Grote kansen gemist in Bali
Onderwijs lijdt onder ideologische terreur
Introductie solar cooker lost armoede- en milieuproblemen op
BEELDE
ISTORM
GEfÏÏïmST
Reformatorisch Dagblad
Opinie
dinsdag 29 januari 2008 PAGINA 9
De opiniepagina biedt mensen die daaraan vanwege hun specifieke deskundigheid of
persoonlijke betrokkenheid behoefte hebben, gelegenheid in te gaan op (semi-)actuele
onderwerpen. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen (zonder overleg) te redigeren
en/of in te korten, of zonder opgave van reden te weigeren. De aanbevolen lengte van een
bijdrage bedraagt 750 woorden Het zenden van een bijdrage impliceert dat de auteur aan de
BV Reformatorisch Dagblad toestemming geeft tot het vastleggen, verveelvoudigen en
verspreiden daarvan in gedrukte, elektronische of andere vorm, zoals cd-roms. databank,
internet of op geluidsdragers.
Coördinator: drs. W. van Klinken.
E-mailadres: opinie@refdag.nl.
GEMERKT Qg
Teken van hoop
RD 18-1 bracht een grote foto
van het Palast der Republik, vuil
en verroest overblijfsel van wat
nog maar 25 jaar geleden de
trots van de DDR was. Dit status
symbool van de vooruitgang van
het communisme zou al ge
sloopt zijn ware het niet dat het
volzat met asbest. Over een jaar
zal het verdwenen zijn. Geluk
kig. Het staat er nog even, als
een teken van ondergang voor
een systeem van leugen en be
drog. Op dezelfde foto is echter
op de achtergrond ook de Berli
ner Dom te zien. In deze grootste
protestantse kerk van Berlijn,
aan de buitenkant helaas nog
wat stoffig, komt de Oost- en
West-Berlijnse gemeente sedert
1993 weer samen om in de in
drukwekkende ruimte Gods
Woord te horen. Indrukwekkend
vooral om de gouden letters op
de kansel: "Des Hernn Wort Blei
bet Ewiglich". Een teken van
hoop. Nu nog een prediking over
eenkomstig hun Heidelbergse
Catechismus, ook elders in Ber
lijn! Een groot teken van hoop
zou het ook zijn als er in de toe
komst een project kwam, ge
steund door jeugdverenigingen
van verscheidene reformatori
sche kerken uit ons land. om er
gezamenlijk aan mee te helpen
dat er in Duitsland weer gemeen
ten komen waarin het Woord
Gods in al z'n ernst en waarheid
gepredikt werd, en in de avond
dienst uit de Heidelbergse Cate
chismus. Omdat de kerkelijke sa
menwerking van allen die na het
Woord ook de Formulieren van
Enigheid liefhebben, in ons land
nog niet zo goed gaat. Misschien
lukt samen optrekken voor het
buitenland beter? Een klein stuk
je samenwerking aan het front,
met steun van hun eigen jonge
mensen, hoewel onze verwach
ting slechts is van de Heere God.
De plannen voor grondvesting
van een reformatorische ge
meente in Heidelberg zijn verge
vorderd. Berlijn en Brandenburg
moeten nog wachten. Een nieu
we of tweede Reformatie nodig
in Duitsland? Ja, maar ook bij
hen: onverdiend. Geve de Heere
bij de tekens van hoop echt ge
loof en vooral de liefde, opdat
Hij alleen straks geëerd worde
door Zijn eigen werk.
M. Timmermans
SWHED
Maasdijk 347
4264 AN Veen
tenen totaal onbekend. Een sim
plistische aanhaling van een Bij
beltekst staaft hen in hun over
tuiging. Zij willen met geweld
het Koninkrijk van God realise
ren. Datjezus zondaren ont
vangt en met hen eet, betekent
nog niet dat dit ook in familie
kring gebeurt. Een poging tot be
middeling vanuit kerkelijke
lering is een illusie. Men wil rust.
..Ben ik mijns broeders hoeder."
Ook vroegere vrienden verdwij
nen als sneeuw voor de zon. De
melaatsen moesten immers in
afzondering leven. Sommige van
deze reformatorische christenen
bekleden een gewichtig kerkelijk
ambt. Ze handhaven de wet.
