flittircDOlutioitair
nieuws* en Advertentieblad
ooor
eeüilleto~
Anti-revolutionair anti
nationaal
No. 906.
Zaterdag 13 April 1912-
9e Jaargang.
Wj
Vergadering van Aandeelhouders,
De Russische veldtocht van 1812.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,—. Franco
per,post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LiiiOOIJ Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIEN:
Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzeifde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIE' i TE
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Advertentiën voor dit
blad worden aangenomen
tot 's namiddags 1 uur op den dag
der uitgave.
gHfg>* De Voorzitter der N a am 1 o o z e
Vennootschap „LUCTOR ET
E M E R G 0", heeft de eer de Aandeelhouders
uit te noodigen tot bijwoning der
welke D. V. zal jehouden worden op
Zaterdag 13 April 1912,
des namiddags ten 2 ure, in de Christelijke
Bewaarschool te Ter Neuzen.
De Voorzitter voornoemd,
J. HUFJSSEN.
Na de Midd. Courant heeft ook liet Alge
meen Handelsblad zijn oordeel ten beste ge
geven over de questie, sinds het begin des
jaars in Ter Neuzen aanhangig.
Een correspondent geeft in dat blad een
lange beschouwing, waarvan het slot luidt
„De zaak staat, ontdaan van alle kuipe
rijen, eenvoudig zóó. Daar ligt in het zuiden
des lands een streek met een bevolking van
80,000 zielen, met spoorwegverbindingen
naar België, waarvan het slechts door een
onzichtbare grens is gescheiden, zonder
eenige spoorwegverbinding met Nederland,
waarvan het door een breed water is ge
scheiden. In heel die streek, die door Neder
land tot nu toe vrijwel als een stiefkind is
behandeld, bestaat geen inrichting van M. O.
Nu is er eindelijk een kans om aan dit deel
van Nederland althans op dit stuk eenig
recht te doen en daarmee dus tevens te
handelen in 't nationaal belang
en nu heet „De Standaard", het orgaan
van de calvinisten, die o. a. de klooster
scholen deden subsidieeren met een subsidie,
dat nooit den onderwijzers ten goede kan
komen, znlk een bevorderen van gewestelijk
recht en nationaal belang„morsen met
's lands geld".
Men verbaze zich niet over deze vrij
moedigheid. In partijzaken staat dr. Kuyper's
orgaan voor niets.
Maar men kan hieruit weer eens zien tot
welk een verregaande verblindheid voor
Den 16 Augustus na den middag kwamen
de voorposten van het le korps voor Smolensk.
Den geheelen dag hoorde ik het kanonvuur,
zijnde het korps van Ney, dat getracht had
des morgens een der vestingwerken te nemen,
teruggeslagen, Ons korps verloor bij het na
deren der vesting reeds eenige menschen door
verloren kogels, wat niet te verwonderen is
als men overweegt dat een leger van|160,000
man aanwezig was.
Des morgens van den 17den ten 4 uur werd
ik op verkenning gezonden om een geschikte
plaats oostelijk van Smolensk te zoeken om
de Dnieper te passeeren en om aldaar bruggen
te slaan. Het was op den rechter vleugel der
armee, alwaar ik eene verbazende menigte
cavalerie in vele liniën geschaard zag, dat ik
mijn boezemvriend de Wekker van Zon van
wien ik u reeds gesproken heb, voor het laatst
waarlijk nationale belangen de felle partij
zucht van de anti-revolutionairen leiden
kan.
Awfi-revolutionair beduidt hieranti-
nationaal.
A. R. A. N."
Onder het hoofd Uit de Pers nemen we
een stukje van De Zeeuw over, waaruit onze
lezers kunnen zien, dat de heer Van der Moer
reeds met Succes het schrijven van dezen
correspondent heeft beantwoord.
Onzerzijds werd deze week naar aanleiding
van de zonderlinge beschuldiging in het Am-
sterdamsche blad het volgende schrijven ter
plaatsing aangeboden
Nationale Belangen.
