flntirmlutionair
nieuws- en üUoertettieblad
Zeeland.
Uit de Pers.
Biniienlandsch Nieuws.
Biiitenlandsch Overzicht.
Korte Berichten.
No. 930.
Woensdag 10 Juli 1912.
10e Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITT001J Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIEN:
Van 1 4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIÊC J TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER
V Kosten van onderwijs.
In 1908 telden de 7 [openbare kweekscholen
voor onderwijzers en onderwijzeressen samen
567 leerlingen.
Deze kostten in dat jaar aan het Rijk
f 483402,29 of per leerling f 852,56.
Er waren op 1 April van dat jaar 11 Chris
telijke kweekscholen met 688 leerlingen, die
samen van het Rijk ontvingen f 66782,91V2 of
per leerling f97,07.
Aan de 36 Roomsch-Katholieke kweekscholen
waren er 1886 leerlingen voor wie door het
Rijk over 1908 betaald werd f202884,33 of
per leerling f 123,48.
Vergeleken bij vroeger, toen voor de oplei
ding van onderwijzers aan bijzondere kweek
scholen door het Rijk geen cent werd bijge
dragen is er dus vooruitgang te bespeuren
doch men kon in 1908 nog niet precies
zeggen, dat er reeds financiëele gelijkstelling
was tusschen de opleiding van Openbare en
Bijzondere onderwijzers.
Sinds 1908 zal de verhouding iets minder
ongunstig zijn geworden, doch wij zijn nog bij
lange niet, waar we zijn moeten.
Het is toch te dwaas om alleen te loopen,
dat het Rijk van jongelieden, die voor één en
dezelfde Commissie hun examen afleggen, voor
den een 8 a 9 maal zooveel betaalt als voor
den ander alleen maar, omdat de eerste
werd opgeleid aan een Openbare en de laatste
aan een Bijzondere kweekschool. Dit behoort
voor het Rijk precies gelijk te wezen.
V Onze Tram.
Het zal ongetwijfeld algemeene voldoening ge
ven, dat de Tweede Kamer het wetsvoorstel tot
het verleenen van een renteloos voorschot
aan de Zeeuwsch-Vlaamsche Tramwegmaat-
schapij in de vorige week heeft aangenomen.
Het ging er zelfs door zonder eenige dis
cussie en zonder hoofdelijke stemming.
De dwaze oppositie tegen het verleenen van
dit voorschot heeft dus bij de Tweede Kamer
niet veel succes gehad en bij de Eerste Kamer
zal men er wel niet veel meer pleizier van
hebben.
Wie algemeene belangen wil opofferen aan
persoonlijke wraakzucht, vangt in den regel
bot. En dit is gelukkig ook.
We wenschen de Maatschappij van harte
geluk met het aanvankelijk succes.
V Nieuwe Bakkerswet.
Naar het „Centr," verneemt, is in het Vrij
dag door mr. Aalherse, mede namens de heeren
Pastoors, De Visser, De Geer, Duymaer van
Twist en Van der Voort van Zijp ingediende
ontwerp-Bakkerswet niet opgenomen het pa
troonsverbod. De patroon zal dus kunnen
werken als hij wil. Wel is daartegen opge
nomen het drieploegenstelsel, waardoor het
mogelijk zal zijn, dat ook's nachts kan worden
gewerkt.
Voor een en ander zijn echter voorwaarden
gesteld. Waar het drieploegenstelsel is toe
gelaten moet de acht-urige arbeidsdag worden
ingevoerd, terwijl de arbeiders in dat bedrijf
van de drie weken er niet meer dan één
's nachts zullen mogen werken.
Ook zullen zij, die 's nachts werken, niet
vóór een bepaald uur het brood mogen ver
voeren. Op deze wijze hoopt men het con-
currentiebezwaar te ondervangen. Bij alge-
meenen maatregel van bestuur zal dit uur,
dat naar plaatselijke omstandigheden ver
schillen kan, worden vastgesteld.
„Het eerste miserabele stukje
sociale wetgeving."