Zelfs de gevangenen krijgen nog
bezoek. Maar de overtreders van
het zevende gebod krijgen le
venslang. Een overleden domi
nee uit reformatorisch Neder
land zei ooit: „De kerk zit vol
met farizeeërs."
W. C. Flikweert
Dorrestijn Plantsoen 7
6866 EB Heelsum
Ouders
Graag wil ik reageren op het arti
kel "Bevindelijk Nederland waar
deert "u"" in RD 21-1. Als aan G.
T. de Pater de vraag gesteld
wordt, „Hoe verklaar je de uit
komst dat bevindelijk gerefor
meerden een voorkeur hebben
voor u?" enz. dan bevredigt mij
dat niet. Lezen wij de Heidelber-
ger Catechismus Zondag 39 dan
lezen wij: „Dat ik mijn vader en
mijn moeder en allen die over je
gesteld zijn, alle eer, liefde en
trouw bewijze." Dus als eerste je
ouders, overheid, politie enz.
Balkenende spreekt over normen
en waarden! Ouders eren! God
heeft ze over je gesteld. Als je
geen eerbied en respect meer
voor die mensen hebt, valt veel
eerbied weg. Vandaar de norm
loosheid. Hield Nederland zich
maar meer aan de geboden uit
Gods Woord, daar begint het!
Dat "ge-jou" en "ge-jij", daar
spreekt geen waardering en res
pect uit voor je ouders, 't zijn
geen vriendjes van je, 't zijn je
ouders die'God over je gesteld
heeft! De dominee bij de voor
naam noemen, ik walg daarvan,
het is je Herder en Leraar door
God aangesteld!
Mevr. G. Venhuizen-Kroeze
Jacob Catsstraat 347
8265 XT Kampen
Op de milieutop in december in
Bali hebben de deelnemers een
grote kans laten liggen, stelt
Arie de Ruiter. Koken op zonne-
energie kan veel armoede- en
milieuproblemen oplossen,
stelt De Ruiter in reactie op het
vorige week gepresenteerde Eu
ropese klimaatplan.
Klimaatonderhandelaars van de
industrielanden hadden de ont
wikkelingslanden op de confe
rentie in Bali een heel aantrek
kelijk voorstel kunnen doen.
Met relatief weinig geld had het
Westen de ontwikkelingslan
den tegemoet kunnen komen
met het overbodig maken van
de honderden miljoenen dage
lijks brandende kookvuurtjes.
Met de enorme hoeveelheden
hout die daarmee bespaard
kunnen worden, is op termijn
een behoorlijke inhaalslag met
bebossing te behalen. Alhoewel
hout besparen (nog) niet onder
CO,-emissieregelingen valt.
kunnen de ontwikkelingslan
den wel profiteren van het ver
minderen van hun CO,-uitstoot.
Daarnaast zal koken op zonne-
energie de woestijnvorming te
gengaan en is er kans dat de
kwaliteit van de grond verbe
tert, omdat er meer kans is op
compos tvorming.
De meerwaarde van het mas
saal introduceren van koken op
zonnestralen door middel van
een "solar cooker" of "box co
oker" komt met name vrouwen
en kinderen ten goede. Zij zijn
het die het hout moeten sprok
kelen en dagelijks in de rook
van de kookvuurtjes werken,
waardoor veel caraklachten
voorkomen. Volgens de WHO
sterven jaarlijks 1,5 miljoen
mensen door het regelmatig in
ademen van rook van kookvu-
ren. Het is een paradox dat in
Nederland op zonnige dagen
door hobbyisten eten wordt ge
kookt in een box cooker, Van
half maart tot half oktober kan
dat gewoon!
In ontwikkelingslanden, waar
de mogelijkheden en de nood
zaak vele malen groter zijn, ge
beurt het slechts bij uitzonde
ring. Grote organisaties zeggen
dat het buiten de doelstellingen
valt.
Culturele gewoonten bemoei
lijken vaak de introductie. De
mensen die koken op zonne
stralen het hardst nodig heb
ben, hebben meestal ook de
minste centen.
