Nederland
blokkeert
EU-verdrag
met Servië
Uitspraak in zaak-Munir test voor Indonesische rechtsstaat
Winterweer bedreigt familiefeest in China
Europeanen bezorgd
over internetprivacy
Reformatorisch Dagblad
Buitenland
dinsdag 29 januari 2008 PAGINA 5
Van o
e correspondent
Buitenlandredactie
BRUSSEL - Nederland heeft gis
teren verhinderd dat de EU een
verdrag ondertekent met Servië
over verregaande samenwer
king. Wel krijgt het land alvast
een opstapje aangeboden op
weg naar zo'n situatie van nau
we betrekkingen.
Ondanks zware druk aan zijn
adres handhaafde minister van
Buitenlandse Zaken Verhagen tij
dens overleg in Brussel met zijn
Europese ambtgenoten de eis dat
de regering in Belgrado eerst vol
ledig meewerkt aan het Joegosla-
viëtribunaal in Den Haag alvo
rens er sprake kan zijn van wat
heet een stabilisatie- en associa
tieakkoord. Hij had voor zijn
standpunt alleen steun van Bel
gië, maar het sluiten van een
dergelijke overeenkomst vereist
unanimiteit.
De overige lidstaten wilden te
genover Servië met een krachtig
signaal bevestigen dat zij zich in
zetten voor het op termijn toe
treden van de Balkannatie tot de
EU. Zij hopen daarmee de bevol
king ginds ertoe te kunnen be
wegen zondag bij de presidents
verkiezingen de pro-Europese
kandidaat Boris Tadic in het za
del te helpen. Die behaalde twee
weken geleden in de eerste ron
de minder stemmen dan zijn na
tionalistische, op Rusland geori-
Relatie EU-Servië
Nederland verhindert onder
tekening samenwerkings
verdrag.
EU biedt regering in Belgrado
wel een minder omvattende
regeling aan.
Gebaar bedoeld als steun voor
pro-Europese presidents
kandidaat Tadic.
enteerde rivaal Tomislav Nikolic.
Er werd een compromis gevon
den door toch een gebaar te ma
ken, en wel in de vorm van een
verklaring die onder andere
voorziet in een intensieve onder
linge politieke dialoog, een vrije
re handel, een soepel visabeleid
en meer uitwisselingen van stu
denten. Minister Rupel uit Slove
nië, het land dat momenteel het
voorzitterschap van de Unie be
kleedt, benadrukte hierbij: „Dit
is een tekst die de deuren naar
de EU opent."
De Servische regering liet we
ten zeer tevreden te zijn met het
resultaat van het beraad. Minis
ter van Buitenlandse Zaken Vuk
Jeremic, een partijgenoot van Ta
dic, sprak in Brussel van een
„doorbraak" en van een „belang
rijke stap op weg naar het volle
dige lidmaatschap."
Verhagen hamerde erop dat de
nu voorgelegde regeling, die
waarschijnlijk volgende week
donderdag wordt bekrachtigd,
duidelijk verschilt van het uit
eindelijk beoogde stabilisatie- en
associatieakkoord. Dat omvat
een veel breder terrein.
De afronding ervan dient wat
hem betreft te wachten totdat
ex-generaal Ratko Mladic achter
slot en grendel zit. Deze voor
malige legerleider is een ver
dachte van oorlogsmisdaden. Hij
droeg verantwoordelijkheid voor
de moord op bijna 8000 mannen
in de moslimenclave Srebrenica
in 1995.
De verkiezingen in Servië zijn
erg belangrijk met het oog op de
ontwikkelingen rond Kosovo. Die
provincie zal naar verwachting
spoedig de onafhankelijkheid
uitroepen. Vriendschappelijke
betrekkingen met Belgrado ver
gemakkelijken het voor de EU
om dat proces in goede banen te
leiden en conflicten te vermij
den.
PEKING - Zeker 67 miljoen Chi
nezen zijn getroffen door aan
houdende extreme kou en uit
zonderlijke sneeuwval in het
zuiden van China. De regering
hoopt met grootschalige acties
de schade door het bizarre weer
te beperken.
