Binnenlandse!» Nieuws.
Korte Berichten.
Uit Stad en Provincie.
Kerk en School.
Het zou schuldige plichtsverzaking zijn, indien
elk op zichzelve naar eigen gave en kracht
ging arbeiden. Het zou schuldige plichtsver
zaking zijn, indien niet gepoogd werd door
vereeniging te arbeiden aan de goede ontwik
keling van het maatschappelijk leven en aan
de leniging van de maatschappelijke nooden.
„Patrimonium" heeft dit diep gevoeld.
Daarom is reeds meer dan dertig jaren van
deze Vereeniging de opwekking uitgegaan tot
de christen-werklieden gaat met elkander in
bondLaat niet elk op zichzelven, maar laat
ons allen gemeenschappelijk arbeiden. Wij zijn
door allerlei banden aan elkander verbonden
en hebben allerlei gemeenschappelijke belan
gen laat ons daarom ook gemeenschappelijk
één doel najagen, en aller gaven en krachten
tot bevordering van dat ééne doel samenbren
gen in ééne Vereeniging, waar niet de persoon
lijkheid wordt neergeworpen, maar liet per
soonlijk eigenaardige van elk lid tot zijn recht
kan komen in het najagen van een groot en
een heilig ideaal.
Het doel, dat Patrimonium zich heeft gesteld,
is zóo veelomvattend en groot, dat ik meen
recht te hebben om te spreken van„het
ideaal van Patrimonium."
Patrimonium stelt zich een algemeen en
een bijzonder doel. In het algemeen beoogt
deze Vereeniging niet minder dan de belangen
der maatschappij in haar geheel te bevorderen.
Nu is de begripsbepaling van hetgeen onder
„de maatschappij" moet worden verstaan, in
de werken en brochures over de Christelijke
sociologie niet geheel gelijkluidend. Het ka
rakter van de maatschappij wordt op ver
schillende wijze omschreven. Het zuiverst
lijkt me de begripsbepaling van mijn hoogge-
schatten leermeester Prof. Bavinck de maat
schappij is„heel die door God gewilde, in
de natuur gegronde en langzamerhand in de
geschiedenis tot ontwikkeling gekomen vorm
van menschelijke samenleving, welke in de
samenvoeging en samenwerking der aan de
menschen geschonken gaven en krachten tot
openbaring komt, en de bewaring en voort
brenging, de verdeeling en genieting van
allerlei geestelijke en stoffelijke goederen zich
ten doel stelt."
Patrimonium wil de menschen samenvoegen.
Zij wil het individualisme breken, en inplaats
daarvan het samengaan van de menschen in
bond bewerken. Zij wil de gaven en krachten,
aan de menschen geschonken, samentrekken
in één Vereeniging, met afdeelingen over het
gansche land verspreid. Zij wil dit, niet als
doel, maar als middel, om door de kracht der
gemeenschap mede beslag te leggen op de
goederen van een volk, waarmee hare leden
ten nauwste samenhangen, en alzoo mede
zeggenschap te krijgen over het geestelijk en
stoffelijk goed van dat volk. Indien zij door
de macht van de eendracht daarop mede
beslag heeft gelegd, heeft zij mede-zeggenschap
over de wijze, waarop deze goederen zullen
worden bewaard en voortgebruikt, zullen
worden verdeeld en genoten. Langs dien weg
kan zij jagen naar het veel-omvattende doel
deze vorm van de menschelijke samenleving
tot hoogere ontwikkeling en tot meerderen
welstand te leiden, d. w. z. de belangen van
de maatschappij in haar geheel bevorderen,
belangen en nooden, die legio zijn. Welkeen
reuzentaak
Toch zou „Patrimonium" te veel in algemeen
heden zich hebben verloopen, indien zij haar
doel niet nader in het bijzonder had aangeduid.
