„Christelijk geloof kan spot aanvaarden"
„De kerk is per
definitie gericht
op de wereld"
VN bemiddelt in conflict over toegang Tempelberg
Kerkelijke pers De Wachter Sions Contact Om Sions Wil j ZoGezegd
Meditatie
Reformatorisch Dagblad
Kerk en Godsdienst
zaterdag 2 februari 2008 PAGINA 2
Kerkredactie
LEIDEN - „Spotten met God en
Christus is toegestaan, omdat
de gekruisigde Christus de Spot
prent is, Die God van Zichzelf
gegeven heeft." Zo luidt een van
de stellingen bij het proef
schrift van M. W. Dekker. Op IS
februari promoveert hij in
Utrecht op een studie naar de
theologie van Eberhard Jüngel.
Dekker verdedigde zijn stelling
gisteravond in de Lokhorstlcerk
te Leiden in een debat over blas
femie. Zijn opponent was prof.
dr. J. F. Goud, bijzonder hoogle
raar wijsgerige theologie aan de
CGK beleggen
symposium over
uitdagingen
voor de zending
Kerkredactie
APELDOORN - De uitdrukking
"missionaire gemeente" is een
pleonasme en dient vermeden
te worden, stelt drs. J. van Mulli-
gen. „De belijdenis spreekt over
het bewaren en vermeerderen
van de kerk, maar dat bewaren
is uiteindelijk dienstbaar aan
het vermeerderen. De lcerk is
per definitie gericht op de we
reld."
Deputaten zending van de Chris
telijke Gereformeerde Kerken
(CGK) belegden gisteren in Apel
doorn een symposium met als
thema "Zending, een wereldwij
de uitdaging!". Aanleiding was
onder meer het komen en gaan
van enkele zendingsdeputaten,
het tachtigjarig bestaan van de
zending van de CGK en het af
scheid van prof. dr. P. J. (Flip)
Buys, leider van het Mukhanyo
Theological College te KwaNde-
bele in Zuid-Afrika, dat door de
CGK gesteund wordt.
De emeritus predikant ds. J. van
Mulligen (onlangs nam hij af
scheid als zendingsdeputaat) liet
aan de hand van de Psalmen
zien hoe missionair gericht deze
zijn, gezien de vele keren dat er
sprake is van de "volken" en de
"aarde". „De Psalmen belijden
God als Schepper, Eigenaar en
Koning van heel de aarde. Hij
heeft het recht om te oordelen,
macht uit te oefenen, de volken
te richten. Een psalmenzingende
gemeente, die weet wat ze zingt,
is zich steeds weer opnieuw van
haar missionaire karakter be
wust"
Zending blijft een uitdaging
voor alle tijden. „En naarmate de
tijden zich toespitsen, zullen we
haast moeten maken. Naarmate
we de jongste dag zien naderen
zullen kerkelijke begrotingen
ten gunste van de zending rui
mer en royaler moeten worden.
De grote aandacht die we beste-
Universiteit Utrecht. Het debat
was georganiseerd door de Kring
van Episcopius, een samenwer
kingsverband tussen de Remon
strantse Gemeente Leiden en het
Remonstrants Seminarium.
Aanleiding voor het slechts ma
tig bezochte debat was een arti
kel in het tijdschrift Theologisch
Debat. Daarin stelde Goud dat
hij spot vooral als een positief
verschijnsel en een aansporing
tot zelfonderzoek beschouwt.
Prof. dr. J. Hoek, hoogleraar the
ologie in Leuven en Kampen,
stelde dat godslastering uit into
lerantie voortkomt en bestreden
moet worden.
Tijdens het debat lichtte prof.
den aan het welzijn van ons ei
gen kerkelijk leven staat op ge
spannen voet met de indrukwek
kende breedte die de Bijbel blad
zijde na bladzijde toont."
Gereformeerde zending in een
andere wereld, was het thema
van de bijdrage van prof. Buys. Er
is een globaliserende wereld ont
staan, met veel stromen van mi
granten en vluchtelingen en met
een steeds meer stedelijk karak
ter. Een wereld die lijdt aan hon
ger, armoede, ziekte, en vooral
aan aids'. „Een van de grootste
uitdagingen voor de Afrikaanse
kerk is om de in toekomst naar
schatting 2 miljoen weeskinde
ren in Afrika te bereiken voor Je
zus Christus. Gebeurt dat niet,
dan krijg je wellicht 2 miljoen
criminelen."