Aan de Redactie van het Algemeen
Handelsblad Amsterdam.
Mijnheer de Redacteur,
Enkele dagen geleden werd mij van be
vriende zijde een fragment gezonden van Uw
blad, met het stuk van Uw hoefijzer-cor
respondent over de H. B. S.-questie te Ter
Neuzen. Overloopende drukte belette mij,
van dat scuk dadelijk nota te nemen. Toch
zij het mij veroorloofd, al is het eenigszins
later dan ik gcwenscht had, naar aanleiding
van die correspondentie een en ander in het
midden te brengen.
Uw correspondent vindt, dat met de voor
genomen stichting eener H. B. S. te Ter
Neuzen een nationaal belang gemoeid is en
meent, dat de oppositie van De Standaard
tegen het plan hem het recht geeft, om te
concludeerenAnti-revolutionair beduidt hier
Anti-nationaal.
Nu wil het mij voorkomen, M. d. R. dat
men met die nationale belangen altijd een
beetje voorzichtig moet zijn en bij de bespre
king ervan nuchter moet blijven.
„De waarheid is, dat de II. B. S. bedoeld
is voor heel Zeeuwsch-Vlaanderen, een streek
met eene bevolking van 80.000 zielen en dat
Ter Neuzen daarvoor de aangewezen plaats
is, ten eerste omdat het de grootste gemeente
is in het voormalig 5e district en ten tweede
omdat het per spoor is verbonden met Hulst,
Axel, Clinge, Philippine en Sas van Gent,
terwijl Zaamslag, Hoek, Zuiddorpe en West-
dorpé eerlang door een tram ermede ver
bonden zullen zijn."
Aldus uw correspondent, als verdediger van
de „nationale" belangen.
Als hij straks evenwel vertellen gaat van
het aantal leerlingen dat de H. B. S. te Ter
Neuzen zou kunnen bezoeken, rekent hij
alleen met de gemeenten uit Oostelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen. En terecht: uit het land van
heb gezien.
Een officier der cavalerie waarmede Kool
in 1808 en 1809 te 's-Gravenhage in garnizoen
geweest was.
Toen ik tegen 9 uur terugkwam om rapport
te brengen, waren de Franschen uit de voor
steden teruggeslagen. Het schijnt dat de hard
nekkige verdediging der stad en het verdwalen
van het legerkorps van Junot (Westphalen)
het plan hebben doen opgeven om de rivier
boven Smolensk te passeeren. Tegen den
avond waren wij meester van al de voorsteden,
ten koste van het bloed van duizenden. Een
verschrikkelijk doch onbegrijpelijk grootsch
schouwspel was, na het ondergaan der zon,
de aanblik op de stad. Een groot gedeelte
hiervan stond in vlammen en de schietgaten
in de hooge vrij staande muren, waarachter
het vuur woedde, schenen in de verte als
gouden strepen op de zwarte muren.
Tegen 10 uur 's avonds kreeg ik met den
kapitein Lagrange de order om de vesting
werken te verkennen. Wij naderden totdicht
aan den bedekten weg die zeer zwak door de
de Russen bezet was. Bedekte weg heet in
in de versterkingskunst de weg langs de bui
tenzijde van de vestinggracht, welke gedekt
wordt door eene er buiten langs liggende lage
Cadsand behoeven we geen leerlingen voor
onze II. B. S. te wachten.
Welnu dan is de waarheid, dat de II.
B. S. van Ter Neuzen bedoeld heet te zijn
voor eene streek met eene bevolking van
51108 zielen op 31 Dec. 1910.