Zij tracht de belangen der maatschappij in
haar geheel te bevorderen, maar die der werk
lieden in het hijzonder. Van huis uit is zij
overeenkomstig haar doel van oprichting ge
weest eene Vereeniging voor werklieden uit
het volk voor het volk. Onder werklieden
zijn, naar de gangbare beteekenis van dit
woord zulke personen te verstaan, die door
handenarbeid hun brood verdienen. Het is
jammer dat dit woord die eenige beteekenis
heeft gekregen, maar het is nu eenmaal zoo.
De woorden krijgen hun kracht en beteekenis
door het gebruik. Toch heeft „Patrimonium"
helder ingezien, dat zulk een enge opvatting
van het woord „werkman" niet anders dan
schade voor de Vereeniging kon zijn, en daarom
in gewijzigde statuten gesproken van gewone
en buitengewone leden, en aldus onderschei
den „gewone leden zijn werklieden, om het
even of zij handen- dan wel geestesarbeid
verrichten buitengewone leden zijn fabrieks-
heeren, werkbazen, neringdoenden en hooger-
geplaatsten in de maatschappij." Dooi deze
verschillende groepen van personen in haar
Verbond op te nemen en tot gemeenschappe
lijke actie te brengen, heeft zij haar veel
omvattend doel gehandhaafd en nader aange
geven, en daardoor zich verzekerd van den
onmisbaren steun van velen, waardoor de be
langen der maatschappij in haar geheel kunnen
worden gediend. Machtige gedachte, die ze
daarin heeft gegrepeu, geformuleerd, nader
uitgewerkt, en nu tot werkelijkheid wil brengen
met alle geoorloofde middelenZij wil de
maatschappij dienen door mede leiding te
geven aan den ontwikkelingsgang van de
samenleving, waarin armen en rijken, lieeren
en knechten, vrouwen en dienstmaagden el
kander gedurig ontmoeten, opdat door helder
besef van recht en plicht, van afspraak en
contract de wederzijdsche rechte verhouding
zoude worden geëerbiedigd en de wederzijdsche
rechte verhouding zoude worden geëerbiedigd
en de wederzijdsche welstand zoude worden
bevorderd. Dat is haar heilig streven. Dat
is haar heilig ideaal.
Zij jaagt dit ideaal niet na door zich te
vereenigen tegenover God, en de volkssouve-
reiniteit te zetten tegenover Zijn gezag. In
dat geval zou ze revolutionair zijn. Haar
banier is niet de vaan der revolutie. Ze
roept haar mannen niet op om zich in bond
te scharen om de roode vaan, onder de kreet
„geen God, geen meester", opdat door men
schelijke macht de souvereiniteit Gods en de
maatschappelijke orde van zaken onderstboven
zoude worden gekeerd. Integendeel. Heilig,
mannen van Patrimonium zijn de beginselen,
van waaruit ge streeft naar de verwezenlijking
van een groot ideaalUw bedoelen en streven,
uw vereenigen en organiseeren geschiedt door
u in de vaste overtuiging „dat Gods Woord
en de traditiën onzes volks de vertrouwbare
grondslagen eener Christelijke maatschappij
uitmaken." Uw idealisme is alzoo een ide
alisme, dat voortkomt uit het geloof en zich
grondt in het onveranderlijke Woord onzes
Gods. Op den eenig betrouwbaren basis hebt
ge u vastgezet. Voor uw streven erkent ge
den Bijbel niet alleen als het beste boek, maar
als den eenigen grond, waarop ge het gebouw
van uw schoon ideaal hebt opgetrokken. Gij
doet recht. Gij doet, gelijk het geestelijk
nakroost van Calvijn betaamt. De Luthersche
bijbel geeft veelal de teksten, die een antwoord
geven op de angstige vraag der ziel hoe
word ik zalig, in vette letters, zoodat ze
aanstonds in het oog springen, maar gij aan
vaardt dien Bijbel als Gods Woord, niet voor
liet persoonlijke leven alleen, maar ook voor
liet maatschappelijk leven, en ootmoedig en
deemoedig vraagt ge God ter genezing eener
maatschappij, door zonde krank „Heere, wat
wilt gij, dat wij doen zullen?" Ja, ge sluit
ook uw oog niet voor de traditiën van ons
Nederlandsche volk, dat eens door God groot
gemaakt is en verhoogd, maar uw streven
geschiedt juist overeenkomstig de eeuwige
beginselen van Gods Woord, in aansluiting
aan het historisch gewordene in ons volks
leven. Zeg me, zou het me dan geen eere
zijn me te bevinden in zulk een echt Christe
lijke en echt nationale Vereeniging? Als zoo
danig hebt ge recht, niet op eenige, maar op
veel belangstelling van de zijde der Christus
belijders ja op de volle sympathie van allen,
die bidden om de godsdienstige en zedelijke
en stoffelijke verheffing van de maatschappij
in haar geheel, naar Christus' wil.