Verder zijn het in veel cultu
ren de mannen die bepalen wat
er wordt aangeschaft. Bekend is
het probleem van de organisa
tie die aan de dorpshoofden
voorstelde een waterput te
slaan. Daar hadden zij geen be
langstelling voor. Er is geen wa
terprobleem in het dorp, want
dat halen de vrouwen. Hoeveel
uur zij daarvoor moesten lopen,
was niet van belang.
Die situaties doen zich ook
voor bij projecten met solar co-
okers. Er zijn projecten gestopt
omdat de plaatselijke chief in
de houthandel zat en de solar
cooker een gevaar was voor zijn
handel. Als de overheden in
ontwikkelingslanden het nut
van koken op zonnestralen
gaan inzien of als het door het
Westen aantrekkelijk gemaakt
wordt, openen zich veel moge
lijkheden die de introductie
vergemakkelijken. Te denken
valt aan introductie op scholen,
de media, sprokkelverboden en
zovoort.
Voordeel van de box cooker is
dat hij uit eenvoudige materia
len bestaat en in elk land of
streek gemaakt kan worden.
Het maakt de mensen voor hun
brandstof minder afhankelijk
van plaatselijke of internationa
le energieleveranciers. Doordat
ze op alle plaatsen gemaakt
kunnen worden, is een cooker-
project ook minder corruptiege-
voellig.
De Duitse ir. Horst Rettberg,
voor Trans World Radio mana
ger van. een boxcookerfabrielcje
in Nairobi (Kenia) rekende in
1999 al uit hoeveel CO, er dank
zij een box cooker minder de
lucht in gaat.
Horst Retberg deed een onder
zoek naar de hoeveelheid hout
die per persoon per jaar wordt
gebruikt. Hij ging uit van 1 kilo
gram hout per persoon per dag.
Hij wilde realistisch zijn, en
stelde dat slechts de helft van
de tijd met de box cooker ge
kookt werd. Een rekensom leert
dan dat per persoon 360 kilo
gram hout nodig is. Wordt de
box cooker slechts voor de helft
van de dagen gebruikt, dan is
dat per persoon 180 kilogram
hout.
Volgens cijfers van het minis
terie van Ontwikkelingssamen
werking hebben 800 miljoen
mensen gebrek aan brandhout.
Als die het eerst aan een box co-
oker geholpen zouden worden,
zou dat 144 miljoen ton hout
(800 miljoen mensen maal 180
„Het massaal introduceren van koken op zonnestralen komt met name vrouwen en kinderen ten goede."
kilo hout) uitsparen bij gebruik
van slechts 180 dagen per jaar.
Omdat er vaak ook 's morgens
vroeg, als de zon nog niet
schijnt, wat warm gemaakt
moet worden, en omdat er daar
nog geen thermoskannen zijn,
wordt er voor dat ochtendge-
bruilc nog eens 20 procent extra
afgetrokken. Er blijft dan nog
116.000.000.000 kilo hout over
dat niet verbrand gaat worden.
Om uit te rekenen hoeveel
CO, dat bespaart wordt dit ver
menigvuldigd met 1,167. Het
zou betekenen dat 135 miljoen
ton CO, per jaar bespaard zou
worden als de mensen die ge
brek hebben aan brandstof aan
een box cooker werdeii gehol
pen. Volgens het verhaal van
het ministerie koken 2 miljard
mensen op hout. Stel dat de
overige 1,2 miljard mensen de
helft van het jaar ook de box co-
oker gingen gebruiken, dan zou
dat 350 miljoen ton CO, per
jaar besparen.
Is er een rekenfout gemaakt?
Is het de moeite waard om box
cookers, die vijftien jaar mee
kunnen, te introduceren? De
kosten van een cooker voor vijf
personen bedragen 50,00 euro.
Een cooker voor tien tot vijftien
personen (BC122) kost 110 euro.
Foto ANP
Finland gaat een groot solar-
cookerproject opzetten in Chi
na. Jammer dat er voor kleinere
projecten nog geen CO,-emissie-
compensatie te krijgen is. Zou
de box cooker een te eenvoudig
apparaat zijn voor hoge ambte
naren en geleerde heren die kli
maatconferenties bezoeken?
De auteur is lid van de werkgroep
Solar Cookers Sliedrecht.