Miljoenen migrantenarbeiders
bivakkeren op de treinstations
van steden als Peking, Sjanghai
en Guangzhou, hopend op een
trein naar hun thuisprovincies
waar hun families wachten voor
de viering van het Chinese
nieuwjaarsfeest, dat op de avond
van 6 februari begint. Maar juist
de centrale provincies waar veel
migranten vandaan komen, zo
als Anhui. Henan, Hunan en Hu-
bei, zijn zwaar getroffen door
het winterweer dat zuidelijk Chi
na al twee weken in zijn greep
houdt.
Hagel, sneeuwstormen en ijzel
veroorzaakten gebroken boven
leidingen en onbegaanbare
spoorlijnen. Binnen de eerste
twee dagen kwamen meer dan
130 treinen vast te staan. De situ
atie op het station van Guangz
hou, de belangrijkste stad van
het immense industriegebied
rond de Parelrivier, is nijpend
vanwege de honderdduizenden
gestrande reizigers die in tenten
zijn ondergebracht. Onder hen
de bruid Xu Hui Min, uit Henan,
die eigenlijk onderweg zou moe
ten zijn naar haar bruiloft.
Ook in Peking heerst lichte
wanhoop. „Het is altijd moeilijk
om een treinkaartje te kopen
voor Chinees Nieuwjaar, maar
dit jaar is het bijna onmogelijk",
zegt Zhao Ping Jia. een 32-jarige
vrouw uit Anhui die in Peking
werkt als schoonmaakster. „En
van vrienden die wel een kaartje
konden bemachtigen, hoor ik nu
dat ze nog steeds onderweg zijn.
Ze zitten al dertig uur of meer in
de trein." Zhao zal hoe dan ook
met een omweg naar haar fami
lie op het platteland moeten. „Ik
wilde reizen via de stad Hefei in
Anhui, maar die wegen zijn nu
onbegaanbaar. Ik zal via een an
dere provincie moeten reizen,
omdat de normale route is inge
sneeuwd."
Maar ook stedelingen met geld
genoeg voor vliegtickets zijn ge
troffen door het noodweer. Sop
hia Wang. een jonge studente
aan een topuniversiteit in Pe
king, kan niet terug naar haar fa
milie in Changsha, de provincie
hoofdstad van Hunan.
„Mijn vlucht is al twee keer ge
annuleerd. Eerst zou ik zondag
gaan. Toen ik hoorde dat die
vlucht vervallen was, heb ik het
ticket omgewisseld. Maar die
vlucht is ook vervallen, en nu
hoop ik dat ik woensdag mee
kan, maar ik denk het eerlijk ge
zegd niet. Nu probeer ik ook aan
treinkaartjes te komen, om de
kans te vergroten."
De situatie is de afgelopen twee
weken alleen maar verslechterd.
Snelwegen in centraal China zijn
onbegaanbaar geworden. De
Het Jaar van
de Rat lijkt te
beginnen met
treurnis
spoorwegen hebben 10.000 extra
technici ingezet voor reparatie-
werk. Het officiële verkeersdo-
dental ten gevolge van het nood
weer ligt op 49, maar de teller
loopt door. De economische
schade laat zich nog niet bereke
nen, maar loopt hoe dan ook in
de miljarden euro's. Door de
transportproblemen krijgen elek
triciteitscentrales geen kolen
meer en daardoor is de stroom
voorziening bedreigd. Niet alleen
fabrieken lijden daaronder, maar
vooral de huishoudens. Twee van
de getroffen provincies liggen
ten zuiden van de rivier de Jangt-
se en verwarming is daar niet ge
bruikelijk. Volgens de staatsme
dia zijn er nog geen mensen in
hun huizen doodgevroren, maar
als het winterse noodweer aan
houdt, is dat niet uitgesloten.
Ook de voedselvoorziening be
gint op sommige plaatsen nij
pend te worden. Er wordt ge
hamsterd, markten krijgen geen
voorraden en de prijzen voor
rijst, groenten en eieren nemen
toe. Peking vreest directe gevol
gen voor de inflatie die momen
teel toch al hoger is dan de rege
ring graag ziet. Afgelopen vrij
dag gaf de regering daarom de
provincies orders om de bevoor
rading hoe dan ook op peil te
houden. Stijgende voedselprijzen
en problemen met stroom en
verwarming kunnen leiden tot
sociale onrust.