Het resultaat van uw streven wordt zeer
verschillend beoordeeld, en ook de wijze
waarop ge soms uw doel najaagt, en daardoor
tot eenig resultaat komt. Van de zijde dor
Christen-socialisten is de vrucht van uwen
onvermoeiuen arbeid vrijwel tot nul herleid,
en zijn de verbeteringen in de maatschappelijke
verhoudingen en toestanden, mede als gevolg
van uw streven, ontegenzeggelijk verkleind.
Is dat billijk Ik wil aangaande die verhou
dingen en toestanden geen vergelijk trekken,
tusschen nu en een halve eeuw geleden. Neen,
ter vergelijking zou niet meer dan een kwart
eeuw noodig zijn. Denk u de tijd, die er ver
loopen is, sinds de groote leider der antirevolu
tionaire partij het sociaal congres in Amsterdam
opende met de rede„het sociale vraagstuk
en de Christeliike religie" (1891) en het tijdstip,
dat van onzen ijverigen Secretaris uitkwamen
de zeer verdienstelijke „sociale opstellen" (1910)
en ge moet ziende blind zijn, als ge niet toe
stemt, dat door de macht der organisatie, door
het aanbrengen van kennis over allerlei sociale
onderwerpen, door onderlinge regelingen en
door sociale wetgeving, naar de aangegevene
beginselen, in menig opzicht een treffende ont
wikkeling in de menschelijke samenleving is
ingetreden. Dat is mede voor een deel resultaat
van uw werk, mannen van Patrimonium
vrucht van uw streven, in de kracht van uw
God. Weest er hartelijk mee gefeliciteerd
Ik kan er bij deze gelegenheid niet zooveel
van zeggen, als ik er van zou willen zeggen.
Op één gevaar echter moet u nog worden
gewezen. Ge zoudt het oog gedurig kunnen
richten op de maatschappelijke misstanden en
de misstanden in uw eigen hart kunnen ver
geten. Indien zulks kwam te gebeuren, zou
het resultaat der maatschappelijke hervormin
gen door de disharmonie in eigen levensver
houdingen niet blijvend, maar snel voorbij
gaande zijn. Hervorm daarom vóór alle dingen
en telkens opnieuw u zelf, door de genade en
kracht des lieeren, en leidt van uit die refor
matie de beginselen der hervorming het maat
schappelijke leven, met zijn gewichtige vraag
stukken, behcerschen. Het geroep om „rechten"
in onzen tijd zoo vaak gehoord, stoot af en
klinkt eindelijk vervelend. In de maatschappij
behooren bij al hare leden, ook bij de werk
lieden, de plichten voorop te gaan. Schending
van rechten zal zeer zeker voorkomen. Maar
zou een zonde van onzen tijd niet veel meer
zijn gebrek aan plichtsbesef en verantwoor
delijkheidsgevoel
Mannen van Patrimonium, jaagt naar de
verwezenlijking van uw ideaalWeest daarbij
onkreukbaar trouw aan uw uitgangspunt
Gods Woord 1 Hebt eerbied voor het histo
risch gewordene de traditiën van ons Neder
landsclie volk. Dan zal God uw idialisme niet
teleurstellen.
