Luther ging aan veel teksten voorbij
Imago van Zuid-Afrika ligt in duigen
Christelijk
onderwijs moet
als zout zijn
Aandacht voor uitspraken reformator drijft onkerkelijken nog verder van religie af
O
fff
BEKEKEN
Reformatorisch Dagblad
Opinie
vrijdag 1 februari 2008 PAGINA 11
opfïïfn
Oe opiniepagina biedt mensen die daaraan vanwege hun specifieke deskundigheid of
persoonlijke betrokkenheid behoefte hebben, gelegenheid in te gaan op (semi-)actuele
onderwerpen. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen (zonder overleg) te redigeren
en/of in te korten, of zonder opgave van reden te weigeren. De aanbevolen lengte van een
bijdrage bedraagt 750 woorden. Het zenden van een bijdrage impliceert dat de auteur aan de
BV Reformatorisch Dagblad toestemming geeft tot het vastleggen, verveelvoudigen en
verspreiden daarvan in gedrukte, elektronische of andere vorm, zoals cd-roms, databank,
internet of op geluidsdragers.
Coördinator: drs. W. van Klinken
E-mailadres: opinie@refdag.nl.
Christenen zijn vreemdelingen
die niet op aarde zijn om de
structuren van de wereld te ver
anderen, stelt dr. Kees Boele. Het
christelijk onderwijs is dan ook
geen toren of een zuil. maar
moet werken als een zout.
In de twintigste eeuw bonden
christenen de strijd aan met de
secularisatie door middel van
handhaving van de eigen zuil en
het tegengaan van verkeerde
maatschappelijke ontwikkelin
gen. Strijdbare clubs werden op
gericht, zoals de Evangelische
Omroep. We waren tégen abor
tus, vóór Israël, tégen de commu
nisten en de evolutietheorie,
vóór het creationisme.
Na de val van de muur en on
der paars I en II verdween de re
levantie van deze strijd. Neder
land is definitief geseculariseerd
en de christenheid heeft geen
vanzelfsprekende aanspraken
meer op macht. Dat is lastig,
want denken in termen van
macht en invloed ben je niet zo
maar kwijt. Velen passen de
boodschap of de vorm aan om de
aansluiting niet te missen. De
waag is echter of we zo niet ver
der van huis raken.
Afgelopen jaar bezocht ilc met
mijn oudste zoon Buchenwald.
het beruchte concentratiekamp,
waar de ovens voor de Joden er
als nieuw bij staan. Slechts 10 ki
lometer verderop ligt Weimar,
een Duitse cultuurhoofdstad.
Ernstige zonde en ellende op 10
minuten rijden van hoge cul
tuur.
Augustinus wist het al: cultuur
en menselijke deugd, dat is ver
gulde zonde. Het is dus altijd op
passen geblazen, ook met chris
telijke cultuur en wetenschap.
Het is misschien wel goed dat
wij de macht kwijt zijn, om ons
weer te realiseren dat het hier
beneden niet is.
Vreemdelingschap
Constantijn de Grote sloot in de
vierde eeuw een verbond tussen
kerk en staat. Het resultaat was
echter geen kerstening van de
wereld. De kerk werd meer deel
van de wereld dan vreemd ele
ment in de wereld. Het meest
kostbare van het christelijk ge
loof, het vreemdelingschap in de
wereld, gaat dan verloren. Een
christen is schildwacht van de
eeuwigheid (Calvijn) en deze
heeft een zekere onthouding no
dig om beneveling te vermijden.
De kerk, de christen werkt frag
mentarisch, incidenteel in op
het publieke domein, niet als to
ren of zuil maar als zout.
Daarom moeten wij in het
christelijk onderwijs niet al te
gemakkelijk meekakelen met al
die rapporten. Leraarschap is ei
genaarschap? Nou. we zijn vol
gens de Bijbel en de Heidelbergse
Catechismus veeleer eigendom
dan eigenaar. Betrokken onder
wijs? Nou we zijn getrokken, uit
de duisternis. Een register van le
raren? Nou, docenten kunnen
beter in het boek des levens
staan, samen met hun studen
ten. Hebben wij kennis? Nou,
wat meer is, we zijn gekend (Gal.
