Biimenlaiidsch Nieuws.
Korte Berichten.
Uit Stad en Provincie.
Kerk en School.
Courant zóó lang het stilzwijgen kon bewaren,
over eene zaak, die naar beweerd wordt voor
Ter Neuzen niet minder dan een levens
kwestie is.
Ditmaal werd echter het stilzwijgen ver
broken en dat verblijdde mij.
Daar kwam bij, dat reeds de aanhef van
Uw artikel eene aanwijzing beloofde van een
aantal onjuistheden in de driestar van den
bekenden schrijver in De Standaard. Nu ver
kneuter ik mij altijd, als zulke groote mannen
betrapt worden op onjuistheden dat geeft
immers een kleinen burger moed, die zich ook
wel eens vergist.
Al genoeg, om U te doen begrijpen, met
welk eene belangstelling ik Uw artikel ging
lezen.
Nu mag ik U, mijnheer de Redacteur, even
wel niet verhelen, dat ik, wat de aanwijzing
van die onjuistheden betreft, niet weinig
teleurgesteld werd, toen ik verder las.
Goed geteld, kon ik er twee vinden en
dan nog, welke
De eerste onjuistheid: „die schimpscheuten
op de kleinheid van Ter Neuzen."
Maar, M. d. R., als De Standaard onze ge
meente een stedeke noemt van even 9000
inwoners, dat niet vooruit, maar met 't nieuwe
kanaal naar Gent, eer achteruitgaat noemt
U dat eene onjuistheid, of zelfs een schimp
scheut
't Is helaas, de zuivere waarheid en 't ver
baast ons, Terneuzenaren, dat men in de hoofd
stad onzer provincie blijkbaar zóó slecht op
de hoogte is omtrent den toestand onzer ge
meente, dat U in dit verband kunt spreken
van „al dat gesmaal op Ter Neuzen."
Mag ik U een paar feiten noemen
Eene der scholen in deze gemeente, waar
mede ik van nabij bekend ben, tot hiertoe
steeds in bloei toegenomen, verloor in twee
jaar tijds 50 leerlingen uitsluitend tenge
volge het vertrek der ouders naar elders.
Nog geen acht dagen geleden werden twee
flinke heerenhuizen, staande op den eersten
stand, na herhaalde veiling verkocht voor
f 4975 en 5000. Tien jaar geleden had elk
dier huizen zeker 8 a 4000 gulden meer op
gebracht.
Andere heerenhuizen staan reeds maanden
en maanden leeg.
Tal van schippers, ofschoon hier thuisbe-
hoorende, hebben wegens de drukkende tijden
merkbaar ook in de belastingen voor wie
niet vluchten kan hun domicilie verlegd
naar Dordrecht, Sas van Gent, Zaamslag enz.
Ik zou* U ook nog willen schrijven over
onze stadsklok en meer andere zaken, doch
ik vrees, dat mijn stuk dan te lang zou worden.
In elk geval vertrouw ik, dat U die eerste
„onjuistheid" in het debet van De Standaard
zult royeeren.
Tweede onjuistheid, erger dan de eerste
het zaakje is er bij verrassing door gejaagd.
Weet U wel zeker, dat deze bewering van
De Standaard eene onjuistheid is en nog wel
een erge
Ziehier wederom eenige feiten.
Op 11 Maart 1911 werd besloten tot op
richting van eene II. B. S. voor het 3e, 4e
en 5e cursusjaar eener 5-jarige, op voor
waarde, dat er een subsidie zou verleend
worden van 10.000 gld. per jaar en 100 gld.
schoolgeld per leerling. Op die voorwaarde
werkte één der rechtsche leden mede tot dit
besluit.
Tot op den morgen van 28 Dcc. 1911 hebben
we hier geleefd in de vaste overtuiging, dat
we „in beginsel" bezaten eene H. B. S. voor
het 3e, 4e en 5e jaar.
Dien dag werd er eene vergadering van
den Raad gehouden. Op de agenda stond
niets omtrent eene II. B. S. waarvan we
sinds 11 Maart zoo goed als niets vernomen
hadden. De niet-ingewijden onder de leden
van den Raad waren zóó weinig op de hoogte
van hetgeen er dien morgen gebeuren zou,
dat een der rechtsche leden die uitstedig was,
het niet noodig had geoordeeld over te komen
gezien de weinig-belangrijke zaken, die
behandeld moesten worden en een ander
lid der rechterzijde eveneens afwezig was.