In bewustheid van zonde en zwakheid voor
waarts met het oog op God de toekomst
tegengebliktGod heeft tegenover alle re
volutionair pogen, nog veel arbeid voor uw
verbond weggelegd dat is mijn vaste over
tuiging. Ontplooi dan uw vaan met mannen
moed Houdt uw banier onbesmet I Dan
eerst, maar dan ook zult gij de verwezenlijking
van uw hoog en heilig ideaal meer nabijkomen,
en vol heilige geestdrift zullen duizenden in
ons vaderland u toebidden
Leve, groeie bloeie Patrimonium
Ik heb gezegd.
Het plan is morgen aanstaande in de
Eerste Kamer met de openbare behandeling
der Militiewet te beginnen.
De opening van de tuinbouwschool te
Lisse is bepaald op 17 Februari a.s. Minister
Talma zal vermoedelijk de opening bijwonen.
Van de hand van mr. A. F. de Savornin
Lohman zal binnenkort een brochure ver
schijnen, in welke hij zijn standpunt inzake
vaccine-dwang zal uiteenzetten.
Dr. II. Treub, hoogleeraar aan de gem.
universiteit te Amsterdam, vierde Vrijdag zijn
zilveren feest als hoogleeraar en werd toen
benoemd tot ridder in de orde van den
Nederl. Leeuw.
De Telegraaf meldt dat mr. graaf van
Bijlandt, voorzitter der Tweede Kamer en
Kamerlid voor Apeldoorn, zich wegens zijn
hoogen leeftijd niet meer herkiesbaar zal
stellen.
Te Souburg tracht men een halte aan
het Staatsspoor te verkrijgen. Spoorweg
autoriteiten hebben reeds met den burge
meester geconfereerd.
Te Dordrecht heeft hef kiescollege van
de Ned. Herv. Kerk de lieeren die onlangs
bedankten voor ouderling en diaken, nadat
Ds. J. Keiler geweigerd had hen te bevestigen,
opnieuw gekozen.
Faillissemen t-V a n E ij k.
Naar men seint, werd op de te Amsterdam
gehouden verificatievergadering in de faillisse
menten van de firma Wed. P. van Eijk
Zonen, D. van Eijk, C. J. van Eijk, P.' van
Eijk, J. van Eijk en Jan Valk Jr., geen accoord
aangeboden.
Er bestaat echter kans dat er alsnog zes
procent (6 °/o) zal worden uitgekeerd.
Zaterdag gaf een Haarlemmer de geboorte
aan van zijn een-en-veertigste kind.
Ds. J. W. A. Notten, predikant bi] de
Geref. kerk B. te Velp, heeft emeritaat aan
gevraagd.
Hebben de postzegels hun tijd gehad Aan
het hoofdpostkantoor te Londen begint een
toestel te werken, dat, als men er een stuiver
heeft ingedaan, een brief voorziet van een
stempel, dat de plaats van een postzegel in
neemt. De brieven kunnen voorloopig alleen
aan dat kantoor gepost worden.
Naar verluidt, hebben Engelsche kapi
talisten aan de Portugeesche regeering 72
millioen gulden geboden voor het eiland San
Thomé met zijn groote cacaoplantages.
Dertig aanhangsters van een door een
groep der Mariaviten gevormde nieuwe sectie
te Lods hebben getracht een zekeren Kowalski,
dien zij als een Heiland beschouwen, wiens
opstanding hun leer zou moeten rechtvaardigen,
te bewegen om zich te laten kruisigen. Ter
wijl de besprekingen daarover nog gaande
waren, omringden de vrouwen het huis. Een
tijdig ingrijpen der politie redde Kowalski van
een zekeren dood. Verscheidene vrouwen zijn
in hechtenis genomen.
De twaalfdaagsche collecte, die te Londen
gehouden werd om 100.000 p. st. bijeen te
brengen voor een nieuw gebouw voor de Chr.