4:9).
Pragmatisch
Jezus zegt: „Gij zijt het zout der
aarde: indien nu het zout smake
loos wordt, waarmee zal het ge
zouten worden?" (Matth. 5:13).
Zout reinigt, zuivert en door
dringt. Zout en zuurdesem moe
ten niet naast of boven het deeg
zweven, maar erin gaan. En nu
de kerk macht en invloed is
kwijtgeraakt is dat precies de
taak van het christelijk onder
wijs geworden. Laat ik hiervan
een praktisch, veelbetekenend
voorbeeld geven.
De jonge Engelse puritein John
Harvard besefte de noodzaak van
goed onderwijs voor de Nieuwe
Wereld en vertrok in 1637 met
400 boeken naar Amerika. Net
aangekomen in Massachusetts
overleed hij, op 31-jarige leeftijd.
De boeken en de helft van zijn
nalatenschap liet hij na aan het
plaatselijke New College dat dan
ook werd omgedoopt in Harvard
College, de oudste Amerikaanse
universiteit, inmiddels een top
universiteit. Sinds kort is Har
vard de bakermat van een nieuw
netwerk van christenstudenten
en -academici (Veritas).
Laten wij in navolging van deze
Angelsaksische kerkelijke en the
ologische traditie ook zo'n prag
matische houding kiezen. Geen
dogmatische vastheid nastreven,
maar christelijke karaktervor
ming. Geen dikke handboeken
schrijven, maar gerichte brochu
res. Niet al te veel training in
christelijk leiderschap en mana
gement, maar zorgen dat onze
studenten ondankbare rollen in
het leven op zich nemen. Chris
telijke waarheid moet werken,
zij is zelfs een persoon, Jezus,
geen denksysteem.
Onze grondslag moet geen ge
stolde lava worden, maar moet
iets houden van een werkende
vulkaan. We moeten oude waar
heden niet alleen maar herha
len. Waarheid is geen korreltje
op een weegschaal, maar bazuin
geschal. En een belijdenis is geen
stok om te slaan, maar een staf
om te gaan.
De auteur is voorzitter van het col
lege van bestuur van de Christelij
ke Hogeschool Ede. Dit artikel is
een deel van de nieuwjaarstoe
spraak die hij maandag hield.
GEfÜfflST
CDA en Groenlinks willen opheldering over de kritiek van PvdA-minister
Koenders op het omgaan van Israël met de grenzen van de Gazastrook.
Israël gaat te ver met het sluiten van de Gazastrook, luidde gisteren de
stelling.
De lutheranen dienen duidelij
ker afstand te nemen van de an
ti-Joodse uitspraken in het werk
van Maarten Luther, zei dr. René
Süss maandagmorgen in Am
sterdam. Ben Kok reageert.
In Zuid-Afrika zijn rare dingen
gebeurd rond grote wapencon
tracten. Zuid-Afrikaanse leiders
lijken er alles aan te doen om
deze corruptie toe te dekken.
Met als gevolg dat het goede
imago van Zuid-Afrika in duigen
ligt, stelt dr. Hans Ester.
De nieuwsberichten uit Zuid-
Afrika volgden elkaar de afgelo
pen weken in zo'n snel tempo
op dat het nauwelijks bij te be
nen was. In de eerste plaats gaat
het in die berichten over het be
straffen van door overheidsdie
naren gepleegde misdaden. Tien
jaar geleden sloot Zuid-Afrika
enorme wapencontracten af ter
waarde van 40 biljoen Zuid-Afri
kaanse rand. Kort daarna kwam
de verdenking op dat vertegen
Deze Jacob Zuma werd echter
in december 2007 tot president
van het ANC gekozen. Met de
terugkeer van Zuma begon een
onverkwikkelijke machtsstrijd
tussen hem en de zittende pre
sident Thabo Mbeki. Diens hoop
was er uiteraard op gericht dat
een veroordeling op grond van
corruptie en nog enkele andere
misdaden een verdere politieke
loopbaan van Zuma onmogelijk
zou maken. Onder geen beding
mocht de beerput van de wa
pentransactie van destijds
opengaan.