Ondanks de vele crises is de we
reld rijp voor de verkondiging
van het Evangelie. Daarvan is
Buys overtuigd. „Europa is post
christelijk, en begint in hoog
tempo antichristelijk te worden.
Het christendom in Afrika groeit
het snelst ter wereld, met
400.000 christenen per jaar. Ker
ken schieten daar als pad
denstoelen uit de grond, maar er
is een groot tekort aan opleidin
gen en aan opgeleide predikan
ten."
Drs. J. van 't Spijker, de nieuwe
docent missiologie aan de Theo
logische Universiteit Apeldoorn
(TUA) en in het verleden werk
zaam in Mozambique, stelde dat
de boodschap van een predikant
van de inheemse cultuur veel
meer zeggingskracht heeft dan
van een westerse.
Zendingsconsulent ds. A Hil-
bers zette de nieuwe strategie
van de CGK-zending uiteen: elke
gemeente krijgt haar eigen (zen-
dingsjproject. Voorheen was dat
elke classis, maar dat werkte on
voldoende, aldus ds. Hilbers.
„Hier is sprake van een nieuwe
trend, die in de Christelijke Gere
formeerde Kerken echter wel ou
de papieren heeft. De kern van
het zendingswerk zat vanouds in
de plaatselijke gemeente."
De zending van de CGI< streeft
ernaar om in de periode van
2008 tot 2010 alle 185 kerken ac
tief te krijgen voor 185 projec
ten.
Goud toe dat spot en kritiek hel
pen om een beter zicht te krijgen
op de aard van het eigen geloof.
„Het is voor christenen vaak
moeilijk om te achterhalen of
het echt om de eer van God gaat
of meer om de eer van zichzelf.
Door spot leert men zichzelf ken
nen." Hij vindt de vrijheid van
meningsuiting een te groot goed
om die te laten inperken en stelt
voor om het blasfemieartikel in
de- wet maar op te heffen. Als
mensen boos worden, omdat
God bespot wordt, heeft het vol
gens prof. Goud vaak met een
onjuist godsbeeld van die perso
nen te maken. „Zij die in het ge
weer komen, zijn vaak mensen
Kerkredactie
JERUZALEM - De Unesco,
een onderdeel van de Verenig
de Naties, bemiddelt in het
conflict tussen Israël. Jordanië
en moslimgeestelijken over
de bouw van een opgang van
af het plein voor de Klaag
muur in Jeruzalem tot de Tem
pelberg.
Dat heeft de directeur-generaal
van de Unesco, ICoichiro Mat-
suura, verklaard tegenover het
Israëlische dagblad Ha'aretz. Het
interview werd gehouden in het
kader van een bezoek dat Mat-
wiens God een driftige God is,
Die beledigingen niet verdraagt.
Die mensen hebben angst voor
straf als ze niet optreden. God
kan er wel tegen", aldus prof.
Goud.
Dekker zei het eens te zijn met
de analyse van prof. Hoek, die
het lasteren van God vergeleek
bij het lasteren van een eigen
kind. „Een gelovige die hoort of
ziet dat er met God gespot
wordt, lijdt pijn", zei Dekker.
„Christenen kunnen, diep ge
raakt worden door ongelovigen
die hen totaal niet aanvoelen."
Dat bracht hem echter niet tot
de constatering dat spotten met
God verboden zou moeten wor-
suura volgende wëelc brengt aan
Israël.
Twee weken geleden was er in
Jeruzalem over de kwestie een
ontmoeting tussen vertegen
woordigers van Israël, Jorda
nië en de Waqf. Jordanië ziet
zichzelf als de hoeder van de
islamitische heiligdommen
op de Tempelberg en voerde
voor 1967 het werkelijke be
heer over de zowel voor Joden
als moslims heilige plaats. De
Waqf is een college van moslim
geestelijken dat de dagelijkse
gang van zaken op de Tempel
berg regelt.
Vorige week keurde de stad Je-
den. Dekker: „Spotten met God
en Christus is toegestaan, omdat
de gekruisigde Christus de Spot
prent is die God van Zichzelf ge
geven heeft. Christus was een
spot toen Hij aan het kruis hing.
God draait alles om. Hij heeft de
wijsheid tot dwaasheid gemaakt
en Hij heeft de macht tot zwak
heid gemaakt in het kruis van
Christus. God spot met deze we
reld en Hij spot in de kruisiging
met Zichzelf"
Concluderend zei Dekker dat
spot weliswaar pijn doet, maar
dat verbieden niet de goede reac
tie is. „De juiste reactie is om als
een spotbeeld deel te hebben aan
het spotbeeld van Christus. Het
ruzalem de aanleg van een nieu
we brug vanaf het plein voor de
Klaagmuur naar de zogenaamde
Morenpoort officieel goed. De
Morenpoort is de enige toegang
voor Joden en toeristen tot de
Tempelberg.