Jongelings-Vereeniging heeft p. st. 66,677 op
gebracht. Het geheele benoodigde bedrag is
dus niet bijeen, Toch leverde de collecte een
schitterend resultaat op.
Op het Grieksche eiland Cephalonia zijn
bij de jongste aardbeving verscheidene dorpen
verwoest. Er zijn 8 dooden en 2 gewonden.
De aardschokken op Zanta houden aan, doch
zijn zwakker geworden. De schrik op beide
eilanden is groot.
TER NEUZEN, 30 Januari 1912.
Bij de Nieuwjaars-commissie alhier is nog
een extragift van f 100 ingekomen.
Zaterdagmorgen bevonden zich in de
woning van M. d. D., in de De Doelderstraat
alhier, twee kinderen van 5 eh 4 jaar in de
woonkamer, terwijl moeder een boodschap
deed.
De kachel was wat gedoofd en wilden de
kinderen, met petroleum er in te gieten, weer
harder doen branden. De jongste stond boven
de opening er naar te kijken toen de vlam
hoog opsloeg werd dat kind deerlijk in het
gelaat verbrand, terwijl ook de kleertjes vlam
vatten. Een oudere broeder kwam op het
hulpgeschrei toegeloopen en wist met een jas
de vlammen spoedig te dooven. Het kind
heeft echter erge brandwonden bekomen.
We kunnen meedeelen, dat het 39ste
bataljon van de landweer oefent te Ter Neuzen
in twee tijdvakken nl. 18—23 Maart en 25—30
Maart.
Sluiskil. Het muziekgezelschap alhier is dezer
dagen ontbonden. Eenige jaren geleden was
het met grooten ijver opgericht en het beloofde
toen veel te worden. Doch die ijver onder
de werkende leden verzwakte al meer en meer,
zoodat het bestuur thans zich genoopt zag de
muziekvereeniging te ontbinden.
Driewegen. In de op j.l. Zaterdag gehouden
vergadering van leden der Vereeniging „Uit
Voorzorg" tot aankoop van steenkolen, werd
in de plaats van den heer W. van Tatenhove
tot voorzitter gekozen de heer A. de Bruijne
en in de plaats van den heer E. Bakker 'tot
secretaris de heer G. W. Versloot, terwijl de
heer H. de Regt tot vice-voorzitter werd ge
kozen. Tot leden van de Commissie van Toe
zicht werden benoemd de lieeren P. M. Oost-
dijk, L. de Putter en Jan Jansen. De reke
ning sloot met een batig slot van ruim f 200.
Hoek. Donderdagavond om 6 uur hoopt Ds.
G. van Dis van Zaamslag in de Herv. Kerk
alhier een zendingsrede uit te spreken. De
Chr. zangvereeniging „Hosanna" van Ter
Neuzen zal eenige nummers ten gehoore geven.
In de Vrijdag gehouden vergadering van
den gemeenteraad van Hoek werd besloten
tot onbewoonbaarverklaring van een woonhuis
in de buurt Paradijs, gemerkt no. 386. De
termijn van ontruiming werd bepaald op 3
maanden.
In opdracht van den Raad hebben Burg.
en Weth. een plan laten ontwerpen voor be-
keiïng van den weg van de buurt Knol tot
aan de kom der gemeente, het eenig deel
van den weg NeuzenHoek dat nog niet met
keien verhard is. De grindbaan heeft in het
najaar veel door bietenvervoer geleden.
De bestrating in de kom der gemeente
eischt herstelling. Met het oog daarop wordt
voorgesteld de oude straatsteenen uit te
breken en de 3 hoofdstraten in de kom te
bestraten met waalklinkers, over de geheele
breedte, in aansluiting van bestaande trottoirs
of stoepen.
Het geheele werk wordt geraamd op f 18.000.