„Mijn vrienden uit Hunan en
Hubei zeggen me dat ik beter in
Peking kan blijven", zegt Sophie
Wang die in Peking wacht op
vervoer. „Ze vertellen dat er geen
wateraanvoer meer is en ook
geen elektriciteit. „We hebben
het koud en niet genoeg te eten,
we moeten ergens anders naar
toe om warm te worden. Je kunt
beter niet terug komen" zeiden
ze tegen me."
Het Chinees Nieuwjaar lijkt in
2008 op een grote teleurstelling
uit te lopen. Traditioneel is dit
het belangrijkste familiefeest,
waarbij ieder lid van de familie
aanschuift. Voor migrantenarbei
ders en studenten is het zo onge
veer de enige keer in het jaar dat
ze hun familie zien. Maar in
plaats van een feestmaal aan een
vol bezette tafel lijkt het Jaar van
de Rat te beginnen met treurnis.
BRUSSEL (AP) - Drie van de vier
Europeanen zijn bezorgd over
het invullen van persoonsgege
vens op het internet. Dat maak
te Franco Frattini, Eurocommis
saris van Justitie, Veiligheid en
Vrijheid gisteren bekend.
Een Europese peiling wijst uit
dat mensen bezorgd zijn over de
veiligheid van de geplaatste in
formatie en nauwelijks weten
wat ze zelf kunnen doen om die
te beschermen.
„We gaan analyseren en probe
ren te begrijpen wat de Europea
nen hebben bedoeld met hun
antwoorden", zei Frattini. De re
sultaten zijn een „nuttige les"
voor iedereen die persoonsgege
vens op het internet behandelt.'
Organisaties die de privacy van
inwoners van EU-landen bewa
ken zijn momenteel bezig met
een onderzoek naar bedrijven als
Google, Yahoo en Microsoft. Ge
keken wordt in hoeverre de be
drijven zich houden aan Europe
se privacywetgeving.
Bijna 75 procent van de respon
denten gaf aan zich zorgen te
maken over de veiligheid van
zijn persoonsgegevens op het in
ternet. Meer dan de helft gaf aan
vertrouwen te hebben in de wij
ze waarop medische en financië
le instanties, werkgevers, politie,
socialezorgins tellingen en lokale
overheden met hun gegevens
omgaan. Minder dan de helft zei
markt- en opinieonderzoekers te
vertrouwen.
Canada dreigt NAVO met aftocht uit Afghanistan
Einde gewraakte verhoormethode VS
OTTAWA (ANP/RTR) - Canada
heeft gisteren gedreigd zijn
2500 militairen begin volgend
jaar terug te trekken uit Afgha
nistan.
Alleen als het NAVO-bondgenoot-
schap de ISAF-missie versterkt,
blijft Canada ook na februari
2009 nog in het gewelddadige
zuiden van het land, liet premier
Stephen Harper weten.
Harper eist dat andere NAVO-
landen duizend extra militairen
naar de stad Kandahar sturen.
Die moeten worden aangevuld
met helikopters en radiografisch
bestuurbare verkenningsvliegtui
gen. „We geloven dat dit essenti
eel is voor ons succes", aldus de
premier op een persconferentie.
De missie van de Canadese mi
litairen, die moeten zorgen voor
stabiliteit en wederopbouw in
Kandahar, ligt erg gevoelig in Ca
nada. In Afghanistan zijn de laat
ste zes jaar 78 Canadese militai
ren gesneuveld. Ook kwam een
diplomaat om. Het parlement
moet uiteindelijk nog instem
men met het besluit.
Canada is gefrustreerd omdat
de meeste NAVO-landen er niet
aan denken om grote aantallen
militairen naar het opstandige
zuiden van Afghanistan te stu
ren. Daar zijn behalve de Neder
landers vooral Britten, Austra
liërs en Amerikanen actief. De VS
besloten twee weken geleden wel
om ruim 3000 extra militairen
naar het land te sturen.
Van onze correspondent
NEW YORK - De omstreden
"Waterboarding"-verhoorme-
thode wordt niet meer toege
past door de Amerikanen.
Dat heeft John Negroponte, de
Amerikaanse plaatsvervangend
minister van Buitenlandse Za
ken, in het blad National Journal
laten weten. Negroponte was van
2005 tot 2007 de eerste nationaal
directeur inlichtingen na de her
vorming van het Amerikaanse
inlichtingensysteem.