Begin vorig jaar ontstond grote
opschudding in Jeruzalem toen
de Israëlische autoriteiten be
gonnen met de aanleg van een
nieuwe, brede toegang naar het
Tempelplein. De oude toegang
had door een aardbeving, enkele
jaren terug, schade opgelopen en
stond op instorten. De nieuwe
opgang moest een tijdelijke toe-
gangsbrug vervangen.
christelijk geloof is uniek en kan
vanuit de uniciteit de spot met
God en Christus aanvaarden."
Met deze houding is het vol
gens hem mogelijk om als chris
ten in een open plurale samenle
ving te staan. Hij wist niet of de
islam deze flexibiliteit ook kan
opbrengen. „Ik vraag me af of in
het godsbeeld van de islam
plaats is voor spot met Allah, die
verschijnt in kracht en wijsheid.
Als de islam spot niet kan aan
vaarden, hebben we in het Wes
ten nog een lange weg te gaan."
Mogen christenen spotten met
anderen, vroeg een aanwezige.
Dekker zei dat men zich met een
ander moet kunnen identifice
ren. „Als men dat doet, zal men
niet zo gauw spotten."
Het moet echter niet zo zijn,
zei hij, dat men uit angst dingen
gaat verzwijgen. Hij wilde een
uitzondering maken voor kunst
uitingen. „Met een kunstuiting
overstijg je het kwetsen. Een fo
totentoonstelling of uitspraken
van een conferencier liggen op
een ander terrein dan vloeken."
Prof Goud vindt doelbewust
kwetsen niet geoorloofd, maar
hij voegde eraan toe dat velen
niet in de gaten hebben dat ze
anderen kwetsen. Hij ziet niet in
hoe met veto's verder te komen,
omdat de vrijheid van menings
uiting een groot goed is.
Deugden
„Zoekt gerechtigheid
zoekt zachtmoedigheid
misschien zult gij
verborgen worden in de
dag van de toorn des
Heeren."
Zefanja 2:3
Mijn vrienden, in deze tekst
staat ook een belofte die
de profeet van de Heere
moest uitspreken en aan
ons mocht vervuld worden.
Dat de dag van de toorn
van de Heere genadig aan
ons mocht voorbijgaan.
Nu hebben wij ons te on
derzoeken of wij aan de
conditie die in deze belofte
vervat is, bij aanvang of
voortgang, wel voldaan
hebben, of trachten te vol
doen. Immers, wij hebben
daarnaar zonder uitstel en
met alle ernst te staan, als
het enige middel om in tijd
en eeuwigheid behouden
te worden. Ach, weinigen
zijn er onder ons die zover
komen als hier bevolen
wordt en als er geëist
wordt om Gods tijdelijk en
eeuwig oordeel te ontvlie
den. Hoe velen zijn er niet
die de ware gerechtigheid,
zoals die in Christus is, niet
eens kennen. Hoe velen die
nog heimelijk en in de
praktijk hun eigen gerech
tigheid oprichten door te
steunen op hun uiterlijke
zedigheid en godsdienstig
heid en wat dies meer zij.
Zij eisen loon op al hun ar
beid. Ze zijn net als die
hoogmoedige farizeeër in
het Evangelie die God
dankte omdat hij niet was
gelijk andere mensen, zoals
hoereerders en vloekers,
maar dat hij een eerlijk en
onberispelijk leven had. Die
mensen bidden, zingen
psalmen en gaan ten
avondmaal. Met die jonge
ling zeggen zij: Al deze din
gen heb ik onderhouden
van mijn jeugd af aan.
Joachimus Mobachius,
predikant te Nijkerk
("Christelijke zedekunst",
1741)
Kerk in Actie en
ICCO bieden hulp
aan Afghanistan
UTRECHT (ANP) - De protestant
se hulporganisaties ICCO en
Kerk in Actie trekken 40.000 eu
ro uit voor noodhulp aan de in
woners van Afghanistan. Zeker
300 mensen zijn daar vorige
week omgekomen door hevige
sneeuwval en extreme koude.
Dat hebben beide organisaties
donderdag bekendgemaakt. Het
geld gaat via Christian Aid Af
ghanistan vooral naar voedsel
pakketten voor families in de
westelijke provincie Herat.
