m
Antirevolutionair
voor
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
De Standaard" over de
H. B. S. te Ter Neuzen.
FEUILLETON.
De Russische veldtocht van 1812.
No. 902.
Woensdag 27 Maart 1912.
9e Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen. Ter Neuzen fl,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIEN:
Van 14 regels ƒ0,40. Vo >r eiken regel meer ƒ0,10
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE: ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIE!i TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Advertentiën voor dit
blad worden aangenomen
tot 's namiddags 1 uur op den dag
der uitgave.
Onder dit hoofd schreef de Midd. C. Zaterdag
na opname van het ook door ons overgenomen
artikel uit De Standaard
De plannen voor de oprichting van een
H. B. S., die aan Zeeuwsch-Vlaanderen de zoo
lang gewenschte inrichting van middelbaar
onderwijs zon geven en die gevestigd zon
worden in Ter Neuzen, zijn in de politiek
terecht gekomen wat zeker niet tot hun
voordeel is
In „De Standaard" van Donderdag vindt
men onder den titel „Morsen met 's Lands
geld", de volgende driestar, die zeel lezens
waardig is, al was het alleen maar oin de
onjuistheden
Hoewel het voor de meesten onzer lezers
overbodig zal zijn, willen we toch enkele
onware voorstellingen in dat stukje aan den
muur nagelen.
Ten eerste al die schimpscheuten op de
kleinheid van Ter Neuzen, alsof de school alleen
dat stadje gold, met een totale negatie van
alles in de voorbereiding ervan, dat aan deze
H. B. S. het karakter geeft van een school
voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen. We her
inneren aan de langdurige vroegere bespre
kingen, waarbij als plaatsen tot vestiging dei-
school in overweging worden genomen Ilulst,
Axel en Ter Neuzen. Wel een bewijs dat men
niet alleen aan laatstgenoemd „stedeke" dacht,
maar aan 't heele district.
Trouwens ook hetgeen de „Standaard" ver
telt over de vaart naar Vlissingen om daar de
II. B. S. te bezoeken, geldt alleen voor de
jongens in Neuzen en dan rr6g hoeTwee
maal per dag een reis van vijf kwartier of
anderhalf uur is voor schooljongens zeker niet
gewenscht. En voor leerlingen uit Hulst en
Axel en alle andere plaatsen is de reis vrij
wel geheel onmogelijk.
Maar „De Standaard" heeft die voorstelling
van een „pure weelde" noodig om van de
zaak een „liberaal opzetje" te maken.
Het ergste echter is wel die vo'orstelling
Den derden dag na dit bedoek passeerde de
Keizer des avonds ten half tien de stad Dir-
schau. De luitenant Artois was in dien tus-
schentijd naar Dahzig ontboden, zoodat ik de
eenige aanwezige militair was. Ik had mij aan
liet begin der schipbrug geplaatst, om in den
donker te kunnen worden gezien. Dezen kern
waren er drie koetsen. Niet ver van de schip
brug steeg Z. M. uit de koets, doch de maar
schalk Duroc trok den degen en wandelde 5
a 6 passen vóór den Keizer, die Berthier naast
zich haddrie of vier adjudanten volgden in
eene rij achter den Keizer. Duroc, mij ziende,
vroeg zeer luid „qui êtes-vous Ik antwoordde
„Pofficier du Génie", waarop de Keizer zeide
„faites lui passer a mon cóté
De vragen, die Zijne Majesteit aan mij deed
en die ik mij nog herinner, waren de volgende
La tête de pont sera-t' elle bientöt finie
Quelle distance y a-t-il entre la ville de Dir-
chau et la tête de pont Quelle profondeur
a la rivière dans la belle saison Est-ce qu'on
ne peut pas tourner la tête de pont quand
l'eau est basse Est-ce que la charrue des
Het besluit „in principe" om een II. B. S.
te stichten, werd door den raad van Ter Neu
zen reeds lang geleden genomen. Toen stemden
ook anti-revolutionaire leden vóór.
Den llden Maart 1911 werd door den Raad
van Ter Neuzen besloten tot oprichting eener
gemeentelijke drie-jarige H. B. S., bevattend
de laatste drie jaar eener 5-jarige. Dat be
sluit was zoo weinig een verrassing, dat er
ongewoon veel publiek de zitting bijwoonde.