In verband met andere gesloten leeningen
zal de hoofdelijke omslag, naar de tegenwoor
dige opbrengst gerekend, in het jaar 1912 met
35 procent moeten worden verhoogd.
De hoofdelijke omslag werd vastgesteld op
een bedrag van f4540,15, het kohier van het
schoolgeld op f 136,50 en dat der hondenbe
lasting op f 112,50.
Zaamslag. Zaterdagavond hield de Antirevo
lutionaire Kiesvereeniging „Nederland en
Oranje" hare jaarvergadering. De opkomst
kon bevredigend genoemd worden. Uit het
verslag van den penningmeester bleek, dat
het batig saldo 19,506 bedroeg.
Aan de beurt van aftreding waren de be
stuursleden A. de Kraker en L. A. de Mul,
die met bijna algemeene stemmen werden
herkozen en zich hunne benoeming lieten
welgevallen.
Daarna hield de heer J. Haak een referaat
over „De eisch eener oprichting van eene
Chr. Hooge Burgerschool.'' Hierover ontstond
een aangename gedachtenwisseling.
De vergadering op de gebruikelijke wijze
geopend, werd op verzoek van den Voorzitter
door den referent met dankzegging gesloten.
Het prachtige winterweder deed de
pluimveetentoonstelling te Oostburg buitenge
woon slagen. Na afloop blijkt, dat dit niet te
veel gezegd was, immers behalve de inzenders,
genoodigden en leden der V. P. N. hebben
haar ruim 1400 betalende personen bezocht,
zoodat het totaal bezoek op 1700 mag geschat
worden.
Vlissingen. In het diaconessenhuis te Amster
dam is op (34-jarigen leeftijd overleden, de heer
F. van der Meer, lid van den gemeenteraad
alhier, tot welk ambt hij in 1906 werd gekozen.
De overledene die tot de antirevolutionaire
partij behoorde, volgde wijlen zijn vader als
raadslid op. Met groote welsprekendheid wist
hij de beginselen die hij voorstond, in de raads
vergaderingen te verdedigen.
Een der scheepshellingen op de werf „de
Schelde" te Vlissingen wordt verlengd tot on
geveer 600 voet. In verband daarmede zal
een gedeelte van het voor die helling gelegen
water gedempt moeten worden, wat geschieden
zal op dezelfde wijze als de Bellamykade en
Pottekade gedempt zijn. Reeds is een zand
zuiger aangekomen om het zand, dat van de
zandbakken wordt gehaald en in bakken wordt
aangevoerd, op de bestemde plaats te spuiten,
met welke werkzaamheden een aanvang is
gemaakt. („VI. Ct.")
De commissaris van politie te Middelburg
deelr mede, dat den laatsten tijd herhaaldelijk
aanvragen bij hem inkomen omtrent de firma
Geensen en Co., Middelburg, handelende in
verschillende artikelen als Exelsior (een middel
om wit petroleumlicht te branden) Unicum
(een preparaat om schoenen waterdicht te
maken.) Uit de verschillende aanvragen is
gebleken, dat de firma Geensen en Co. voor
geeft een groote fabriek en veel personeel te
hebben. Dit is geheel bezijden de waarheid.
Voorzichtigheid is dus aanbevolen.
Gereformeerde Kerken.
Aangenomennaar Ulrum door G. Ploos
van Amstel te IJlst.
Bedanktvoor Ridderkerk door J. D. Ileer-
sink te Emlichheim (Gr. Bentheim).
Ned. Hervormde Kerk.
Beroepente Metslawier (toez.)M. Th.
Laurman te Finkum c. a.te Kamperveen
toez.)J. G. Woelderink te Ottoland.
De Chr. Jongelingsvereeniging „Onze hulpe
zij in den naam des Heeren" vergadert op
de eerste drie Donderdagen en den laatsten
Zondag van elke maand. Des Donderdags om
8 uur des avonds en des Zondags om llji uur,
telkens in de consistoriekamer der Ger. Kerk
in de Nieuwstraat alhier.