Het onderwijs is ontspoord als
gevolg van een doorgeslagen
ideologie. Dr. Bert Engelfriet
pleit voor een terugkeer naar
het echte lesgeven en meer in
vesteringen in de kwaliteit van
docenten.
De fixatie van het ministerie
van Onderwijs op het getal
1040 verraadt de onmacht en
de onwil van de overheid om de
kwaliteit van het onderwijs te
verbeteren. De overheid denkt
sinds de Contourennota van Jos
van Kemenade (1975) nog
steeds in grote ideologische lij
nen, maar bekommert zich
nauwelijks om de vakinhoud,
hoewel universiteiten en hbo's
herhaaldelijk zware kritiek le
veren op het ontbreken van ele
mentaire kennis bij aankomen
de studenten.
Tientallen jaren heeft de soci
aaldemocratische ideologie, ge
steund door alle grote politieke
partijen, in de didactiek van het
onderwijs de boventoon ge
voerd. Het doel was meer men
sen mondig maken. Dat doel is
afgaande op het aantal gediplo
meerden bereikt, maar aan de
mondigheid is de kwaliteit van
de vakinhoud opgeofferd.
De gevolgen van de nivelle
ring in het onderwijs, die ten
onrechte als democratisering
verkocht is, komen de laatste ja
ren schrijnend aan het licht.
Een groot deel van de gediplo
meerde leerlingen blijkt de Ne
derlandse taal niet voldoende te
beheersen en slechts gebrekkig
te kunnen rekenen.
Omdat vaardigheden belang
rijker gevonden werden dan
vakkennis, werd de positie van
de docent ondermijnd. Via al
lerlei dure workshops zijn ou
derwetse. vakbekwame docen
ten tot moderne didactici om
geschoold. De slogan dat niet
de docent maar de leerling cen
traal diende te staan, fungeerde
daarbij als dooddoener.
Gelukkig blijkt nu uit de roep
van leergierige leerlingen naar
vakbekwame docenten dat zij
begrijpen waar het hart van ge
slaagd onderwijs klopt: het
staat of valt met leermeesters,
die con amore hun vak doceren.
Jarenlang hebben georgani
seerde vakdocenten geprotes
teerd tegen het uitkleden van
hun vak en aangedrongen op
de bewaking van de vakinhoud,
in het bijzonder bij centrale
examens. Als speerpunt dien
den de beoordeling en de ver
werking van de samenvatting,
een wezenlijk onderdeel van
het eindexamen, omdat kennen
en kunnen hierin samenko
men. Wie goed kan samenvat
ten. kan goed lezen, nadenken
en schrijven en is dus geschikt
voor hoger onderwijs. Maar bij
de examens werd juist bij dit
onderdeel gesjoemeld.
Helaas waren de voorstellen
van 'lesboeren' bij de ministers
van Onderwijs Wallage en Nete
lenbos en de inspectie voor do
vemansoren gesproken: zij had
den geen boodschap aan con
structieve bijdragen van de zij
de van schoolmeesters.
De terreur van de middel
maat, waarvan staatssecretaris
Van Bijsterveldt spreekt, bestaat
inderdaad. Maar deze terreur
heeft een andere inhoud dan de
staatssecretaris doet voorko
men.
Goed opgeleide docenten in
het middelbaar onderwijs wor
den schaarser. Nieuwe leraren
zijn volgens Plasterk anders ge
schoold, zij hebben minder vak
kennis en zijn meer begeleiders
van het leerproces. In de tijd
dat minister Plasterk columns
schreef, hadden hooggeschool
de docenten zijn voorkeur. Van
hen had hij het meeste geleerd.
Nu hij zelf aan het roer staat,
is zijn koers minder vast. Hij
wil af van het lerarentekort,
maar wil hoogopgeleide docen
ten niet beter belonen en oude
re docenten moeten wel langer
werken. Wie naast zijn werk
een universitaire opleiding gaat
volgen, wordt beloond. Gezien
de werkdruk zal de nieuwe do
cent daar niet snel voor kiezen.
Door hooggeschoolden onvol
doende naar waarde te schat
ten, bereikt Plasterk mijns in
ziens geen kwaliteitsverbete
ring.