„In de periode waarin ik verant
woordelijk was voor de inlichtin
gendiensten, werd waterboar-
ding (waarbij gevangenen de in
druk krijgen dat zij worden ver
dronken, red.) niet meer toege
past", aldus Negroponte in een
interview met National Journal.
Vicepresident Cheney noemde de
methode enkele jaren geleden
„een belangrijk instrument in de
strijd tegen het terrorisme."
Jan Lepeltak
JAKARTA - Het Indonesische
hooggerechtshof heeft Pollycar-
pus Budihari Priyanto vrijdag
veroordeeld tot twintig jaar ge
vangenisstraf wegens moord
met voorbedachten rade, nadat
het hof een gerechtelijke herzie
ning had geaccepteerd. Het be
sluit is een cruciale overwin
ning in de strijd om gerechtig
heid omtrent de moord op Mu-
nir Thalib, leider van een Indo
nesische mensenrechtenbewe
ging-
Het tij lijkt gekeerd in het onder
zoek naar de giftnoord op Munir
in 2004. Nieuwe bewijzen tonen
nauwe betrokkenheid aan van
topfunctionarissen van de Indo
nesische geheime dienst. De
druk op de Indonesische rege
ring om het moordcomplot te
ontrafelen, groeit met de dag. De
politie wil zo snel mogelijk ver
dachte geheim agenten van de
Indonesische inlichtingendienst
BIN ondervragen. BlN-directeur
Syamsir Siregar verklaarde zijn
agenten niet te beschermen als
er bewijs is voor hun deelname
aan de samenzwering. In Jakarta
vragen veel mensen zich nu af
wanneer de volgende arrestatie
plaatsheeft.
Munirs weduwe Suciwati had
vrijdag aanvankelijk een dag vol
tegenslagen. In een snikhete
rechtszaal in het centrum van Ja
karta legde de arrondissements
rechtbank gevangenisstraffen
van achttien en zestien maanden
op aan de algemeen directeur
van Garuda Indonesia, Indra Se-
tiawan, en een collega voor me
deplichtigheid aan het moord
complot. „Hun gevangenisstraf
fen zijn extreem laag. Indra Se
tiawan gaf toestemming om Pol-
lycarpus in te zetten voor de ge
heime operatie op 7 september
2004. Hierna vermoordden ze
mijn man", sprak Munirs wedu
we Suciwati woedend. De afgelo
pen drie jaar voerde ze een ver
beten strijd om alle daders van
de moord in de gevangenis te
krijgen.
Vorig jaar schokte het hoogge
rechtshof de internationale ge
meenschap door Pollycarpus
Priyanto, die eerder tot veertien
jaar gevangenisstraf was veroor
deeld wegens moord met voorbe
dachten rade en vervalsing van
documenten, vrij te spreken. De
verontwaardiging groeide in au
gustus na het afspelen van een
geheime bandopname tijdens de
gerechtelijke herziening. Garu-
dapiloot Pollycarpus Priyanto zei
daarop tegen de nu veroordeelde
Indra Setiawan-: „Maak je niet
druk, het hooggerechtshof - dat
zijn onze mensen."
Het hooggerechtshof lijkt met
de uitspraak vrijdag echter een
nieuwe toon te hebben aangesla
gen. Een sleutelrol hierin speelt
de getuigenis van geheim agent
Budi Santoso, die het bestaan
van een schriftelijk verzoek van
BIN aan de algemeen directeur
van Garuda bevestigde. Belangrij
ker nog is het onomstotelijke be
wijs uit zijn getuigenis dat Polly
carpus en Muchdi Purwo Pranjo-
no, ten tijde van de moord een
belangrijk afdelingshoofd van de
Indonesische inlichtingendienst
BIN, daadwerkelijk contact met
elkaar hadden.
„De nieuwe veroordeling van
Pollycarpus is niet genoeg. Ik wil
dat alle betrokkenen de gevange
nis in gaan", vertelt Suciwati, die
de wereld over vloog op zoek
naar internationale steun aan
het vastgelopen moordonder-
zoek. In Indonesië leidt ze met
haar twee zoons een eenvoudig
bestaan in een buitenwijk van
Oost-Jakarta.
