Antirevolutionair
voor
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Uit de Pers.
FEUILLETON.
De Russische veldtocht van 1812.
No. 909.
Woensdag 24 April 1912.
9e Jaargang.
De Burgemeester van Ter Neuzen
De schipbreuk van de Titanic.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1»Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Ec-estdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIËN:
Van 14 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Zullen de klachten worden weggenomen
De Rotterdammer doet deze vraag naar
aanleiding van de indiening van Kolkman's
wetsontwerp tot herziening van ons Tarief
van invoerrechten.
Het blad meent, dat welsprekender dan alle
theoretische beschouwingen de vermelding
van enkele naakte feiten is en zegt dan
Daar was een tijd dat onze leerlooierijen
krachtig waren. Thans klaagt de Kamer
van Koophandel die met name uit deze
industrie haar leden telt„de buitenland-
sclie industrie, door de beschermende
rechten zelve behoorlijk gedekt, kan nog
enkele millioeuen kilo's van hare over
productie vrij op de Nederlandsche markt
werpen en op deze wijze de meer dan 500
Nederlandsche kuiplooierijen een krachtig
werkende rem aanleggen".
Daar was een tijd, dat onze buizen-
fabricage op een ruim afzetgebied |kon
bogen. Thans bracht het Handelsblad het
navolgende verslag van eene vergadering
van den Bond van Nederlandsche archi
tecten, waarop de bekende vrijzinnig-
democratische architect Ingenohl zijn be
klag deed. Letterlijk luidt het verslag
aldus: „Door den 4ieer Ingenohl werd bij
de rondvraag ter sprake gebracht een
circulaire van de Vereeniging van Neder
landsche Buizenfabrikanten. Daar hoopen
de voorraden zich dagelijks op, vermindert
de afzet, dalen de prijzen en dreigt ontslag
voor de arbeiders. En wel voornamelijk
9)
Reeds heb ik u gezegd dat de officieren der
genie het meest tot het herstellen van brug
gen en wegen en tot het doen van verken
ningen en ook wel tot het overbrengen van
orders werden gebezigd. Toen ik eens den
dag voor adjudantsdienst bij den generaal
Haxo had en wij in de nabijheid van Wiasma
den vijand verkenden, maakte ik eene schets
van het terrein en teekende daarop de vijan
delijke troepen, zooals ik vermoedde dat zij
waren opgesteld. Yan dien tijd af tot Moskou
werd ik meestal tot verkenningen gebruikt,
wat mjj zeer aangenaam was, daar deze dienst
altoos de voorkeur verdiende ten eerste was
men steeds vooraan, wat in den oorlog iets
streelends heeft en ten tweede had men meer
nachtrust, aangezien de duisternis van zelf aan
het opnemen van positiën een einde maakte.
Te Gjatz voegde zich de luit.-kolonel der
genie Speleveld, van Hamburg komende, bij
ons. Daarentegen was de kapitein Concho-
door de concurrentie van Belgisch en
andere buitenlandsche fabrieken. De heer
Ingenohl vestigde de aandacht op deze
zaak, omdat hem reeds voor enkele jaren
gebleken is, dat de Hollandsche buizen
beter zijn dan de Engelsche grèsbuizen,
die tot nog toe golden voor de beste".
Daar was een tijd dat Nederland's
scheepsbouw voor de vervaardiging van
Neêrland's schepen zorg droeg. In 1850
hield Minister Van Bosse nog met kracht
staande dat niet het minste gevaar dreigde
dat schepen onder de Nederlandsche vlag
varende in het buitenland zouden worden
gebouwd. Thans blijkt dat 156,000 ton
in Nederland en 159,000 ton in het bui
tenland is vervaardigd.
Zoo rijst klacht op klacht. Klacht van
onze olieslagerijen, onze zeepfabrieken,
onze aardewerkfabrieken, onze wolindu
strie, onze spijkerfabrieken, onze behangsel
papierfabrieken, onze tapijtindustrie, onze
klompenmakerijen enzv. enzv.
Onze machine-industrie haalt naar ver
houding in de verste verte niet bij die
van andere landen als Engeland of Duitsch-
land, zelfs niet bij die van Zwitserland.