Evert van Bodegom, coördina
tor noodhulp van ICCO en Kerk
en Actie, keerde donderdag uit
het Aziatische land terug. Hij be
zocht de hoofdstad Kabul en He
rat. Van Bodegom constateerde
dat de winter in Afghanistan on
gewoon streng is. De tempera
tuur daalt 's nachts tot onder de
25 graden onder nul. Veel vee is
omgekomen en daardoor drei
gen voedseltekorten.
LEIDEN - In de Lokhorstkerk te Leiden werd gisteravond een debat gehouden over blasfemie. De avond was georganiseerd door een samenwerkingsverband tussen de Remonstrantse Ge
meente Leiden en het Remonstrants Seminarium. Foto Fbps/René Zoetemelk
Omdat het gebied rond de Tem- drukkelijk bemiddelaar en geen
pelberg van grote archeologische partij zijn.
waarde is, beschuldigden mos- De Tempelberg in de Oude Stad
lims de Israëlische regering er- van Jeruzalem werd in 1967 tij
van schade te willen toebrengen dens de Zesdaagse Oorlog door
aan de locatie en aan de op de Israël veroverd op Jordanië. Op
Tempelberg gelegen islamitische de heuvel hebben de Eerste en
heiligdommen, waaronder de al- de Tweede Joodse tempel ge-
Aqsamoskee. Het leidde tot relle- staan. De Tempelberg is daar-
tjes bij de bouwplaats. mee voor Joden de meest heilige
Volgens Matsuura heeft het ge- plaats ter wereld. Het enige over-
sprek tussen de drie partijen blijfsel van de Tweede Tempel is
over het conflict nog niet tot een de zogenaamde Klaagmuur, offi-
oplossing geleid. Maar hij het cieel de Westelijke Muur. Na de
zich wel optimistisch uit over de verovering in 1967 kregen Joden
kansen dat de partijen er de lco- voor het eerst in bijna 2000 jaar
mende weken toch ui ticomen. Bij weer zeggenschap over deze
het overleg wil de Unesco na- plaats.
CU-SGP komt op
voor kinderen
in Bulgarije
Kerkredactie
BRUSSEL - „De Europese Unie
mag niet schromen om de sub
sidies voor sociale en regionale
ontwikkeling in landen als Bul
garije en Roemenië toe te snij
den op kinderzorg. Het is van
groot belang dat er op korte ter
mijn verbetering komt."
Dat stelt de Eurofractie Christen-
Unie-SGP. De fractie reageert op
het bezoek dat staatssecretaris
Timmermans van Europese Za
ken gisteren aan Bulgarije
bracht naar aanleiding van een
BBC-documentaire eerder deze
week. Daaruit blijkt dat kinderen
in een Bulgaars tehuis verwaar
loosd worden.
De Euroffactie houdt zich al
langere tijd bezig met dit onder
werp. Afgelopen jaar stelde zij
voor geld te reserveren op de EU-
begroting 2008 voor kinderzorg
in Bulgarije en Roemenië. Dat
voorstel kreeg geen meerder
heid.
De Euroffactie legt zich hier
niet bij neer. „Bulgarije is nu lid
van de Europese Unie. De EU wil
doorgaan voor een gebied waar
een zekere gerechtigheid, vrede
en welstand heerst."
Europarlementariër Beider ver
blijft in maait in Bulgarije om
met de christelijke organisatie
Kom over en help te kijken hoe
het met de zorg is gesteld.
De Wachter Sions
In De Wachter Sions (orgaan
van de Gereformeerde Ge
meenten in Nederland) gaat
L. M. P. Scholten in op de le
zing die dr. H. van den Belt
recent hield voor predikanten
van de Gereformeerde Bond.
Daarin zei deze ook dat de
PKN een „noodkerlc" is in af
wachting van het herstel van
Rome.
„Om met het laatste te begin
nen, we hebben onze ogen uit
gewreven toen we dat lazen. Ie
mand die even tevoren nog ge
zegd heeft zijn uitgangspunt te
nemen in wat de geloofsbelij'de-
nis zegt over de ware en de val
se kerlc, ziet de PKN als een
noodkerk in afwachting van
het herstel van Rome!
Dat dan niemand zegge dat
voor de Heere toch niets te
wonderlijk is. Dat betoont Hij
telkens wanneer roomse men
sen uit dat diensthuis uitgeleid
worden en tot bekering komen.