In die vergadering kwam echter een adres
in van een 80-t.al ingezetenen (waaronder 6
Raadsleden) welk adres den vorigefl avond
in eene vergadering was opgemaakt en door
sommigen geteekend. De overige handtee-
keningen waren dienzelfden morgen nog ver
zameld.
Zonder eenige begrooting van kosten, zonder
eenige zekerheid omtrent het te ontvangen
Rijkssubsidie voor het nieuwe plan, beschikte
de Raad direct omtrent het pas ingekomen
adres. En zoo is het geschied, dat we binnen
24 uur inplaats van eene II. B. S. voor 3, 4
en 5 „in beginsel" eene voor 1,2 en 3 hadden
op papier.
Vindt U nog, M. d. R., dat De Standaard
eene erge onjuistheid beging, door te zeggen,
dat de zaak er bij verrassing doorgejaagd
werd
Hebt U de stukken van den heer Van der
Moer in de Ter Neuzensche Courant omtrent
het genomen raadsbesluit niet gelezen? Zij
worden U dan nog dringend ter lezing aan
bevolen.
Ik vind dat de onjuistheden van De Stan
daard niet zóó sprekend zijn, dat alleen reeds
daarom het artikel lezenswaard zou wezen.
Toch zou een enkele uitdrukking in de
driestar van De Standaard aanleiding kunnen
geven tot eene min juiste voorstelling omtrent
deze zaak.
Er wordt daarin gesproken van de liberalen
van wie het plannetje uitgaat en voorts dat
er 8 liberalen en 5 niet-liberalen in den Raad
zitten.
Daaruit zou men allicht op kunnen maken,
dat alléén liberalen ijveren voor de stichting
eener II. B. S. en alleen niet-liberalen er tegen
zijn.
Die conclusie zou onjuist wezen.
Wel hebben bii de laatste beslissing in de
vergadering van 9 Maart 1.1. alleen de 8 libe
ralen volhard bij het plan, om ondanks allen
tegenstand de stichting door te zetten.
Doch van hen alleen gaat dit plannetje niet
uit. Zij werden hierin trouw bijgestaan of,
voorzoover noodig, belezen door een paar Rijks
ambtenaren die, voorzoover mij bekend is, niet
voor liberalen willen doorgaan.
En onder de tegenstanders zijn tal van libe
ralen. Dat 750 kiezers van de ruim 1400
opponeerden tegen het plan, zegt in dezen
genoeg.
U wijst op de betere gezindheid omtrent
het plan bij minister Heemskerk dan bij dr.
Kuyper en haalt als bewijs aan het antwoord,
dat de minister gaf aan den Heer Vorsterman
van Oyen.
Maar u vergeet daarbij iets.
Dat antwoord werd gegeven na de mede-
deeling van den afgevaardigde voor Oostburg,
dat er wel 180 leerlingen in Zeeuwsch-Vlaan-
deren wachtten op eene H. B. S. en dat heel
onze streek in brand stond van belangstelling
voor Middelbaar Onderwijs.
B. en W. van Ter Neuzen verklaarden
echter, toen ze eindelijk gedwongen werden
eene begrooting te geven, dat ze rekenden
op 25 leerlingen uit Ter Neuzen en op even-
zooveel uit de andere gemeenten. En wat de
belangstelling dier andere gemeenten betrof,
die werd op nog geen duizend gulden per jaar
geschat. Daarom wilde men van die 25 leer
lingen van buiten 40 gulden schoolgeld meer
vragen dat vond men voordeeliger dan een
bijdrage in de kosten.
Gelooft U niet met mij, dat indien de
heer Vorsterman van Oyen gesproken had als
B. en W. van Ter Neuzen, het antwoord van
den Minister nog meer gereserveerd zou ge
weest zijn, dan nu reeds het geval was
En eindelijk U herinnert aan de pogingen,
die in het werk gestold zijn, om hier eene
Christelijke II. B. S. te stichten. Die po
gingen vonden steun ook bij liberalen en
Roomsch-katholieken.
Met die pogingen ben ik van nabij bekend.
WelnU', op grond van de daarbij opgedane
ondervinding durf ik gerust te zeggen: de
behoefte aan en de belangstelling voor eene
H. B. S. in geld is in Zeeuwsch-Vlaan-
deren zoo gering, dat het Bestuur onzer arme
gemeente met blindheid moet geslagen zijn,
waar het ter wille van zeer enkelen onze
gemeente-fmantiën totaal in de war stuurt
en de burgerij ten believe van die enkelen
een ondraaglijlien last wil opleggen.