De Rotterdammer schrijft:
In een heftig artikel bespreekt het Handels
blad de aanneming der Radenwet.
Op ééne uitlating vestigen wij de aandacht
Zij karakteriseert den aard van het stuk.
De Radenwet wordt betiteld als het eerste
miserabele stukje sociale wetgeving, dat na
een vierjarig Ministerschap tot stand is ge
komen."
Het is kras.
We noemen nu slechts de Steenhouwerswet
en de herziene Arbeidswet om de vraag te
rechtvaardigen
Wie behoort tot de miserabelenMinister
Talma en de rechterzijde dan wel het Handels
blad dat aldus voorlicht?
Wat in deze het meest treft?
Een \der voormannen van de vrijzinnig
democraten, Mr. Tasman, geeft een Sociale
Kroniek uit.
In het laatste nummer bespreekt hiji de
verwerping der Bakkerswet door de Tweede
Kamer.
Hij zegt er dit vau
Wij betreuren deze beslissing ten zeerste
omdat hier voor duizenden gezellen en
patroons de nachtarbeid wordt gehand
haafd, die o. i. noch door de eischen van
het bedrijf, noch door de behoeften van
het publiek wordt geëischt.
De wet was zeker niet zonder eenige
bedenking, maar was er inderdaad te
vreezen voor achteruitgang van het groot
bedrijf? Wij zijn er niet van overtuigd,
al zou aanpassing eenige moeite hebben
gekost. Wij zijn niet van meening dat
hier inderdaad het grootbedrijf ten voor-
deele van het kleinbedrijf werd belemmerd,
al moet erkend worden, dat de houding
van sommige middenstanders, wij denken
aan de heeren Passtoors en Mr. Aalberse
aanleiding kan hebben gegeven aan een
dergelijken strijd te denken. Wij meenen
dat het kalme woord, waarmede Dr. No-
lens zijn stem motiveerde volkomen juist
de situatie weergeeft. Deze zeide nl.
,,Wil men misstanden, die door iedereen
erkend worden, op het terrein van den
arbeid, wegnemen, dan diene men ook,
tenzij men absoluut bezwaar heeft tegen
het middel, het eenige afdoende middel
aan te wenden. Op dien grond, omdat
liet mij voorkomt, dat niet op een audere
wijze de zaak te regelen is, zal ik mijn
stem voor het wetsontwerp uitbrengen".
Op deze woorden volgt dan de merkwaar
dige zinsnedeWat in deze het meest treft
is het hopeloos uit elkaar vallen der coalitie-
meerderheid".
Merkwaardig is 't, dat deze vrijzinnig-demo
cratische schrijver daardoor het meest getroffen
is. En dat terwijl heel de vrijzinnig-democra
tische fractie tegen de Bakkerswet stemde.
Wat treft liet meest: „het hopeloos uit
elkaar vallen der coalitiemeerderheid" dan wel
liet hopeloos afvallen der vrijzinnig-democra
tische minderheid van vroegere principiëele
uitspraken
J) Deze noemt o. i. ten onrechte de ver
werping een overwinning van het groot
bedrijf op het kleinbedrijf, een slechte dag
voor den middenstand. Zie Katholiek
Sociaal Weekblad van 8 Juni 1912.
De Tweede Kamer kwam hedenmiddag te
halftwee weder bijeen.
Gouden vijfguldens.
De Tweede Kamer heeft goedgekeurd het
voorstel tot aanmunting van gouden vijfgulden
stukken.
De oproeping van de leden van de Tweede
Kamer ter vergadering van heden namiddag
bevat de dringende uitnoodiging om zooveel
mogelijk tegenwoordig te zijn.
De commissie van voorbereiding voor het
wetsontwerp inzake de ouderdomsverzekering,
is tegen 22 juli a. s. opgeroepen om te ver
gaderen.
Met Minister Talma zal dan mondeling over
leg worden gepleegd.
Dr. A. Kuyper is Zaterdagmorgen naar
Dresden vertrokken, tot het ondergaan van
een rustkuur.
De gemeenteraad van Deventer heeft
voor de bouw van een station, een subsidie
verleend van f 150,000.