Munir had rechten gestudeerd
in Malang en stond Suciwati bij
in de felle juridische gevechten.
Hun leven veranderde toen ze
besloten naar Jakarta te verhui
zen, waar Munir de drijvende
kracht werd achter Kontras. Deze
mensenrechtenorganisatie hielp
familieleden en nabestaanden in
hun zoektocht naar het lot van
duizenden vermisten.
Met zijn onderzoeken verza
melde Munir een schat aan be
wijzen over de rol van hoge offi
cieren en overheidsfunctionaris
sen in ernstige mensenrechten
schendingen. Hiermee maakte
hij veel vijanden onder de havi
ken van de Indonesische veilig
heidsdiensten. „Munir had geen
lijfwachten en ging alleen met
de fiets of de taxi. De betrokke
nen in de moord konden hem
overal te grazen nemen", vertelt
Usman Hamid, die Munirs plaats
innam als voorzitter van Kontras.
Munir deed grote onthullingen
in het onderzoek naar de ontvoe
ring van tientallen studentenlei
ders in 1998. Commando's van
speciale eenheden (Kopassus)
martelden en vermoordden ver
schillende studenten in een on
dergronds cellencomplex in
Oost-Jakarta. Sommige van hen
overleefden de martelingen en
hielpen Munir aan bewijsmateri
aal.
Majoor-generaal Muchdi Purwo
Pranjono was in hetzelfde jaar
commandant van Kopassus,
maar moest na het ontvoerings
schandaal op Suharto's bevel
zijn post voortijdig verlaten.
Hierna kreeg hij al snél een in
vloedrijke positie bij de s taatsin
lichtingendienst BIN. In de zaak-
Munir bekende geheim agent Bu
di Santoso afgelopen maand dat
hij 10 miljoen roepie (780 euro),
afkomstig van Muchdi Purwo
Pranjono, in juni 2004 heeft
overhandigd aan Pollycarpus. Ve
ler ogen zijn nu gericht op de ge
pensioneerde majoor-generaal.
Zijn advocaat bevestigde begin
deze week dat hij geen bezwaar
heeft tegen politieondervraging.
Pollycarpus lijkt hiermee
slechts een radertje in het ge
heel. Kort na de uitspraak van
het hooggerechtshof arresteerde
de politie de piloot in zijn huis.
Zo vierde Pollycarpus zaterdag
zijn 47e verjaardag achter slot en
grendel. Zijn advocaat heeft di
rect bekendgemaakt dat hij een
gerechtelijke herziening zal aan
spannen tegen het nieuwe von
nis, een unicum in de Indonesi
sche rechtsgeschiedenis.
Maar langzamerhand rijst de
vraag of Pollycarpus zijn volledi
ge stilzwijgen zal volhouden.
Voor Usman Hamid en Suciwati
is het oplossen van het moordon-
derzoek van levensbelang. „De
belangrijkste garantie om in le
ven te blijven is dat de daders
achter de tralies belanden", zegt
de dertigjarige Usman. „Anders
herhaalt deze geschiedenis zich
weer."
Kort 'y'0.
Gijzeling Pakistaanse
school beëindigd
PESHAWAR (AP) - De gewapende
mannen die gisteren op een mid
delbare school in het noordwes
ten van Pakistan tientallen leer
lingen en leraren in gijzeling na
men hebben hun actie beëin
digd. Zij hebben al hun gijze
laars vrijgelaten. Het Pakistaanse
ministerie van Binnenlandse Za
ken heeft dit bekendgemaakt.
Een van de onderhandelaars zei
dat de gijzelnemers een vrije af
tocht hebben gekregen. De gijzel
nemers ontvoerden eerder op de
dag een overheidsfunctionaris
uit een nabijgelegen district.
Zoon van Sharon moet
naar de gevangenis
JERUZALEM (AP) - Het Israëlische
hooggerechtshof heeft gisteren
het hoger beroep van Omri Sha
ron, de oudste zoon van de Israë
lische oud-premier Ariel Sharon,
afgewezen. De afwijzing bete
kent dat Sharon volgende maand
naar de gevangenis zal moeten
om zijn straf van zeven maanden
uit te zitten. De nu 43-jarige Sha
ron kreeg de straf wegens illega
le fondswerving voor zijn vaders
verkiezingscampagne in 1999.