Maar voor Rome als instituut is
geen enkele grond om haar be
kering te verwachten. Onze va
deren zagen niet uit naar de be
kering van Rome. Zij verwacht
ten haar totale ondergang in
het laatst der dagen, op grond
van wat Gods Woord ons leert.
Zie daarvoor alleen al de aan
kondiging van het zware oor
deel Gods over de hoer van Ba-
bel in het zeventiende, acht
tiende en negentiende hoofd
stuk van het laatste Bijbel
boek."
Contact
„Laat ons eten en drinken,
want morgen sterven wij." Ei
genlijk zijn dit heel merkwaar
dige woorden, schrijft ds. H. IC
Sok uit Drogeham in Contact
(uitgave van de Bond van
Christelijke Gereformeerde
Vrouwenverenigingen).
„Het merkwaardige in deze
woorden is dat ze laten zien,
dat het vooral de dood is die de
ze stemming oproept! Het re
dengevende voegwoord "want"
is zo merkwaardig: laat ons
eten en drinken, want morgen
sterven wij. Als je dat goed op
je in laat werken, dan doe je
een frappante ontdekking.
Want de mensen die daadwer
kelijk overgaan tot dat „eten en
drinken", die hollen en draven
wel om tot en met te genieten,
en hun leven schijnt wel een
aaneenschakeling van genoe
gens, maar in feite is hun uit
gangspunt om tot dat leven te
komen heel zwaarmoedig.
„Laat ons eten en drinken, want
morgen sterven wij." De dood is
het motief om te leven zoals ze
leven. Eigenlijk zeggen ze: het
leven is maar niks, het is maar
een damp, een droom, het is zo
voorbij en daarom: eten en
drinken, grijp je kansen.
U zegt, maar zo is het met ons
als kerkmensen niet. Nee? Zijn
wij dan zo veel beter geworden
dan de mensen vroeger? We
hebben gezien dat 1 Korinthe
15:32 een aanhaling is van een
tekst uit Jesaja. Jesaja moest
constateren dat het oolc de leef
wijze van het verbondsvolk, het
volk van de Heere, was gewor
den. Ook het volk van God leef
de op een manier die deze
woorden ook toepasbaar maak
ten op hen. En de vraag laat
zich stellen hoe dat zit met ons
vandaag. In hoeverre is ons le
ven gestempeld door deze le
venshouding van enkel eten en
drinken, wat zeggen wil: alleen
maar aandacht voor het hier en
nu?
Geheel anders is het als we,
door genade, zicht mogen heb
ben op de opstanding van
Christus uit de doden. Geheel
anders is het als we door gena
de niet aan de oppervlakte blij
ven hangen en ons leven be
paald wordt door de weten
schap dat ons een beter lot be
reid is.
Zijn we daar al verrukt over
geworden? Bent u al verrukt
over het feit dat door het geloof
uw leven al lang veilig is opge
borgen bij God in de hemel?
Hebt u daar al persoonlijk ze
kerheid over? Zekerheid over
het feit dat u bij hen zult horen
die op de dag van Christus' we
derkomst hun eeuwige erfenis
in bezit zullen nemen?
Als dat zo is, dan zal dat ons
leven hier en nu toch ook stem
pelen. Dan is ons levensmotto
niet: Laten we eten en drinken,
want morgen sterven wij. Inte
gendeel, dan is ons levensmotto
(en wat een troost is dat!): Laten
we eten en drinken in dank
baarheid, want morgen..., mor
gen leven wij
Om Sions wil
Er wordt wat gemopperd op
het weer, stelt ds. W. Visscher
uit Amersfoort vast in Om
Sions Wil (pastoraal blad voor
de gereformeerde gezindte).
Hem trof een stukje van Cal
vijn.
„Er wordt wat afgemopperd op
het weer. Soms doen we dat on
bewust. Het is de vraag of dat
eigenlijk wel kan. De gedachte
dat God alles regeert zou op dit
punt enigszins voorzichtig
moeten maken. Een dergelijke
voorzichtigheid klinkt ook door
in de volkswijsheid dat het
maar goed is dat de mens niets
te vertellen heeft over het weer,
anders zou daar ook nog oorlog
over kunnen ontstaan!
Toch vond ik onlangs een
stukje bij Calvijn dat veel te
denken gaf. We laten zijn on
derwijs onderstaand volgen.
Het lean ons veel leren over din
gen waar we wellicht niet zo bij
stilstaan.