Het nieuwe nikkelen stuiverstukje is
vierkant met ronde hoeken en lichter dan liet
tegenwoordige.
Deze week komt te Deventer het jaar-
lijksche Middenstands-Congres bijeen. Het
voornaamste aldaar te behandelen onderwerp
is de Middenstands-vertegenwoordiging.
Donderdag werd te Haarlem een Vrije-
Universiteitsdag gehouden. Als voorzitter fun
geerde Dr. A. Kuyper Sr, die een rede hield
over„Een geloofsstuk." In de middagver
gadering hield Prof. Mr. A. Anema een rede
over„Beginselen in wetgeving en rechtspraak.-'
Prof. Dr. L. Bonman, sprak over: „Foren'
sische Psychiatrie." Tot directeur der Vrije
Universiteit werd gekozen de heer Th. H. van
Eeghen.
Bedenkelijke teekenen.
Zou 't waar zijn wat men elkander in inge
wijde kringen te Weenen vertelt, n 1. dat de
toestand in Turkije, althans wat de Albaneezen
betreft beter begint te worden en dat de crisis
misschien voorbijgaat zonder dat het tegen
woordige kabinet behoeft af te treden 't Kan
mogelijk zijn, maar zooals de feitelijke toe
stand op 't oogenblik is zijn dfLvooruitzichten
verre van gunstig. Dit is'ook de meening van
een man, die bevoegd is een oordeel uit te
sprekenwij bedoelen Zekki-pacha, de gene-
raal-inspecteur van de Turksche troepen in
Albanië. Deze heeft aan de Porte een uit
voerig bericht gezonden over den toestand in
Monastir, die buitengewoon ernstig moet zijn.
De inspecteur raadt de regeering aan om
tegen de officieren geen gewelddadige maat
regelen te nemen, en geeft haar in overweging
om de eischen van de muiters althans te over
wegen.
Voor dit laatste schijnt men te Konstanti-
nopel iets te gevoelenmen is ten minste al
aan het onderhandelen geweest, wat natuurlijk
op zich zelf reeds een bedenkelijk teeken is.
Die onderhandelingen zijn echter mislukten
zullen wel afgestuit zijn op het vaste besluit
der muiters- om niet een van hun eischen te
laten vallen. En wat een gewelddadig optreden
tegen hen betreft, dit heeft zijn schaduwzijde
dit kan pijnlijke gevolgen hebben. Temeer
daar een niet gering gedeelte van de troepen
onbetrouwbaar is, zoodat men zich van hen
niet bedienen kan om de orde te herstellen.
Toch is er een poging gedaan om het gezag
te doen gelden volgens een telegram uitUskub
hebben de troepen in een gevecht, dat 12 uur
duurde de aanhangers van Issa Bulatiue, het
Albaneesche hoofd verslagen en schansen ver
woest. Maar tegenover dit succes, dat bovendien
nog bevestigd moet worden, staan andere feiten
van bedenkelijken aard. Wij lezen b.v. in een
telegram uit Saloniki, dat in Midden-Albanië
het oproer toeneemt, en dat verscheidene
officieren uit een drietal garnizoenen zijn ver
dwenen, waarschijnlijk om zich bij de muiters
te voegen. Ook in het Noordwesten van
Albanië doet zich hetzelfde verschijnsel voor,
zoodat het aantal muiters sterk toegenomen
moet zijn, en dat zij door de bevolking ge
regeld van levensmiddelen worden voorzien,
is mede een bedenkelijk teeken. En dan komt
er nog een bericht, dat zegt, dat de officieren
van het garnizoen te Adrianopel het plan heb
ben, het viyalet onder militaire dictatuur te
stellen en de republiek uit te roepen.