Thans, wat het aantal leerlingen betreft
bij de allervoorzichtigste raming kwam men
volgens de inlichtingen van den heerVorster-
man van Oyen tot 40. Verloor men echter
de voorzichtigheid uit het oog dan „zou het
M. O. aan eene H. B. S. te Ter Neuzen bij
gewoond kunnen worden door 60 leerlingen
uit Tér Neuzen, 30 uit Sas van Gent, 25 uit
Axel," enz. te zamen door 185 leerlingen
B. en W. van Ter Neuzen, door vriend en
vijand aangevallen wegens hun onzinnig plan.
om, „zonder op de financiëele zijde te letten"
onze arme gemeente te ruïneeren ter wille
van deze „nationale" belangen en dus
weinig geneigd om te laag te rekenen
schatten, dat er in 't geheel 50 leerlingen
zullen komen, waarvan 25 uit Ter Neuzen
zelf. Dat is dus ietwat minder dan 60 uit
onze gemeente en 185 in 't geheel.
Over de betrouwbaarheid van die meer of
minder voorzichtige, of ook niet-voorzichtige
berekeningen zult zelf kunnen oordeelen,
als U nota neemt van het volgende.
Ter Neuzen bezit twee scholen, waaraan
vervolgklassen verbonden zijn voor M. U. L. O.
Op eene dier scholen wist men met kunst
en vliegwerk op 15 Januari 1.1. het aantal
leerlingen in de 7e, 8e en 9e klasse samen
nog te houden op 18op de andere bedroeg
het 17. Van de laatste school weet ik zeker,
dat geen derde deel der 17 leerlingen eene
H. B. S. zou bezoeken, al stond ze er morgen.
Voorts is er den len Januari 1.1. nog een
R. K. bijzondere school geopend, welke ook
een paar leerlingen zal hebben, die wat meer
leeren, dan het gewoon Lager onderwjjs.
Komen straks met Mei de nieuwe leerlingen,
dan zal natuurlijk het totale aantal met eenige
vermeerderd kunnen worden.
Doch ik acht, dat met de gegevens die
wij thans bezitten de volgende bewering
moeilijk zal te? weerleggen zijnals in Sep
tember a.s. de II. B. S. te Ter Neuzen wordt
geopend en na twee jaar wordt ze bezocht
door 15 a 20 leerlingen uit deze gemeente,
dan zal 't heel mooi zijn.
En wat de omliggende gemeenten betreft
B. en W. van Ter Neuzen durfden volgens
hun eigen verklaring van die gemeenten geen
bijdrage vragen, omdat ze meenden, dat het
voordeeliger zou zijn, als zij de buitenleerlingen
f40 per jaar meer lieten betalen dan de
Ter Neuzenaren. Van die leerlingen ver
wachtte men er 25, ofschoon niemand hier
begrijpt, waar ze vandaan moeten komen.
Doch in elk gevalU kunt zelf nu wel be-
borstwering met eene er buiten afloopende
glooiing, glacis genaamd.
Bij het licht dat de brandende stad verspreid
de, was bat niet moeilijk onze opdracht uit
te voeren. Op handen en voeten voortkruipen-
de kwamen wij beiden, gehuld in onze donkere
mantels, tot op den kam van den bedekten
weg en zagen van daar depnuren der stad.
Deze zijn van uit den bodem der gracht wel
8 a 9 el hoog, en zooals naderhand bleek had
den zij eene dikte van 6 el. Deze vesting
werken schijnen reeds eenige eeuwen geleden
gebouwd. Van afstand tot afstand waren
steenen torens. Voor eenige dezer torens waren
in latere tijden van aardewerk kleine bastions
opgeworpen, die nagenoeg dezelfde hoogte
hadden als de muren. Voorts was er een
smalle droge gracht* en om het geheel een
ongepalissadeerde bedekte weg. Op vier plaat
sen hadden wij het geluk onze gevaarlijke
operatie met goed gevolg bekroond te zien.
Het vuur uit de schietgaten was te hoog
en gelukkig voor ons waren wij in de schaduw
der muren, zoodat wij het geluk hadden niet
te worden bemerkt. Toen wij; terugwaren en
de gelegenheid hadden een kleine schets van
het vermoedelijk profiel der vesting te over
handigen, was de generaal Haxo zeer verge-
oordeelen, hoe groot hier en in de omgeving
de belangstelling -voor eene Hoogere Burger
school is.