Waar de schoen wringt, grijpt
Plasterk niet in. Het onderwijs
heeft echter dringend behoefte
aan een minister die scholen op
de vingers tikt als een docent
met klassen van 37 leerlingen
wordt opgezadeld. Iemand die
afrekent met het suffe imago
van de lesboer die werkt in een
leerfabriek. Iemand die kwali
teit centraal stelt en die leraren
hun respectabele status van
leermeesters teruggeeft. Dan
komen ook de leerlingen op tijd
tot hun recht.
De auteur is docent Nederlands
en filosofie aan CSG Het Streek te
Ede.
Scheiding van
kunst en staat
Het had heel wat voeten in de
aarde. Maar in september
2005 werd het 6 meter hoge
kunstwerk "Santa Claus" van
de Amerikaanse beeldhouwer
McCarthy verbannen naar de
binnenplaats van Museum
Boijmans Van Beuningen. De
megakabouter met zijn aan
stootgevende attribuut zou te
zeer de weerzin wekken van
het winkelend publiek in de
Rotterdamse koopgoot.
Dit najaar ontstond in Tilburg
ophef over een kunstwerk dat
een eigentijdse en zeer profa
ne bewerking was van de lij
densweg van de Heere Jezus.
In Apeldoorn moeten buurt
bewoners met lede ogen toe
zien dat dit voorjaar in het
Sprengenpark een kunstwerk
komt te hangen dat bestaat
uit een net met daarin bor
sten, billen en mannelijke ge
slachtsdelen van roestvrij staal.
Kunst in de openbare ruimte
is zelden een onverdeeld ge-
EEN KRITISCHE KIJK OP CULTUUR
Mag de burger die voor de kosten opdraait misschien zelf bepa
len wat voor kunstwerk er voor zijn deur komt te staan?
Foto RD, Henk Visscher
noegen. En dat is niet vreemd.
Als het anders was, zou kunst
geen kunst meer zijn. Maar
daarmee is nog niet gezegd
dat kunst in de publieke ruim
te thuishoort.
Ten tijde van de renaissance
probeerden kunstenaars zich
te onttrekken aan de kerkelij
ke kluisters. Later, met name
ten tijde van de verlichting en
de romantiek, eigende de kun
stenaar zich volledige artistie
ke vrijheid toe; hij zag zich als
autonome schepper die aan
niemand verantwoording ver
schuldigd is.
Dat proces heeft zich doorge
zet tot in de 21e eeuw, nog
versterkt door het feit dat de
beeldtaal ingrijpend verander
de. Mede dank zij de opkomst
van de fotografie wilden kun
stenaars niet langer de zicht
bare werkelijkheid weergeven
en begonnen zij steeds ab
stracter te werken.
Dat leidde ertoe dat de kun
stenaar zichzelf isoleerde van
het eenvoudige volk dat van
kunst geen verstand heeft.
Kunst werd elitair, voor inge
wijden. Wie kritiek levert,
heeft er niets van begrepen.
Vandaar dat de Nederlandse
overheid sinds jaar en dag het
Thorbeckeprincipe hanteert:
de overheid bemoeit zich niet
met de inhoud van kunst. Van
daar ook de hysterische op
merking van PvdA'er Van Trier
tijdens het debat in de Tilburg-
se gemeenteraad over het stel
len van grenzen aan kunst - hij
trok de vergelijking met de
praktijken van al-Qaida.
Het tegenstrijdige is dat de
overheid zich wél geroepen
voelt kunst met financiële mid
delen te bevorderen. Bijvoor
beeld via de regeling dat bij de
bouw van een overheidsge
bouw 1 procent van het bud
get aan kunst moet worden
besteed. Daarnaast zijn Rijk,
provincies en gemeenten ook
zelf actief op de kunstmarkt,
daartoe bijgestaan en geadvi
seerd door commissies waarin
deskundigen zitting hebben.
Kunstenaars hebben het
trouwens ook altijd heel lo
gisch gevonden dat de over
heid via de Beeldende Kunst
regeling optrad als gulle mece
nas, die geen moeilijke vragen
stelde maar hen in staat stelde
hun artistieke gaven onbelem
merd te ontplooien.
Maar zo lang een kunstenaar
zijn autonome positie wenst te
behouden, is er voor hem geen
plaats in de openbare ruimte.