Immers men wist van te voren, dat liet er
om spannen zou. De partijen in den Raad
stonden vrij wel gelijk en alleen door den
overgang van een der leden, die nog eerst
aarzelde, is ten slotte met 7 tegen 5 stemmen
liet besluit genomen. Zou die groote belang
stelling mogelijk zijn geweest als de zaak'niet
eens op d<? agenda had gestaan
Of bedoelt de „Standaard" het besluit van
28 December j.l. Toen werd met intrekking
van dat besluit van 11 Maart 1911, met 8
tegen 3 stemmen besloten definitief tot op
richting eener II. B. S. met drie jarigen cur
sus, te openen 1 Sept. 1912. Maar kon toen
de zaak nog een „verrassing" zijn, al werd
liet besluit genomen naar aanleiding van een
den vorigen dag opgesteld adres van 82 in
gezetenen
Er is nog iets anders. En dat maakt liet.
stukje in de „Standaard" nog ergerlijker. Al
dat gesmaal op Terneuzen krijgt een eigen-
aardigen klank als men hoort dat er van anti-
revolutionnaire zijde pogingen zijn gedaan om
in dat zelfde Terneuzen een Chr. H. B. S.
op te richten.
Aan een correspondentie uit Terneuzen
in ons blad van 14 Maart 1911, ontlêenen
we het volgende
„Zoodra hier over liet stichten eener H.
B. S. gesproken werd, begon men dat ook van
anti-revolutionnaire zijde, en een commissie
is gevormd, die echter op de eerste pogingen
geen al te beste resultaten verkreeg.
En den laatsten tijd is men weer opnieuw
begonnen, maar zelfs verschillende medestan
ders achten die pogingen vergeefs daar liet
bedrag, voor jaarlijksche bijdragen benoodigd,
te hoog moet worden genoemd. Ondertus-
sclien voerde, liet plaatselijke anti-revol. orgaan
een heftige campagne tegen de bestaande
gemeentelijke plannen, en trachtte de rechtsche
leden te weerhouden daar vóór te stemmen,
terwijl het dezen indertijd zeer euvel werd
geduid, dat zij allen voor zoover aanwezig
bij liet besluit om in principe tot de oprichting
over te gaan hadden vóór gestemd."
glacés est forte Combien d'hommes faut-il
pour défendre les ouvrages faits Comment
est l'esprit du pays Ne vous manque t-il
pas des ouvriers? Quelles troupes de l'armée
ont passé ie pont de Dirschau
Op al deze vragen antwoordende, was het
Z. M. niet moeilijk geweest te bemerken dat
ik geen Fransqhman was en zijn laatste vraag
was „de quel pays êtes-vous waarop ik
antwoordde „Sire, je suis Hollandais."
Ik moet opmerken dat hij tusschen de vra
gen dikwerf lluitend 50 passen voortwaudelde
zonder een woord^te spreken.
Het was zeer donker geworden toen Z. M.
na een kleine buiging te hebben gemaakt in de
reiskoets stapte. Ik had in het bruggenhoofd
langs de nieuw gemaakte wegen eenige lan
taarns doen stellen. De keizer ging toen naar
Koningsberg en ik was zeer verheugd dat alles
zoo goed was afgeloopen.
Tegen den 20en Juni werd ik afgelost dooi
den van Danzig komenden kapitein-ingenieur
Ruble van Lilienstern en, na overgave van de
werkzaamheden aanvaardde ik van Dirschau
met mijn bediende en paarden de reis naar
het Leger, zoodat ik nu geheel op oorlogsvoet
gebracht was. Tot conservatie van de paarden,
die met mijn bagage beladen waren, kon ik
slechts kleine dagreizen maken. Over Mariën-
burg, Elbing, Braunsberg en Brandenburg,
kwam ik te Koningsberg aan, alwaar ik twee
dagen uitrustte en deze fraaie stad bezichtigde.
Vervolgens ging de weg over Tapian en
„Wat blijft er nu over van het „liberale
opzetje"En wat is dc Standaard-driestar
anders dan een anti-revolutionnair opzêtje van
bedenkelijk allooi
Maar met dat al is die driestar een dreigend
stukje politiek.