Ik zou U de bewijzen voor mijne bewering
kunnen toonen.
En ik meen, dat verstandige lieden in zulke
omstandigheden zeggen ons plan moge nog
zoo mooi zijn we kunnen geen ijzer met
handen breken we willen tegen den zin der
burgerij haar zulk eene dure inrichting niet
opdringen en geven het op.
Hoe denkt U hierover?
Met beleefden dank voor de plaatsing, mijn
heer de Redacteur,
Uw abonné,
H. KOELMANS.
Ter Neuzen, 25 Maart 1912.
V Vrijstelling Militiewet.
Omtrent het aanvragen van vrijstelling van
militiedienst zijn de volgende bepalingen vast
gesteld
Zij, die aanspraak maken op vrijstelling
wegens broederdienst, moeten tusschen 21 en
31 Maart bij den burgemeester aanvraag doen
tot het opmaken van een getuigschrift betref
fende liet aantal wettige broeders en half
broeders. De ingeschrevenen moeten daarbij
zorgen voor de tegenwoordigheid van twee
getuigen.
Zij, die aanspraak op vrijstelling wegens
aanwezigheid van in hetzelfde jaar geboren
broeders maken, moeten tusschen 10 en 18
Juli bij den burgemeester aanvraag doen tot
het opmaken van een getuigschrift. Ook zij
moeten zorgen voor twee getuigen.
Zij, die in aanmerking wenschen te komen
voor vrijstelling op grond, dat zij een geestelijk
of godsdienstig menschlievend ambt bekleeden
of daartoe worden opgeleid, moeten de noddige
verklaring vóór 1 April inleveren bij den bur
gemeester.
Zij, die vrijgesteld willen worden als kost
winner, moeten tusschen 21 en 31 Maart bij
den burgemeester aanvraag doen tot het op
maken van een staat van inlichtingen.
Voor de vrijstelling wegens eigen dienst
worden in het algemeen de stukken zonder
eenige bemoeiing van de belanghebbenden
opgemaakt.
De Commissaris der Koningin in Zeeland
heeft aan de burgemeesters in die provincie
een circulaire gezonden, waarin efc op gewezen
wordt, dat het bij het onderzoek van de in
schrijvingsregisters van de lichting 1913 de
aandacht getrokken heeft, dat als reden van
vrijstelling minder dikwijls broederdienst is
opgegeven, dan de volgens art. 28 der nieuwe
wet, geldende vrijstelling van de grootste helft
kon doen verwachten. Ook is bijzonder gering
het aantal ingeschrevenen, die vrijstelling we
gens kostwinnerschap vragen.
Den burgemeesters wordt verzocht, alsnog
de nieuwe bepalingen onder de aandacht dei-
ingeschrevenen te brengen, en eventueele
wijzigingen in de aangiften vóór 1 April mede
te deelen.
De minister van binnenlandsche zaken heeft
bepaald, dat in het kiesdistrict Hoorn de ver
kiezing voor een lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal (vacature- P. B. J. Ferf)
zal plaats hebben op Woensdag 10 April, de
stemming, zoo noodig, op Maandag 22 April,
de herstemming, zoo noodig, op Maandag 29
April.
Londen, 23 Maart. De bemoedigende ge
ruchten, die er gisteravond over het eindigen
der staking liepen, zijn tot dusver niet beves
tigd. Alles scbijnt nu af te hangen van de
conferentie van de ministers, de mijneigenaars
en de afgevaardigden der arbeiders, die Maan
dag gehouden wordt en zal loopen over de
mogelijkheid dat de mijneigenaars buiten hst
regeeringsontwerp om, aan de arbeiders een
minimum-dagloon zullen waarborgen.
Naar verluidt, zijn niet alle mijneigenaars
daartoe bereiddie uit Zuid-Wales zijn er
alvast vierkant tegen en het is niet zeker of
zelfs wel alle mijnwerkers er voor zijn.
De Times laat zich tamelijk mismoedig uit.
De Daily News vindt het de voornaamste fout,
dat de mijnwet ongedaan blijft, waardoor de
mijnwerkers op zijn vroegst Woensdag den
arbeid kunnen hervatten, terwijl intusschen
de volksellende van dag tot dag in alle rich
tingen verergert.
Tal van mijneigenaars en mijnwerkers hekelen
bitter de mijnwet, die zij doelloos noemen.