President Mbeki mengde zich
vermoedelijk om die reden in
de rechtspleging van zijn land,
door het hoofd van het Nasiona-
le Vervolgingsgesag, vergelijk
baar met het openbaar ministe
rie, te ontslaan. De achterlig
gende motivatie om deze Vusi
Pilcoli te ontslaan was dat daar
mee het onderzoek naar moge
lijke corruptie, gepleegd door
het hoofd van de politie, Mbe-
ld's vriend Jackie Selebi (ook
hoofd van Interpol), zou wor
den gestopt.
Op 9 januari werd ook de be
langrijkste onderzoeker in de
zaak-Selebi binnen het Nasiona-
le Vervolgingsgesag, de jurist
Gerrie Nel, gearresteerd. Vol
gens de zondagskrant Rapport
van 20 januari maakte Mbeki
zich met zijn ingreep in het ju
ridische gezag schuldig aan
„regsveiydeling" en dient hij
daarvoor terecht te staan.
Gehannes
Met al dit gehannes heeft Mbe
ki bovendien de verdenking op
zich geladen dat ook hij op de
een of andere manier betrok
ken was bij het wapenschan
daal. Jacob Zuma zag nu zijn
kans schoon en heeft deze be
schuldiging begin januari pu
bliekelijk uitgesproken.
Het ANC heeft een zeer zware
commissie ingesteld die einde
lijk de waarheid over de wapen
aankopen en de mogelijke beta
ling van steekpenningen door
Duitse en Franse maatschappij
en boven water moet krijgen.
Behalve Mathews Phosa, de pen
ningmeester van het ANC. heeft
de invloedrijke en gezagheb
bende zakenman Cyril Ra-
maphosa zitting in deze com
missie. Op Ramaphosa was tien
jaar geleden de hoop van het
ANC gevestigd. Het zou niet
slecht voor Zuid-Afrika zijn,
wanneer deze man zich op
nieuw profileert en naar de po
litiek terugkeert. Het imago van
Zuid-Afrika ligt inmiddels in
duigen.
De auteur is docent Zuid-Affi-
lcastudies aan de Radboud Uni
versiteit Nijmegen.
„Wie zeggen Luther en anderen
en gij dat Ik ben?" Die vraag van
Jezus (Yeshua) kan opnieuw wor
den gesteld, zeker ook na de
themadag maandag naar aanlei
ding van het boek van Rene Süss
in De Rode Hoed te Amsterdam.
In het boek "Luthers theolo
gisch testament. Over de Joden
en hun leugens", zijn de letter
lijke Lutherteksten te lezen. En
het is werkelijk walgelijk.
Enerzijds is Luther een zegen
geweest door zijn boodschap
van sola gratia, niet door wer
ken maar door genade, en ook
door zijn vertaling van de Bijbel
in de (Duitse) volkstaal. Ander
zijds was Luther ook de man
van de stelling dat de synagoges
moesten worden verbrand: dat
Joods onderwijs moest worden
verboden; dat Joden als dwang
arbeiders moesten worden inge
zet en ook hun huizen moesten
worden verbrand.
Het bestaande kerkelijk antise
mitisme sinds de 3e eeuw kreeg
hierdoor een stimulans en Lu
ther bleek in dit opzicht "room
ser dan de paus". Tijdgenoten
maanden Luther nota bene tot
een gematigder opstelling. Zon
der resultaat overigens. Hitier
werd zo gelegitimeerd door Lu
ther - lees het maar in het ge
noemde boek of op mijn websi
te www.tora-yeshua.nl onder de
rubriek Artikelen.
Vergeten
Luther schildert God als een
God Die Zijn uitverkoren volk
heeft afgeschreven na de kruisi
ging van Yeshua, en volgens Lu
ther moeten de Joden dermate
vervolgd worden dat ze structu
reel een afschrikwekkend voor
beeld zijn van hoe het afloopt
met Godsmoordenaars.
En hij vergeet daarbij dat er in
Handelingen 2:23, 36, 37, 41 en
3:17 wel wat anders staat, name
lijk: gekruisigd naar de bepaal
de raad en voorkennis Gods,
door een Romeinse overheid op
basis van een kleine groep uit
het Sanhedrin, uit onkunde.