Want voor de publieke ruimte
gelden nu eenmaal regels en
beperkingen. Daar heeft de
burger zich aan te houden,
maar ook de kunstenaar. Als
moderne kunst zichzelf dus tot
taak gesteld heeft te prikke
len, te ontregelen en op zoek
te gaan naar nieuwe grenzen,
is het publieke domein per de
finitie ongeschikt als podium.
Trouwens, mag de burger die
voor de -vaak aanzienlijke-
kosten opdraait misschien zelf
bepalen wat er voor zijn deur
komt te staan? Het is heel erg
jaren '50 om mensen iets op te
dringen.
Het zou goed zijn om in na
volging van de scheiding tus
sen kerk en staat ook een
scheiding tussen kunst en staat
aan te brengen. De overheid
oordeelt niet over kunst, pri
ma. Maar dan steekt ze ook
geen geld in kunst.
En de rotonde dan die
schreeuwt om verfraaiing?
Daar is geen kunst met een
grote "K" voor nodig. Alleen
iets moois. Uit te zoeken door
een schoonheidscommissie die
van kunst geen verstand heeft.
Rudy Ligtenberg
Reageren aan scribent?
Beeldenstorm@refdag.nl.
Alleenstaanden
In RD 25-1 zegt mr. drs. S. O.
Voogt in een interview dat in
christelijk Nederland alleen
staanden er een beetje bij lijken
te hangen. Dat lijkt niet een
beetje. Dit is een keihard gege
ven. Vooral na een echtschei
ding. Er zijn reformatorische
christenen die er niet voor terug
deinzen zulke 'zondaren' met
het dreigen van geweld uit de fa
miliekring te weren. De opvattin
gen van de reformator Martin
Bucer over echtscheiding en her
trouwen. die op de Schrift ge
grond zijn, blijken bij deze chris-
Opgemerkt
- rubriek "Uit de kerkelijke pers";
- meditatie(ve bijdragen),
- boek- en cd-recensies;
- andere brieven onder Opgemerkt
Alle inzendingen (maximaal 300 woorden) moeten
voorzien zijn van naam en adres van de schrijver en
de titel van deze rubriek De redactie behoudt zich het
recht van bekorting of weigering voor Plaatsing van
ingezonden stukken betekent niet dat de hoofdredactie
met de inhoud instemt
Brieven die niet worden opgenomen, worden niet
teruggestuurd. Hierover kan niet worden gecorrespon
deerd.
Het zenden van een ingezonden brief houdt in dat de
schrijver aan de BV Reformatorisch Dagblad toestem
ming geeft tot het vastleggen, verveelvoudigen en
verspreiden daarvan in gedrukte, elektronische of
andere vorm, zoals cd-rom, databank, internet of op
geluidsdrager!
E-mailadres: hoofdredactie@refdag.nl.
De Amerikaanse senator Edward Kennedy steunt presidentskandidaat Obama,
en oud-president Clinton zijn vrouw Hillary.
(Oud-)politici vertroebelen de verkiezingsstrijd in Amerika, zo luidde de
stelling.
De 257 stemmers op refdag.nl denken er zo over:
Eens.
PEIANJIIJMVAN
Reacties op refdag.nl:
Gerrit (36). Zuid-Holland:
„Laat de presidentskandida
ten het maar zelf opknappen.
Als er een van de kandidaten
is gekozen, staat hij of zij
toch ook alleen. Via een an
dermans rug kan iedereen be
ter worden. Dus wees stoer en
ga daarom alleen campagne
voeren."
Rick Boele (15). Alblasserdam:
„Het is jammer dat de cam
pagne niet meer over inhoud
gaat maar over wie de meeste
aanhang van ouderen heeft.
Kijk naar de Democraten, die
roepen alleen maar "change"
en meer niet."
Wijnand (39). Elburg: „Een
stem op Hillaiy is ook een
stem voor een derde termijn
van Bill."
NIEUWEf
Uit onderzoek blijkt dat veel Europeanen zich zorgen maken
over de bescherming van hun persoonlijke gegevens op inter
net.
Overheden doen te weinig om de privacy op internet te waar
borgen.
Eens.
Oneens.
Stem nu op refdag.nl.