Aanklagers zeiden dat hij in
strijd met de reglementen ruim
890.000 euro had geaccepteerd.
Vijf Britten schuldig
aan grote geldroof
LONDEN (ANP) - Een Britse recht
bank heeft gisteren vijf mannen
veroordeeld die samen de groot
ste geldroof in de Britse geschie
denis hebben gepleegd. Tijdens
de inbraak in een depot in het
zuidoosten van Engeland maak
ten zij twee jaar geleden 53 mil
joen pond (71 miljoen euro) buit.
De overvallers hadden, verkleed
als politieagenten, de manager
van het depot, zijn vrouw en
kind gekidnapt, om zo toegang
te krijgen tot het pand.
Winterweer eist 300
levens in Afghanistan
KABUL (AP) - Bittere kou en hevi
ge sneeuwval hebben de afgelo
pen tien dagen verspreid over
het land aan zeker 300 Afghanen
het leven gekost. Het Afghaanse
ministerie van Gezondheidszorg
heeft dit gisteren bekendge
maakt. Onder de slachtoffers zijn
relatief veel nomaden en dorpe
lingen die van voedsel- en medi
sche hulp zijn afgesneden.
Zes jongeren gedood
bij treinongeluk
KIEV (AP) - Zes jongeren zijn in
het westen van Oekraïne overle
den na te zijn aangereden door
een trein. Vijf jongens en een
meisje, tussen de 17 en 20 jaar
oud, werden zondagochtend
vroeg op verboden terrein overre
den door een trein in de buurt
van het westelijke Rivne, maakte
het ministerie van Noodsituaties
gisteren bekend. De machinist
liet nog wel een noodsignaal
klinken, maar kon door zijn ho
ge snelheid niet op tijd stoppen.
Vrijwilligers Zoë's Ark
krijgen acht jaar cel
CRETEIL (AP) - Zes Franse vrijwil
ligers zijn gisteren door een
Franse rechtbank tot acht jaar
gevangenisstraf veroordeeld. De
medewerkers van hulporganisa
tie Zoë's Ark waren eerder al
door een rechtbank in Tsjaad ver
oordeeld voor poging tot ontvoe
ring van 103 kinderen. Volgens
Zoë's Ark ging het om weeskin
deren uit de Sudanese regio Dar-
fur, maar onderzoek wees uit dat
de meesten minstens één ouder
hadden of een familielid dat als
voogd dienstdeed.
Milieuprijs VN voor
premier Nieuw-Zeeland
WELLINGTON (AP) - De Nieuw-
Zeelandse premier Helen Clark
krijgt van het milieuprogramma
van de Verenigde Naties (UNEP)
een belangrijke prijs voor het kli
maatbeleid van haar regering.
Clark is een van de zeven "Cham
pions of the Earth" die dit jaar
door het UNEP worden geëerd.
Volgens het UNEP slaat Clark
met haar beleid nieuwe wegen
in op het gebied van duurzaam
energiegebruik en de strijd tegen
klimaatsverandering. Bovendien
doet ze veel om de Nieuw-Zee-
landse natuur te beschermen en
stimuleert ze duurzaam onder
nemen.
Prins Charles oudste
Britse troonopvolger
LONDON (DPA/ANP) - Prins Char-
les is gisteren de oudste troonop
volger uit de geschiedenis van
het Britse koninkrijk geworden.
De 59-jarige Prins van Wales ver
sloeg de opvolger van koningin
Victoria, prins Edward, die na
haar dood in 1901 op de leeftijd
van 59 jaar en 74 dagen koning
werd. De moeder van Charles,
Elizabeth II, maakt met bijna 82
jaar echter een uiterst fitte in
druk.
GUANGZHOU - Het is lang wachten op de treinen in China. Op het station van Guangzhou, in het zuiden van China, sliepen reizigers gisteren te midden van hun bagage. Door het extreme win
terweer kunnen veel treinen niet rijden, terwijl veel mensen juist naar familie willen reizen om het Chinese nieuwjaarsfeest te vieren, dat op de avond van 6 februari begint. Miljoenen reizi
gers bivakkeren op stations en in noodtenten. Foto afp