Yeshua vergaf -„ze weten niet
„Luther is ook de man van de stelling dat de synagoges moesten worden verbrand; dat Joods onderwijs moest worden verboden." Foto rd. Anton Dommerhoit
wat ze doen"- tienduizenden
Joden ("myriads". Handelingen
21:20) kwamen tot geloof in
Yeshua en ontvingen dezelfde
vergeving, die iedereen nodig
heeft. Yeshua werd gekruisigd
voor elk die in Hem gelooft en
daarmee door elk die in Hem
vergeving ontvangt. En door de
ze Yeshua-Joden ging het Evan
gelie de wereld in.
Niet elders
Dit is ook voor Luther bedoeld!
Ilc spreek mijn grote zorg uit
naar aanleiding van dit zeer
foute Lutherbeeld van de God
van Abraham, Izak en Jakob.
Velen hebben geen benul meer
van Wie Hij is! Daarom wil
ik graag een Bijbelse schets
geven van JHWH, de Vader, die
Zich in Yeshua (de Zoon) en de
Heilige Geest openbaart.
Hij is dus niet gelijk aan de Al
lah uit de Koran, want die open
baarde zich nooit als méns in
de Zoon en draagt niet uit lief
de de doodstraf voor de mens
die hij geschapen heeft. Daar
mee is deze Allah uit de Koran
een afgod en een antichrist vol
gens 1 Joh. 2:22, 23. En ook in
het hindoeïsme (vele afgoden)
en het boeddhisme (geen God)
vind je JHWH niet terug.
Zelfs in diegenen in het Joden
dom die niet zoals Abraham
leefden uit de rechtvaardiging
door geloof en vertrouwen in
JHWH, maar het zoeken in af
stamming en wetticisme, kan
JHWH de weg zijn, zoals Yeshua
aanwijst in Johannes 8:44, Mat
theüs 7:21-23 en Mattheüs 23.
JHWH gruwt van verplichte
vormendienst; het gaat Hem
om ons hart en geloofsvertrou
wen en van daaruit houd je de
Thora in de altijd bedoelde lijn
van de Bergrede. Uit liefde voor
de feesten des Heeren, met je
hart. Dan word je gezegend en
groeit de relatie met Hem. Dat
betekent dat we veel van het
uitverkoren volk van JHWH, Is
raël, kunnen leren en zeker van
het "overblijfsel", van de 7000
die de knie nog niet voor Baal
hebben gebogen (zie 1 Konin
gen 18 en 19 en Romeinen 11:4,
5). We kunnen en moeten hen
liefhebben omdat het heil uit
hen is voortgekomen!
Echter, zowel door de Joden
als door de niet-Joden loopt de
scheidslijn van schapen en bok
ken uit Mattheüs 25:31-46 en
tot de Bruid van de Mashiach
behoren alle oprechte gelovigen
uit alle tijden, die door Yeshua
als zodanig worden herkend.
Naar het licht hun gegeven
door Hem beoordeeld en vrij ge
kocht, roepen ze allen uit met
Job (19:25): „ik weet, mijn Los
ser leeft!"
Parallel
We zien tegenwoordig dat de is
lam, jodendom en christendom
als parallelle religies naast el
kaar gelijkwaardig beoordeeld
worden, op weg naar een we
reldreligie van de eindtijd. De
beelden van de Schepper wor
den geaccentueerd in hun over
eenkomsten, verschillen wor
den weggepoetst en Jezus als
profeet, rabbijn en goed voor
beeld verenigd "tezaam".
Ondertussen is er steeds min
der plaats meer voor hen die
Hem kennen zoals Hij is: JHWH
als Mens met ons en voor ons;
de doodstraf dragend wegens
onze overtredingen van Zijn
Thora.
Derhalve is het Evangelie weg,
de boodschap van vergeving
wordt niet meer gehoord en dat
maakt de eindtijd des te erger.
Of een mens moet bij die 7000
willen horen. Daar ga ik graag
van uit, dat iedere lezer de
Naam van JHWH in Yeshua zal
blijven belijden en verkondigen
in liefde en duidelijkheid. In
verbondenheid met de ware
Jood uit Romeinen 2:28, 29, in
gelijfd door Yeshua op de edele
olijf.