Men komt steeds meer tot de overtuiging
dat men te doen heeft met een reeds maanden
te voren beraamde beweging, die tengevolge
van verschillende politieke gebeurtenissen,
maar vooral naar aanleiding van de tot nu
toe gevolgde houding der regeering ten op
zichte van binnenlandsche aangelegenheden
tot uitbarsting is gekomen. De officieren van
een der legercorpsen hebben reeds sinds eenige
maanden den strijd tegen het Jong-Turksche
comité opgenomen, dat naar hun meening
geen liberale politiek voert. Te Monastir werd
een geheim politiek genootschap opgericht,
hoofdzakelijk uit officieren bestaande, terwijl
de beweging der Albaneezen, welke ten doel
heeft zich van het comité af te scheiden, op
verschillende punten met het streven der
officieren hand in hand gaat.
't Is dus, met het oog op den geest die in
het corps officieren heerscht, begrijpelijk, dat
de inspecteur der troepen in Albanië dén raad
geeft om niet gewelddadig op te treden, wat
echter niet wegneemt, dat de regeering meer
dere troepen zendt en gereed maakt. Twee
bataljons zijn naar Mat gezonden. Een te
Konstan tinopel uit Klein-Azië aangekomen
divisie heeft echter geweigerd naar Monastir
te vertrekken, waarom een andere divisie is
gezonden. Bovendien is er last gegeven tot
het onder de wapens roepen van een aantal
redif-bataljons.
De gebeurtenissen in Albanië doen natuurlijk
hun invloed gelden in Bulgarije. De Ministers
komen dagelijks bijeen en drukken hun be
zorgdheid uit. Daar het kabinet beschouwd
wordt als Turksch gezind te zijn, krijgt het
wegens zijn vredelievendheid heel wat te
hooren. Thans zou het Kabinet evefiwel de
mogelijkheid overwegen van een gewapend
conflict met Turkije, wat sedert jaar en dag
reeds door zoo menigen Bulgaar begeerd is.
Er zouden zeer krachtige stappen van Bulgarije
tegen de Porte te wachten zijn. Men houde
evenwel in het oog, dat Bulgarije voorloopig
nog staat onder den invloed van de vriendschap
van Oostenrijk-Hongarije.
De toestand in het Zuid-oosten van ons
werelddeel blijft bedenkelijk.
Londen, 7 Juli. In Surrey is mond- en.
klauwzeer uitgebroken. Dit is de eerste kee#
dat de ziekte in het Zuiden van Engeland
optreedt. Sedert dat het eerste geval gemeld
is, op den 24sten Juni, zijn er in het geheel
nog 34 gevallen bijgekomen.
In heel Groot-Londen en omstreken is het
vervoer van vee verboden.
Latrobe (Pennsylvanië), 6 Juli. Bij het
station Ligomir is een goederentrein een |pas-
sagierstrein achteropgeloopen. Er zijn 21 doo-
den en 30 gewonden. De beide locomotieven
die den goederentrein trokken, drongen in de
met reizigers gevulde coupé's, van wie er
ettelijken verpletterd werden en anderen naar
buiten geslingerd. Het was een afschuwelijk
toon eel. V
Lissabon, 6 Juli. Ambtelijk wordt bekend
gemaakt, dat in het Noorden van Portugal
troebelen zijn uitgebroken. De telegraaflijnen
zijn doorgesneden. De regeering neemt krach
tige maatregelen. Dat de 'monarchisten het
land zijn binnengedrongen is inderdaad juist.
In Tafe, Mercirst de Rey en Vinhoz zijn 'tege
lijkerheid troebelen uitgebroken, die van hoogst
ernstigen aard moeten zijn. Men bevecht de
opstandelingen met machinegeweren, die uit
Oporto naar het gebied des oproers zijn ge
bracht.
Lissabon, 5 Juli. In het Noorden van Por
tugal zijn onder een gedeelte der bevolking
wanordelijkheden van weinig beteekenis voor
gevallen, die de plaatselijke overheden terstond
hebben onderdrukt. Deze voorvallen hebben
een geheel onbevestigd gerucht doen ontstaan,
dat royalistische uitgewekenen van uit Galicie
3
Inzending van advertentiên vóór uren op den dag der uitgave.
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der uitgave.
TWEEDE KAMER.
Mond- en Klauwzeer in Engeland.
Troebelen in Portugal.