Trouwens ik vlei me, dat U mij zult toe
stemmen het gros der burgerij is met goed
Meer Uitgebreid Lager Onderwijs heel wat
beter geholpen.
Had ik ongelijk, M. de R., toen ik beweerde,
dat men nuchter moet blijven als men spreekt
over nationale belangen
Het spijt mij inderdaad, dat uw correspon
dent, toen hij zich opwierp als verdediger van
nationale belangen, daarbij den naam van
onze gemeente heeft genoemd en dan tot de
conclusie komtanti-revolutionair is gelijk
anti-nationaal.
Want vooreerst zou men met recht kunnen
vragenals de stichting van eene II. B. S.
te Ter Neuzen zoo'.n groot nationaal belang
geldt, waarom hebben de liberalen dan dit
belang verwaarloosd, toen ze nog konden
doen, wat ze wilden
Doch wat nog veel erger is als er ééne
gemeente is in ons land, die lijdt tengevolge
de schromelijke verwaarloozing van nationale
belangen onder liberaal régime, dan is het
Ter Neuzen.
Sta mij toe, M. d. R., dit zoo beknopt mo
gelijk toe te lichten.
De welvaart van Ter Neuzen hangt bijna
uitsluitend af van het havenverkeer en het
vervoer van goederen langs twee spoorlijnen,
die beide aansluiten aan de Belgische Staats
spoorwegen.
De Belgische Staat heeft het in zijn hand,
't zij door naasting van die spoorlijnen op zijn ge
bied, 't zij door zijne tarieven voor goederen,
langs deze particuliere lijnen op zijn eigen
lijnen gebracht, alle verkeer over Ter Neuzen
onmogelijk te maken en onze handelsbeweging
totaal dood te drukken.
Geschiedt dit, dan moet zeker de helft der
bevolking van Ter Neuzen verhuizen en onze
stad vervalt tot den rang van een plattelands
gemeente, waar men 't niet breed hebben zal.
U stemt mij ongetwijfeld toe de verdediging
van de welvaart van Ter Neuzen tegenover
bedreiging van België is inderdaad een nati
onaal belang veel meer dan de stichting
van eene 3-jarige II. B. S. voor, zeg nu maar.
50 leerlingen.
Nu zijn er onderscheidene gelegenheden ge
weest, om voor die waarlijk nationale belangen
op te komen.
Men heeft een oogenblik althans die be-
noegd ons beiden terug te zien. Ik leidde
daaruit af dat wij tezamen gezonden waren
om ingeval van ongeluk, door den overblijvende
het verslag onzer missie te kunnen vernemen.
Welke maatregelen er tegen den volgenden
dag zouden worden genomen weet ik niet, maar
tot onze groote blijdschap vernamen wij dat
de Russen de stad in den nacht van 17 op 18
Augustus verlaten hadden. Over het bastion
links en in de nabijheid van de Krasnoische
poort, ben ik met een kompagnie sappe'urs
door een steenen toren en langs steenen trap
pen in de stad gekomen- De goed gesloten
poort werd door ons niet zonder moeite ge
opend.
Smolensk is eene fraaie stad met groote
kerken, gebouwen, openbare pleinen, enz. Een
groot gedeelte der stad bleef behouden en
brandde niet afde magazijnen van eet- en
koopwaren werden aanvankelijk geplunderd.
De staf der genie was in de nabijheid van
de Waterpoort gehuisvest. De Russen waren
nog in het bezit van het bruggenhoofd en de ge-
lieele Petersburgsche voorstad was door hen
bezet. De houten brug over de Dnieper was
verbrand.
(Wordt vervolgd.)
Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave»
(verhaald door een ooggetuige,
wijlen den Kolonel der Genie A. KOOL
(6
Die belangen zouden verdedigd worden o.a. en
voornamelijk door de bepaling, dat Ter Neuzen,
wat de tarieven op de Belgische spoorwegen be
treft, zou worden gelijk gesteld met Belgische
havens.