Bij de behandeling van het
derde gebod van de wet des
Heeren gaat Calvijn verrassend
en uitvoerig in op ons spreken
over de weersgesteldheid. We
lezen bij hem het volgende:
„Nu rest nog, dat wij met alle
eerbied over God zullen spre
ken, ook wanneer men handelt
over Zijn werken. Hoe moet
dat? Wel, bijvoorbeeld bij het
spreken over het weer, hetzij
dat het mooi weer is, hetzij dat
het regent. Dat zijn tekenen
van de majesteit Gods. Als Hij
ons ongunstig weer zendt, be
wijst Hij zich Rechter om ons
Zijn toorn te doen gevoelen, op
dat wij tot onderzoek onzer
zonden komen om te zuchten
en tot berouw te worden ge
bracht. Als wij echter, in plaats
van ons te verootmoedigen
voor God en smart te hebben
Hem te hebben beledigd, ge
melijk zijn (boos zijn), zoals
we zien, dat de mensen boos
zeggen: moet dit weer zo lang
aanhouden? en we nemen
niet de toevlucht tot onze
God en vragen Hem niet om
vergeving voor onze zonden
en met de rest is het navenant
- ik breng slechts een voorbeeld
bij om ons te tonen, dat, wan
neer wij over Gods werken
hebben te spreken, wij Hem
dan als Vader in Zijn goedheid
moeten gewaar worden, ofwel
als Rechter in Zijn strengheid"
(Calvijn, Het gepredikte Woord,
deel IV, pag. 69). Het is opmer
kelijk dat Calvijn het derde ge
bod een dergelijke actuele spits
geeft."
V
„Mijn ervaring is dat bijna nie
mand meer zo precies weet wat
theologie eigenlijk is."
Dr. Susanne Hennecke, systematica aan het
departement godgeleerdheid van de Uni
versiteit Utrecht, In een interview met het
studentenblad Areopagus.
„Men moet niet alle eieren in
één doosje stoppen."
Ultraorthodoxe Talmoedgeleerden leren
dat God de Joden een gunst heeft bewe
zen door ze over de gehele wereld te ver
spreiden, schrijft Wilfred Jacobs In Vrede
over Israël (orgaan christelijke gerefor
meerde deputaten Kerk en Israël).
„Arminius is nodig voor een
krachtige evangelisatie, maar
volgelingen van Calvijn bewaren
de vruchten van de evangelisatie
beter."
Missioloog Guus Kessler en ECM-Neder-
landdirecteur Diederick Eikelboom in een
opinieartikel in het ND (31 januari).
„God boog mijn zin, die voor
mijn leeftijd te zeer gehard was
geworden, door een plotselinge
bekering en bracht die tot ge
hoorzaamheid."
Met jongerenblad Daniël besteedt in een
serie aandacht aan het werk van Calvijn.
„Is een herbestemming niet vaak
regelrecht in strijd met de Geest
die eeuwenlang in het gebouw
werkte en mensen zegende?"
Het Centraal Weekblad vraagt zich af of
we er wel zo blij mee moeten zijn om als
een kerkgebouw een herbestemming
krijgt.
„Toch zijn er niet heel veel aan
wijzingen dat religie herleeft in
de vaderlandse letteren."
Getry van der List in de rubriek Spiritueel in
het weekblad Elsevier.
„Veel meer dan de 95 stellingen,
de Rijksdag in Worms („Hier sta
ik, ik kan niet anders") en het Lu-
therlied („Een vaste burcht") is
het doorgaans .niet."
Wat weten we in Nederland nog over Lu
ther? vraagt Kees van der Horst zich af in
Drieluik (maandblad van drie kerken in
Amersfoort).
„Wil ik dit zelf? Nee. Moet ik er
mee stoppen? Ja. Noem het maar
mijn goede voornemen voor het
nieuwe jaar."
Jan Louis Burggraaf, „de beste fusieadvo
caat van Nederland" en „refo", in de Ge-
zinsGids over het feit dat hij af en toe ook
op zondag werkt.
„In één generatie is in Den Haag
een hele rij kerkgebouwen en
predikantsplaatsen opgeheven."
We realiseren ons nog onvoldoende dat we
echt In een periode van afval leven, zegt
dr. P. J. Visser uit Den Haag in De Waar
heidsvriend (orgaan van de Gereformeerde
Bond).
„Vroeger, ja vroeger dan kwam
de dominee tenminste nog eens
een keertje langs. Soms wel twee
of drie keer per jaar."
Een reactie die ambtsdragers zullen her
kennen, schrijft Andries Peterson (Dokkum)
in het christelijke gereformeerde Kerkblad
voor het Noorden.