De auteur is joods-christelijk pas
tor in Amersfoort.
„Het zou niet slecht voor Zuid-Afrika zijn, wanneer de gezag
hebbende Cyril Ramaphosa zich opnieuw profileert en naar de
politiek terugkeert." Foto anp
woordigers van de Zuid-Afri
kaanse regering en van de rege
ringspartij ANC in de vorm van
•provisies' danig hadden gepro
fiteerd van deze wapentransac
ties. In 2001 verscheen een offi
cieel onderzoeksrapport over
deze transacties, waarvan de
conclusie luidde dat alles cor
rect volgens de regels van de
wet was verlopen.
Echter, het brandje bleef
smeulen en de twijfels staken
telkens weer de kop op. De be
schuldigingen wezen steeds op
nieuw in de richting van Jacob
Zuma. Hij verloor zijn functie-
als vicepresident van het ANC.
■Ai
O
O
Menselijk geluk als richtsnoer voor marktwerking
De 323 stemmers op refdag.nl denken er zo over:
Eens.
Prof. dr. J. J. Graafland
Geluk is een populair thema.
Wie een willekeurig magazine
opslaat, treft al gauw een ar
tikel aan dat de lezers de weg
wijst naar meer geluk. Ook
onder economen is er toene
mende aandacht voor onder
zoek naar de relatie tussen
economische factoren en
menselijk geluk. Zelfs ook van
het Centraal Planbureau, die
in zijn recente Macro Econo
mische Verkenningen een uit
gebreide paragraaf aan de
"ins en outs" van gelukonder-
zoek besteedt.
Een opmerkelijke bevinding
van dit type onderzoek is dat
de invloed van economische
groei op geluk betrekkelijk
gering is. Dat roept de vraag
op of de doelstelling van eco
nomische groei -een van de
klassieke doelstellingen van
het economische beleid- niet
herijkt moeten worden. En
daarmee ook het pleidooi
voor marktwerking, dat im
mers steunt op de gedachte
dat dit de economische groei
bevordert.
Alhoewel een stijging van in
komen het geluk van mensen
wel bevordert, is het effect
niet zo groot. Uit onderzoek
blijkt dat het hebben van een
baan (in plaats van werkloos
zijn), zekerheid over de conti
nuïteit van de baan, een goed
huwelijk, goede gezondheid
en de mate waarin God als be
langrijk wordt ervaren in het
persoonlijke leven er meer toe
doen. Opvallend is ook dat
het vertrouwen in andere
mensen en de eigen moraal
een even grote invloed heeft
als een relatieve stijging van
het gezinsinkomen van maar
liefst 50 procent. Eigenlijk
passen al deze factoren heel
goed bij een christelijke
ethiek.
Invloed markt
De klassieke doelstellingen
van het economische beleid
zijn economische groei, volle
dige werkgelegenheid, rede
lijke inkomensverdeling, prijs
stabiliteit en betalingsbalans-
evenwicht. Marktwerking
wordt vooral verdedigd op
grond van de eerste twee
doelstellingen. Economisch
onderzoek toont aan dat
marktwerking positief samen
hangt met welvaart. Economi
sche groei op zijn beurt wordt
weer als een van de belang
rijkste oorzaken van werkge
legenheidsgroei beschouwd.
De invloed van marktwerking
op geluk via deze twee doel
stellingen is dus positief.
Maar wanneer concurrentie
op de markt erg fel is, is de
kans groot dat de markt het
menselijke geluk ook negatief
beïnvloedt. Het zal gevoelens
van onzekerheid bevorderen
en relaties met andere men
sen schaden. Een hoge mate
van flexibiliteit en geografi
sche mobiliteit die een dyna
mische markt vergt, verzwakt
intrinsieke gemeenschapsban
den. Dit leidt tot een grotere
kans op scheiding, hetgeen
volgens geluksonderzoek een
grote aanslag doet op het
menselijk geluk. Op stations
wordt momenteel reclame ge
maakt voor de scheidings-
beursj alsof het een econo
misch product is.