Een uitgebreid heir van buitenlandsche
agenten kaapt de bestellingen voor den
vreemde weg.
De levering voor telegrafiebehoeften,
ook voor aanzienlijke werken op electrici-
teitsgebied geschiedt telkens weer door
liet buitenland. Behoudens de gloeilampen-
fabricage is de gansche ontwikkeling der
electriciteits-industrie buiten onze nijver
heid omgega'an. Amsterdam liet in Hon
garije zijn tramwagens maken.
Zoo rijst klacht op klacht. Zullen die
klachten worden weggenomen
De verhalen van de schipbreukelingen loo-
pen op verschillende punten tamelijk uiteen,
maar als het menschen, die een onbeduidend
voorval hebben bijgewoond, al zoo moeilijk
valt, juist weer te geven, wat zij hebben ge
zien, gelijk telkens in rechtsgedingen blijkt,
hoeveel te moeilijker moet dat zijn na de ver
schrikking van een onheil als het vergaan van
de Titanic. De lezer make zich uit de ver
halen een voorstelling
De Nieuw-Yorksclie berichtgever van de
Frankfurter Zeitung heeft met een Zwitsersch
fiinancier, Max Stahiin, directeur van de Zwit-
sersche Treuliandgesellschaft, gesproken over
chelli eens 's nachts met eene opdracht belast
zijnde, naar men dacht, tusschen de vijande
lijke bivakvuren ingereden en gevangen geno
men. Niets is gevaarlijker voor een officier
dan die vuren. Het terrein der beide legers
is bezaaid met vuren en zeer lichtelijk kan
men verdwalen, te meer daar alles slaapt en
men slechts van tijd tot tijd, en dikwijls in
het geheel niet, door de posten wordt aange
roepen.
Den 5den September kwamen achtereen
volgens de verschillende legerkorpsen voor
de positie der Russen bij het dorp Borodino,
ten westen van Mosaïsk gelegen en daar
moest het bloedige vraagstuk worden opgelost
of Moskou in vijandelijke handen zoude vallen.
Tot dit einde verkende de keizer van de
hoogte bij het dorp Waouewa het Russische
leger, en gaf terstond bevel om de door de
Russen aangelegde redoute bij het dorp ClLe-
wardino aan te grijpen, Een zeer bloedig ge
vecht bracht ons in het bezit van dit werk.
Terwijl de Keizer uit de verte den aanval
gadesloeg, achter zich een gevolg van bijna al
de commandeerende generaals met een legio
officieren hebbende, viel een granaat, kort in
de nabijheid van zijn paard en kwetste bij
het springen eenige, oficieren van het gevolg.
Hij bleef nog eenige oogenblikken tot een
2de, 3de en 4de granaat het raadzaam maak-
liet vergaan van de Titanic, waarop deze met
den voorzitter van de Zwitsersche Bankver-
eeniging, den overste Simonius de reis maakte.
Beide Zwitsers werden gered.
Uit het verhaal Stahiin geven w-e het vol
gende Zondagavond zaten Simonius en ik na
tafel wat te praten tot half twaalf. Het weer
was helder en we hadden een mooie sterren
lucht. Het was dien avond erg koud gewor
den, zoodat de electrische verwarming ge
bruikt moest worden. Het schip ging met
volle kracht. Alles aan boord was rustig. Wij
namen juist afscheid om ons ter ruste te be
geven. Elk ging naar zijn hut. Onder het
uitkleeden hoorde ik plotseling een dof ge
rommel, dat tien seconden aanhield. Een lichte
stoot was hieraan voorafgegaan. De schok
was te zwak geweest om mij om te werpen.
Ofschoon ik in het geheel niet dacht, dat
er iets bijzonders gebeurt kon zijn, ging ik
even buiten mijn hut aan een hofmeester vra
gen, wat er aan de hand was. De man ver
zekerde mij, dat er niets gebeurd was en ik
ging terug. Intusschen nam ik mij voor eens
op het dek te gaan kijken, al had ik ook nog
geen vermoeden van hetgeen ons wachtte. Ik
kleedde mij weer aan, ditmaal niet in mijn
rok, dien ik juist had uitgedaan. Op liet dek
vond ik ook Simonius en wij zagen, dat op
een der lagere dekken veel ijs verspreid lag
in een dikke laag van meer dan twee voet.