Barker, een der mijnwerkers-afgevaardigden,
heeft in een interview gezegd de zeshonderd
kapitalisten uit het Lagerhuis mogen rede
kavelen zooveel ze willen, maar alle parlemen
taire gepraat of besluiten kunnen de mijn
werkers niet dwingen kolenmijnen te ontginnen,
tenzij op hun eigen voorwaarden, want anders
zou het geheele vakvereenigingswezen een
paskwil worden.
Parijs, 25 Maart. Eenige bandieten vielen
hedenmorgen om half negen in Mont Géran
een particulieren automobiel aandoodden
den chauffeur, verwondden den tweeden chauf
feur en maakten zich meester van den auto.
Toen gingen zij naar Chantilly, vielen twee
kassiers aan< doodden een van hen en ver
moordden den ander, waarop ze verdwenen.
Weenen, 25 Maart. Volgens de officieele
berichten van de Porte werd een aanslag op
den vorst van Samos gedaan, op het oogen-
blik dat hij in het paleis terugkeerde. De
moordenaar loste vijf schoten, de vorst kreeg
drie wonden en overleed Zondagochtend. De
vroegere adjunct van den Vali van Trebisonde,
de Griek Pegliri is tot vorst van Samos be
noemd.
Hedenmorgen werd een der alhier in gar
nizoen liggende luitenant in „Hotel Rotterdam"
dood in zijn bed gevonden. Een kogel, door
de slapen van zijn hoofd gejaagd, had blijkbaar
een einde aan zijn leven gemaakt. Men vond
hem met den revolver in de hand. De oor
zaak van deze wanhoopsdaad is vooralsnog
onbekend.
Het Stoomschip „Tornar" den 7en Maart
1.1. vertrokken van Rio de Janeiro naar Ter
Neuzen met een lading ijzererts, zal onze haven
voorbijvaren en te Antwerpen lossen, in ver
band met de „Loonlijst" zooals deze is vast
gesteld op de vergadering van de bootwerkers-
vereeniging „Recht en Plicht".
H. den dader te zijn en zonder eenige aan
leiding het feit te hebben bedreven. De be
kentenis werd bevestigd door den persoon die
hem Zaterdagavond gezelschap hield.
Door notaris Van der Moer, alhier, werd
bij veiling verkocht voor de familie Standaert
een Heerenhuis met toebehooren en het
recht van erfpacht op den grond, aan deNienw-
straat alhier, bewoond door den heer Van
Hasselt, voor f4975, aan den heer Alb. Stan
daert te Ter Neuzen voor zijnen lastgever
een Heerenhuis met toebehooren en het
recht van erfpacht op den grond, aan de Nieuw-
straat alhier, bewoond door den heer Van
Leeuwen, voor f5000, aan den heer Gustaaf
Standaert te Ter Neuzen.
Sluiskil. De rijksweg aan de Cokes-fabriek
alhier levert veel gevaar op voor rijwielen en
rijtuigen des avonds, omdat hij niet voldoende
verlicht wordt. Daar, waar de Haagsche Beton-
maatschappij hare werkzaamheden verricht,
is de weg goed verlicht, doch waar de Bel
gische ondernemers verantwoordelijk voor den
rijksweg zijn, staat geen enkele lantaarn en
loopt men 's avonds gevaar op hoopen zand,
steenen, grint, kipkarren, kranen enz. te ver
ongelukken.
Sluiskil. Alhier woont een talrijk gezin,
waarvan de vader in België werkt, doch niets
van zich laat hooren en ook niet voor de zijnen
zorgt. De moeder, daardoor moedelops gewor
den, wilde een einde aan haar leven maken
en sprong daarom in 't kanaal, vlak voor hare
woning. Opgemerkt door een scharenslijper,
werd zij nog bijtijds nit het water gehaald en
van een wissen dood gered.
Het bestuur der Nederlandsche Christe
lijke Studentenvereeniging heeft den heer Fr.
Tollenaar van Zaamslag o. a. afgevaardigd naar
de Zomerconferentie te St. Croix in Zwitserland.
Vlissingen. De Vlissingsche loodsschoener
15 is Zondag aangevaren door het Engelsche
stoomschip City of Charleroi, en bekwam
daarbij zulk een averij dat het in zinkenden
toestand door het stoomschip op sleeptouw
werd genomen, doch nabij Zeebrugge zonk de
loodsschoener.
Alle opvarenden konden zich in de booten
redden.
De loodsschoener 12 is vertrokken om in
den dienst te voorzien, terwijl het transport-
vaartvig Coertzen naar Zeebrugge is vertrokken
teneinde te trachten den schoener te libhten.
