieren, was be
slist onmogelijk.
De heer Wolfert vraagt, waarom nu f200
is uitgetrokken voor een boekhouder. Is daar
afzonderlijk iemand voor aangewezen? Vroeger
was dat toch niet zoo, toen moest de directeur
zelf voor de boekhouding zorgen.
De Voorzitter deelt mede dat in het eerste
jaar aan een gemeente-ontvanger een bedrag
van f 100 als gratificatie is toegekend, in ver
band met de door hem ten behoeve der gas
fabriek verrichte administratieve werkzaam
heden. Burg. en Weth. wilden nu echter liever
niet meer dien weg kiezen van het verleenen
eener gratificatie maar het voor de boekhou
ding uit te geven bedrag berekenen als salaris.
De begrooting is daarna aldus door den direc
teur opgemaakt.
De heer Oggel dacht dat de directeur vol
gens zijne instructie belast was met de boek-
houding-. Spreker heeft dezer dagen in de
fabriek eens een kijkje genomen en toen is
hem gebleken dat er aan de boekhouding zeer
veel werk is.
De Voorzitter geeft te kennen dat Burg. en
Weth. het er nog niet over eens zijn, hoe ze
die zaak willen regelen.
De heer Kruijsse verklaart dat er al veel
over deze zaak gesproken is, dat het niet ge
makkelijk is om tot eene oplossing te komen
en dat het ook niet te voorzien is, dat men
het er nu terstond over eens zal worden. Hij
stelt daarom voor in plaats van „boekhouder"
te lezen „administratiekosten". Dan heeft het
de beteekenis dat de post ad f 200 daarvoor
kan besteed worden, zonder dat men nu uit
maakt op welke wijze. Dit kan dan later ge
regeld worden.
Z. h. s. wordt besloten overeenkomstig het
voorstel van den heer Kruijsse.
De heer Oggel vraagt of de stokers verhoo
ging van loon gekregen hebben, daar zij naar
zijn weten fll per week genieten en er f 1200
voor uitgetrokken is.
De Voorzitter merkt op dat het al eens kan
voorkomen dat een extra-stoker noodig is, b.v.
bij ziekte of een ongeval van een der vaste
stokers. Dan dient hun loon toch ook door
te gaan.
De heer Oggel meent dat bij een ongeval,
de getroffene toch uitkeering krijgt van de
Rijksverzekeringsbank
De Voorzitter stemt dat toe, opmerkende
dat die uitkeering echter minder bedraagt
dan het loon en Burg. en Weth. van meening
zijn dat het loon ook moet uitgekeerd worden,
voor die gevallen is de som van het loon wat
hooger geraamd.
De heer Oggel meent toch dat de uitgaven
daarvoor uit het bedrag voor losse arbeiders
moot gevonden worden, stelt voor om het sa
laris van de stokers te ramen op het juiste
bedrag, f 1144, en dan de post voor losse
arbeiders te verhoogen met f 56, dus te brengen
op f 156.
TER NEUZEN 4 October 1912.
Stalmest en kunstmest op de granen.
Begrooting Gasfabriek.