Ook de sterke prikkel die de
markt biedt om te werken -in
de VS is het aantal gewerkte
uren per persoon beduidend
hoger dan in Europa - doet
een aanslag op de gemeen
schapsbanden in de familie.
De individualisering leidt voor
degenen die succesvol zijn tot
een netwerk van plezierige
maar zwakke banden in het
verlengde van de persoonlijke
activiteiten. Maar dit lijkt niet
weggelegd voor de klasse aan
de onderkant van de markt.
Gezondheid
Felle concurrentie schaadt ook
de gezondheid, omdat het
streven naar maximale presta
ties werknemers onder druk
zet en daarmee een belangrij
ke stressfactor is. Bovendien
leert de sterk geprivatiseerde
gezondheids- en verzekerings-
markt in de VS dat mensen
eerder grote risico's met hun
gezondheid (moeten) nemen
als collectieve voorzieningen
afwezig zijn.
Marktwerking is tot slot ook
van invloed op vertrouwen en
de moraal. Concurrentie is
noodzakelijk voor een goed
functioneren van het reputa
tiemechanisme en dit komt de
•deugd van de prudentie en
daarmee het verantwoorde
lijkheidsbesef ten goede. In
dien bedrijven onder zeer fel
le concurrentie moeten wer
ken, kan dit evenwel omslaan
in het tegendeel. Elk kosten
voordeel dient dan te worden
aangegrepen om de concur
rentiepositie te versterken. Dit
vergroot de verleiding om tot
oneigenlijke praktijken over
te gaan. Er ontstaat derhalve
een druk op de integriteit en
dit zal eveneens zijn weerslag
hebben op het onderling ver
trouwen. Deugden als trouw
en loyaliteit lijden onder veel
vuldige schaalvergroting en
reorganisaties omwille van
vergroting van efficiëntie.
Daling vertrouwen
Dat kan wellicht mede een
verklaring zijn waarom het
onderlinge vertrouwen in lan
den als de VS en Engeland
zo'n sterke daling heeft ver
toond in de afgelopen decen
nia. Relaties worden instru
menten en er is minder reden
tot vertrouwen dat mensen
zullen helpen (in de eigenlijke
zin van het woord, namelijk
uit solidariteit en niet uit be
rekendheid).
Anno 2007 gaat de discussie
niet over wel of geen markt
werking, maar over de mate
ervan in verschillende seg
menten van de economie.
Maar op de weg naar meer
marktwerking is het ook van
belang te realiseren dat er
substantiële indirecte negatie
ve effecten kunnen uitgaan
van te sterke concurrentie op
geluk via andere factoren dan
vervat in de klassieke doelstel
lingen van economisch beleid.
Dat maant tot behoedzaam
heid bij het implementeren
van meer marktwerking. Het
siert het kabinet dat het zich
daarvan bewust lijkt. Neder
land kent internationaal ge
zien een relatief hoog geluks-
peil en dat moeten zo blijven.
De auteur is hoogleraar econo
mie, onderneming en ethiek.
Reageren aan scribent?
goedbekeken@refdag.nl.
deEIHZBvan
Reacties op refdag.nl:
Simon (31), Zoetermeer: „Isra
ël doet wat elk ander land
moet doen: de eigen bevol
king beschermen tegen raket
beschietingen en aanslagen."
J. Verhaar (38). Nieuw-Lekker-
land: „Door de Gazastrook af
te sluiten is er een kans dat
gematigde Pales tijnen de
kant van de extremisten
worden opgedreven."
Hj Knoops (54), Voorburg: „Ik
sta achter Israël en de Joodse
staat qua bestaansrecht,
maar niet achter het machts
misbruik van de huidige rege
ring. Zo komt er nooit vrede."
A. B. Cohen Studrt (40).
Amersfoort: „Waarom zou Is
raël hulp moeten leveren als
het beschoten wordt door de
genen die die hulp krijgen?"
nieuwe
EOdirecteur Henk Hagoort wordt de nieuwe voorzitter van de
raad van bestuur van de Nederlandse Publieke Omroep.
Het is positief dat een christen hoofd van de publieke om
roep wordt.
Eens.
Oneens.
Stem nu op refdag.nl.