Het schip liet nu veel stoom uit en waar
schijnlijk tengevolge van liet lievig gesis, dat
zich liet hooren, vulden zich de dekken met
vele passagiers. Van opgewondenheid was
geen spoor te merken, want de bemanning
verklaarde steeds, dat er niets bijzonders ge
beurd was. Kalmeerend was ook de muziek
van de scheepskapel, die begon te spelen. De
lucht was kalm, geen nevel of wind te be
speuren, maar het was veel kouder geworden.
Het schip lag stil en nu zagen we aanstalten
maken voor het uitbrengen van de redding
booten. De bemanning verzekerde echter, dat
dit als een maatregel van uiterste voorzichtig
heid moest worden beschouwd, waarvoor ech
ter geen enkele aanleiding bestond. Toch wer
den de dames der eerste klasse verzocht zich
aan dek te begeven, waar zij in de booten
konden stijgen.
Toen Simonius en ik dit zagen, geloofden
we, dat het tijd werd ons klaar te maken om
het schip te verlaten. Zoo haalde ik de ge
wichtigste papieren, die ik in mijn hut had
en nam ze mee in den tasch, dien ik hier bij
me heb. Op het dek teruggekeerd, vonden
we veel vrouwen in de booten, doch er heersch-
te geen zenuwachtigheid. Zelfs waren er veel
dames, die niet mee wilden en zoo bleven er
ten weg te rijden. Vermoedelijk hadden de
Russen hem bemerkt, waartoe ook dikwerf de
fantastische kleeding van den Koning van Na
pels aanleiding gaf, die ofschoon bepaaldelijk
een der dappersle krijgslieden, die de geschie
denis heeft opgeleverd, de zwakheid had om
zich als een hansworst te kleeden.
In de nachten van 5 op 6 en van 6 op 7
September bivakkeerden wij in de nabijheid
van het dorp Chewardino. Den 6en werd
doorgebracht met voorbereidingen voor den
aanstaanden veldslag. Behalve eenig tirail-
leurvuur aan de voorposten bleef alles dien
dag zeer stil. In den nacht van 6 op 7 Sep
tember was ik behulpzaam bij het maken van
een borstwering voor de artilleriemeer dan
100 stukken geschut werden achter dit aarden
bolwerk geplaatst en na het opgaan der zon/
die een schoonen dag verkondigde, braakte
op eens deze geheele artilleriemassa haar
doodend ijzer tegen den vijand. De loop van
dezen beroemden veldslag moet gij aandachtig
nalezen en dan zult gij vinden dat, hoewel
meer dan 80,000 menschen aan beide zijden
tezamen waren gedood of gekwetst, de slag de
verlangde uitkomst niet opleverde. Wij bivak
keerden in den nacht van den 7den op den
8sten in onze oude positiën.
Den geheelen dag was ik in het gevolg van
Davot en verscheiden malen werd ik naar de
veel plaatsen open. Simonius en ik gingen
toen in een van de minst bezette booten, of
schoon er geen angst was, de Titanic geheel
veilig scheen, de muziek nog altijd doorspeelde
en de equipage kalm bleef.' Eenige spanning
was daar toch wel te merken. Aan het ver
gaan van het reuzenschip dacht echter geen
mensch, anders waren de plaatsen in de
reddingbooten zeker wel spoedig bezet geweest.
Toch was het voorschip al vrij diep gezonken
en stonden de machines stil. Maar het elec-
trisch licht scheen nog. Voor de booten werden
uitgezet, kwamen vele menschen met zwem
gordels en nu spoorde de bemanning iedereen
aan om zulk een ding aan te doen. Ook
kwamen thans stokers en ander personeel
boven, die zich op de booten stortten, waar
ze door de overige manschap echter weer
uitgezet werden. Vervolgens werden onze
booten te water gelaten en roeiden we langs
de Titanic, eerst de bemanning, daarna afge
lost door ons passagiers. Ongeveer 18 booten,
elk met 50 menschen waren nu te water.