De aangevaren schoener werd aan bakboord
zijde geraakt en wel met zulk een jkracht dat
hij direct water maakte.
Vlissingen. Er is begonnen met het leggen
van de rails voor de Electrische tram, van
het station alhier naar de Keersluis.
De Ilooge Raad verwierp het cassatie
beroep van A. J. V., loodgieter te Vlissingen,
die door de rechtbank te Middelburg en het
hof te Den Haag veroordeeld is tot 14 dagen
hechtenis wegens het aan zijn schuld te wijten
hebben dat brand ontstaat, terwijl daardoor
gemeen gevaar voor goederen wordt veroor
zaakt, nl. bij den brand van de Groote Kerk
en den St. Jacobstoren te Vlissingen op 5
September 1911.
De Provinciale Stoombootdienst op de
Ooster-Schelde, lijn Middelburg—Zierikzee en
omgekeerd, is gisterenmiddag begonnen de
dienst weder met twee booten te hervatten,
volgens eerst uitgegeven afvaartlijst.
De classicale zendingsraad heeft besloten
op Woensdag 19 Juni een classicalen zendings
dag te houden te Domburg. Tevens werd
besloten dezen zomer- een kinderzendingsfeest
te houden, zoo mogelijk in de duinen.
Toen Zondagmorgen de ouders en broers
van den 15-jarigen Chr. L. R. te Goes naar de
kerk waren gegaan, nam de jongen de gelegen
heid waar zich toegang te verschaffen tot de
ouderlijke woning, met de bedoeling zich van
een en ander te voorzien, om zich uit de
voeten te maken.
Met geweld brak hij een linnenkast open,
en stal behalve verscheiden stukken onder
goed een som gelds, en nam daarenboven nog
de liets van zijn broer mee, waarmee hij de
wijk heeft genomen.
De zaak is in handen der politie, die reeds
meermalen met dit veelbelovend jongmensch
kennis maakte.
Gisteren werd door de mararechaussee
alhier naar Middelburg overgebracht en ter
beschikking van den officier van justitie ge
steld de 78jarige D. v. D., wonende in de
gemeente Zaamslag, verdacht van overtreding
van art. 247 van het Wetboek van Strafrecht.
Zaterdagavond werd een der spiegelruiten
in de woning van den directeur van het post
en telegraafkantoor alhier verbrijzeld benevens
6 ruiten van het „Hotel Rotterdam" in de
Westkolkstraat.
Het leek of de ruiten door een kogel uit
een vuurwapen werden verbrijzeld en of dit
kwam van de plaats waar aan de haven de
wachthuisjes der bootsmannen staan. Een
agent van politie stelde in die omgeving een
onderzoek in, doch bespeurde niets wat hem
verdacht leek. Wel zaten in een der genoemde
huisjes 2 personen, doch dit gaf geen aanlei
ding tot nader onderzoek.
De inspecteur van politie ging Zondagmorgen
echter een nader onderzoek instellen en ont
dekte toen in dat wachthuisje een katapult
en projectielen, waaruit af te leiden viel dat
hier inderdaad de oorsprong van de ruiten-
brekerij gevonden was. Bij het verder ingesteld
onderzoek bekende de gehuwde bootsman R.
Gereformeerde Kerken.
Aangenomennaar 's Graveland door J.
Tonkens te Langeslag.
Bedanktvoor Stroobos door J. Tonkens
te Langeslagvoor Leidschendam door W. F
C. van Helsdingen te Cubaardvoor Haas
trecht door S. Doornbos te Doetinchem.
Ned. Hervormde Kerk.
Beroepente Nieuw-BuinenF. W. G.
Verheul te Jukwerd bij Appingedam.
Bedanktvoor Tiel door W. Bax Jr. te
Santpoortvoor Eist (bij Amerongen) door L.
Emmen te Den Bommel.
13 Mei a. s. zal in een buitengewone
vergadering van curatoren der Theol. school
te Kampen behandeld worden, of de schoolkas
het nu toelaat een vijfden hoogleeraar te be
noemen.
De Chr. Jongelingsvereeniging „Onze hulpe
zij in den naam des Heeren" vergadert a. s.
Zondagavond om half 8 uur in de consistorie
kamer der Geref. Kerk in de Nieuwstraat
alhier.
De mijnwerkersstaking in Engeland.
Alweer Parijsche automobiel-bandieten.
Vorst van Samos vermoord.
TER NEUZEN, 26 Maart 1912.