Da^t,- dr. Kuyper zoo prijzend van Minister
Heemskerk spreekt als van „een wijzer man
in 't Torentje", in tegenstelling met een libe
raal minister, is in de tegenwoordige omstan
digheden een gevaarlijk verschijnsel. Zal de
minister gehoor geven aan dien zeer duidelijken
wenk, en terwille van de ontstemming der in
hun eigen plannen teleurgestelde anti-revolu-
tionnairen, een gemeentelijk plan doen mis
lukken dat de instemming van tal en tal van
in Ter Neuzen en elders wonenden heeft?
De neiging van den Minister is blijkbaar
anders.
1-6 December j.l. werd in de Tweede Kamer
door den heer Vorsterman van Oyen een warm
pleidooi voor de H. B. S. te Ter Neuzen ge
houden, in verband met het bedrag van f 1000
dat op de begrooting was uitgetrokken voor
een gemeentelijke H. B. S. in Zeeuwsch-
Vlaanderen, in plaats van bet standaard
subsidie van f3000.
In zijn antwoord zei toen de minister dat
er slechts f 1000 was uitgetrokken omdat de
school in 1912 slechts gedurende vier maanden
zou werken.
En daarna liet hij volgen
„Nu is eigenlijk de quaestie niet, of Ter
Neuzen dit subsidie zal krijgen, maar hoe groot
liet subsidie zal zijn. En dat hangt nog wel
van eenige bijomstandigheden af. In de eerste
plaats zou ik nog eens moeten weten, of het
zeker is, dat in die streek niet een bijzondere
hoogere burgerschool tot stand zal komen.
Dat zou niet van invloed zijn op de vraag,
of de openbare hoogere bnrgerscliool al of niet
een subsidie zal krijgen, maar wel op de vraag,
of er termen aanwezig zijn een extra subsidie,
en wel een groot extra subsidie, te geven.
Ten tweede dient ook de zaak zelf nog eens
nauwkeurig te worden uagegaan. Vermits een
extra subsidie een uitzondering op den regel
is, kan ik natuurlijk niets zonder dat de zaak
volledig is geïnstrueerd, zeggen, dat ik de toe
kenning van een extra subsidie zal bevorderen.
Natuurlijk maak ik liefst op den regel zoo
weinig mogelijk uitzonderingen Maar gelijk
den geacliten afgevaardigde uit het door mij
gesprokene zal blijken, kan ik de zaak nog
niet als definitief afgedaan beschouwen."
Is er nu soms al iets meer bekend van de
plannen voor een bijzondere H. B. S. Of is
Insterburg naar Gumbinóen, alwaar rustdag
hield. De reis vervolgend verliet ik Pruissen,
na het laatste station Stallupönen, om liet
Poolsche grondgebied te betreden, houdende
ik het eerste nachtkwartier te Wilkowiski,
uit welke stad de beroemde proclamatie aan
bet Leger, die de oorlogsverklaring behelsde,
was uitgevaardigd.
Bij liet verlaten van het Koningrijk Pruis
dat aldaar een riviertje tot, grens heeft, kon
ik zoo teil volle beseffen, welk een invloed de
regeeringen uitoefenen op het geluk hunner
onderdanen. Tot liet laatste Pruisische dorp
niets als orde, welvaart, zindelijkheid, goede
wegen, blijken van industrie, enz. Nauwelijks
de Poolsche grenzen overschreden, vindt men
niets als sporen eener slechte administratie
en vuilheid in den hoogsten graad.
Op mijn weg door Pruissen waren reeds ge-
heele dorpen door de talrijke legerbenden van
alles ontdaan en door de bewoners verlaten.
Paarden waren niet zichtbaar, daar deze
werden medegenomen tót vervoer van levens
middelen, waar men die ook»vinden mocht.