Toen wij het schip verlieten, scheen de op
winding aan boord zeer toegenomen. Nood
seinen werden gegeven en oogenschijnlijk ont
stond er een paniek van belang. Wij voeren
drie kwartier rond in een snijdende koude,
waarna de Carpatbia ons opnam. We hebben
de Titanic niet zien zinken. De Carpathia
nam nog een reddingboot op, die klaarblijkelijk
leeg was neergelaten geworden. Deze boot
was echter toch bemand geworden met men
schen, die in het water zwommen en, na een
wild gevecht onderling, de boot hadden be
klommen. Op die wijze vonden 17 man van
de bemanning en een student uit Genève een
plaats in die reddingboot.
Uit Stalilin's verhaal blijkt wel, dat een
groot verlies aan menschenlevens te wijten is
aan de omstandigheid, dat de bemanning bij
haar pogen om een paniek te voorkomen in
een ander uiterste verviel en tegen de passa
giers te lang heeft volgehouden, dat er geen
gevaar dreigde.
Uit New-York wordt een dramatisch verhaal
geseind, dat de tweede telegrafist van de
Titanic, Bride, van de ramp heeft gedaan. Ik
moest, zoo vertelde Bride, den eersten tele
grafist Philips om middernacht aflossen.
Zondag hadden wij een gebrek aan het toestel
ontdekt. Wij werkten 7 uur lang totdat wij
een defect onderdeel ontdekten. Dan zou het
ons onmogelijk geweest zijn noodsignalen te
geven. Vervolgens ging ik slapen. Ik werd
wat vroeg wakker en hoorde in bed, dat
Philips naar Cape Race seinde. Daar ik wist
hoe vermoeid hij was, stond ik onmiddellijk
op, zonder mij aan te kleeden en zeide hein,
divisiën gezonden om de een of andere order
te brengen.
Niets overtreft het verschrikkelijke van het
slagveld, dat door de Franschen de slag van
de Moskwa is gedoopt. Het terrein had niet
meer dan 2000 el breedte en bijna 300,000
dappere krijgslieden, ondersteund door eene
artillerie van meer dan 1000 stukkeu geschut,
vernietigden elkander gedurende twaalf uren
lang.
De oudste Fransche soldaten herinnerden
zich niet ooit zulk een opeenhoping van ge
sneuvelden en zwaar verwonden gezien te
hebben. Meer dan 40,000 lijken, zoowel van
Russen als Franschen, bedekten het gruwe
lijke slagveld en 30,000 Fransche gekwetsten
lagen verspreid in een land waar aan geen
hospitalen te denken was. De Russen lieten
maar weinig gekwetsten achter, wel een be
wijs hoe goed hunne maatregelen getroffen
waren, daar er zeker wel evenveel als aan
onze zijde waren. De ongelukkigen werden
naar de ambulances gebracht, die in de na
bijgelegen bosschen werden ingericht. Doch
de meesten stierven spoedig aan hunne won
den, door koude, honger en gemis van alles
om hunne smarten te verminderen.
(Wordt vervolgd.)
d
Inzending van advertentiSn vóór uren op den dag der uitgave.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der uitgave.
heeft de eer hierbij ter kennis van de ingezetenen
te brengen dat hij iederen werkdag, zoo mogelijk
van des voórmiddags 9 tot 12 en des namiddags
van 2 tot 4 uur voor hen te spreken zal zijn ten
stadhuize ter behartiging van de belangen der
gemeente.
Zoodra hij zich in deze gemeente heeft gevestigd,
zal er gelegenheid zijn hem buiten de hierboven
aangeduide tijden ten zijnen huize te spreken.
Hij zal gaarne bereid zijn hen die zulks mochten
verlangen ter behartiging van hunne belangen en
welvaart naar zijn vermogen met raad en hulp bij
te staan.
Ter Neuzen, 19 April 1912.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGrA.
(verhaald door een ooggetuige,
wijlen den Kolonel der Genie A. KOOL.)
Verhalen van Schipbreukelingen.