Over kleine vlekken of dorpen kwam ik te
Kowno, aan de Niemen, de eerste Russische
stad gelegén in liet voormalige Poolsche Lit-
hauen. In deze stad hield ik rustdag en vond
aldaar den generaal Chamberliac, welke de
schrijver te Danzig had leeren kennen, die
Danzig verlaten had, en eenige Fransche offi
cieren, terwijl men reeds bezig was om dit
punt te bevestigen. Dit wil zeggen van ver-
dat artikel in „De Standaard" een aanhitsing
tot verscherping van de campagne die in de
laatste maanden in Ter Neuzen gevoerd wordt
tegen het raadsbesluit x
Zooals onze lezers weten, kwam er een
maand geleden bij den Gemeenteraad oen
adres in van 871 ingezetenen, vragend het
besluit tot oprichting eener H. R. S. te her
roepen, omdat de daaruit voortvloeiende finan-
cieele lasten voor de gemeentenaren te zwaar
zouden zijn. Maar er werd op gewezen dat
er onder die adressanten heel velen waren
die in 't geheel geen belasting betaalden. Het
verzoek werd voor kennisgeving aangenomen.
Maar 9 Maart kwam men er weer op terug
naar aanleiding van een adres van 87 anderen
en toen werd een voorstel van den heer Dees
om het besluit te schorsen tot hekend is op
welk subsidie kan worden gerekend, verworpen
met 1 tegen 5 stemmen, en met dezelfde
stemmenverhouding besloten het nieuwe adres
voor kennisgeving aan te nemen.
Dit is de eenige Raadszitting waarin wc de
door „De Standaard" genoemde stemmings-
cijfers 8 5 vinden. En deze zitting was nog
wel belegd op aanvraag van eenige leden, die
tegen de H. B. S. zijn. Hier was dus zeker
van geen „verrassing" sprake.
„Dc Standaard" wil blijkbaar nu probeeren
liet vuurtje opnieuw te doen opvlammen.
Opmerking verdient liet 'echter, dat het liier
boven aangehaalde gereserveerde antwoord
van minister Heemskerk een geheel anderen
geest ademt dan de driestar van dr. Kuyper.
De laatste wil licelemaal geen subsidie voor
die pure luxe. De minister wist alleen niet
of hij ook nog een extra subsidie zal geven.
Laten we hopen dat de minister zich niet
door die partij-agitatie laat beïnvloeden.
Naar aanleiding van bovenstaand artikel
werd liet volgend schrijven verzonden met
verzoek tot opname
Aan
de Deductie der Midd. Courant.
Mijnheer de Redacteur,
Met meer dan gowoue belangstelling nam
ik kennis van liet hoofdartikel in Uw nummer
van Zaterdag 1.1. Het hoofd was dan ook
wel geschikt, om mijne aandacht, to trekken
„De Standaard over de II. B. S. te Ter Neuzen
Die H. B. S.-questie is in ons stadje sinds
eenige weken reeds dikwijls het onderwerp
eener discussie geweest en liet verwonderde
mij, om de waarheid te zeggen, dat de Midd.
dedigingswerken te voorzien.
Bij •mijn verhaal tot bier gevorderd zijnde,
moet ik u opmerkzaam maken, dat alvorens
gij datgene naleest wat mij persoonlijk weder
varen is en wat ik zelf gezien heb, het raad
zaam is om den Russischen veldtocht eens
na te gaan. Hierdoor zult gij des te beter
alles wat ik u mededeel in verband met dc
militaire gebeurtenissen kunnen brengen.
Zonder dat zoude ik u om een volledig denk
beeld van den veldtocht te verkrijgen, dezen
voor liet, grootste gedeelte moeten beschrijven,
daar het 1ste korps, waarbij ik geplaatst was,
sterk 60.000 man, van het begin tot liet einde
een zeer werkzaam aandeel aan dezen oorlog
lieefi genomen. Dit kan o. a. blijken uiteen
nog voorhanden brief van den schrijver aan
zijne ouders, d.d. 4 Januari I8L3 na afloop
van den veldtocht verzonden uit Modlin (bij
Warschau), waarin voorkomt: „Ik ben in 2
veldfelagen en in 17 affaires geweest, geen
bet minste leed is mij geschied." De schrijver
noemt liier dus blijkbaar alleen veldslagen
de ontmoetingen bij Smolensk en Borodino,
waaraan door de massa van het Fransclie
leger is deelgenomen. Verscheidene der liier
bedoelde affaires zijn echter voor de deelne
mers gelijk te stellen met een vollcdigen veld
slag men denke b.v. aan de ontmoetingen
bij Valoutina, bij Malojaroslawetz en aan do
Beresina.
(Wordt vervolgd)
Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave.
(verhaald door een ooggetuige,
wijlen den Kolonel der Genie A KOOL.)
(B
===r=-Sr
